Ιάσονας Καμπάνης: Η γλώσσα της φύσης στον καμβά του

Η δουλειά του Ιάσονα Καμπάνη είναι μια αδιάκοπη εξερεύνηση. Ζωγραφική, χαρακτική, φωτογραφία, περφόρμανς, σκηνογραφία - κανένα μέσο δεν είναι περιοριστικό, γιατί για εκείνον η τέχνη είναι ένας συνεχής διάλογος. Από τα πρώτα του βήματα, η εικόνα ήταν το κέντρο της έρευνάς του. «Ξεκίνησα από την εικόνα και σταδιακά κατέληξα στη ζωγραφική, γιατί ήταν η γλώσσα που μου επέτρεπε να εκφράσω πιο καθαρά αυτά που είχα στο μυαλό μου. Η αναπαράσταση της δυτικής ζωγραφικής με γοήτευσε. Μετά, όμως, άρχισα να ενδιαφέρομαι για την ευρύτερη μεσογειακή παράδοση, για τις ρίζες που συνδέουν τον παγκόσμιο Νότο. Βλέπω μια διαστρέβλωση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, μια αποκοπή, μια άρνηση της αμοιβαιότητας. Η τέχνη μου θέλει να αναζωπυρώσει αυτές τις συνδέσεις, να θυμίσει ότι δεν είμαστε ξέχωροι από το περιβάλλον μας».

Τα έργα του είναι γεμάτα σύμβολα: μάτια που επιτηρούν, χέρια που αποκομμένα αποκτούν δική τους βούληση, κύκλοι που συμπυκνώνουν το άπειρο. «Τα μάτια είναι μάρτυρες και αποτροπαϊκά στοιχεία, τα χέρια λειτουργούν σαν αυτόνομες χειρονομίες. Ο κύκλος, με τη μορφή της τελείας που χρησιμοποιώ αντί για υπογραφή, είναι κάτι που πιστεύω ότι λειτουργεί». Η ζωγραφική του Καμπάνη δεν επιδιώκει να καταγράψει, αλλά να δημιουργήσει νέες αφηγήσεις, να ανοίξει έναν διάλογο για το πώς μπορούμε να συνυπάρχουμε με τον κόσμο γύρω μας.


Η πορεία του τον έχει φέρει σε επαφή με σημαντικά μουσεία και γκαλερί, αλλά εκείνος επιμένει ότι το σημαντικό δεν είναι οι φορείς, αλλά οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω τους. «Οι συνεργασίες που ξεχωρίζω είναι εκείνες όπου υπάρχει εμπιστοσύνη, όπου τα πράγματα εξελίσσονται οργανικά. Οπως στις “Επιστημολογίες του Ηλιου” της Μαρίνας  Φωκίδη που φιλοξενήθηκε στο χώρο της Ρεβέκκας Καμχή, όπου όλα μπήκαν στη θέση τους με φυσικό τρόπο». Η σκηνογραφία είναι ένα ακόμη από τα πεδία που τον έχουν απασχολήσει, όπως στο θεατρικό έργο «Αίθουσα Αναμονής» της Δήμητρας Τάμπαση.

«Στη σκηνογραφία η σχέση με τον χώρο είναι εντελώς διαφορετική. Το φως, οι υφές, το πώς γίνεται αντιληπτό το έργο από τον θεατή, όλα αυτά είναι στοιχεία που δουλεύω και στη ζωγραφική, αλλά εδώ έχουν μια πιο άμεση αλληλεπίδραση με το σώμα και την εμπειρία του θεατή». Το 2020 έλαβε το Stavros Niarchos Foundation Artist Fellowship Award από το ARTWORKS, μια διάκριση που, όπως λέει, του έδωσε δύναμη και στήριξη. «Είναι σημαντικό να υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Δεν είναι μόνο η χρηματική υποστήριξη, είναι και η δικτύωση, η σύνδεση με ανθρώπους και θεσμούς που δημιουργούν ευκαιρίες. Στην Ελλάδα η κρατική υποστήριξη για τις τέχνες είναι ελλιπής. Οι ιδιωτικοί φορείς καλύπτουν κάποια από αυτά τα κενά, αλλά το κράτος οφείλει να συμμετέχει πιο ενεργά».

Πριν από μερικές ημέρες συμμετείχε με νέα του δουλειά στο Spark Art Fair στη Βιέννη, με τη Wilhelmina’s Gallery της Υδρας, ενώ τον Ιούλιο, μαζί με τις καλλιτέχνιδες Ευγενία Βερελή και Ναταλία Μαντά, θα βρεθεί στο Thermia Project στην Κύθνο ερευνώντας φανταστικά πλάσματα που συναντάμε στη λαϊκή παράδοση του νησιού. «Είναι μια διαδικασία που με ενδιαφέρει πολύ: η επιστροφή σε αφηγήσεις που έχουν διαμορφώσει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Θέλω να δω πώς μπορούμε να μεταφέρουμε αυτή τη φαντασία στο σήμερα».

Ο Ιάσονας Καμπάνης βλέπει την τέχνη ως οργανική διαδικασία. Στα έργα του η ανθρώπινη εμπειρία δεν είναι ποτέ αποκομμένη από το περιβάλλον της - είναι μέρος ενός κόσμου που αναπνέει, εξελίσσεται και διηγείται τις δικές του ιστορίες. Υπάρχει ένα μήνυμα που θέλει να περάσει; «Δεν χρειάζεται πάντα να καταλαβαίνουμε για να εμπιστευτούμε. Εχουμε μάθει να απαιτούμε εξηγήσεις, αλλά η εμπειρία της τέχνης είναι κάτι πολύ πιο άμεσο και διαισθητικό. Μπορούμε να νιώσουμε κάτι χωρίς να το αναλύσουμε».