Δημήτρης Παγαδάκης

Μετά από αυτές τις παραδοχές συνιστά, άραγε, μέγα ζήτημα τα παπούτσια που φόρεσε η πρόεδρος τη Δημοκρατίας στη Ρόδο, προκειμένου να παραστεί στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της 73ης επετείου Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα; Όχι βέβαια. Εξάλλου κάθε κριτική που συνδέει ένα δημόσιο πρόσωπο με το εκάστοτε ντύσιμο του είναι μάλλον άδικη. 

Στο έσχατο βάθος, όμως, της συγκεκριμένης εμφάνισης του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα παρεισφρέουν ερωτηματικά. Κι αυτό γιατί, ακόμα και αν δεν παραβιάζεται κανένα ενδυματολογικό πρωτόκολλο, υπάρχει , καλώς ή κακώς, ένα στοιχειώδες dress code που οφείλεται να τηρείται σε επίσημες, τουλάχιστον, εκδηλώσεις. Σίγουρα η προεδρία της; Δημοκρατίας δεν είναι Μπάκιγχαμ που τηρεί σχολαστικά τη διάκριση μεταξύ ενδυμασίας εργασίας, ενδυμασίας ελεύθερου χρόνου, ημιεπίσημης και αυστηρά επίσημης. Παρόλα αυτά και εγχωρίως αρκετές ενδυματολογικές επιλογές ατόμων με πολιτικά αξιώματα έχουν κατακριθεί κατά καιρούς ως αταίριαστες , άτοπες, αν όχι κακόγουστες.

Ενδεικτικά, αρνητικά είχαν σχολιαστεί οι εμφανίσεις του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα σε συνόδους κορυφής της ΕΕ με γιακάδες ξεκούμπωτους στο λαιμό σε στυλ Αχμαντινετζάντ. Παρομοίως είχαν απαξιωθεί τα τσαλακωμένα σακάκια , τα σακίδια πλάτης και τα κασκόλ του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος περιφερόταν σαν ξεπεσμένος εικαστικός στα Γιούρογκρουπ. Την ίδια επίπληξη, συνοδεία σαρκασμών, είχε δεχτεί και ο Γιάνης Βαρουφάκης όταν κυκλοφορούσε ανέμελα στα ίδια «φόρα» με λαχουρέ πουκάμισα έξω από το παντελόνι σαν παρωχημένος ροκ σταρ. Δεν απαιτείται να είναι κανείς style expert ή μέλος μιας άτυπης fashion police για αντιληφθεί ότι οι δήθεν εναλλακτικέ φορεσιές λίγο απείχαν από το καρκατσουλιό.

Προφανώς δεν τίθεται ζήτημα προσέγγισης μια μοδάτης τάσης ή οικειοποίησης μιας ξεχωριστής ενδυματολογικής άποψης. Εν προκειμένω, όμως, προκύπτει θέμα ενόχλησης της δημόσιας θέας. Πόσο μάλλον όταν αυτή κοινοποιείτε από όσους κατέχουν δημόσιο αξίωμα; Ελάχιστοι πολίτες, για παράδειγμα θα συμβιβάζονταν ή θα ανέχονταν κατά τη άσκηση των καθηκόντων τους έναν αστυνομικό με σαγιονάρες, έναν δάσκαλο με παντόφλες, ένα στρατιωτικό με σανδάλια , ένα δικαστικό με πασουμάκια και ένα βουλευτή με ανατομικά σαμπό. Σαφώς, στο σπίτι τους θα μπορούσαν να φορέσουν και τσαρούχια αν αυτά τους έκαναν να αισθάνονται άνετα. ¨Όπως και η Καμάλα Χάρις χρησιμοποιεί για τα πόδια της πάνινα «σταράκια» στο ιδιωτικό της χώρο ή όταν ποζάρει για τη Vogue. Όχι στο δημόσιο χώρο ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.

Ωε εκ τούτου, η κατά τα άλλα αξιοπρεπέστατη πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέπεσε σε ενδυματολογικό φάουλ φορώντας casual αθλητικά υποδήματα στα οποία κατέληγε πιθανώς τα μπατζάκια μιας φόρμας, ενώ αδιευκρίνιστο παραμένει αν κάτω από το κομψό γαλάζιο παλτό της ενδεχομένως κρυβόταν κάποιο φούτερ με λογότυπο της «Κατγούμαν», ας πούμε. Αρκούσαν, ωστόσο, μόνο το εμφανές ζευγάρι σνίκερς για να χαλάσει τις εντυπώσεις κατά την άφιξή της σε επίσημη εκδήλωση. Λογικά το επιτελείο της θα έπρεπε να την ενημερώσει ότι το κόκκινο χαλί δεν είναι διάδρομος γυμναστικής, το αεροπλάνο με τα εθνόσημο στο φόντο δεν είναι ράφι του σουπερμάρκετ για προσωπικά ψώνια, ούτε το στρατιωτικό άγημα με επίσημη στολή και παράσημα αποτελείται από μια παρέα πιτσιρικάδων που ψέλνουν τα κάλαντα στις γιορτές στο σπίτι της.

Σαφώς και δεν της καταλογίζει κανείς έλλειψη σεβασμού στο χώρο, ούτε απουσία αίσθησης τη θέσης και του αξιώματος της. Ακόμη κι αν θεωρηθεί ως στιλιστικά αντισυμβατική η συγκεκριμένη εμφάνιση ή ακόμη εκτιμηθεί ως επίδειξη κακού γούστου αυτό δεν συνιστά περιφρόνηση των παρόντων ούτε ανεπάρκεια ευπρέπειας Κάθε άλλο. Τα εχέγγυα της ενσυναίσθησης και της αλληλέγγυας συνέπειας της έχουν καταγραφεί με το παραπάνω. Αλλά δεν είναι και υπεράνω κριτικής. Αναπόδραστα είναι μάλλον υποκριτικός ο υπερβάλλων ζήλος των καλοθελητών για την υπεράσπιση της συγκεκριμένη εικόνας της.

Δεν χρειάζεται ως προσωπικότητα ενθουσιώδεις λεζάντες περί ανακουφιστικού ενδυματολογικού understatement, περιγραφές ως ανεπιτήδευτης πράξης απελευθέρωσης από στερεότυπα και ερμηνευτικές διαπιστώσεις περί συμβολισμού υποδειγματικής θηλυκής απλότητας. Πόσο μάλλον έχει ανάγκη από αυτόκλητους υπερασπιστές οι οποίοι αντέδρασαν στις ενστάσεις για το look της επιστρατεύοντας καταλογισμούς σεξισμού, πατριαρχίας, φαλλοκρατίας στους επικριτές του .Δεν τις έχει ανάγκη τέτοιες ηθικολογικές συνηγορίες η κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Πιθανότατα να αρκεί μόνο μια ματιά στη συνήθη γκαρνταρόμπα της. Και ίσως η συνειδητοποίηση ότι το άνετο, βολικό, καθημερινό ένδυμα δεν συναρθρώνεται με κάθε ρόλο και όλες τις περιστάσεις. Υπάρχουν στάνταρ ενδυματολογικοί κώδικες ανά συγκυρία που δεν θίγουν το όριο μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας, ούτε διαπερνούν τα σύνορα μεταξύ θεσμικής ευυποληψίας και στάσης ατομικής ευθύτητας. Πράγματι, δεν παράγεται αρμονία, όταν όλοι τραγουδούν την ίδια νότα. Αλλά δεν είναι η ενδυματολογική διαφοροποίηση πρωταρχική υποχρέωση της προέδρου της Δημοκρατίας.

Ασφαλώς και κανείς δεν πρόκειται να την εγκλωβίσει σε κλισέ ομοιομορφίας και καθωσπρεπισμού όσο η αξία της εδράζεται στην αυτοεκτίμηση που ξεχωρίζει με την αισθητική της πολυμορφία και ποικιλότητα. Αργά ή γρήγορα, όμως, θα συμμετέχει σε διεθνείς επισκέψεις. Εκεί που η επίσημη « στολή» αντανακλά και το κύρος. της χώρας που εκπροσωπεί.

Αναπόδραστα η εγκυρότητα και η γενική αποδοχή της αξίας της θα κριθεί και από το ενδυματολογικό της ίματζ που δεν επιτρέπει ανορθογραφίες. Ειδάλλως, θα υπάρχει πάντα το διακριτό μοντέλο με τα άρβυλα και τη στολή εκστρατείας από το αναχρονιστικό βεστιάριο ενός Φιντέλ Κάστρο για να θολώνει κάθε εθνικό εκτόπισμα. Πράγμα που κανείς από το ύψος του αξιώματός του δεν θέλει να γράφει στα παλιά του τα παπούτσια.