Η μοναστηριακή τσικουδιά

Δεν γνωρίζω αν έχετε δοκιμάσει μοναστηριακή τσικουδιά – και μάλιστα, εκείνη που παράγει οι γέροντες της ιστορικής Ιεράς Μονής Τοπλού στη Σητεία της Κρήτης- αλλά πιστέψτε με αξίζει τον κόπο. Η Μονή σήμερα παράγει και διαθέτει δύο προϊόντα τσικουδιάς- την Τοπλού Τσικουδιά και την Τσικουδιά Κρήτης / Παλαιώθεν Παραδοσιακό Κρητικό Απόσταγμα.

Η τσικουδιά της Ιεράς Μονής Τοπλού, είναι ένα παραδοσιακό Κρητικό απόσταγμα από σταφύλια βιολογικής γεωργίας που παράγεται και εμφιαλώνεται από τους γέροντες της. Ακολουθώντας παραδοσιακές τεχνικές οι μοναχοί μας δίνουν αυτό το γνήσια αυθεντικό κρητικό ελληνικό προϊόν που σερβίρεται παγωμένο. Στην πίσω μεριά της ετικέτας της μοναστηριακής τσικουδιάς διαβάζουμε: «Είναι απλό να παράγεις μια καλή τσικουδιά αρκεί να διαθέτεις πέντε αιώνων παράδοση, άριστης ποιότητας σταφύλι και την ευλογία του Θεού».

Πάντως, σε κάθε περίπτωση η διαδικασία και η μέθοδος/τεχνικές έχουν τη σημασία τους. Σε ένα έντυπο της Μονής διαβάζουμε: «Η αρχαία μέθοδος απόσταξης των στέμφυλων μετά από τη ζύμωση εφαρμόζεται στο μοναστήρι κάθε χρόνο μετά τον τρύγο. Η Μονή επένδυσε σε νέο αποστακτήριο και νέα γραμμή εμφιάλωσης για την παραγωγή παραδοσιακής τσικουδιάς. Γι΄αυτό το ευγενές απόσταγμα , συλλέγονται σταφύλια από παλιές τοπικές ποικιλίες, τα οποία βράζουν σε χαμηλές θερμοκρασίες για να διατηρηθούν τα αρώματα. Μετά τη διαδικασία αυτή, τα στέμφυλα αποστάζονται. Η απόσταξη ξεκινάει όταν ολοκληρωθούν οι ζυμώσεις και η φωτιά κάτω από τον άμβυκα καίει ασταμάτητα για 2 μήνες περίπου. Τα στέμφυλα μεταφέρονται στον άμβυκα σε μικρές παρτίδες. Η απόσταξη γίνεται αργά για τη διατήρηση των αρωμάτων. Τα διαφορετικά κλάσματα της απόσταξης χωρίζονται από έμπειρους δοκιμαστές καθ΄όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Οι διαφορετικές ποιότητες αποθηκεύονται σε χωριστές δεξαμενές. Όταν ολοκληρωθεί η απόσταξη, οι διαφορετικές παρτίδες και ποιότητες αναμειγνύονται για να συνθέσουν το ισορροπημένο, απαλό και γεμάτο στο στόμα απόσταγμα που τελικά θα εμφιαλωθεί».

Και ας μην ξεχνάμε, η τσικουδιά σερβίρεται παγωμένη – ως απεριτίφ, χωνευτικό ή ποτό καλωσορίσματος.

Η Μονή πέραν της παραδοσιακής τσικουδιάς διαθέτει και την παλαιωμένη. Η τελευταία που διατίθεται ως premium προϊόν παλαιώνεται μέσα σε δρύινα βαρέλια και αυτή η παλαίωση είναι που δίνει αυτή τη χρυσαφένια απόχρωση, πολύπλοκα αρώματα και εκλεπτυσμένη γεύση.

Μεγάλο μερτικό στην δημιουργία όλων αυτών των προϊόντων έχει ο Ηγούμενος της Μονής Φιλόθεος Σπανουδάκης που μπήκε μπροστά και ασχολήθηκε με την καλλιέργεια και την αναγέννηση των παλαιών αμπελώνων της Μονής στα τέλη της δεκαετίας του ΄90. Στους αμπελώνες του μοναστηριού δεν χρησιμοποιούνται βιομηχανικά προϊόντα φυτοπροστασίας αλλά μόνο παραδοσιακές τεχνικές που βοηθούν στην πρόληψη των ασθενειών.

Σήμερα, από την Μονή καλλιεργούνται 300 στρέμματα αμπελώνων με βιολογικές μεθόδους και με έμφαση στις ντόπιες ποικιλίες όπως το λιάτικο, η βηλάνα, το θραψαθήρι και το μαντηλάρι. Αλλά, τα κρασιά της Μονής είναι ένα άλλο κεφάλαιο και κυρίως τα κρασιά που βασίζονται αποκλειστικά στις ντόπιες ποικιλίες.