Πρώην υπουργός Οικονομικών ΗΠΑ: Να συζητηθεί ξανά το θέμα του ελληνικού χρέους

Μεγάλο επίτευγμα χαρακτηριζει την ολοκλήρωση των προγραμμάτων και την έξοδο απο τα μνημόνια, ο πρωην Υπουργός Οικονομικων των Ηνωμένων Πολιτειών Τζακ Λιου, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ και στην ανταποκρίτρια της στην Ουάσιγκον Λένα Αργύρη.

Ο κ. Λιου επισημαίνει οτι υπάρχουν ακόμη προκλήσεις, οτι το θέμα του χρέους πρέπει να ξανασυζητηθεί στο μέλλον και οτι πρέπει να αποφευχθούν οπισθοχωρήσεις, αλλά εκτιμά οτι η Ελλάδα βρίσκεται σε σωστή τροχιά και οτι η επόμενη περιόδος θα είναι περίοδος ανάπτυξης. Στην συνέντευξη του αναφέρει οτι η Ελλάδα έχει διανύσει πολύ μεγάλη απόσταση όλα τα χρόνια της κρίσης και έχει καταφέρει να πετύχει δημοσιονομικούς στόχους που κάποιοι χαρακτήρισαν ακατόρθωτους. Ο κ. Λιου επισημαίνει οτι η σκληρή λιτότητα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα, όταν ήδη βρισκόταν σε μακρά ύφεση, έρχεται σε αντίθεση με τους βασικούς μακροοικονομικους κανόνες. Αλλά προσθέτει οτι αυτή η λιτότητα με το υψηλό κοινωνικό κόστος που προκάλεσε ήταν ο μόνος τρόπος για να υπάρξει μια διεθνής συμφωνία που θα έδινε στην Ελλάδα την δυνατότητα επιβίωσης.

Ολοκληρη η συνεντευξη του κ Λιου θα μεταδοθει του χρονου στο δευτερο μερος της σειρας Ντοκιμαντερ του Γιωργου Αυγεροπουλου “Αγορα”, το οποίο είναι μια συμπαραγωγή της ΕΡΤ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σας ευχαριστώ κύριε Υπουργέ και καλώς ήρθατε στην ΕΡΤ. Η Ελλάδα ολοκλήρωσε πρόσφατα το τρίτο πρόγραμμα. Πως θα περιγράφατε σήμερα την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και ποιες είναι οι προοπτικές;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Νομίζω ότι είναι πολύ μεγάλο επίτευγμα η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος. Αν σκεφτεί κανείς που βρισκόταν η Ελλάδα κατά την διάρκεια της κρίσης και για πολλά χρόνια μετά, αποτελεί τεράστια πρόοδο το γεγονός ότι αναπτύσσεται και πάλι, ότι επιτυγχάνει δημοσιονομικούς στόχους που ήταν δύσκολοι, για κάποιους μάλιστα ακατόρθωτοι, τώρα δε η ορατή υποχώρηση της ανεργίας είναι ένα πολύ καλό σημάδι.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Παρόλο που η ανάκαμψη βρίσκεται σε εξέλιξη, υπάρχουν ακόμη προκλήσεις μπροστά μας. Σας προβληματίζουν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και η δυναμική του χρέους σε είκοσι χρόνια από σήμερα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Νομίζω ότι θα αποτελέσει πρόκληση η διατήρηση των πλεονασμάτων που απαιτούνται για τις επόμενες τρεις ή τέσσερεις δεκαετίες. Και πιθανότατα να μην έχει τελειώσει η συζήτηση για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Αλλά είναι τελείως διαφορετική η τροχιά όταν βρίσκεσαι σε ένα σημείο που σταθεροποιείσαι και βελτιώνεσαι, σε σχέση με το σημείο που βρισκόταν η οικονομία στο αποκορύφωμα της κρίσης οπότε και κατέρρεε.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η άποψή σας για την πρόσφατη συμφωνία για το χρέος;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πάντοτε θεωρούσα ότι έπρεπε να υπάρχει διαφορετική προσέγγιση στο θέμα του χρέους από ότι πίστευαν κάποιοι από τους άλλους διεθνείς εταίρους. Το ΔΝΤ πίστευε, και οι ΗΠΑ πίστευαν κατά την διάρκεια της κρίσης ότι το βάρος του χρέους ήταν απλώς μη βιώσιμο. Ο λόγος για τον οποίο κανείς χρησιμοποιεί υποθέσεις για τόσο υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σε τέτοιο βάθος χρόνου, είναι γιατί μέρος από το υποβόσκον ζήτημα του χρέους δεν έχει αντιμετωπιστεί. Πάντα πίστευα ότι η σωστή λύση ήταν ο συνδυασμός δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, που θα έβαζαν την ελληνική οικονομία και τις δημόσιες δαπάνες σε μια βιώσιμη τροχιά, με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα διευκόλυναν τον ανταγωνισμό και θα ενεργοποιούσαν την ελληνική οικονομία. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την ελάφρυνση χρέους. Αν και υπάρχει εν τέλει πρόοδος σε όλους αυτούς τους τομείς, αν πριν από πέντε χρόνια όλα τα μέρη είχαν συμφωνήσει να πράξουν αυτό που έπρεπε να πράξουν σε όλους τους τομείς, πιθανότατα να είχαμε δει μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους κατά την διάρκεια της κρίσης. Δεν βρισκόντουσαν όμως όλα τα μέρη σε αυτό το σημείο συνεννόησης. Νομίζω ότι στο μέλλον θα χρειαστεί πιθανόν να γίνουν συζητήσεις για το βάρος του χρέους. Προς το παρόν όμως η πρόσφατη διευθέτηση του χρέους έχει μετατοπίσει το πρόβλημα στο μέλλον. Η Ελλάδα έχει πρόσβαση στις αγορές και η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται. Επομένως πιστεύω ότι η επόμενη περίοδος θα συνεχίσει να είναι περίοδος ανάκαμψης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως η Ελλάδα μπορεί να διασφαλίσει ότι παραμένει στην σωστή τροχιά και ότι η ανάπτυξη θα γίνει κάποια στιγμή ισχυρή και διατηρήσιμη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κοιτάξτε, κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η δημοσιονομική λιτότητα έριξε τεράστιο βάρος στην ελληνική οικονομία. Το να πλήξεις με τέτοιο τρόπο μια οικονομία που είναι ήδη σε ύφεση, στην πραγματικότητα σε μακρά ύφεση, αψηφά τους κανόνες της μακροοικονομίας τους οποίους οι περισσότεροι έχουμε καταλήξει να αποδεχόμαστε. Την ίδια στιγμή όμως ήταν ο μόνος τρόπος για να υπάρξει διεθνής συμφωνία σε σχέση με το είδος των μέτρων που θα έδιναν στην Ελλάδα την δυνατότητα επιβίωσης. Εγώ θα ήμουν λιγότερο αυστηρός σε κάποια από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα λιτότητας. Νομίζω ότι μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πρέπει να υπάρχει υπεύθυνη προσέγγιση σε σχέση με τις δημοσιονομικές πολιτικές για να μην οδηγείται η κατάσταση εκτός ελέγχου. Καθώς η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται, θα πρέπει να δημιουργήσει χώρο για τις ανάγκες των πολιτών.Περισσότεροι άνθρωποι να μπουν στην αγορά εργασίας, κάτι που θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα. Ένα από τα δομικά προβλήματα της οικονομίας της Ελλάδας είναι ότι στην πραγματικότητα το φορολογικό σύστημα δεν έχει διορθωθεί. Αν υπάρχει μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα τότε αυξάνονται και τα κρατικά έσοδα, μπορείς να εξυπηρετήσεις καλύτερα τις ανάγκες των πολιτών και εν τέλει να έχεις καλύτερη δημοσιονομική ισορροπία. Επομένως πιστεύω ότι η πρόκληση καθώς η Ελλάδα προχωράει μπροστά είναι να μην οπισθοχωρήσει από μεταρρυθμίσεις που παρήγαγαν ουσιαστική πρόοδο, να μην πισωγυρίσει δημιουργώντας μεγαλύτερο δημοσιονομικό βάρος όπως τα χρόνια της κρίσης, να μην οδηγηθεί σε υπερβολική δημοσιονομική προσαρμογή, να μην δαπανά χρήματα που δεν διαθέτει και να μην πλήξει την πρόοδο που έχει ήδη πετύχει.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως θα χαρακτηρίζατε την μεταρρυθμιστική προσπάθεια που διήρκεσε τόσα πολλά χρόνια και είχε πολιτικό και κοινωνικό κόστος;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κοιτάξτε, το κοινωνικό κόστος ήταν υψηλό και εμείς αναγνωρίσαμε το πρόβλημα αυτό σε πραγματικό χρόνο. Δεν πιστεύω ότι υπήρχε εναλλακτική λύση που θα οδηγούσε στο είδος της στήριξης που η Ελλάδα χρειαζόταν, από κανέναν διεθνή οργανισμό. Όλο αυτό είχε κόστος. Πιστεύω ότι κοιτώντας μπροστά η λύση θα είναι η δημιουργία επαρκούς ανάπτυξης, έτσι ώστε να υπάρχουν ευκαιρίες εργασίας, έτσι ώστε οι νέοι άνθρωποι που δεν μπήκαν στην αγορά εργασίας όταν ήρθε η ώρα τους, να έχουν την ευκαιρία τους τώρα. Αυτό δεν θα είναι εύκολο, υπάρχει ακόμη δύσκολη δουλειά μπροστά.