Νίκος Φελέκης

Τις τελευταίες ημέρες ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Και η αιτία είναι οι δημοσκοπήσεις. Ναι, ναι, οι δημοσκοπήσεις, αυτές που μέχρι πρότινος τις θεωρούσαν αναξιόπιστες, ακόμη και στημένες. Αν τους ρωτήσεις «τι το διαφορετικό καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις», θα σου απαντήσουν: «Μα τη φθορά της κυβέρνησης!».

Δεν τους πειράζει αν ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει καθηλωμένος ή κερδίζει οριακά σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις, τους αρκεί μόνο ότι η Ν.Δ. αφενός βαθμολογείται αρνητικά στα θέματα του επιτελικού κράτους, της ακρίβειας και της πανδημίας και αφετέρου δημοσκοπικά βρίσκεται στην περιοχή του 30% και όχι του 40%, όπως πριν από ένα χρόνο.

Επιπροσθέτως, η γενικευμένη πεποίθηση ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει αυτοδυναμία -όχι μόνο στις εκλογές με απλή αναλογική, αλλά ενδεχομένως και με την ενισχυμένη- η Κουμουνδούρου θεωρεί ότι θα επιτείνει την κυβερνητική φθορά.

Σύμφωνα με την ανάλυση του επιτελείου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πέραν των φυγόκεντρων τάσεων που συνεπάγεται η πολιτική ρευστότητα, θα μεγαλώσουν και οι πιέσεις από «κέντρα», εγχώρια και της αλλοδαπής, όταν τεθούν εν αμφιβόλω τα συμφέροντά τους. Και θα αναζητηθούν εναλλακτικές, μεταξύ των οποίων, ανάλογα με τις εξελίξεις, είναι και η «προοδευτική διακυβέρνηση», στην οποία, ως γνωστόν, έχει ποντάρει όλα του τα λεφτά ο Αλέξης Τσίπρας.

Αν η «προοδευτική διακυβέρνηση» προκύψει ως μετεκλογική αναγκαιότητα και επιβληθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝ.ΑΛ. και άλλες δυνάμεις ή θα είναι επιλογή των «κέντρων» -με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ και την καταχώρησή του στο μητρώο των... υπεύθυνων συστημικών δυνάμεων- στην παρούσα φάση δεν δείχνει να τους απασχολεί και τόσο.

Προέχει η φθορά της κυβέρνησης. Γι’ αυτό και η ρήση του Μάο Τσε Τουνγκ «μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, ετούτη την περίοδο, στα ηγετικά κλιμάκια της Κουμουνδούρου.

Οι ρήσεις του Μάο

Πάντως, αν κάποιος πει στον Αλέξη ότι η χώρα χρειάζεται ηρεμία και όχι αναταραχή για να προοδεύσει, το πιθανότερο είναι να του απαντήσει με μια άλλη ρήση του Μάο: «Δεν πρέπει να φοβόμαστε τις μεγάλες θύελλες. Είναι μέσα στις μεγάλες θύελλες που προοδεύει η ανθρώπινη κοινωνία». Και πρόθεση του Τσίπρα είναι να προκαλέσει όσο το δυνατόν περισσότερες και ισχυρότερες θύελλες στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Οχι μόνο γιατί ουσιαστικά έχουμε μπει σε προεκλογική χρονιά, ούτε επειδή η κυβέρνηση είναι «της συμφοράς και επικίνδυνη για τον λαό», όπως διατείνεται ο Αλέξης, αλλά και διότι «Για πρώτη φορά, μετά από 30 μήνες, αμφισβητούνται έντονα η διαχειριστική ικανότητα της κυβέρνησης και οι επιδόσεις της στα θέματα που καίνε τους πολίτες, την ακρίβεια και την πανδημία».

Μάλιστα, όπως λέει σε συνομιλητές του, «υπάρχουν δημοσκοπήσεις οι οποίες δείχνουν τη Ν.Δ. να βρίσκεται κάτω και από το 30%», ενώ για τον πρωθυπουργό είναι εντελώς αφοριστικός, καθώς αποφαίνεται ότι «ήρθε με λαμπρό μέλλον και θα φύγει με σκοτεινό παρελθόν».

Στην παρατήρηση ότι η κυβέρνηση χάνει, αλλά δεν κερδίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, απαντά με τη... θεωρία του μετρό. Οπως λέει: «Οι επιβάτες που θέλουν να αλλάξουν διαδρομή κατεβαίνουν από ένα βαγόνι και μέχρι να επιβιβαστούν στο επόμενο περιμένουν στην αποβάθρα». Σύμφωνα με τον τέως πρωθυπουργό, οι πολίτες έχουν αρχίσει να «κατεβαίνουν από το βαγόνι της Ν.Δ.». Το κρίσιμο γι’ αυτόν είναι «να κατέβουν όσο το δυνατόν περισσότεροι».

Δεν τον πειράζει αν παραμένουν στην αποβάθρα και δεν ανεβαίνουν αμέσως στο βαγόνι του ΣΥΡΙΖΑ. «Η μετεπιβίβαση θα αρχίσει να γίνεται όσο ζυγώνουν οι κάλπες», αφού τότε οι πολίτες «θα πρέπει να διαλέξουν ποιος θέλουν να τους κυβερνήσει». Και το δίλημμα θα είναι: Μητσοτάκης ή Τσίπρας; Ν.Δ. ή ΣΥΡΙΖΑ; Δεξιά ή Αριστερά; Συντηρητική ή Προοδευτική Διακυβέρνηση;

Θα πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι τη «θεωρία του μετρό και της αποβάθρας» ή «των συγκοινωνούντων δοχείων», όπως την αποκαλούν κάποιοι από την «Ομπρέλα», δεν τη συμμερίζονται όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ.

Για παράδειγμα, ο Νίκος Φίλης υποστηρίζει ότι «δεν επιβεβαιώνεται η αντίληψη πως ό,τι χάνει η Ν.Δ. αργά ή γρήγορα θα το κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ». Και ένας από τους βασικούς λόγους είναι «επειδή η κοινωνική κρίση τροφοδοτεί την απομάκρυνση των πολιτών από την πολιτική, καθώς και τις πιο απρόσμενες, ίσως και εφιαλτικές, πολιτικές συμπεριφορές».

«Πολακισμός» και «νεοαυριανισμός»

Την πιθανότητα ενίσχυσης των απολιτίκ ή και ακροδεξιών συμπεριφορών δεν την αρνείται ο Αλέξης, γι’ αυτό και επιμένει πως ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προσπαθήσει να αλλάξει την αντίληψη που έχουν οι πολίτες για τα κόμματα και την πολιτική δράση, υιοθετώντας αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες ακόμη και για τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ, περιλαμβανομένης και της εκλογής ηγεσίας (πρόεδρος και Κεντρική Επιτροπή) από τη βάση, με στόχο να ενισχυθεί η συμμετοχή των πολιτών στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα.

Υπάρχει πάντως μια αντίφαση, την οποία επισημαίνουν όχι μόνο οι πολιτικοί, αλλά και οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι: ο «Πολακισμός» και ο «νεο-αυριανισμός» -όπως έχουν χαρακτηριστεί οι ακραίες δηλώσεις και συμπεριφορές στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, με κύριο εκπρόσωπο τον πρώην υφυπουργό Υγείας και βουλευτή Χανίων Παύλο Πολάκη- που απομακρύνουν τους μετριοπαθείς και κεντροαριστερούς πολίτες.

Στην πρόσφατη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να πήρε αποστάσεις από αυτά τα φαινόμενα, όμως η φραστική καταδίκη, όπως φαίνεται, δεν αρκεί. Ούτε η επίκληση της δημοκρατίας και της ελευθερογνωμίας αποτρέπει τη ζημία την οποία υφίσταται ο ΣΥΡΙΖΑ κάθε φορά που οι «ακαπίστρωτοι» αναλαμβάνουν δράση.

Το κυριότερο όμως είναι ότι ακυρώνουν το μήνυμα υπευθυνότητας και σοβαρότητας που θέλει να στείλει ο Αλέξης στις μετριοπαθείς δυνάμεις της κοινωνίας και την υγιή επιχειρηματικότητα όταν δηλώνει: «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν σκοπεύει να αντικαταστήσει το επιλεκτικό, ανίσχυρο και αναποτελεσματικό κράτος που μας αφήνει ο κ. Μητσοτάκης με ένα άλλο, παλαιού τύπου κομματικό κράτος. Το αντίθετο.

Οχι μόνο γιατί δεν το θέλουμε, αλλά και γιατί γνωρίζουμε ότι έτσι θα αποτύχουμε. Αντιθέτως, θα πετύχουμε μόνο αν καταφέρουμε να αποσυνδέσουμε πλήρως το κράτος από το κόμμα. Με δομές και με θεσμούς αξιοκρατίας, που θα αποτελούν ιστορικές τομές, όπως ήταν, για παράδειγμα, ο ΑΣΕΠ ή η “Διαύγεια”. Που δεν είναι τυχαίο ότι δεν έγιναν από κυβερνήσεις της Δεξιάς, αλλά από προοδευτικές κυβερνήσεις».
Μια δήλωση του Πολάκη για την... τιμωρητική «επόμενη φορά Αριστερά» και άλλη μία της Τασίας Χριστοδουλοπούλου για την αναγκαιότητα των... συριζοφρουρών και χάθηκε η στρατηγική του Τσίπρα σύμφωνα με την οποία: «Εμείς δεν έχουμε καμία τύχη αν επιχειρήσουμε να χτυπήσουμε τη Δεξιά με τα δικά της όπλα, παίζοντας στο δικό της γήπεδο, αυτό της αναξιοκρατίας, των πελατειακών σχέσεων, του νεποτισμού. Εμείς θα νικήσουμε τη Δεξιά αλλάζοντας εντελώς το γήπεδο της αντιπαράθεσης».

Και όταν παρεμβάλλονται ο Θανάσης Καρτερός («Μητσοτάκη, go fu@@ yourself»), ο Γιώργος Τσίπρας («δεν είναι αυτοσκοπός η άμυνα της χώρας»), ο Σάκης Παπαδόπουλος («να σταματήσουμε να μιλάμε για τη Novartis»), το γήπεδο της αντιπαράθεσης γίνεται κακοτράχαλο και πάνε κατά διαόλου οι δεσμεύσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι: «Απέναντι σε παρωχημένες αντιλήψεις για τον πλήρη έλεγχο του κράτους, της ενημέρωσης, των δημόσιων προμηθειών που έφτασαν, όπως είδαμε, ακόμη και να βάζουν τη “νύχτα” στο Μαξίμου, οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουμε να προτάξουμε όχι ένα καλύτερο διαχειριστικό εγχείρημα ούτε ένα “κράτος-τιμωρό”, αλλά το κοινωνικό, το δημοκρατικό, το αξιοκρατικό, το ανθρώπινο κράτος που στηρίζει και προστατεύει τον πολίτη».

Και το χειρότερο: Δίνουν επιχειρήματα στην κυβέρνηση να αντεπιτεθεί και να θυμίσει τις άσχημες πλευρές της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αυξάνεται ο βαθμός δυσκολίας στην ανεύρεση συμμάχων και πρωτίστως με το ΚΙΝ.ΑΛ., η ηγεσία του οποίου δηλώνει ότι «δεν μπορεί να υπάρξει προοδευτικό μέτωπο με τον Πολάκη, η συμπεριφορά και οι δηλώσεις του οποίου παραπέμπουν στον Ορμπαν της Ουγγαρίας και τον Κατσίνσκι της Πολωνίας».

Το στοίχημα της συμμετοχής

Και φυσικά αυξάνουν την εσωκομματική γκρίνια καθώς η «Ομπρέλα», η «Γέφυρα», αλλά και στελέχη των «προεδρικών» διαφωνούν με την ιδιότυπη ασυλία που απολαμβάνουν ο Πολάκης και ορισμένοι άλλοι... φάλτσοι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα. Γκρίνια η οποία φαίνεται ότι έχει επιπτώσεις και στις κομματικές οργανώσεις, καθώς οι πρώτες συνελεύσεις για συζήτηση των πολιτικών θέσεων εν όψει του συνεδρίου είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες, απογοητευτικές.

Η συμμετοχή δεν ξεπερνά το 20% των οργανωμένων μελών, κάτι που μόνο καλά δεν προοιωνίζεται για την εκλογή αντιπροσώπων στο συνέδριο και κυρίως την εκλογή της ηγεσίας από τη βάση. Εφόσον η μικρή συμμετοχή συνεχιστεί, υπάρχει ο κίνδυνος τα οργανωμένα μέλη, που τον Μάιο θα εκλέξουν τον Αλέξη Τσίπρα και μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, να είναι λιγότερα και από 60.000, κάτι που εκ των πραγμάτων θα σκορπίσει χαμόγελα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Νίκο Ανδρουλάκη, καθώς στην εκλογή του πρώτου συμμετείχαν 400.000 και στου δεύτερου 270.000 πολίτες.

Το γεγονός ότι ο Τσίπρας θα εκλεγεί μόνο από μέλη και όχι από φίλους ελάχιστη σημασία έχει στην επικοινωνιακή διαχείριση των συγκρίσεων που αναπόφευκτα θα γίνουν. Για να αυξηθεί η συμμετοχή και να γίνει ελκυστική η εικόνα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα πρέπει να υπάρξει συννενόηση ή έστω ανακωχή μέχρι το συνέδριο ανάμεσα στην ηγεσία και την αριστερή μειοψηφία.

Μόνον αν σταματήσουν να δίνουν την εντύπωση ενός βαθιά διχασμένου κόμματος και εκπέμψουν ενότητα μπορούν να ελπίζουν σε ανάκαμψη, διαφορετικά την κυβερνητική φθορά θα την καρπώνονται άλλοι και πρωτίστως το ΚΙΝ.ΑΛ., το οποίο μην ξεχνάμε ότι με την απλή αναλογική εμφανίζεται και ως «σημαία ευκαιρίας» για κεντρώους και κεντροαριστερούς πολιτευτές, καθώς είναι το μόνο κόμμα που μπορεί ακόμη και να διπλασιάσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα, σε περίπτωση που επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις ως προς τα ποσοστά που θα πάρει.

Αντίθετα, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ θα εκλέξουν λιγότερους βουλευτές εάν, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, πάρουν ποσοστά 30%-32% και 24%-26% αντίστοιχα. Την αρνητική γι’ αυτούς εξέλιξη φαίνεται ότι αρχίζουν και τη συνειδητοποιούν όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ, ηγετικοί και αντι-ηγετικοί, και στο παρασκήνιο αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για να πέσουν οι τόνοι και να βρεθούν οι κοινοί τόποι.

Και πιθανώς θα ευδοκιμήσουν καθώς και οι δύο πλευρές κατανοούν ότι από τον μεταξύ τους παρατεταμένο πόλεμο χαμένοι θα βγουν και οι δύο και μόνοι ωφελημένοι θα είναι οι αντίπαλοί τους, από τη Ν.Δ. και το ΚΙΝ.ΑΛ. μέχρι το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25.

Ισως γι’ αυτό επιφανή στελέχη της «Ομπρέλας», εκεί που μέχρι πρότινος έβλεπαν με δυσπιστία και μουρμούρα κάθε κίνηση του Τσίπρα, τώρα χαρακτηρίζουν ως ιδιαίτερα επιτυχημένες τις συγκεντρώσεις του Αλέξη σε Κιλελέρ, Αγιά, Νέα Ιωνία, Αργολίδα, Νίκαια και δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις θέσεις που εξέφρασε ο αρχηγός τους για τα Εξοπλιστικά, τις ΗΠΑ και την Τουρκία τόσο στη Βουλή όσο και στον Αμερικανό πρεσβευτή Τζέφρι Πάιατ.

Και κυρίως επειδή έκανε ευδιάκριτες τις διαφορές ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση. Μάλιστα, συμφωνούν με συνεργάτες του Τσίπρα, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι «στην ομιλία του στη Βουλή ο Αλέξης ανέδειξε τρεις τομείς (Εξοπλιστικά, ΗΠΑ, Τουρκία) που αφορούν την εξωτερική και αμυντική πολιτική της χώρας και στους οποίους υπάρχει κάθετη, ουσιαστική και επί της αρχής διαφωνία του ΣΥΡΙΖΑ με την κυβέρνηση».

Η «συμμαχία με τον διάβολο»

Οι διαχωριστικές γραμμές με την κυβέρνηση και οι εναλλακτικές πολιτικές είναι η τακτική στην οποία θα ρίξει όλο το βάρος του ο Τσίπρας μέχρι τις εκλογές. Το έκανε για την πανδημία, την Παιδεία, το Ταμείο Ανάκαμψης, την εξωτερική και αμυντική πολιτική, τους αγρότες και κυρίως θα το κάνει, σε κάθε ευκαιρία, για τα νοικοκυριά, τους υπαλλήλους, τους συνταξιούχους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που έχουν γονατίσει από την ακρίβεια και τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ενέργειας.

Και για να κάνει γνωστές τις διαφορές του με τον Μητσοτάκη, ο Τσίπρας δηλώνει: «Θα συμμαχήσω ακόμα και με τον διάβολο».

Η φράση δεν είναι του Μάο, αλλά του Λένιν και ο Τσίπρας τη χρησιμοποίησε, αστειευόμενος, για να απαντήσει στην ερώτηση συνομιλητή του: «Τι έγινε και έσπασε το εμπάργκο στον ΣΚΑΪ και μετά από 2,5 χρόνια έδωσε συνέντευξη στο κανάλι του Αλαφούζου;». Εκτός από τη «συμμαχία με τον διάβολο», το σίγουρο είναι ότι ο Αλέξης θα επιδιώξει να βρίσκεται όλο και πιο συχνά σε επαφή με τον λαό.

Οπως λένε οι συνεργάτες του, «και ο ίδιος το χαίρεται και το έχει ανάγκη, αλλά και οι πολίτες, όπως δείχνουν οι συγκεντρώσεις και η υποδοχή που του επιφυλάσσουν». Καλό το Κοινοβούλιο, αλλά η «πορεία στον λαό» καλύτερη.

Γι’ αυτό και οι περιοδείες θα συνεχιστούν. Και μετά από τις φτωχές και εργατικές συνοικίες και τις αγροτικές περιοχές, σειρά θα πάρουν και οι μεσοαστικές περιοχές, όπως το Χαλάνδρι, η Νέα Σμύρνη κ.ά., αλλά και η Κρήτη και άλλες κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες...