Γιώργος Μιχαηλίδης

Υπάρχουν δύο σχολές όσον αφορά στην προσέγγιση της αντιμετώπισης του ζητήματος της συρρίκνωσης του πληθυσμού. Η μία κρίνει ότι θα πρέπει με κάποια μέσα να βρεθεί τρόπος να αυξηθεί ο αριθμός των γεννήσεων και η άλλη πιστεύει ότι ο μόνος τρόπος είναι η μετανάστευση. Κανείς από τους δύο δεν κατέχει την πλήρη αλήθεια.

Θα πρέπει λοιπόν να αποφασίσουμε, ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα που θέλουμε να λύσουμε.

Είναι πασιφανές ότι ζούμε μία πληθυσμιακή κατάρρευση που όμοιά της δεν νομίζω πως έχουμε ζήσει ξανά στην ιστορία μας. Τα δημοσιεύματα του τελευταίου διαστήματος που φανέρωναν πόσα σχολεία κλείνουν λόγω έλλειψης μαθητών προκάλεσαν συζήτηση, αφού όχι μόνο η περιφέρεια αλλά και τα αστικά κέντρα βιώνουν πλέον τις επιπτώσεις του δημογραφικού ζητήματος.

Αυτός είναι και ο λόγος που περιμένουμε, όπως έχουν προϊδεάσει κυβερνητικά στελέχη, τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει σειρά μέτρων και δράσεων οι οποίες θα τονώσουν το αίσθημα των ανθρώπων ότι μπορούν να κάνουν παιδιά και δεν είναι κάτι μάταιο που θα καταρρακώσει το βιοτικό τους επίπεδο. Το αν θα έχουν αποτέλεσμα, θα φανεί στην πράξη.

Ας δούμε, όμως, λίγο πιο συγκεκριμένα. Το δημογραφικό ζήτημα χτυπάει πολλές χώρες της Δύσης και άλλες επίσης ανεπτυγμένες, όπως η Ιαπωνία. Όποια οικονομικά μέτρα κι αν έχουν ληφθεί, ακόμη κι αν έχουν εν μέρει αποδώσει, τα αποτελέσματα δεν ήταν τα επιθυμητά, δηλαδή δεν αύξησαν τον ρυθμό γεννησιμότητας άνω του 2,1 που είναι το όριο της αντικατάστασης του πληθυσμού.

Αυτό, προκαλεί πολλαπλά προβλήματα, αφού παράλληλα με τη μείωση των γεννήσεων (στην Ελλάδα είναι ετησίως οι μισές από τους θανάτους), αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, κάτι το οποίο θα συνεχίσει να συμβαίνει όσο το βιοτικό επίπεδο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, όσο η ιατρική και η τεχνολογία προοδεύουν.

Αυτό, προκαλεί πολλαπλές πιέσεις στα δημόσια ταμεία, αφού οι ανάγκες για το συνταξιοδοτικό αυξάνονται και τα κρατικά ταμεία συρρικνώνονται, παράλληλα με τη μείωση των ανθρώπων που εργάζονται και άρα προσφέρουν ζεστό ρευστό με τις εισφορές τους μέσω της εργασίας τους. Κοινώς για να το εκλαϊκεύσουμε, ολοένα και λιγότεροι πληρώνουν για τις συντάξεις οι οποίες ολοένα και πληθαίνουν! Τι κάνεις σε αυτόν τον φαύλο κύκλο λοιπόν;

Κάποιος κακοπροαίρετος θα πάει τη συζήτηση στο τι σημαίνει Έλληνας, αλλά αυτή είναι αποπροσανατολιστική τακτική. Η Εθνική Ελλάδος στο Ποδόσφαιρο έχει αρκετά παραδείγματα, με παιδιά Ελλήνων του εξωτερικού που μπορεί να δυσκολεύονται στη γλώσσα, αλλά είναι και αισθάνονται ψυχή τε και σώματι Έλληνες. Από την άλλη, σίγουρα, τη μετανάστευση δεν μπορείς να την μηδενίσεις όπως δεν συνέβη και ποτέ κάτι τέτοιο. Χρειάζονται, όμως, νόμοι και κανόνες. Ανέκαθεν ο ελληνικός πολιτισμός είχε τη δυνατότητα να ενσωματώνει λελογισμένους πληθυσμούς και αυτοί να γίνονται όχι απλώς μέρη του αλλά και πρεσβευτές του. Τα παραδείγματα είναι πολλά, όπως τα αδέλφια Αντετοκούνμπο.

Στο προκείμενο λοιπόν. Αυξάνεις τις γεννήσεις, ή αποδέχεσαι τη μοίρα σου και φέρνεις μετανάστες για να αυξήσεις άμεσα τον πληθυσμό σου; Το δίλημμα είναι κάλπικο αφού καμία από τις δύο επιλογές δεν φαντάζει ως λύση. Ας το επαναλάβουμε, πρέπει να αποφασίσουμε ποιο πρόβλημα θέλουμε να λύσουμε.

Πρώτον: Από την μία έχεις την επιβίωση ενός έθνους, με όποια χαρακτηριστικά κι αν έχει αυτό, είτε μας αρέσουν, είτε όχι. Γλώσσα, θρησκεία, αντιλήψεις, πολιτισμός, αυτοπροσδιορισμός, χωρίς απαραίτητα όλα αυτά να είναι αλληλένδετα μεταξύ τους. Αν θέλουμε να μιλάμε για επίλυση του δημογραφικού τότε μιλάμε γι’ αυτό ακριβώς, δηλαδή οι επόμενες γενεές να αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες και να έχουν σχέση με την ιστορία τους. Να έχουν δηλαδή παρόμοια χαρακτηριστικά και στοιχεία σύνδεσης με την ιστορία του τόπου τους.

Δεύτερον: Από την άλλη, όπως είπαμε, έχουμε το ασφαλιστικό, τα κρατικά ταμεία, την αγορά εργασίας. Εάν θέλεις να λύσεις αυτό και μόνο αυτό, τότε δεν σε ενδιαφέρουν τα παραπάνω, και ας μην κοροϊδευόμαστε, είναι πολλοί αυτοί που τους απασχολεί αποκλειστικά αυτό και τίποτα άλλο.

Η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται κάπου στη μέση και εμένα προσωπικά με ενδιαφέρει το πρώτο. Η συνέχεια του έθνους, ενός λαού, είναι πολύ πιο σημαντική από κάθε μακροοικονομικό στοιχείο, γιατί δεν είναι κελιά σε excel να μπορείς να τα αντικαταστήσεις και εάν νομίζεις πως μπορείς να το κάνεις, τότε θα έχεις αποδεχθεί ότι ως πολιτισμική οντότητα έχεις αποφασίσει πως θέλεις να αντικατασταθείς, να πεθάνεις, όπως γράφαμε και σε προηγούμενο άρθρο.