Σύνοδος Κορυφής: Για «στοχευμένα μέτρα» προειδοποιούν την Τουρκία οι «28»

Σκληρότερο από αυτό που αρχικώς αναμενόταν είναι το κείμενο συμπερασμάτων που υιοθέτησαν οι «28» ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, αναφορικά με τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Αυτό που αλλάζει, σύμφωνα με νεώτερες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες και έπειτα από παρέμβαση του Κύπριου προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη και ακόλουθη υποστηρικτική παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, είναι ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει πλέον ακόμα και τη λήψη «στοχευμένων μέτρων» κατά της Τουρκίας - ήτοι, «απειλεί» με τη λήψη μέτρων κατά συγκεκριμένων προσώπων ή/και εταιρειών. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα αναφέρει το τελικό κείμενο που υιοθέτησε η ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής ∆ράσης θα κληθεί να προτείνει συγκεκριµένα, στοχευμένα µέτρα για τις παράνοµες δράσεις της Τουρκίας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την πρόσκληση του Συμβουλίου Γενικών υποθέσεων προς την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων και στοχευμένων μέτρων» (σ.σ. «including targeted measures»).

Το επικρατέστερο σενάριο είναι οι προτάσεις να κινηθούν στο ίδιο πλαίσιο µε τα µέτρα που επιβλήθηκαν για την Κριµαία. Κυρώσεις, δηλαδή, σε βάρος προσώπων ή/και της εταιρείας, ακόμα και συλλήψεις υπευθύνων ή απαγόρευση εισόδου συγκεκριµένων προσώπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και θα επανέλθει στο ζήτημα αυτό στην επόμενη Σύνοδο, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του Ιουλίου.

Σε επίπεδο διατυπώσεων, δηλαδή, και αποφάσεων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάνει ένα βήμα πιο μπροστά από την απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στο θέμα των παράνομων δραστηριοτήτων της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς στο κείμενο που εγκρίθηκε, γίνεται ακριβώς λόγος και για «στοχευμένα μέτρα», πέραν δηλαδή της καταδίκης της Τουρκίας και της υποστήριξης της πρόσκλησης για την επιβολή «κατάλληλων μέτρων» και κατά προσώπων.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, εκφράζει την ανησυχία του για τη μη ανταπόκριση της Αγκυρας στα μηνύματα να σταματήσει αυτές τις δραστηριότητες, επισημαίνει τις άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που θα έχουν αυτές στις ευρωτουρκικές σχέσεις και καλεί την Τουρκία να δείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι έτοιμο να απαντήσει κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη στην Κύπρο», τόνισε ο Ντόναλντ Τουσκ, ενώ αναφέρθηκε στην πρόσκληση προς την Επιτροπή να προτείνει κατάλληλα μέτρα.

«Είχαμε μια σημαντική συνεδρίαση, κυρίως σε ό,τι αφορά την Κύπρο», σημείωσε από την πλευρά του ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» αυτό που κάνει η Τουρκία στα χωρικά ύδατα της Κύπρου.

Επισήμανε ότι τα μέτρα που θα προτείνει η Επιτροπή σε συνέχεια της πρόσκλησης των ηγετών δεν θα είναι ασήμαντα.

Το κείμενο που υιοθέτησαν οι «28»

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018, που καταδικάζουν έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει τις σοβαρές ανησυχίες του αναφορικά με τις εν εξελίξει παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΕ να σταματήσει αυτές τις δραστηριότητες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τις σοβαρές άμεσες αρνητικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι παράνομες ενέργειες σε ολόκληρο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και να απέχει από τέτοιου είδους ενέργειες.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει την πρόσκληση προς την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των στοιχειοθετημένων μέτρων. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα επανέλθει ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας .

Το αρχικό «χλιαρό» κείμενο κατά της Τουρκίας

Αν και αρχικά οι πληροφορίες ήθελαν τους ηγέτες της ΕΕ να υιοθετούν ένα «χλιαρό» κείμενο συμπερασμάτων κατά της Τουρκίας, δίχως δεσμεύσεις και χρονοδιάγραμμα για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, νεώτερες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι οι κυπριακές πιέσεις κατά το δείπνο των ηγετών της ΕΕ «καρποφόρησαν» και έτσι το κείμενο που υιοθετήθηκε, προέκυψε σκληρότερο του αρχικώς αναμενομένου, καλώντας την Τουρκία να απέχει από τις προκλητικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ και την Ανατολική Μεσόγειο, που την απομακρύνουν περαιτέρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, κάλεσε σε έμπρακτη στήριξη της Λευκωσίας από τους Ευρωπαίους ηγέτες, την ώρα που η Άγκυρα στέλνει και δεύτερο γεωτρύπανο στις κυπριακές θαλάσσιες ζώνες, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ζήτησε να σταλεί ένα σαφές μήνυμα προς την Τουρκία ότι θα έχει συνέπειες για τις παραβιάσεις της. 

Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, στο σχέδιο συμπερασμάτων, οι «28» αναφέρουν ότι η ΕΕ «θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, και καλωσορίζει την πρόσκληση του Συμβουλίου Γενικών υποθέσεων προς την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα».

Η Υπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής και και θέματα άμυνας, Φεντερίκα Μογκερίνι, είπε στον κ. Τσίπρα ότι έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται την έκθεση που θα υποβάλουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και σε αυτή γίνεται λόγος για "στοχευμένα μέτρα" κατά της Τουρκίας.

Η κ. Μογκερίνι επιβεβαίωσε τις ανησυχίες για ευρύτερους κινδύνους και ενημέρωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τα επόμενα βήματα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, οι «28» τονίζουν: «Όσον αφορά τις συνεχιζόμενες παράνομες δραστηριότητες γεωτρήσεων στην Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, όπως περιγράφεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2019, και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλωσορίζει την πρόσκληση προς την Κομισιόν και την ΕΥΕΔ να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση επιλογές για κατάλληλα μέτρα».



Σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση του θέματος, το κείμενο μπορεί να βελτιωθεί ή να επεκταθεί, όταν τεθεί υπόψη των Ευρωπαίων ηγετών. Προς αυτήν την κατεύθυνση εξάλλου συνεχίζονται οι πιέσεις τόσο από κυπριακής όσο και από ελληνικής πλευράς, ενώ ο κ. Αναστασιάδης συναντήθηκε νωρίτερα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος ανέφερε ότι αναμένει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβεβαιώσει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Κύπρο και την ετοιμότητα να ανταποκριθεί κατάλληλα. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κύπριος πρόεδρος ενημέρωσε τον κ. Τουσκ και για τα τεκταινόμενα γύρω από τις ανακοινώσεις του ψευδοκράτους για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.

Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε την ανάγκη να σταλεί ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία να σταματήσει αμέσως την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και τις παράνομες δραστηριότητες εντός της ΑΟΖ της Κύπρου. «Διότι παραβιάζοντας την κυπριακή κυριαρχία, παραβιάζει την ευρωπαϊκή κυριαρχία και θα εξετάσουμε κάθε πιθανότητα, ώστε, στην περίπτωση που δεν υπάρξει άμεσος τερματισμός αυτών των παραβιάσεων, να υπάρξουν τα κατάλληλα μέτρα, οι κατάλληλες κυρώσεις, διότι το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές. Όποιος παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, θα έχει συνέπειες» ανέφερε χαρακτηριστικά.