Γιώργος Δ. Ανδρέου

Εντάσσεται στις βασικές αρχές – η πεμπτουσία - του πολιτεύματος της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, που έχουμε το προνόμιο να απολαμβάνουμε οι ενδημούντες στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας. Στην καρδιά και πολλές φορές πάνω από όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνει το Σύνταγμα της χώρας. Παράδειγμα το δικαίωμα στην προσωπικότητα που εκδηλώνεται με την επιλογή επαγγέλματος, ελεύθερης κίνησης, τόπου κατοικίας και τρόπου ζωής. Ή το δικαίωμα του εκλέγειν που εκδηλώνεται με την δυνατότητα επιλογής ηγεσίας σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης των δημοσίων πραγμάτων. Δήμοι, Περιφέρειες , Κυβέρνηση. Πολυτελές προνόμιο στην παγκόσμια πολιτική τάξη. Πολύ λίγες χώρες – οι περισσότερες στην Ευρώπη που έχουμε το εξ ίσου ιδιαίτερο προνόμιο να συμμετέχουμε ως χώρα - απολαμβάνουν την πολυτέλεια αυτή.

Το δικαίωμα της επιλογής παρέχεται ανεμπόδιστα και απεριόριστα στο δημοκρατικό μας πολίτευμα. Δεν υπάρχει κανόνας, νόμος, διάταγμα που να περιορίζει την άσκησή του στην ουσία του. Όλοι οι περιορισμοί σχετίζονται με τυπικές προϋποθέσεις π.χ. ηλικία.
Οι πολίτες που προστατεύονται από την Ελληνική έννομη τάξη έχουν το δικαίωμα στη λαθεμένη επιλογή, στην προσωπική, οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή τους.

Στην αυτοκαταστροφική όμως;

Αυτοκαταστροφική είναι η επιλογή δεν είναι η λανθασμένη που την διαπιστώνεις εκ των υστέρων, αυτό είναι συγγνωστό λάθος. Είναι όταν βλέπεις, ακούς , γνωρίζεις τι θα επακολουθήσει, τις σίγουρα καταστροφικές ή έστω δυσμενείς συνέπειες των επιλογών σου, τις αποδέχεσαι και προχωράς αβίαστα, χωρίς πολλή σκέψη.

Στο προσωπικό βέβαια και κοινωνικό επίπεδο οι αρνητικές συνέπειες εκδηλώνονται στο πρόσωπο, άντε στην οικογένεια ή κάποιον στενό κύκλο του προσώπου που επιλέγει λαθεμένα.

Στην πολιτική όμως τα πράγματα είναι αλλιώς, σοβαρότερα. Οι συνέπειες των λαθεμένων, πολλώ μάλλον των αυτοκαταστροφικών, επιλογών δεν αφορούν μόνο τον πολίτη που επιλέγει, ψηφίζει, επιβραβεύει, τιμωρεί. Επηρεάζουν άμεσα ολόκληρη την κοινωνία, τη μικρή, την ευρύτερη, τη χώρα.

Στην πολιτική η ατομική αυτοκαταστροφική επιλογή εξισορροπείται από τη σοφία της πλειοψηφίας, που περιορίζει την έκταση της ζημιάς, την απομονώνει στη γωνία. Η πλειοψηφία έχει κατά κανόνα δίκιο έλεγαν παλαιότερα.

Κατά κανόνα, γιατί τα παραδείγματα και οι καταστροφικές συνέπειες από λαθεμένες επιλογές στην εγχώρια και την παγκόσμια ιστορία πολλά και τεράστια. Ακόμα και ο Χίτλερ ήταν αποτέλεσμα αυτοκαταστροφικής επιλογής, φαινόταν άλλωστε.

Τα πράγματα, παλαιότερα, ήταν αρκετά καλύτερα, η διακίνηση των «ιδεών», της πληροφορίας, της παραπληροφόρησης, ήταν σχετικά αργή, οι κοινωνίες παρασύρονταν δυσκολότερα.

Σήμερα τα πάντα κινούνται ιλιγγιωδώς με ταχύτητα αστραπής. Τα «μηνύματα» διακινούνται ανεμπόδιστα, αφιλτράριστα, απευθείας στο στόχο.

Πληθαίνουν οι περιπτώσεις που γίνονται ανέλεγκτες οι συνθήκες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις επιλογής.

Που δημιουργείται σαρωτικό συναισθηματικό – κατά κανόνα αρνητικό – κύμα , τσουνάμι, που ατονεί την λογική και οδηγεί σε ομαδική παράκρουση.

Οι πολίτες, συνδεδεμένοι με τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ομφάλιο λώρο – τρέφονται και αναπνέουν μέσω αυτών - βομβαρδίζονται με μηνύματα και «πληροφορίες» αμφιβόλου, ποιότητας, προέλευσης και σκοπιμοτήτων. Έχει δημιουργηθεί κοινή πεποίθηση – η μεγάλη νίκη των τρολ - πως ό,τι γράφεται στο διαδίκτυο είναι έγκυρο, σωστό, αληθές, τίμιο. Ενώ, ειδικά οι ανώνυμες αναρτήσεις, είναι ακριβώς το αντίθετο και επιπλέον επικίνδυνες.

Η δυνατότητα αυτοκαταστροφικών επιλογών και η μετατροπή τους σε ομαδική παράκρουση, έχει αναβαθμιστεί σε επικίνδυνο επίπεδο. Είναι τέτοια η ταχύτητα και το εύρος της τεχνικής εξέλιξης στα ΜΚΔ και τη λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη που οι οργανωμένες πολιτείες αδυνατούν, δεν προλαβαίνουν, να προστατέψουν τις κοινωνίες με κανόνες και κυρώσεις.

Δε μένει παρά να αντιδράσουν οι ίδιοι οι πολίτες. Να ψάχνουν για τη φάκα που κατά κανόνα κρύβεται πίσω από το τυρί. Να μην επιτρέπουν την ποδηγέτησή τους από τα συμφέρονται που βυσσοδομούν και τορπιλίζουν την ομαλότητα. Να σκέφτονται τις επιλογές τους καλά, πολύ, σε βάθος, με όπλο την κοινή λογική, την ιστορική διαδρομή τους, τις θεμελιώδεις αρχές, το προσωπικό τους και το κοινωνικό συμφέρον. Να αγνοούν, ειδικά στην πολιτική, τις σειρήνες, ποτέ δεν έπαιξαν γλυκιές μουσικές για καλό. Να αποφεύγουν ανενδοίαστα τις καταστροφικές επιλογές, στις οποίες τους εξωθούν ύποπτα κέντρα. Χαρούμενο Πάσχα συν- Έλληνες.

Ο Γιώργος Ανδρέου είναι δικηγόρος (www.andreoulaw.gr)