Τον Μάϊο του 1948 δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο 35χρονος Αμερικανός δημοσιογράφος Τζωρτζ Πολκ, ανταποκριτής του CBS στην Αθήνα. Ήταν μια πολιτική δολοφονία στην καρδ Εμφυλίου, που παρέμεινε ανεξιχνίαστη. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, οι δημοσιογράφοι Μιχάλης Ιγνατίου και Κώστας Παπαϊωάννου με το βιβλίο τους «Οι έξι θάνατοι του Τζωρτζ Πολκ» μας ξαναθυμίζουν το κύριο ερώτημα «ποιοι (και γιατί) σκότωσαν τον Πολκ» μαζί με ένα δεύτερο: το « γιατί οι κυβερνήσεις τριών κρατών (Ηνωμένων Πολιτειών, Ελλάδας και Βρετανίας) συνεργάστηκαν στενά (και διαχρονικά) για να συγκαλύψουν τους δράστες»
Ακριβώς 70 χρόνια μας χωρίζουν από τον Μάϊο του 1948 και από μια δολοφονία που δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. Από την δολοφονία του 35 χρονου δημοσιογράφου Τζωρτζ Πολκ στη Θεσσαλονίκη την περίοδο του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου αλλά και του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στους πρώην συμμάχους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το άψυχο κορμί του Πολκ ανέσυρε από τα νερά του Θερμαϊκού – σε μικρή απόσταση από την Παραλία- ένας γερο-βαρκάρης, ο Λάμπρος Αντώναρος.
Ακριβώς πάνω στην επέτειο των 70 χρόνων από την δολοφονία του Πολκ δύο δημοσιογράφοι που δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις – ο Μιχάλης Ιγνατίου και ο Κώστας Παπαϊωάννου- συνυπογράφουν και δίνουν στη κυκλοφορία ένα νέο βιβλίο που έχει ως τίτλο: «Οι έξι θάνατοι του Τζωρτζ Πολκ».
Η πρόκληση της ανάγνωσης του βιβλίου ξεκινά ήδη από τον τίτλο του. Ο κινηματογραφικής επινόησης τίτλος – αριθμός θανάτων- έχει, δίχως άλλο, να κάνει με τη διαρκή αναμέτρηση των δημοσιογράφων – ερευνητών- συγγραφέων με τις πολλαπλές εκδοχές της δολοφονίας ( οι καταγωγές και προελεύσεις δολοφόνων, τα κίνητρα της δολοφονίας, οι εμπλοκές και τα οφέλη των ηθικών αυτουργών, τα μυστικά της συγκάλυψης).
Οι δύο συγγραφείς πέραν όλων των άλλων διαθέτουν και πολιτικό κριτήριο αλλά και σαφή γνώση της ελληνικής πραγματικότητας. Με άλλα λόγια, μπορούν – και αυτό έκαναν- να βάλουν τα δεδομένα σε σειρά και σε τάξη έτσι ώστε και ένας νέος φοιτητής που θα ήθελε να ψηλαφήσει την ιστορική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας να μπορεί να το κάνει με σχετική ασφάλεια και άνεση. Άλλωστε, ο ένας από τους δύο συγγραφείς, ο Κώστας Παπαϊωάννου το 1993 είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Το ποντίκι ( ήταν ο εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας από το 1979 έως το 2005) ένα βιβλίο σχετικά με την δολοφονία του Πολκ. Τίτλος του, Πολιτική δολοφονία: Υπόθεση Τζωρτζ Πολκ και στο εξώφυλλο υπήρχε η ένδειξη:
Κλείσιμο
Θεσσαλονίκη '48 Ο 80χρονος σήμερα συγγραφέας – πέραν της έκδοσης της εφημερίδας “Το Ποντίκι” εργάστηκε για πολλά χρόνια ως δημοσιογράφος σε γνωστές εφημερίδες και περιοδικά: δικαστικό και ελεύθερο ρεπορτάζ στην "Ακρόπολις" (1956-1974), πολιτικό ρεπορτάζ στα "Νέα" (1974-1986), αρχισυνταξία στο περιοδικό "Αντί" (1975-1978)- έγραφε στο πρόλογο του βιβλίου του το 1993: [...] Το βιβλίο αυτό θα προσπαθήσει ν' απαντήσει στα ερωτήματα, ξεκινώντας από ένα αναμφισβήτητο γεγονός: εκείνες τις μέρες, στα μέσα του Μαΐου του '48, που ο Τζωρζ Πολκ πήγε στη Θεσσαλονίκη, βρέθηκε μπροστά σε μια "παγίδα θανάτου", στημένη είτε γι' αυτόν (το πιθανότατο) είτε... γενικά (κι έτυχε να 'ναι αυτός που έπεσε μέσα), είτε από την Αθήνα νωρίτερα (το πιθανότερο) είτε στη Θεσσαλονίκη, αφού πήγε. Το κλίμα της εποχής ήταν τέτοιο, ώστε πολλοί θα μπορούσαν ή να τη στήσουν ή να την εκμεταλλευτούν. Και όταν λέμε "πολλοί", εννοούμε:
- Βρετανοί, - Αμερικανοί, - ίσως Σοβιετικοί ή πράκτορες άλλης χώρας, πλην των αγγλοαμερικανών, - κυβέρνηση, - στρατός, - αστυνομία και χωροφυλακή - παρακρατικές οργανώσεις, - το ΚΚΕ (το μόνο αποδεδειγμένα -και από την πρώτη στιγμή- αθώο!)
Πολλοί οι πιθανοί δράστες, πολλές οι εκδοχές, πολλά τα βιβλία και -συγκριτικά- οι ταινίες, όλα... πολλά σ' αυτήν τη σκοτεινή ιστορία του '48, κι αυτό το γεγονός είναι ένας ακόμη λόγος για ν' ασχοληθεί σήμερα κάποιος με την "υπόθεση Πολκ". Πολύ περισσότερο που όσο περνάνε τα χρόνια τόσο πολλαπλασιάζονται οι αποκαλύψεις, χωρίς όμως να μπορεί ακόμη ν' απαντήσει κάποιος με βεβαιότητα στα ερωτήματα που γεννήθηκαν αμέσως μόλις ο γερο-βαρκάρης Λάμπρος Αντώναρος βρήκε το πτώμα του αμερικανού δημοσιογράφου, όχι μακριά από την παραλία. [...].
Σε κάθε περίπτωση, το βιβλίο των δύο δημοσιογράφων είναι πέρα για πέρα τίμιο και αξιόπιστο. Και αυτό γιατί αναγνωρίζει και τιμά όλες τις προηγούμενες «δουλειές» (βιβλία- ταινίες) λειτουργώντας ως μια έγκυρη σύνοψη αλλά και γιατί γνωρίζει να αξιοποιεί αρχειακές πηγές και να αποκαθιστά μια πάνω από όλα ορθολογική προσέγγιση μακριά από την συνωμοσιολογία.
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου τους – κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη- διαβάζουμε: «Την άνοιξη του 1948 δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζωρτζ Πολκ, 35 χρόνων, ανταποκριτής του CBS στην Αθήνα, που κάλυπτε την ευρύτερη περιοχή.
Ήταν μια πολιτική δολοφονία στην καρδιά του Εμφυλίου, που παρέμεινε ανεξιχνίαστη.
Σήμερα, 70 χρόνια μετά, μαζί με το κύριο ερώτημα ποιοι (και γιατί) σκότωσαν τον Πολκ, υπάρχει και το ερώτημα γιατί οι κυβερνήσεις τριών κρατών (Ηνωμένων Πολιτειών, Ελλάδας και Βρετανίας) συνεργάστηκαν στενά (και διαχρονικά) για να συγκαλύψουν τους δράστες».
