Τι κάνει ένα άτομο να είναι «cool»; Μια παγκόσμια μελέτη προσφέρει εκπληκτικές πληροφορίες

Τι κάνει κάποιον «cool»; Ο τρόπος που ντύνεται; Η ικανότητά του να παραμένει ψύχραιμος υπό πίεση; Η αυτοπεποίθησή του, το χιούμορ ή η γοητεία του; Είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει γενιές, έχει εμπνεύσει ολόκληρους κλάδους και έχει διαμορφώσει την παγκόσμια κουλτούρα των νέων για δεκαετίες. Ωστόσο, παρά τη δημοτικότητα του όρου, εκπληκτικά λίγες ακαδημαϊκές έρευνες έχουν διερευνήσει τι πιστεύουν οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ότι κάνει ένα άτομο cool. Τώρα, μια πρόσφατη διεθνής μελέτη προσφέρει τις πιο ολοκληρωμένες απαντήσεις μέχρι σήμερα.

Πρόκειται για την έρευνα με τίτλο «Cool People» των καθηγητών Todd Pezzuti , Caleb Warren , and Jinjie Chen, η οποία δημοσιεύτηκε στην Αμερικανική Ένωση Ψυχολογίας. Σε αυτό το φιλόδοξο ερευνητικό έργο, ψυχολόγοι έθεσαν ως στόχο να εξετάσουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τις αξίες και τις συμπεριφορές που οι άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες συνδέουν με το να είναι κανείς «cool». Τα ευρήματα όχι μόνο ρίχνουν φως στο τι σημαίνει να είναι κανείς «cool» στον 21ο αιώνα, αλλά αποκαλύπτουν επίσης τόσο τα καθολικά χαρακτηριστικά όσο και τις διαφορές στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς το «coollnes».

Οι ρίζες του «cool»

Η έννοια του «cool», όπως την γνωρίζουμε σήμερα, έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Οι πρώτες ακαδημαϊκές αναφορές όριζαν το «cool» κυρίως ως συναισθηματική αυτοσυγκράτηση — το να είναι κανείς ήρεμος, ψύχραιμος και ανεπηρέαστος από το χάος ή το άγχος. Αυτή η έννοια συνδέθηκε με το να είναι κάποιος ατάραχος, να μην είναι «θερμοκέφαλος» ή υπερβολικά συναισθηματικός.
Αρκετοί μελετητές αποδίδουν αυτή τη μορφή συναισθηματικής ψυχραιμίας στην εμπειρία της δουλείας και του διαχωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι σκλάβοι Αφρικανοί και οι απόγονοί τους ανέπτυξαν μια συμπεριφορά στωικής ψυχραιμίας ως μέσο ψυχολογικής και σωματικής επιβίωσης. Η ψυχραιμία, σε αυτό το πλαίσιο, ήταν μια μορφή σιωπηλής αντίστασης — μια στρατηγική για τη διατήρηση της αξιοπρέπειας, της αυτονομίας και της ταυτότητας υπό καταπιεστικές συνθήκες.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η ψυχραιμία ως συναισθηματική αυτοσυγκράτηση υπήρχε και σε άλλα ιστορικά πλαίσια — από τους σαμουράι στη φεουδαρχική Ιαπωνία, έως τους στωικούς φιλοσόφους στην αρχαία Ελλάδα. Σε όλες τις κουλτούρες, υπάρχει από παλιά θαυμασμός για τα άτομα που διατηρούν την ψυχραιμία τους απέναντι στις αντιξοότητες.

Αυτή η συναισθηματικά ελεγχόμενη εκδοχή του «cool» βρήκε πολιτιστική έκφραση στην εποχή της τζαζ της δεκαετίας του 1940, με μουσικούς όπως ο Miles Davis και ο Thelonious Monk να ενσαρκώνουν ένα στυλ που ήταν τόσο χαλαρό όσο και με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Αυτή η αποστασιοποιημένη κομψότητα των μουσικών της τζαζ σύντομα διείσδυσε στην ευρύτερη κουλτούρα, επηρεάζοντας τους beatniks - κοινωνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στην Αμερική τη δεκαετία του 1950 κυρίως γνωστό για την απόρριψη των συμβατικών κοινωνικών αξιών και την υιοθέτηση ενός μποέμικου τρόπου ζωής -, τους rockers και τους ακτιβιστές των πολιτικών δικαιωμάτων. Στα τέλη του 20ού αιώνα, η λέξη «cool» είχε υιοθετηθεί από μεγάλες εταιρείες. Μάρκες όπως η Nike, η Apple και το MTV την μετέτρεψαν σε μια κομψή, εμπορεύσιμη αισθητική. Το «coolness», που κάποτε είχε τις ρίζες της στην εξέγερση και την αυτοσυγκράτηση, έγινε έτσι παγκόσμια μάρκα.

Τι θεωρείται λοιπόν «cool» το 2025;

Σύμφωνα με πρόσφατη παγκόσμια μελέτη, στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άτομα από δεκάδες χώρες, η ουσία του «cool» παραμένει εν μέρει αυτοέλεγχος, αλλά έχει επεκταθεί σημαντικά για να συμπεριλάβει και άλλα χαρακτηριστικά. Οι cool άνθρωποι είναι εξωστρεφείς και κοινωνικοί. Αναζητούν την ευχαρίστηση και τη διασκέδαση (ηδονιστές). Αναλαμβάνουν ρίσκα και δοκιμάζουν νέα πράγματα (περιπετειώδεις). Είναι περίεργοι και ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες (ανοιχτοί). Έχουν επιρροή ή χαρισματικότητα (ισχυροί). Και ίσως το πιο σημαντικό, κάνουν τα πράγματα με τον δικό τους τρόπο (αυτόνομοι). Αυτό το εύρημα της έρευνας παρέμεινε αξιοσημείωτα σταθερό σε όλες τις χώρες. Είτε βρίσκεστε στις ΗΠΑ, τη Νότια Κορέα, την Ισπανία ή τη Νότια Αφρική, οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι τα cool άτομα έχουν το ίδιο προφίλ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά των «cool» ανθρώπων περιλαμβάνουν:
Αυθεντικότητα: Να είναι κανείς αληθινός με τον εαυτό του, αντί να προσπαθεί να εντυπωσιάσει τους άλλους.
Αυτοπεποίθηση χωρίς αλαζονεία: Οι cool άνθρωποι είναι σίγουροι για τον εαυτό τους, αλλά δεν κυριαρχούν στους άλλους.
Καλοσύνη και ενσυναίσθηση: Παραδόξως, η συμπόνια ήταν ένα σταθερό χαρακτηριστικό που συνδέεται με το cool σε πολλές κουλτούρες.

Στυλ και πρωτοτυπία: Το μοναδικό στυλ, η δημιουργική σκέψη ή η καλλιτεχνική έκφραση εκτιμήθηκαν σε όλες τις περιοχές.
Συναισθηματική ψυχραιμία: Η ήρεμη, ατάραχη συμπεριφορά εξακολουθεί να είναι ισχυρή.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι το «coolness» δεν αφορά απλώς την απόσταση από τα γεγονότα, όπως υποδηλώνει μερικές φορές η ποπ κουλτούρα. Ο «cool» άνθρωπος του σήμερα είναι πιο συναισθηματικά έξυπνος, πιο κοινωνικά συνειδητοποιημένος και πιο ηθικός από ό,τι υποδηλώνουν τα προηγούμενα στερεότυπα.

Η κουλτούρα έχει σημασία

Αν και η μελέτη εντόπισε πολλά κοινά στοιχεία στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κανείς το «coolness», αποκάλυψε επίσης ορισμένες ενδιαφέρουσες πολιτισμικές διαφορές.

Σε δυτικές χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο, το «coolness» συνδέεται στενά με την ατομικότητα και την αντισυμβατικότητα. Οι άνθρωποι που είναι εκκεντρικοί, ειλικρινείς ή παραβαίνουν τους κανόνες με δημιουργικούς τρόπους τείνουν να θεωρούνται «cool». Σκεφτείτε έναν τατουάζ μπάριστα που γράφει ποίηση ή έναν ιδρυτή μιας νεοφυούς τεχνολογικής εταιρείας που φοράει αθλητικά παπούτσια και φούτερ με κουκούλα — αυτά τα αρχέτυπα ευδοκιμούν σε πολιτισμούς που τιμούν την προσωπική έκφραση.

Αντίθετα, στις κουλτούρες της Ανατολικής Ασίας, όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Κίνα, η «κουλτούρα» τείνει περισσότερο προς την αρμονία, τη σεμνότητα και την κοινωνική νοημοσύνη. Ένα κουλ άτομο σε αυτές τις κοινωνίες μπορεί να είναι κομψό και ψύχραιμο, αλλά και σεβαστό, με κοινωνική συνείδηση και συναισθηματική ισορροπία.

Στις λατινοαμερικανικές χώρες, χαρακτηριστικά όπως το χιούμορ και η έντονη κοινωνικότητα έπαιζαν μεγαλύτερο ρόλο στην αντίληψη του «cool». Το να είναι κανείς εξωστρεφής, παθιασμένος και ικανός να “φωτίζει ένα δωμάτιο” θεωρούνταν βασικά συστατικά του «cool».

Cool στην εποχή των κοινωνικών μέσων

Μία από τις πιο βαθιές επιρροές στην έννοια του cool στον 21ο αιώνα είναι αναμφίβολα τα κοινωνικά μέσα. Πλατφόρμες όπως το Instagram, το TikTok και το YouTube έχουν παγκοσμιοποιήσει την αισθητική, τις προσωπικότητες και τα πρότυπα συμπεριφοράς. Ωστόσο, έχουν επίσης θολώσει τα όρια μεταξύ του αυθεντικά cool ανθρώπου και εκείνου που προσπαθεί υπερβολικά.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες γίνονται όλο και πιο σκεπτικοί απέναντι στην «κουλτούρα των social media», δηλαδή σε άτομα που φροντίζουν προσεκτικά την εικόνα τους στο διαδίκτυο για να φαίνονται αβίαστα χαλαροί, ενώ στην πραγματικότητα αναζητούν επιβεβαίωση. Ειρωνικά, το να προσπαθείς να φαίνεσαι κουλ είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να χάσεις την κουλτούρα σου. Αντίθετα, όσοι διατηρούν μια αίσθηση αυθεντικότητας — είτε πρόκειται για influencers που μοιράζονται ειλικρινείς σκέψεις, είτε για απλούς χρήστες που εκφράζονται χωρίς φίλτρα — τείνουν να θεωρούνται πιο κουλ.

Τι κάνει λοιπόν κάποιον πραγματικά cool;

Αν επιδιώκετε να είστε cool, αυτή η έρευνα υποδηλώνει ένα παράδοξο: δεν μπορείτε να το προσποιηθείτε και δεν πρέπει να το προσπαθήσετε. Το να είσαι cool δεν έχει να κάνει με το να ταιριάζεις σε ένα καλούπι, αλλά με το να είσαι ο εαυτός σου — με στυλ, αυτοκυριαρχία και μια δόση καλοσύνης.

Ο σύγχρονος cool άνθρωπος δεν είναι απλώς ένας trendsetter ή ένας επαναστάτης, αλλά κάποιος που πορεύεται στη ζωή με ακεραιότητα, δημιουργικότητα και ηρεμία — κάποιος που κάνει τους άλλους να νιώθουν άνετα, όχι κατώτεροι. Και είτε στο Τόκιο είτε στο Τορόντο, στο Λάγος είτε στη Λίμα, αυτό είναι ένα είδος cool που ο κόσμος μπορεί να συμφωνήσει. Έτσι, την επόμενη φορά που θα αναρωτηθείς αν είσαι κουλ, μην ρωτήσεις αν φοράς τα σωστά παπούτσια ή αν αναφέρεις το σωστό meme — ρώτα αν ζεις με σκοπό, ενσυναίσθηση και αυτοπεποίθηση. Αυτός είναι ο τύπος κουλ που ξεπερνά το χρόνο, την ηλικία και τον πολιτισμό.