Κύπρος: Διχάζει το γλωσσάρι του ΟΑΣΕ για τους δημοσιογράφους

Έντονη δημόσια συζήτηση και αντιδράσεις έχει προκαλέσει το τρίγλωσσο έντυπο με τίτλο «Λέξεις που έχουν σημασία: Γλωσσάριο για τη δημοσιογραφία στην Κύπρο», που ετοιμάστηκε από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους δημοσιογράφους και περιέχει συνολικά 56 εκφράσεις και λέξεις και επεξηγεί για ποιους λόγους αυτές είναι ευαίσθητες για τη μια ή την άλλη κοινότητα, και στις περιπτώσεις που οι συγγραφείς έχουν καταλήξει σε μια κοινά αποδεκτή διατύπωση αυτή καταγράφεται ως εισήγηση. Σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων δεν υπήρξε καμία συμφωνία.

Σε συνέντευξη Τύπου ο εκπρόσωπος του Γραφείου για την Ελευθερία του Τύπου του ΟΑΣΕ, Αρλέμ Ντεζίρ, εξέφρασε την ελπίδα πως με την δημοσιοποίηση του αποτελέσματος της εργασίας για το γλωσσάρι θα μπορέσει να ξεκινήσει μια καλύτερη συζήτηση για το θέμα, ξεκαθαρίζοντας για πολλοστή φορά «το γλωσσάρι δεν θα επιβάλει πολιτική ορθότητα» και προσθέτοντας πως το γραφείο του «δεσμεύεται για την ελευθερία της άποψης».

Αυτό που έγινε, σημείωσε, ήταν μια συζήτηση για τους όρους, για τους οποίους σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε μια πιθανή εναλλακτική, και σε άλλες όχι.

Ο Αρλέμ Ντεζίρ είπε ότι οι λέξεις αντικατοπτρίζουν την ιστορία και τον πολιτισμό, αλλά προέρχονται επίσης από τις δικές μας επιλογές, τη στάση μας απέναντι σε καταστάσεις, γεγονότα και ανθρώπους. Οι λέξεις διαμορφώνουν τις απόψεις μας, κάνουν την διαφορά πολλές φορές, ανέφερε, προσθέτοντας ότι πολλές φορές λένε ότι «ο πόλεμος ξεκινά με τα λόγια, ίσως η ειρήνη και η ενότητα μπορούν επίσης να ξεκινήσουν με λέξεις».

Το γλωσσάρι στοχεύει στο να βοηθήσει τους δημοσιογράφους στο επαγγελματικό τους έργο, να βοηθήσει σε μια καλύτερη αλληλοκατανόηση και σε ποιοτική δημοσιογραφικά, ανέφερε ο αξιωματούχος του ΟΑΣΕ και βασίζεται στον πλουραλισμό των ΜΜΕ και τη δημοσιογραφική δεοντολογία. Είναι ένα εθελοντικό εργαλείο για την ενδυνάμωση της ποιοτικής δημοσιογραφίας, «δεν προσποιείται ότι υπάρχουν πάντοτε εναλλακτικές σε λέξεις που θεωρούνται προσβλητικές για την άλλη κοινότητα».

Οι λέξεις που περιλαμβάνονται στο γλωσσάρι γίνονται αντιληπτές διαφορετικά ανάλογα με το πού βρίσκεσαι στην Κύπρο, ανέφερε ο κ. Ντεζίρ, εξηγώντας ότι αυτές τις λέξεις οι συγγραφείς τις συζήτησαν μεταξύ τους και μετά όλοι μαζί προτείνοντας εκεί και όπου ήταν πιθανό, κάποιες εναλλακτικές ώστε ο κάθε δημοσιογράφος να μπορεί, εάν θέλει, να επιλέξει.

Τι περιλαμβάνει το γλωσσάρι

Στο γλωσσάρι, μεταξύ άλλων, αντί της λέξης Αττίλας, προτείνεται η λέξη τουρκικός στρατός, τουρκικά στρατεύματα, αντί κυπριακός λαός προτείνεται ελληνοκυπριακή κοινότητα, αντί μπουντρούμι φυλακή, αντί μητέρα πατρίδα προτείνεται Ελλάδα, Τουρκία, για τις λέξεις «ψευδοπρωθυπουργός/λεγόμενος υπουργός/’υπουργός’» δεν συμφωνήθηκε εναλλακτική λέξη, αντί Τούρκος εισβολέας προτείνεται Τουρκία/τουρκικός στρατός/τουρκική κυβέρνηση, αντί πρόσφυγες προτείνεται Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες και Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες, για τη λέξη εισβολή δεν συμφωνήθηκε εναλλακτική λύση, αντί εγκλωβισμένοι προτείνεται Ελληνοκύπριοι ή και Μαρωνίτες που ζουν στο βόρειο μέρος της Κύπρου και αντί ελεύθερες περιοχές προτείνεται το νότιο μέρος της Κύπρου.

Με τις αναφορές έχουν διαφωνήσει 170 δημοσιογράφοι με γραπτή κοινή δήλωση ενώ κόμματα και οργανώσεις στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, θεωρούν την ενέργεια απαράδεκτη.