Δημήτρης Παγαδάκης

Ούτε με πάταγοι ούτε με λυγμό. Απλώς αλλάζει. Με κωλοτούμπες. Σαν αυτές που επιδίδεται εμμονικά ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται ως ο ζογκλερικός πρωταγωνιστής σε ένα ένα τσίρκο αλλεπάλληλων κυβιστήσεων. Φωνάζει αλλά κολλώνει, απειλεί αλλά συμμαζεύεται, χαμογελάει αλλά δαγκώνει. Ο μεγιστάνας που εξελέγη για δεύτερη θητεία στο Λευκό Οίκο υποσχόμενος να γίνει ο ειρηνοποιός της υφηλίου δρομολογεί ένα διεθνές σπιράλ χάους.

Η εύκολη ερμηνεία είναι «το αφεντικό τρελάθηκε». Αποδίδονται στις σκοτεινές πτυχές του υποτιθέμενου διαταραγμένου μυαλού του οι υπαναχωρήσεις, οι παλινωδίες, οι εκρήξεις θύμου. Εξηγείται η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του ως έσχατο σύμπτωμα ψυχικής αστάθειας.

Σαφώς και είναι αλαζονικός, εγωκεντρικός, παροξυσμικός. Οι πρόχειρες, όμως, ψυχαναλυτικές διαγνώσεις αγνοούν την τερατώδη όγκο των επιτακτικών συμφερόντων, κινήτρων και διακυβευμάτων που οφείλει να υπηρετήσει. Παραβλέπουν το πλαίσιο εντός του οποίου είναι αναγκασμένος να λειτουργήσει ένας πρόεδρος. Είτε πρόκειται για έναν ύπουλο τύραννο είτε για έναν ειλικρινή φιλελεύθερο-δημοκράτη.

Προφανώς, το επιδρομικό χτύπημα του στις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουράνιου του Ιράν έγινε με ανακούφιση αποδεκτό από τη παγκόσμια δημοκρατική κοινότητα. Ασφαλώς και χειροκροτείται η απαίτηση του για την άνευ όρων παράδοση των πυρηνοκίνητων σκοταδιστών και θρασύτητα τρομοκρατικών μουλάδων.

Μόνο που η επηρμένη ιδιοσυγκρασία του διεκδικεί αποκλειστικά προσωπικούς θριάμβους. Δεν εμπιστεύεται, καλύτερα περιφρονεί ως παρακατιανούς, τους πατροπαράδοτους δυτικοευρωπαίους συμμάχους τη χώρας του. Δεν συμμερίζεται με αυτούς τα όποια σχέδια του. Τους εγκατάλειψε ταπεινωτικά σύξυλους στη σύνοδο κορυφής της G7 στο Καναδά.

Ενόσω γνωρίζει ότι δεν τον παίρνει πια να καυχιέται μοναχός του για αυτόνομα κουμάντα παγκοσμίου γοήτρου, διεθνούς κυριαρχίας και οικουμενικής υπεροχής. Έχει περάσει ανεπιστρεπτί η φάση που οι ΗΠΑ είχαν επεμβατικά εμπλακεί σε μακρά, αιματηρή εισβολή στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας και η ένοπλη εξαγωγή δημοκρατίας για την αλλαγή των αυταρχικών καθεστώτων δεν φτουράνε πλέον. Χώρια που είναι βαριά κοστοβόρες για μια χώρα που χρεωστάει 36 τρισεκατομμύρια δολάρια! Εξάλλου η προσωρινή κερδοσκοπική φούσκα εκείνων των κολοσσιαίων στρατιωτικών εκστρατειών τον ανάγκασε να διακηρύξει τον απομονωτισμό του MAGA.

Οι καιροί, ωστόσο, έχουν αλλάξει δραματικά. Δυστυχώς. Οι διακηρύξεις περί της ανώτερης αξίας του διεθνούς δικαίου έναντι της απόλυτης κυριαρχίας του ισχυρότερου βαθμιαία εξανεμίζονται. Οι υποχρεώσεις του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της απαγόρευσης της επίλυσης των διεθνών συγκρούσεων με πόλεμο σταδιακά αποσυντίθεται. Με τον ίδιο να τις απαξιώνει μεθοδικά και να τις αποσταθεροποιεί συστηματικά

Τσάμπα οι περήφανες δεσμεύσεις του για κανένα πλέον πόλεμο. Στράφι και οι κομπασμοί του για στρατιωτική αυτοσυγκράτηση με έμφαση στις διπλωματικές προτεραιότητες. Ο άνθρωπος που δημοσίως περιαυτολογούσε ότι σε 24 ώρες θα τερμάτιζε τη σύρραξη στην Ουκρανία κατάντησε επί μήνες να σέρνεται από το αυτί στις τηλεφωνικές επικοινωνίες του με το δεσποτικό τσάρο του Κρεμλίνου.

Ακόμη χειρότερα, με τους χειρισμούς του χάρισε στο τελευταίο το δικαίωμα να βγαίνει από πάνω. Να μιλάει για απρόκλητη, αδικαιολόγητη και χωρίς καμία βάση επιθετικότητα των ΗΠΑ στο Ιράν. Ποιος, ο Πούτιν; Που έχει κουρελιάσει με ωμή βαναυσότητα κάθε έννοια διεθνούς δίκαιου στα Ουκρανικά εδάφη.

Το χειρότερο, πάντως, για τον μονίμως απρόβλεπτο Τραμπ είναι ότι αφού σαν κατσαρόλα εν βρασμώ τινάζει το καπάκι, ακολούθως μετατρέπεται σε τέντζερη που σιγοβράζει. Πρώτα βομβαρδίζει ανελέητα και καμαρώνει για τη μνημειώδη ζημιά που επέφερε στο Ιράν και μετά ανακοινώνει εκεχειρία και «ώρα για ειρήνη».

Επί πλέον αυτός ο ηγέτης του ελευθέρου κόσμου ευχαριστεί τους φονταμενταλιστές Αγιατολάδες επειδή τον προειδοποίησαν για τις επιθέσεις - αντίποινα σε αμερικανικούς στόχους. Ωστόσο τα καπρίτσια του δεν εγγυούνται ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα πουθενά στο κόσμο. Αντίθετα με τις μεταπτώσεις της διάθεσης, τις διακυμάνσεις της ρητορικής και τις ασυγχώρητες κωλοτούμπες του οδηγεί τη διεθνή κοινότητα σε βαθιά, αχαρτογράφητα νερά.