Πίνακας που έκλεψαν οι Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρέθηκε τυχαία σε... αγγελία πώλησης κατοικίας στην Αργεντινή!

Πίνακας που είχε κλαπεί από Εβραίο συλλέκτη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ανακαλύφθηκε στην Αργεντινή, όταν η κόρη ενός υψηλόβαθμου Ναζί αποφάσισε να βάλει αγγελία πώλησης του σπιτιού της.

Το «πορτρέτο μιας κυρίας» που απεικονίζει την Κοντέσα Κολεόνι και είχε ζωγραφιστεί από τον Φρα Γκαλγκάριο (Βιτόρε Γκισλάντι) το 1743, ήταν κρεμασμένο πάνω από τον καναπέ σπιτιού που μπήκε σε αγγελία από την Robles Casas & Campos, σύμφωνα με την Telegraph.

Ειδικοί στην τέχνη που εξέτασαν τις φωτογραφίες δήλωσαν στην ολλανδική εφημερίδα AD ότι πιστεύουν ότι ο πίνακας που κρέμεται στον τοίχο του σπιτιού στην Αργεντινή είναι το αυθεντικό «πορτρέτο μιας κυρίας», με βάση τις διαστάσεις του έργου και το γεγονός ότι δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να πλαστογραφηθεί, σύμφωνα με την Daily Mail. 

Παρόμοια έργα τέχνης του Φρα Γκαλγκάριο έχουν πιάσει μόνο μερικές χιλιάδες δολάρια, μερικές φορές ακόμη και λιγότερα, σε δημοπρασίες τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το Jewish News Syndicate.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι πρόκειται για αντίγραφο», δήλωσαν η Annelies Kool και ο Perry Schrier από την Υπηρεσία Πολιτιστικής Κληρονομιάς των Κάτω Χωρών στην εφημερίδα AD, προσθέτοντας ότι «η τελική επιβεβαίωση μπορεί να δοθεί εξετάζοντας το πίσω μέρος του πίνακα», όπου «ενδέχεται να υπάρχουν ακόμη σημάδια ή ετικέτες που να επιβεβαιώνουν την προέλευσή του».

Το «πορτρέτο μιας κυρίας» ανήκε κάποτε στον ολλανδοεβραίο συλλέκτη Ζακ Χάουντστικερ, έναν επιτυχημένο έμπορο τέχνης στο Άμστερνταμ, ο οποίος βοήθησε τους συναδέλφους του Εβραίους να διαφύγουν από τους Ναζί, πριν πεθάνει στη θάλασσα ενώ προσπαθούσε να διαφύγει στη Βρετανία με ένα φορτηγό πλοίο.

Τουλάχιστον 800 έργα που ανήκαν στον Χάουντστικερ κατασχέθηκαν ή αγοράστηκαν υπό πίεση από τους Ναζί, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη το 2006 για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία χαρακτήρισε τα χαμένα έργα τέχνης ως «λεηλατημένα».

Οι ερευνητές κατάφεραν να ανακτήσουν περισσότερα από 200 από τα έργα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά πολλά -όπως το «πορτρέτο μιας κυρίας»- παρέμειναν αγνοούμενα και συμπεριλήφθηκαν στον διεθνή κατάλογο χαμένων έργων τέχνης και στον επίσημο ολλανδικό κατάλογο έργων τέχνης που λεηλατήθηκαν από τους Ναζί.

Μια έρευνα που ακολούθησε για το πώς το πορτρέτο κατέληξε στο σπίτι στην Αργεντινή οδήγησε τελικά τους δημοσιογράφους της AD στον Φρίντριχ Κάντγκιεν, ο οποίος κάποτε υπηρέτησε ως οικονομικός σύμβουλος του υψηλόβαθμου ναζιστή αξιωματούχου Χέρμαν Γκέρινγκ.

Ο Κάντγκιεν χρηματοδοτούσε τους Ναζί, συχνά μέσω κλοπής έργων τέχνης και διαμαντιών από Εβραίους εμπόρους στην Ολλανδία. Μετά τον πόλεμο, κατέφυγε στην Αργεντινή, όπου πέθανε το 1979.

Ο πίνακας στην αγγελία

Το σπίτι που διαφημιζόταν στην αγγελία άνηκε σε μία από τις κόρες του Κάντγκιεν και όταν οι δημοσιογράφοι την ρώτησαν για τον πίνακα, ισχυρίστηκε πως δεν ήξερε για ποιον πρόκειται.

Ωστόσο, η Μάρεϊ Βον Σάχερ, κληρονόμος του Χάουντστικερ, δηλώνει ότι σκοπεύει να υποβάλει αγωγή και να κινηθεί νομικά για να επιστραφεί ο πίνακας στην οικογένειά της.

«Η αναζήτησή μου για τα έργα τέχνης που ανήκαν στον πεθερό μου Ζακ Χάουντστικερ ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του '90 και δεν θα τα παρατήσω», δήλωσε η 81χρονη στην ολλανδική εφημερίδα.

«Η οικογένειά μου έχει ως στόχο να επαναφέρει κάθε έργο τέχνης που εκλάπη από τη συλλογή του Ζακ και να αποκαταστήσει την κληρονομιά του», είπε.

Εξήγησε ότι οι λεπτομέρειες της συλλογής του Χάουντστικερ φυλάσσονταν σε ένα μικρό μαύρο βιβλιαράκι που πήρε μαζί του στο μοιραίο ταξίδι του στη Βρετανία τον Μάιο του 1940, όταν η Ολλανδία έπεσε υπό την κατοχή των Ναζί.

Το βιβλιαράκι τελικά ανακαλύφθηκε από τη σύζυγό του, Ντέσι και τον μοναχογιό του, Έντο, οι οποίοι κατάφεραν να φτάσουν με ασφάλεια στις ΗΠΑ.

Από την πλευρά τους, ερευνητές από την Υπηρεσία Πολιτιστικής Κληρονομιάς των Κάτω Χωρών ισχυρίζονται ότι εντόπισαν έναν άλλο χαμένο πίνακα του Άμπραχαμ Μινιόν, ενός Ολλανδού ζωγράφου νεκρής φύσης του 17ου αιώνα, σε μια σελίδα κοινωνικών μέσων που ανήκει στην άλλη κόρη του Κάντγκιεν. Αυτός ο πίνακας με λουλούδια περιλαμβάνεται επίσης στον κατάλογο κλεμμένων έργων τέχνης της οργάνωσης, αλλά η Υπηρεσία Πολιτιστικής Κληρονομιάς αναφέρει ότι οι εμπειρογνώμονές της δεν έχουν ακόμη καταφέρει να εντοπίσουν τον ιδιοκτήτη του.