Γρ. Νικολόπουλος

Αν το μελετήσει κανείς από κάποια απόσταση από τα ελληνικά κόμματα και την εμφυλιακή νοοτροπία θα διαπιστώσει ότι τη στιγμή αυτή το «κεφάλαιο», το «σύστημα», οι «συντηρητικοί» έχουν «κλέψει» την ατζέντα του Σοσιαλισμού.

Για παράδειγμα, ο όρος «βιώσιμη ανάπτυξη» σχετίζεται με 17 παγκόσμιους στόχους που έχουν θέσει οι ηγέτες σχεδόν όλων των χωρών. Δείτε ποιοι είναι αυτοί:
1. Μηδενική φτώχεια 2. Μηδενική πείνα 3. Καλή υγεία και ευημερία 4. Ποιοτική εκπαίδευση 5. Ισότητα των φύλων 6. Καθαρό νερό και αποχέτευση 7. Φθηνή και καθαρή ενέργεια 8. Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη 9. Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές 10. Λιγότερες ανισότητες 11. Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες 12. Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή 13. Δράση για το κλίμα 14. Ζωή στο νερό 15. Ζωή στη στεριά 16. Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί 17. Συνεργασία για τους στόχους.

Αυτοί οι στόχοι περιλαμβάνουν, εκτός των αναπτυξιακών, και όλες τις εξαγγελίες των σοσιαλιστών, των οικολόγων, των ειρηνιστών, των μη κερδοσκοπικών οργανισμών, των εναλλακτικών, όλων. Η ατζέντα αυτή δεν φτιάχτηκε από την Αριστερά, αλλά από τους ηγέτες της Δύσης και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Φτιάχτηκε από το «σύστημα». Και υιοθετώντας όλα όσα επεδίωκαν πάντα οι σοσιαλιστές, δηλαδή Παιδεία, Υγεία, εργασία, ευημερία, ισότητα των φύλων, προστασία του περιβάλλοντος κ.λπ., ουσιαστικά τους άφησαν χωρίς ατζέντα.

Ο κόσμος μοιάζει να ξεφεύγει -ιδεολογικά τουλάχιστον- από τις αντιπαραθέσεις Αριστεράς και Δεξιάς. Πηγαίνει σε κοινούς στόχους για όλους και το ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει ο ανά τον κόσμο ψηφοφόρος είναι ποιος πολιτικός είναι σε θέση να εφαρμόσει καλύτερα αυτή την ατζέντα.

Και εκεί πρέπει να επενδύσουν οι «προοδευτικοί», δηλαδή να τονίσουν ότι την ατζέντα αυτή, την οποία υιοθέτησε όλος ο κόσμος, «εμείς τη φτιάξαμε, εμείς δώσαμε μάχες επί δεκαετίες για να αποκτήσει την παγκόσμια αποδοχή που έχει σήμερα». Και να συνδέσουν τις πολιτικές τους προσπάθειες στην εφαρμογή αυτής της ατζέντας, η οποία ούτως ή άλλως έχει ήδη υιοθετηθεί παγκοσμίως τόσο από την πλειοψηφία των λαών όσο και από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Το πόσο σημαντική είναι αυτή η ατζέντα αποδεικνύεται αφενός από το γεγονός ότι χαίρει γενικής αποδοχής, αλλά και από την ταχύτητα εφαρμογής της. Για παράδειγμα, τα μεγαλύτερα funds της Νορβηγίας ανακοίνωσαν ότι δεν θα επενδύσουν ποτέ σε καμία εταιρεία που αφήνει αποτύπωμα άνθρακα. Η παγκόσμια ναυτιλία πιέζει και πιέζεται για να αποφύγει το θείο στα καύσιμα. Μαζί της πιέζονται οι κατασκευαστές μηχανών, οι παραγωγοί καυσίμων, τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί. Οι εταιρείες ενέργειας το ίδιο. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες το ίδιο. Ολοι οι κλάδοι επικεντρώνονται σε αυτή την ατζέντα.

Το κριτήριο για να θεωρηθεί πλέον μια εταιρεία καλή ή κακή δεν είναι μόνο η κερδοφορία της, αλλά οι πρακτικές που ακολουθεί στο πλαίσιο της ατζέντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα υπάρχει και το κριτήριο της εταιρικής υπευθυνότητας. Οι εταιρείες οφείλουν με βάση αυτή την αρχή να προσφέρουν οφέλη στην κοινωνία. Οχι ως φιλανθρωπία, αλλά ως καθήκον. Και κρίνονται από αυτό. Οι εταιρείες χωρίζονται σε καλές και κακές ανάλογα με το μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που επιλέγουν και την εταιρική τους κοινωνική υπευθυνότητα. Οι καταναλωτές αναγνωρίζουν τις καλές εταιρείες και προτιμούν τα προϊόντα τους, ενώ μποϊκοτάρουν τις κακές.

Σιγά-σιγά αυτή η νοοτροπία γίνεται και επενδυτικό κριτήριο. Οι επενδυτές προτιμούν να αγοράσουν τις καλές εταιρείες και οι τράπεζες να τις χρηματοδοτήσουν. Το κόστος του να είναι μια εταιρεία κακή αυξάνεται ιλιγγιωδώς. Η μόλυνση του περιβάλλοντος, το μη αξιοπρεπές περιβάλλον εργασίας, η μηδενική κοινωνική συμμετοχή αρχίζουν να κοστίζουν πολύ ακριβά.

Με λίγα λόγια, η παγκοσμιοποίηση θέτει τους δικούς της κανόνες, οι οποίοι, όπως ήταν αναμενόμενο, ξεφεύγουν από τους εγχώριους και κατά συνέπεια μεταβάλλουν το εγχώριο πολιτικό σκηνικό παντού.
Κάποιοι από τους Ελληνες πολιτικούς το έχουν αντιληφθεί και προσαρμόζονται σε αυτά τα νέα δεδομένα. Οι περισσότεροι, και συνολικά τα κόμματα, ακόμη ασχολούνται με τα παλιά. Αριστερός, δεξιός, προοδευτικός, συντηρητικός, είναι όροι που χάνουν τη σημασία τους αν η παγκόσμια κοινότητα κινείται σε άλλες κατευθύνσεις και άλλους διαχωρισμούς.

Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι δεν μετράει το παρελθόν κανενός, ούτε ότι τα στρατόπεδα καταργούνται. Σημαίνουν όμως ότι τα επιτελεία των κομμάτων και οι Ελληνες πολιτικοί πρέπει να εκσυγχρονίσουν τη σκέψη και τον λόγο τους και να ξεφύγουν από το «κόλλημα» δεκαετιών στις εμφυλιακές ταμπέλες.

Αλλιώς οι εξελίξεις θα περνάνε από δίπλα τους και αυτοί δεν θα καταλαβαίνουν γιατί συμβαίνουν όσα θα συμβούν.