Η Cadillac και η Rolls - Royce του Ωνάση ανακατασκευάστηκαν και διηγούνται ιστορίες δόξας
Δύο εμβληματικές λιμουζίνες, σύμβολα κυριαρχίας του Ελληνα εφοπλιστή, που υποδέχθηκαν στα σαλόνια τους τη Μαρία Κάλλας και την Τζάκι Ο ανασύρθηκαν από τους Αντώνη Παπαδημητρίου και Πήτερ Λιβανό από την εγκατάλειψη, αποκαταστάθηκαν και παρουσιάζονται, 60 χρόνια μετά, στο κοινό
Οι σπουδαίες προσωπικότητες που δεν έχουν μάθει να περνούν απαρατήρητες ξέρουν πως κάθε τους κίνηση είναι συμβολικά έτοιμη να γράψει ιστορία. Ως εκ τούτου, δεν θα μπορούσαν να κινούνται στον κόσμο με ουδέτερα οχήματα, είτε γιατί οι ίδιοι πρέπει να δείχνουν ότι δεν πέρασαν από αυτό τον κόσμο ως απλοί θνητοί, είτε επειδή θέλουν να αναδείξουν την προσωπικότητα και το στυλ τους - για την ακρίβεια, την προσωπική τους αισθητική.
Στην περίπτωση του Αριστοτέλη Ωνάση, είτε επρόκειτο για ένα ανοιχτό 500αράκι της Fiat που έμοιαζε με παιδικό παιχνίδι, αλλά από το οποίο θα ύψωνε ο Τσόρτσιλ το χέρι για τη γνωστή V χειρονομία καπνίζοντας το πούρο του, είτε για τη γιγαντιαία Cadillac που επιβαλλόταν με τον τεράστιο όγκο της οπουδήποτε εμφανιζόταν, είτε για την άκρως εντυπωσιακή Rolls-Royce, ένα όχημα ιδανικό για ρομαντικές περιπλανήσεις -και αποπλανήσεις ενδεχομένως-, το συμπέρασμα είναι κοινό: τα αυτοκίνητα δεν είναι απλώς για να εξυπηρετούν τις μετακινήσεις, ούτε για να εκπροσωπούν ένα status symbol, αλλά για να γράφουν ιστορία και -γιατί όχι;- για να ανατρέπουν τα δεδομένα της αισθητικής και της τεχνολογίας.
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης φιλοξενεί τον Γουίνστον Τσόρτσιλ στο θρυλικό αυτοκίνητο
Η Cadillac γράφει ιστορία
Η εταιρεία που οφείλει το όνομά της στον Γάλλο εξερευνητή Αντουάν ντε Καντιλάκ και ιδρύθηκε στο Ντιτρόιτ, θεωρήθηκε συνώνυμη της ιστορίας της Αμερικής. Από μόνο του το όνομα Cadillac παραπέμπει στη μεταπολεμική περίοδο της αχαλίνωτης αισιοδοξίας ως ένα κατεξοχήν αμερικανικό σύμβολο μαζί με την Coca-Cola και τα γουέστερν.
Ειδικά τα κορυφαία μοντέλα που παρήγε η Cadillac από τα μέσα του ’50 και στα 60s, λόγω της... διαστημικής τους σχεδίασης αλλά και της απαράμιλλης ποιότητας κατασκευής τους, θεωρήθηκαν συνώνυμα του κοινωνικού κύρους. Εξ ου και εκλαμβάνονται μέχρι σήμερα ως ιερά: μιλάμε για τις εκδόσεις Eldorado, Brougham, De Ville και Fleetwood.
Εστιάζοντας στην τελευταία εκδοχή, και συγκεκριμένα στο μοντέλο Cadillac Fleetwood Seventy-Five Limousine του 1963, διαπιστώνουμε ότι θεωρούνταν ένα εκπληκτικό δείγμα αισθητικής, τεχνολογίας και απόδοσης. Κάθε εξάρτημά της ήταν state-of-the art, ενώ στον εξοπλισμό της συμπεριλαμβάνονταν κάποιες αδιανόητες για την εποχή καινοτομίες, όπως το «μάτι» στο κέντρο της άνω επιφάνειας του ταμπλό, το οποίο ανίχνευε τα αντιθέτως ερχόμενα οχήματα και χαμήλωνε αυτομάτως τη σκάλα των προβολέων ώστε να μην τυφλώνει τους οδηγούς - εν έτει 1963!
Η τεχνολογική υπεροχή της θα πρέπει να κατέστησε ακόμη πιο γοητευτική την Cadillac για τον Αριστοτέλη Ωνάση, έναν άνθρωπο που επεδίωκε πάντα να βρίσκεται στην πρωτοπορία - εξάλλου ήταν ο πρώτος εφοπλιστής, πιθανότατα στον κόσμο, ο οποίος υιοθέτησε τους υπολογιστές για τον κεντρικό έλεγχο του στόλου και των επιχειρήσεών του.
Από αυτή την άποψη, η Fleetwood Limousine του 1963, με την εκπληκτική σημασία στη λεπτομέρεια και το αχανές μήκος των 6 και πλέον μέτρων, ήταν λογικό να είναι ακριβώς στα επικά μέτρα του larger than life Αριστοτέλη Ωνάση. Αν ήθελε να κατακτήσει συμβολικά την Αμερική, εφόσον είχε προ πολλού παρέλθει η εποχή των λευκών αλόγων και των ανακτορικών αμαξών, θα το κατάφερνε μόνο με ένα τέτοιο όχημα, με την καθηλωτική παρουσία και την ασυναγώνιστη αίγλη της Cadillac.
Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που ο Ελληνας κροίσος επέλεξε να αποκτήσει το κορυφαίο μοντέλο στην γκάμα της Cadillac, τη Seventy-Five Limousine, φτιαγμένη στο Fleetwood, το ειδικό τμήμα για την ελίτ πελατεία της εταιρείας. Προφανώς ο Ωνάσης έβλεπε την Cadillac ως προέκταση των άλλων κατακτήσεών του, όπως το γιοτ «Χριστίνα» και τη σουίτα του στο «Hotel de Paris» στο Μόντε Κάρλο.
«Η Cadillac ήταν αφ’ εαυτής ένα σύμβολο φιλοδοξίας, αυτοπεποίθησης και ένδειξης της τάσης που είχε ο Αριστοτέλης Ωνάσης να ξεπερνά τα όρια», τονίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου στην ειδική έκδοση που συνοδεύει την έκθεση των δύο εμβληματικών αυτοκινήτων του Ωνάση. Για να συμπληρώσει ότι «τα αυτοκίνητα αυτά είναι ιστορικά με πολλαπλούς τρόπους, καθώς εκπροσωπούν έναν άνδρα της εποχής του, έναν άνδρα που άφησε, μέσω του Ιδρύματος Ωνάση, μια μόνιμη κληρονομιά.
Ταυτόχρονα, όμως, συνιστούν σημαντικά κεφάλαια της ιστορίας της αυτοκινητοβιομηχανίας, αποτελώντας θαυμάσια επιτεύγματα του ντιζάιν, της μηχανικής και της τεχνολογίας, τα οποία είναι πολύ δύσκολο να αναπαραχθούν σήμερα». Ειδικά η Cadillac, στην πιο πολυτελή της εκδοχή, που παρήγγειλε ο Ωνάσης, διέθετε ένα υπέροχο σαλόνι, με διαχωριστικό κρύσταλλο ανάμεσα στον σοφέρ και τον χώρο των VIP επιβατών.
Το κάθισμα, σε διαστάσεις τριθέσιου lounge καναπέ, είχε ειδική επένδυση για τη μέγιστη άνεση, καθώς και κάλυμμα που ράφτηκε με ύφασμα βελουτέ, κατόπιν ειδικής παραγγελίας του Ωνάση, ο οποίος, αντί για το κλασικό γκρι, προτίμησε το ανοιχτό μπεζ, με κεντημένο κοντά στην κορυφή των υποβραχιόνιων το εμβληματικό στεφάνι της Cadillac, εν είδει επιπλέον εγγύησης μιας κυριολεκτικά sur mesure Fleetwood.
Φυσικά, εκτός από τη συγκεκριμένη λιμουζίνα, ο Ωνάσης είχε στην κατοχή του και άλλα πολυτελή αυτοκίνητα, μόνο που αυτό ήξερε ότι θα κλέψει σίγουρα την προσοχή των Αμερικανών - και των παπαράτσι που έσπευδαν να τον απαθανατίσουν στο πίσω μέρος καθισμένο μαζί με κάποια από τις μεγάλες σταρ συνοδούς του.
Η Cadillac Fleetwood Seventy-Five όπως αγοράστηκε στη δημοπρασία
Η περιπέτεια της αναγέννησης
Το ισχυρό συμβολικό κύρος που είχε η Cadillac Seventy-Five και η ιστορία της κατέστησαν το θέμα της ανακατασκευής (όταν οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος Ωνάση κατάφεραν να την εντοπίσουν μετά από δεκαετίες) μια πολύπλοκη υπόθεση. Τη δύσκολη αποστολή ανέλαβε εξ ολοκλήρου ο καλός φίλος του Ιδρύματος και του Αντώνη Παπαδημητρίου, Πήτερ Λιβανός, ο οποίος κάλυψε πρόθυμα το -όπως φημολογείται αστρονομικό- κόστος της ολικής αποκατάστασης του θρυλικού οχήματος.
Cadillac Fleetwood Seventy-Five (1963): Η «διαστημική», εξάμετρη Cadillac, κατασκευασμένη στο Fleetwood, το ειδικό τμήμα για την ελίτ πελατεία της εταιρείας, ήταν σχεδιασμένη στα επικά μέτρα του larger than life Αριστοτέλη Ωνάση
Το πώς η Cadillac διασώθηκε και έφτασε σήμερα να κοσμεί τον νέο χώρο του Ιδρύματος, το Onassis Mandra, στην παλιά Μάντρα του Αττίκ, μαζί με τη Rolls-Royce, είναι μια ιστορία που μοιάζει με καλοστημένο θρίλερ. «Κατ’αρχάς, πρέπει να έχουμε καλά στον νου μας ότι οι Cadillac, όπως αυτή που είχε στην κατοχή του ο Αριστοτέλης Ωνάσης, δεν είναι συνηθισμένα αυτοκίνητα», δηλώνει ο Πήτερ Λιβανός στην ειδική έκδοση που συνοδεύει την έκθεση των δύο αυτοκινήτων. «Η ποιότητα κατασκευής, των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν κ.λπ. ήταν πολύ ανώτερα, για παράδειγμα, από αυτά της Rolls-Royce ή της Bentley της εποχής εκείνης. Μπορώ να φανταστώ τον Ωνάση να χρησιμοποιεί την Cadillac για να πάει, π.χ., στο αεροδρόμιο ή σε μια υψηλή συνάντηση ή σε κάποιο επίσημο γκαλά. Θα ήταν πολύ όμορφο ως θέαμα», συμπληρώνει ο εφοπλιστής, με την απαραίτητη νότα θαυμασμού ενός συλλέκτη που γνωρίζει καλά τι σήμαινε τότε να έχει κανείς στην κατοχή του την κορωνίδα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η συναρπαστική ιστορία της διάσωσης της Cadillac έμελλε να ξεκινήσει δεκαετίες μετά την εποχή της δόξας της. Μετά τον θάνατο του Ωνάση, το 1975, το αυτοκίνητο κατέληξε να θεωρείται ανεπιθύμητο και περιττό. Δεν είχε πια καμία χρησιμότητα, ενώ το κόστος συντήρησής του ήταν τόσο υψηλό που είχε αποφασιστεί να αποσυρθεί από την κυκλοφορία, με άλλα λόγια να καταλήξει μάλλον για παλιοσίδερα.
Ευτυχώς, λίγο πριν από την ανακύκλωσή του, κάποιος ενδιαφέρθηκε να χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητο για διάφορες εκδηλώσεις, οπότε απέκτησε το δικαίωμα να το εκμεταλλεύεται για γάμους, γυρίσματα και άλλες αντίστοιχες περιστάσεις. Μόνο που το κόστος συντήρησης εξακολουθούσε να είναι δυσθεώρητο, ώστε ακόμη και αυτός ο προσωρινός χρήστης το εγκατέλειψε σε μια αποθήκη. Κι εκεί έμεινε η πάλαι ποτέ περήφανη Cadillac του Ωνάση, περιφρονημένη και απαξιωμένη, να σκουριάζει και να αποσυντίθεται.
Μέχρι που ο Πήτερ Λιβανός εντοπίζοντάς την αποφάσισε να τη μεταφέρει στην Ελβετία, προκειμένου ο καλός του φίλος και ειδικός στη συντήρηση κλασικών αυτοκινήτων Λούκας Χούνι να επιληφθεί του project.
Ταυτόχρονα, αναλαμβάνοντας αυτή τη δύσκολη αποστολή ο Πήτερ Λιβανός άρχισε να διερευνά, σε συνεργασία με τον Αντώνη Παπαδημητρίου, τι γίνεται ακριβώς με το νομικό καθεστώς του αυτοκινήτου και σε ποιου τη δικαιοδοσία ανήκε πλέον. Μέχρι που ανακάλυψαν ότι μοναδικός και αποκλειστικός κάτοχος του αυτοκινήτου είναι ακόμα η εταιρεία Springfield του Ομίλου Ωνάση! Επίσης, εκτός από την άδεια του αυτοκινήτου που δεν είχε αλλάξει χέρια, έπρεπε να πληρωθούν τέλη κυκλοφορίας 40 ετών, τα οποία ανέλαβε εξ ολοκλήρου ο Πήτερ Λιβανός, όπως και αυτά της ανακατασκευής του αυτοκινήτου, ως φόρο τιμής στο Ιδρυμα και το όνομα του Αριστοτέλη Ωνάση.
«Φυσικά, τίποτα δεν ήταν εύκολο για την αποκατάσταση της Cadillac», παρατηρεί ο Πήτερ Λιβανός. «Πολλά από τα ανταλλακτικά είχαν πάψει να υπάρχουν σε στοκ, οπότε ήμασταν αναγκασμένοι να κατασκευάσουμε πολλά εξαρτήματα από το μηδέν. Επίσης, έπρεπε να βρούμε το αυθεντικό ύφασμα για το σαλόνι και να το φτιάξουμε από την αρχή, ακριβώς όπως ήταν όταν μέσα σε αυτό καθόταν ο Ωνάσης.
Επιπλέον, υπήρχε εκτεταμένη διάβρωση στο αμάξωμα, ολόκληρα κομμάτια είχαν σαπίσει, ο κινητήρας, το κιβώτιο ταχυτήτων κ.ά. έπρεπε να λυθούν μέχρι τελευταίας βίδας και να ανακατασκευαστούν. Στην πραγματικότητα, διαλύσαμε το αυτοκίνητο και το συναρμολογήσαμε από την αρχή. Ετσι μπόρεσε και σώθηκε», δηλώνει ο Πήτερ Λιβανός στο κείμενό του που συνοδεύει την ειδική έκδοση για τα αυτοκίνητα του Αριστοτέλη Ωνάση με τίτλο «Drive: Onassis Legacy on Wheels».
Λεπτομέρεια από το μπροστινό μέρος της Cadillac πριν και μετά το restoring
Η Rolls-Royce και η Κάλλας
Κάτι σχετικά παρόμοιο με τη διάσωση της Cadillac συνέβη και στην περίπτωση της εμβληματικής Rolls-Royce από τη μακρινή δεκαετία του ’50, που ήρθε τότε ως επιστέγασμα των πρώτων, ιλιγγιωδών δεκαετιών επιχειρηματικής επιτυχίας για τον Ωνάση και χάραξε την πιο εντυπωσιακή νέα σελίδα στη θριαμβευτική του πορεία.
Η αρχή των 50s ήταν ακριβώς η περίοδος που ο Ωνάσης λάνσαρε νέους τρόπους στη ναυτιλία και επιβαλλόταν στο παγκόσμιο στερέωμα ως ο νέος διεθνούς βεληνεκούς πλοιοκτήτης: η επέκταση του στόλου του και τα εγκαίνια των νέων γραφείων στο Μόντε Κάρλο το 1954 δεν μπορούσαν παρά να συνοδεύονται από κινήσεις αντίστοιχης λαμπρότητας - και κάτι τέτοιο εξέφραζε η ειδική παραγγελία που έκανε για τη Rolls-Royce Silver Wraith Sedanca De Ville του 1952.
Rolls-Royce Silver Wraith (1952): Το καμάρι της βρετανικής αυτοκινητικής σχολής διέθετε κοκτέιλ μπαρ, κομπλέ με κρυστάλλινα ποτήρια και θέση για φιάλη. Στις φωτογραφίες το εσωτερικό του αυτοκινήτου μετά την πλήρη αποκατάστασή του
Αλλωστε, μόλις δύο χρόνια αργότερα θα αποκτούσε το σούπερ γιοτ «Χριστίνα», σε ηλικία 46 ετών. Η Rolls-Royce τότε ήταν από τα πιο ακριβά αυτοκίνητα και οπωσδήποτε από τα πιο πολυτελή, προορισμένη για μέλη της αριστοκρατίας και της βρετανικής βασιλικής οικογένειας - αν και ακόμα και κομμουνιστές ηγέτες με τεράστια επιρροή, όπως ο στρατάρχης Τίτο, είχαν βρει καταφύγιο στη θαλπωρή των πίσω καθισμάτων της.
Για την ακρίβεια, η Rolls-Royce Silver Wraith του 1952, με αμάξωμα φτιαγμένο ακριβώς σύμφωνα με τις επιθυμίες του Ωνάση από τον οίκο («καροσερί») Franay στο Παρίσι, είναι μια λιμουζίνα δύο ή το πολύ τριών επιβατών (αν και υπάρχουν δύο παιδικά, αναδιπλούμενα καθίσματα), με το τιμόνι στην αριστερή πλευρά, εφόσον προοριζόταν για την κυκλοφορία στην κεντρική Ευρώπη.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της -μια σαφής υπενθύμιση της ταξικής διαφοράς- είναι η διαμόρφωσή της στο πρότυπο Sedanca De Ville, δηλαδή με τον σοφέρ εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα, όπως ίσχυε παραδοσιακά στις ιππήλατες άμαξες των ευγενών. Ασφαλώς, είχε προβλεφθεί αναδιπλούμενη κουκούλα για τις βροχερές ημέρες, υπό κανονικές συνθήκες όμως ο οδηγός απολάμβανε τον φρέσκο αέρα, έχοντας επαφή με τον ιδιοκτήτη του οχήματος στον θάλαμο επιβατών μόνο όποτε κρινόταν απαραίτητο από τον Αριστοτέλη Ωνάση.
Το καμάρι της βρετανικής αυτοκινητικής σχολής και το πρώτο μεταπολεμικό μοντέλο της Rolls-Royce διέθετε όλες τις πολυτέλειες που μπορεί να είχε κανείς τότε στη διάθεσή του, όπως κοκτέιλ μπαρ, κομπλέ με κρυστάλλινα ποτήρια και θέση για φιάλη. Ειδικά η Rolls-Royce του Ωνάση είχε έξτρα κομφόρ, όπως σύστημα κλιματισμού.
Προφανώς, μόνο με ένα τέτοιο κινούμενο παλάτι θα μπορούσε να αποπλανήσει ο Ωνάσης πρώτα τη Μαρία Κάλλας και κατόπιν -ή μάλλον παράλληλα- την Τζάκι Ο, αφού ως όχημα διέθετε αντίστοιχη αίγλη και class με τις δύο μεγάλες ντίβες στη ζωή του. Είχαν μάλιστα απαθανατιστεί από τους παπαράτσι και οι δύο στα πίσω καθίσματα κατά τα ταξίδια τους στο Μόντε Κάρλο.
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης και η Τζάκι Κένεντι φωτογραφίζονται στο σαλόνι της Rolls-Royce Silver Wraith το 1970 στη Γαλλία
Ετσι, το αυτοκίνητο μετανάστευσε στις ΗΠΑ και κατόπιν πουλήθηκε σε έναν επιχειρηματία ονόματι Μάρτιν Λέβιν. Τελικά, η θρυλική Rolls-Royce δημοπρατήθηκε στις 19 Αυγούστου του 2020 και κατέληξε στα χέρια του Ιδρύματος Ωνάση που αποφάσισε τη συντήρησή της προς τιμήν του αιώνιου κατόχου της.
Οσο για την ανακατασκευή, αυτή ανατέθηκε σε μια εταιρεία ειδική στην αποκατάσταση κλασικών Rolls-Royce, το συνεργείο P&Α Wood, με έδρα στο Εσεξ της Βρετανίας. Μελετήθηκαν σχολαστικά όλες οι λεπτομέρειες της επισκευής, που επέβλεπε το Ιδρυμα Ωνάση, το οποίο έκανε αρκετές παρεμβάσεις ώστε αυτή να μην είναι μόνο στοιχειώδης, αλλά πραγματικά άψογη και το όχημα να είναι πια σε θέση να κυκλοφορήσει και πάλι στους δρόμους της Αθήνας, σαν να βγήκε την προηγούμενη μέρα από το εργοστάσιο.
Μπορεί πλέον κανείς να θαυμάσει την εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει, όταν μπει στο εσωτερικό του, με τα καθίσματα να μοιάζουν κυριολεκτικά σαν καινούρια, καθώς έχει ανακατασκευαστεί από την αρχή κάθε λεπτομέρεια - ακόμα και το κοκτέιλ μπαρ. Μάλιστα, προκειμένου να μπορέσουν να την οδηγούν και να της συμπεριφέρονται με τη φροντίδα που αξίζει σε ένα τέτοιο αυτοκίνητο-μνημείο, οι οδηγοί του Ιδρύματος Ωνάση πήραν ιδιαίτερα μαθήματα από τους επαΐοντες της P&A Wood.
Η έκθεση σήμερα
Σήμερα μπορεί κανείς να θαυμάσει από κοντά αυτά τα μοναδικά αυτοκίνητα ξαναζώντας νοερά τις ένδοξες στιγμές τους, αφού έχουν ανακατασκευαστεί στην εντέλεια και στολίζουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα το Onassis Mandra, δίνοντας τη σφραγίδα της εντυπωσιακής ιστορίας του ιδιοκτήτη τους.
Γιατί τελικά «υπάρχουν δυο είδη ανδρών: αυτοί που αποκτούν κύρος από το αυτοκίνητο και αυτοί που του προσδίδουν κύρος», όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση Αφροδίτη Παναγιωτάκου, προλογίζοντας με κείμενό της τον τόμο που συνοδεύει την έκθεση των αυτοκινήτων.
«Και ακριβώς εδώ βρισκόμαστε τώρα, θαυμάζοντας αυτά τα αυτοκίνητα όχι μόνο για τις εξαίσιες γραμμές τους, τα φινιρίσματα, τα μηχανικά μέρη, τις περίτεχνες λεπτομέρειες, αλλά και για την εκλεπτυσμένη εκκεντρικότητά τους που αντικατοπτρίζει αυτή του αυθεντικού ιδιοκτήτη τους». Μπορεί, επομένως, να φανταστεί κανείς τις ιστορικές στιγμές που συνόδευσαν τα αυτοκίνητα και τις προσωπικότητες που φιλοξένησαν σε εποχές που ήταν πραγματικά larger than life, όπως και οι ιδιοκτήτες τους.
Από τη Rolls-Royce και την Cadillac μέχρι τη θρυλική Mercedes-Benz S-Class του Ωνάση, μοντέλο 1968, αλλά και το αγαπημένο του 500αράκι Fiat Spiaggina, ένα προσωπικό δώρο του Τζάνι Ανιέλι, όλα δείχνουν ότι η σημασία στη λεπτομέρεια, η αισθητική και το στυλ ήταν ζητήματα ζωτικής σημασίας για τον Αριστοτέλη Ωνάση περισσότερο από τα ίδια τα αυτοκίνητα.
Αλλωστε, πραγματικός συλλέκτης αυτοκινήτων και οδηγός ήταν ο γιος του Αλέξανδρος, που είχε πάθος για τα σπορ αυτοκίνητα, όπως οι Ferrari. Αλλά η δική του είναι μια άλλη μεγάλη, συναρπαστική και συνάμα τραυματική ιστορία.
