ΟΛΘ: Θρίλερ στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης με τον Ιβάν Σαββίδη, τη δυναστεία Ντρέιφους και τους Γάλλους
Οι δισεκατομμυριούχοι που ήρθαν... μια νύχτα ξαφνικά και οι άγνωστοι Χ μιας επιχειρηματικής ιστορίας που έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Ενα θρίλερ για... γερά πορτοφόλια και ακόμη πιο γερά νεύρα εκτυλίσσεται τις τελευταίες ημέρες στη Θεσσαλονίκη. Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται οι μετοχικές ισορροπίες στον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), στο παρασκήνιο ωστόσο τα σενάρια δίνουν και παίρνουν για την υπόθεση που έχει αποκτήσει γεωπολιτικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις.
Το στόρι ξεκινά το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής όταν γίνεται γνωστό πως υποβλήθηκε δημόσια πρόταση από τη νεοσύστατη ολλανδική εταιρεία με την επωνυμία LeonidsPort για ποσοστό έως 21% του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ). Στα δημοσιογραφικά γραφεία σημαίνει συναγερμός όταν αποκαλύπτεται πως πίσω από την εταιρεία βρίσκεται η οικογένεια Λουί Ντρέιφους, ιδιοκτήτες του γαλλικού κολοσσού αγροτικών προϊόντων LouisDreyfus, ενός από τους ισχυρότερους ομίλους του πλανήτη με έσοδα περίπου 50-60 δισ. δολαρίων ετησίως, παρουσία σε 100 χώρες και 22.000 εργαζομένους. Τις επόμενες μέρες επικρατεί ντελίριο στο Χρηματιστήριο καθώς επενδυτές αποδέχονταν τη δημόσια πρόταση με προσφερόμενο τίμημα στα 27 ευρώ και πουλούσαν τις μετοχές τους στη LeonidsPort που φέρει το όνομα του παππού της Μαργκαρίτα Ολέγκοβνα Λουί Ντρέιφους, ιδιοκτήτριας πλέον του ομίλου μετά τον θάνατο του συζύγου της.
Μέχρι που εμφανίστηκε ο μεγαλομέτοχος της ΟΛΘ Α.Ε., Ιβάν Σαββίδης, και με αγορές αρκετά πάνω από τα 27 ευρώ έβαλε φρένο (;) στις εξελίξεις. Αποκτώντας ένα μικρό αριθμό μετοχών ανέβασε το άμεσο ποσοστό που κατέχει λίγο πάνω από το 50% και το έμμεσο στο 72,62% μέσω της κοινοπραξίας με τη γαλλική CMA CGM.
Τώρα η κατάσταση βρίσκεται σε μια λεπτή ισορροπία, με τη μετοχή να πιάνει τιμές πάνω από τα 29 ευρώ και τα σενάρια να δίνουν και να παίρνουν για τις πραγματικές προθέσεις της οικογένειας Ντρέιφους, τα επόμενα βήματά της αναφορικά με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και για το κατά πόσον βρίσκεται σε σύμπραξη με κάποιον από τους βασικούς μετόχους του ΟΛΘ.
Τι έφερε τους Ντρέιφους
Τα μέλη της οικογένειας Λουί Ντρέιφους και ειδικότερα η Μαργαρίτα Λουί Ντρέιφους και οι τρεις γιοι της, Κίριλ, Μορίς και Ερικ, εμφανίζονται να επιδιώκουν να διευρύνουν το ιδιωτικό της επενδυτικό χαρτοφυλάκιο, η αξία του οποίου υπολογίζεται στα 50-60 δισ. σε επίπεδο τζίρου, μέσα από έναν νέο κλάδο επενδύσεων που εστιάζει στις στρατηγικές υποδομές σε παγκόσμιο επίπεδο με έμφαση στην Ευρώπη.
Η πρώτη κίνηση, λένε, γίνεται με τον ΟΛΘ, όμως η δημόσια πρόταση της LeonidsPort χαρακτηρίζεται από παράγοντες της αγοράς ως αρκετά πρόχειρη στον σχεδιασμό της, κάτι που εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε στην πράξη με το μικρό σε σχέση με τον αρχικό στόχο ποσοστό που αποκτήθηκε. Εκτός, αντιτείνουν άλλες πηγές, εάν εξαρχής στόχος ήταν να αποκτηθεί μια μικρή μετοχική συμμετοχή...
Κύκλοι της αγοράς αναρωτιούνται επίσης πώς ένας όμιλος όπως αυτός της οικογένειας Ντρέιφους, με αυτή τη μεγάλη διεθνώς βαρύτητα, δεν είχε διερευνήσει τις προθέσεις της αγοράς πριν προχωρήσει στη δημόσια πρόταση για το 21% της ΟΛΘ Α.Ε. Οι ίδιοι κύκλοι εκφράζουν και τον προβληματισμό τους γιατί ο όμιλος Λουί Ντρέιφους σε μια τόσο σημαντική στρατηγική υποδομή δεν ενημέρωσε το ΤΑΙΠΕΔ (που είναι και μέτοχος με 7,3%) ή άλλα θεσμικά κέντρα, αλλά και γιατί επέλεξε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αφού μέχρι σήμερα δεν είχε την παραμικρή δραστηριότητα στα λιμάνια.
Διαθέτει βέβαια στόλο μεταφοράς των αγροτικών του προϊόντων, όμως άλλο καράβια και άλλο λιμάνια.
Οι κινήσεις Σαββίδη
Από την άλλη πλευρά, ο Ιβάν Σαββίδης μέσω της Belterra αντέδρασε αγοράζοντας μετοχές πάνω από την τιμή προσφοράς των Ντρέιφους, θέλοντας να στείλει σήμα στην αγορά πως η δημόσια πρόταση ήταν «εχθρική».
Κλείσιμο
Ο μεγαλομέτοχος της ΟΛΘ Α.Ε., Ιβάν Σαββίδης
Αυτό υποστηρίζουν όσοι λένε πως η κίνηση Σαββίδη να αγοράσει έστω και μικρό αριθμό μετοχών δείχνει ότι δεν υπήρχε συνεννόηση με την οικογένεια Ντρέιφους, όπως ήθελαν τα σενάρια που κυκλοφόρησαν. Είναι όμως έτσι;
Αυτό που είναι βέβαιο, με αφορμή μια δημόσια πρόταση που ήρθε από το πουθενά, είναι ότι η πλευρά Σαββίδη κατάφερε αιτιολογημένα να αυξήσει ελαφρώς το ποσοστό της στον ΟΛΘ, δίνοντας λαβή και σε σενάρια περί μελλοντικών εξελίξεων για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του λιμανιού. Μέχρι στιγμής, όπως επισήμαναν στο «ΘΕΜΑ» κύκλοι της αγοράς, «αν στόχος του οποιουδήποτε ήταν να “βγει” η εταιρεία από το Χρηματιστήριο μέσω της δημόσιας πρότασης, δεν το πέτυχε, τουλάχιστον προς το παρόν».
Οι ίδιοι προσθέτουν βέβαια πως αν ο Ιβάν ήθελε ή μπορούσε να πουλήσει θα το είχε κάνει. Κατά τις πληροφορίες, έχουν υπάρξει πολύ σοβαρές προτάσεις για να πουληθεί ο ΟΛΘ, η πιο πρόσφατη από μεγάλο αραβικών συμφερόντων όμιλο-operator λιμένων που αποτιμούσε τον ΟΛΘ στα 400 εκατ. ευρώ. Ολες πάγωσαν, αφού ο Σαββίδης είτε δεν θέλει, είτε δεν μπορεί να πουλήσει.
Ο παράγοντας «Γάλλοι»
Υπάρχει και μία ακόμη διάσταση καθώς, σύμφωνα με όσα συζητούνται σε οικονομικά αλλά και πολιτικά γραφεία, οι όχι καλές σχέσεις του μεγαλομετόχου Ιβάν Σαββίδη με τους Γάλλους μετόχους CMA CGM που έχουν σχεδόν το 20% ίσως να πυροδότησαν την εξέλιξη αυτή. Υπάρχουν σενάρια για ύπαρξη καλών σχέσεων της γαλλικής CMA CGM που εδρεύει στη Μασσαλία με την οικογένεια Ντρέιφους, η οποία έως το 2016 είχε στην ιδιοκτησία της τη γαλλική ποδοσφαιρική ομάδα Olympique Marseille.
Τις επόμενες μέρες θα φανεί πού έχει καθίσει -σε πρώτη φάση- η μετοχική μπίλια. Αν οι billionaires Ντρέιφους αποκτήσουν το απαιτούμενο ποσοστό θα μπορούν να ζητήσουν οικονομικούς ελέγχους και δικό τους εκπρόσωπο στο διοικητικό συμβούλιο. Λέγεται επίσης πως θα υπάρξουν επαφές των δύο πλευρών, κάτι που μπορεί να οδηγήσει την υπόθεση στο επόμενο στάδιο.
Η σημασία του λιμανιού
Οπως και να 'χει, για το μέλλον του ΟΛΘ η επενδυτική εμπλοκή ενός οικονομικού κολοσσού παγκόσμιας εμβέλειας θα διευρύνει τις δυνατότητές του σε μια περίοδο συνεχών γεωπολιτικών εξελίξεων, ενώ αποτελεί και ψήφο εμπιστοσύνης προς την ελληνική οικονομία αλλά και τις λιμενικές υποδομές.
«Αυτή η διαμάχη για τον ΟΛΘ έχει πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις, καθώς το λιμάνι αποτελεί κεντρικό κόμβο για την ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας και τις σχέσεις της χώρας με τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη», σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές: «Το παρασκήνιο της υπόθεσης συνδέεται με την υψηλή πολιτική και οικονομική αξία του ΟΛΘ και το ότι ο έλεγχος του λιμανιού μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε οποιονδήποτε ελέγχει τις δραστηριότητές του», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» παράγοντας της ναυτιλιακής αγοράς.
Από το 2018 μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί 74,1 εκατ. ευρώ σε διάφορα έργα υποδομής και σε μηχανολογικό εξοπλισμό στην ΟΛΘ Α.Ε. Τα τελευταία χρόνια ο ΟΛΘ έχει αυξήσει τον κύκλο εργασιών του ομίλου κατά 47% σε ετήσια βάση, διαθέτει μηδενικό δανεισμό και περίπου 100 εκατ. ευρώ ταμείο και μοιράζει κάθε χρόνο μέρισμα. Υποχρεούται βέβαια να υλοποιήσει επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ που έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο της αποκρατικοποίησης, οι οποίες απαιτούν σημαντικά κεφάλαια.
Πράσινο φως από το ΣτΕ για το 25ετές master plan και την επένδυση των €160 εκατ.
«Κόπηκε» ως παράνομη η χρήση «βιομηχανία και βιοτεχνία» στη βασική υποζώνη Α2, έκτασης 353.880 τ.μ.
Το πράσινο φως άναψε το Συμβούλιο της Επικρατείας για την υλοποίηση του μεγαλύτερου μέρους του master plan του λιμένα Θεσσαλονίκης, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως λιμάνι διεθνούς ενδιαφέροντος, με προϋπολογισμό υποχρεωτικών επενδύσεων 160 εκατ. ευρώ. Οι σύμβουλοι Επικρατείας όμως «έκοψαν» ως μη νόμιμη τη χρήση «βιομηχανία και βιοτεχνία» στη βασική και ζωτική υποζώνη Α2 του λιμανιού, έκτασης 353.880 τ.μ.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε κατατεθεί στο Ε' Τμήμα του ΣτΕ προς νομοπαρασκευαστική επεξεργασία σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την «έγκριση αναπτυξιακού προγράμματος και μελέτη διαχείρισης (master plan) του λιμένα Θεσσαλονίκης». Πριν την κατάθεση του διατάγματος στο ΣτΕ είχε προηγηθεί θετική γνωμοδότηση από την Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων του υπουργείου Ναυτιλίας, είχε εγκριθεί η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, είχε συνταχθεί ειδική επιστημονική μελέτη και υπήρξε θετική γνωμοδότηση του Δήμου Θεσσαλονίκης. Στόχος του master plan είναι ο καθορισμός της στρατηγικής ανάπτυξης του «πολυσύνθετου» λιμένα της συμπρωτεύουσας σε βάθος 25ετίας. Οι δραστηριότητες χωρίζονται σε δύο τμήματα. Το ανατολικό, που εντάσσεται στην άμεση γειτονιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνει την επιβατική κίνηση και τους χώρους πολιτιστικών δραστηριοτήτων, ενώ το δυτικό τμήμα αφορά στην αμιγώς εμπορική κίνηση του λιμένα.
Ειδικά για τη ζώνη του λιμένα που είναι σε άμεση σύνδεση με τη ζωή της πόλης, προβλέπονται μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος αστικές χρήσεις, όπως είναι εμπορικές, οικονομικές, τουριστικές, αναψυχής και πολιτισμού. Αναγκαίο είναι να επισημανθεί ότι οι ελεύθεροι χώροι πρασίνου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, καταλαμβάνοντας το 51% της έκτασης. Πράγματι, οι σύμβουλοι Επικρατείας εξέδωσαν την πρώτη γνωμοδότηση του 2025 (1/2025) που αφορά το master plan του λιμένα, στην οποία επισημαίνουν ότι «κατά προέχοντα χαρακτήρα είναι ο πολεοδομικός σχεδιασμός της ζώνης λιμένα και υπόκειται στις επιταγές του άρθρου 24 του Συντάγματος για ορθολογικό σχεδιασμό, με την υιοθέτηση πολεοδομικών κριτηρίων σύμφωνα με τη φυσιογνωμία, τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε ζώνης του λιμένα, βάσει ειδικής επιστημονικής μελέτης».
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση των 74 σελίδων, «το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι το σημαντικότερο της Βόρειας Ελλάδας και ένα από τα σημαντικότερα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». Τα σχεδιαζόμενα έργα, αλλά και αυτά που θα υλοποιηθούν μετά την πλήρη λειτουργία του λιμένα, σύμφωνα με τις μελέτες, «δεν αναμένεται να έχουν αρνητική επίδραση στον ρυθμό ανανέωσης των υδάτων στο θαλάσσιο οικοσύστημα του Θερμαϊκού Κόλπου και στην ποιότητα των θαλάσσιων υδάτων εν γένει». Το κόστος για την υλοποίηση του master plan υπολογίζεται στα 160 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η επέκταση της λιμενικής υποδομής στον 6ο Προβλήτα θα ανέλθει στα 130 εκατ., ο μηχανικός εξοπλισμός του 6ου Προβλήτα στα 7 εκατ. και η αποκατάσταση του παλαιού Τελωνειακού Σταθμού στα 23 εκατ. ευρώ.
Το λιμάνι έχει δύο ζώνες, την Α (ανατολικό τμήμα), η οποία είναι επιβατικού χαρακτήρα και έχει τρεις προβλήτες συνολικής επιφάνειας 385.507 τ.μ., και τη Β (δυτικό τμήμα) που είναι εμπορικού χαρακτήρα με τρεις προβλήτες συνολικής έκτασης 1.164.493 τ.μ. και με τις σχεδιαζόμενες επεκτάσεις θα φτάσει τα 1.687.040 τ.μ. Το ενδιαφέρον των συμβούλων Επικρατείας (πρόεδρος η αντιπρόεδρος Μαργαρίτα Γκορτζολίδου και εισηγήτρια η πάρεδρος Ζωή Θεοδωρικάκου) επικεντρώθηκε στην υποζώνη Α2. Η ζώνη αυτή αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση της κρουαζιέρας, της ακτοπλοΐας και των οχηματαγωγών πλοίων. Δηλαδή, αποτελεί λιμενική ζώνη επιβατικής, τουριστικής και πολιτιστικής δραστηριότητας, ενώ είναι τερματικός σταθμός εξυπηρέτησης κρουαζιερόπλοιων, πλοίων ακτοπλοΐας, επιβατών και οχημάτων.
Στην Α2 ζώνη επιτρέπονται δραστηριότητες σχετικές με τον ελλιμενισμό και την εξυπηρέτηση πλοίων, παροχής λιμενικών υπηρεσιών, όπως είναι του Κεντρικού Λιμεναρχείου Θεσσαλονίκης, της Πυροσβεστικής, της Πλοηγικής Υπηρεσίας, πλοίων συλλογής αποβλήτων, εφοδιασμού πλοίων με καύσιμα, αλιευτικών πλοίων κ.λπ. Ακόμη, επιτρέπονται οι χρήσεις υποδοχής τουρισμού, αναψυχής και πολιτισμού (μουσεία), εμπορικά καταστήματα, υπεραγορές και κέντρα διασκέδασης. Σύμφωνα με το ΣτΕ, η σχετική ρύθμιση του Προεδρικού Διατάγματος για τη χρήση της υποζώνης Α2 δεν είναι νόμιμη. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει πρόβλεψη στη μελέτη για τον βαθμό όχλησης που θα επιφέρει στην περιοχή και δεν προσδιορίζεται σε ποια περιβαλλοντική κατηγορία κατατάσσεται έτσι ώστε να μπορεί να ελεγχθεί η νομιμότητά της.