Ορατός ο κίνδυνος για νέα μέτρα το 2017 μετά τη «σύνταξη» που μοίρασε η κυβέρνηση

Σε ένα πρωτότυπο τέχνασμα καταφεύγει η κυβέρνηση, με την εξαγγελία του πρωθυπουργού για διανομή «κοινωνικού μερίσματος» μόνον για συνταξιούχους, ενόψει των νέων μέτρων λιτότητας 4,5 δισ. που «παζαρεύει» με το ΔΝΤ για το 2018. Μοιράζει «εδώ και τώρα» παροχές 600 εκατ. ευρώ από το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 που δεν έχει καν ακόμα εξασφαλίσει, κατά παρέκκλιση όσων προβλέπει το Μνημόνιο και θεωρώντας πως δεν προβαίνει σε «μονομερή ενέργεια» που θα προκαλέσει τα αντίποινα των «θεσμών», ενώ από την Δευτέρα θα σχεδιάζει στο Χίλτον με την Τρόικα τα νέα μέτρα για την επόμενη δεκαετία.
 
Επιπλέον η κυβέρνηση δεσμεύεται να μην προβεί σε αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά που πλήττονται από το μεταναστευτικό κύμα. Αυτό δίνει  μια σημαντική ανάσα στους κατοίκους των ακριτικών νησιών (Σάμος, Χίος, Λέσβος, Αγαθονήσι, Καστελόριζο κλπ) αφού δεν θα δουν τον ΦΠΑ να αυξάνεται κατά 50% (από 4% , 9% και 17% σε 6% , 13% και 24%)  που θα έβαζε «φωτιά» στα καύσιμα και όλα τα είδη πρώτης ανάγκης που θα αυξηθούν από 1.1.2017.

Ωστόσο η παροχή δεν χρηματοδοτείται από το πρωτογενές πλεόνασμα αλλά στηρίζεται κυρίως στο γεγονός ότι το 2016 στα νησιά αυτά –και παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν- η είσπραξη του ΦΠΑ έπιασε τους στόχους και δεν υπέστη καθίζηση (πχ -30% ή και παραπάνω όπως θα ήταν αναμενόμενο). Άρα είναι και μια επιβράβευση προς τα νησιά αυτά που πληρώνουν με το παραπάνω τον ΦΠΑ, ενώ τυχόν αύξησή του θα είχε πολλαπλά αρνητικά αποτελέσματα και θα προκαλούσε μεγάλες αντιδράσεις –καθώς εχθές μόλις στην Χίο οι καταστηματάρχες παρέδιδαν μαζικά τις ταμειακές μηχανές τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας ενώ στην Μυτιλήνη έγινε αποκλεισμός της ΔΟΥ. 
 

Η κυβέρνηση επιχειρεί έτσι ταυτόχρονα:
 
-  να ξεγλιστρήσει από τους δανειστές, τους οποίους ενημέρωσε εκ των προτέρων μεν ο κύριος Τσακαλώτος για τις παροχές που θα ανακοίνωνε ο πρωθυπουργός, αλλά παραμένει άγνωστο τι απάντηση έχει λάβει επ’ αυτού. ​ Άγνοια έδειχναν μάλιστα ​και κοινοτικές πηγές που σε πρώτη φάση έλεγαν πως "δεν φαίνεται να βρίσκονται οι εξαγγελίες σε συμφωνία με τους θεσμούς".
 
-  να… παρηγορήσει με έναν χριστουγεννιάτικο «μποναμά» των 300-500 ευρώ τους χαμηλοσυνταξιούχους οι οποίοι έχουν χάσει πολλαπλάσια χρήματα από υπερβάλλουσες σε σχέση με το Μνημόνιο (και άρα αχρείαστες) μειώσεις στις συντάξεις, την διακοπή ή μείωση του ΕΚΑΣ και των μερισμάτων (ακόμα και σε ανάπηρους υπερήλικες χήρους και χήρες) αλλά και τις αυξήσεις ΦΠΑ και φόρων σε βασικά είδη διαβίωσης, ανακοίνωσε πως τους επιστρέφει ένα «αντίδωρο». 

«Δος ημίν σήμερον»… 

Στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο του Ιουνίου πάντως (και ενώ ετοιμάζει πλέον το επόμενο) η κυβέρνηση δεσμεύτηκε πως, αν και εφόσον εξασφαλίσει μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα από όσο χρειάζεται, θα το μοιράσει με τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών. 

Παρότι έχει υπογράψει μια τέτοια υποχρέωση, στην κυβέρνηση λένε τώρα ότι η διαδικασία αυτή αφορά μόνον το πρωτογενές πλεόνασμα που μοιράζεται την επόμενη χρονιά, αφού οριστικοποιηθεί και επικυρωθεί από την Eurostat –κάτι ανάλογο δηλαδή με το «Κοινωνικό Μέρισμα» που έδωσε το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά από την υπέρβαση πλεονάσματος του 2013.
 
Αντιθέτως, λένε στην κυβέρνηση, δεν δεσμεύονται να δώσουν παροχές από την υπέρβαση στο πλεόνασμα, εφόσον η παροχή αυτή γίνει μέσα στην ίδια χρονιά και πριν μπει η επόμενη. Θεωρούν  πως η Αθήνα δεν παραβιάζει τους κανόνες, αφού θα κάνει φέτος την δαπάνη, φορτώνοντάς την στον προϋπολογισμό του 2016 και όχι σε εκείνον του 2017.
 
Τι σημαίνει αυτό όμως;
 
α) ανατρέπεται ο προϋπολογισμός που ψηφίζεται το Σάββατο τα μεσάνυχτα.  Εκεί η κυβέρνηση έχει εγγράψει  για το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 1,9  δισ. ευρώ, προεξοφλώντας δηλαδή υπέρβαση 1,032 δισ. ευρώ (πριν καν μάλιστα εισπράξει ακόμα τα έσοδα Δεκεμβρίου και τον ΕΝΦΙΑ Ιανουαρίου που τα έχει προσμετρήσει στο ποσό αυτό).
 
Οι αριθμοί αυτοί όμως τώρα αλλάζουν, αφού από αυτά θα μοιράσει τα 617 εκατ και, άρα, η υπέρβαση περιορίζεται αυτομάτως σε περίπου 350-400 εκατ. ευρώ.
 
β) αυξάνεται ο κίνδυνος να απαιτηθούν πρόσθετα νέα μέτρα το 2017. Διατηρώντας ένα «μαξιλαράκι ασφαλείας» 400 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα  900 εκατ. ευρώ το 2016, δεν αποκλείεται αυτό να εξανεμιστεί το φθινόπωρο, όπως ήδη συνέβη φέτος με το πλεόνασμα του 2015, όταν η Eurostat το αναθεώρησε τελικά σε 0,2% του ΑΕΠ (350 εκατ. ευρώ) αντί 0,7% που εκτιμούσε αρχικά (1 δισ. ευρώ). Δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκε κατά σχεδόν 700 εκατ. ευρώ με κίνδυνο, αν επαναληφθεί για δεύτερη χρονιά κάτι ανάλογο, να εξαφανιστεί τελικά το «μαξιλαράκι» που διατηρεί η κυβέρνηση για λόγους ασφαλείας.