Η Μαργαρίτα των ερτζιανών

«Με λένε Μαργαρίτα και δουλεύω στο ραδιόφωνο από το, μακρινό, 1987». Με αυτά τα λόγια παρουσιάζει τον εαυτό της η Μαργαρίτα Μυτιληναίου στο site του ραδιοφωνικού σταθμού Μέντα 88 FM. Με χιούμορ αυτοχαρακτηρίζεται «μια από τους δύο ramolimentalists» του σταθμού και δεν ξεχνάει ποτέ να αναφέρει ότι είναι -και θα είναι- πάντα σε απόσταση οκτώ μαθημάτων από το πτυχίο της αγγλική φιλολογίας.

Από πολύ νωρίς την κέρδισε το ραδιόφωνο αλλά και η μουσική εν γένει. Εχει δουλέψει σχεδόν σε όλα τα αθηναϊκά ραδιόφωνα, έχει μια από τις πιο αναγνωρίσιμες γυναικείες φωνές και παράλληλα έχει κάνει επιμέλειες σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά προγράμματα, σεμινάρια ραδιοφώνου, voice-over σε διαφημίσεις, έχει γράψει κείμενα, στίχους και τόσα άλλα.

Το στούντιο όμως είναι ο χώρος που νιώθει περισσότερη ασφάλεια. Είναι σαν δεύτερο σπίτι της. «Μου πήρε αρκετό καιρό να βρω το βηματισμό μου “στον αέρα’», μου λέει η ίδια και συνεχίζει: «Είκοσι οκτώ χρόνια ραδιοφωνικών πτήσεων ακούγονται πολλά. Και είναι. Αλλά η ασφάλεια και η σιγουριά που νιώθω μέσα στο στούντιο την ώρα της εκπομπής δε συγκρίνονται με τίποτα».

Από το 1987 που έκανε την πρώτη της εκπομπής μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει δεκάδες πράγματα στην ελληνική μουσική και ειδικά στο ραδιόφωνο. Της ζήτησα να τα βάλει σε μια σειρά: «Τότε έπαιζα δίσκους βινυλίου, τώρα μπορώ μέχρι και mp3. Τότε χρυσός δίσκος σήμαινε πωλήσεις 50.000 κομματιών, τώρα μόλις 5.000. Τότε δεν υπήρχε playlist, τώρα υπάρχει κυρίως αυτό. Τότε δεν υπήρχαν συγκροτήματα media, τώρα υπάρχουν κυρίως αυτά. Τότε οι παραγωγοί μιλούσαν και επέλεγαν ό,τι ήθελε η ψυχή τους. Τώρα -ως επί το πλείστον- ό,τι επιθυμεί ο προϊστάμενος/διευθυντής/ιδιοκτήτης. Τότε ψάχναμε και ρωτούσαμε και μαθαίναμε. Τώρα η πληροφορία έρχεται σερβιρισμένη στο πιάτο. Τότε αγοράζαμε με ευλάβεια τα δισκάκια μας. Ενδιάμεσα, οι δισκογραφικές μάς έστελναν τα CD στους σταθμούς. Τώρα μόλις ένα-δύο τραγούδια από κάθε δίσκο έρχονται μέσω e-mail από τις εταιρείες στον υπολογιστή μας. Τότε έπαιρνα εφημερίδες και περιοδικά για να ενημερώνομαι. Τώρα έχω έναν ολόκληρο κόσμο μπροστά μου μέσα σε ένα PC. Και τα κοινωνικά δίκτυα πανταχού παρόντα! Θες να συνεχίσω;».

Γελάμε και συνεχίζουμε να απαριθμούμε. Συνεργασίες, ραδιοφωνικούς σταθμούς, τραγούδια, συχνότητες, ανθρώπους, στίχους. ANT1, Σκάι, Μελωδία, Δίεση, ΕΡΤ, συνεργασίες τις οποίες η Μαργαρίτα θυμάται με μεγάλη αγάπη. «Σε όλες χρωστάω κάτι. Στο Δεύτερο και τη Σοφία Μιχαλίτση, στην αρχή μου, γιατί μου έδωσαν μια ευκαιρία. Στον ANT1 γιατί εκεί είδα τι σημαίνουν οι live εκπομπές. Στον Σκάι γιατί μου έμαθε τι σημαίνει ενημερωτικό και ψυχαγωγικό ραδιόφωνο με ακροαματικότητες 50-60%. Στον Μελωδία γιατί κάποιοι τρελοί στήσαμε ένα ραδιόφωνο με βάση ένα είδος τραγουδιού που ήταν έξω από τα τότε δεδομένα. Στον Δίεση, τον παλιό Σταθμό, που ξαναμοίρασε την τράπουλα από την αρχή. Στα κρατικά ραδιόφωνα γιατί εκεί πίστεψα στη δύναμη των πολλών που -ανεξάρτητα από τις όποιες διαφορές- αγαπούν το μέσο, σέβονται το παρελθόν και ξέρουν να προβάλλουν το καινούργιο».

Ολα αυτά ανήκουν όμως στο παρελθόν. Τον τελευταίο ένα χρόνο και κάτι η Μαργαρίτα Μυτιληναίου μετά από μια σύντομη απουσία βρίσκεται και πάλι πίσω από το μικρόφωνο, αυτή τη φορά στον ραδιοφωνικό σταθμό Μέντα 88 FM. «Αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2013. Το Πάσχα του ’14, νομίζω ότι επικεντρωθήκαμε στο μουσικό προφίλ που έχουμε σήμερα. Το σκεπτικό είναι απλό: να ενώσουμε τα τραγούδια που αγαπάμε, τις δεκαετίες τους, το tempo και το ύφος τους σε ένα διαφορετικό χαρμάνι, τόσο και τέτοιο που να δίνει βαθιές ανάσες!» μου λέει η Μαργαρίτα. Συγκεκριμένο σκεπτικό, συγκεκριμένες επιλογές και παραγωγοί που αγαπούν το ραδιόφωνο και συνεχίζουν να το κάνουν με τον τρόπο που έμαθαν κάποτε. Επιλέγουν τραγούδια, τα βάζουν στη σειρά, ανακαλύπτουν καινούργια, ξαναθυμούνται τα παλιά. Τόσο απλά. Και ευτυχώς ο κόσμος το έχει αντιληφθεί. «Οταν μετά από 15-16 μήνες λειτουργίας ενός σταθμού ο κόσμος σου δίνει το 4,5% της ραδιοφωνικής πίτας, σημαίνει ότι κάτι καλό γίνεται, κάτι καλό κάνουμε. Και θα συνεχίσουμε», σχολιάζει η ίδια.

Ξαναγυρνάμε στη μουσική και στα τραγούδια που η Μαργαρίτα αγαπάει περισσότερο. «Ως ιδιοσυγκρασία αγαπώ πιο πολύ τα “συννεφιασμένα” τραγούδια, αυτά που λέμε “μελαγχολικά’. Αγαπώ και κάποιες μελωδίες χωρίς λόγια, αυτές που αποκαλούμε ορχηστρικά. Τα τραγούδια “έξω καρδιά” μπορεί να μου δώσουν πρόσκαιρη χαρά αλλά δεν γράφουν μέσα μου όπως τα υπόλοιπα», απαντάει και υπογραμμίζει ότι οι προτιμήσεις της έχουν αλλάξει με τα χρόνια και χαίρεται για αυτό. «Μεγαλώνω. Καταλαβαίνω. Απογοητεύομαι και ενθουσιάζομαι. Ψάχνω με μανία να βρω νέες φωνές και ωραία τραγούδια. Καμιά φορά η επαναληπτικότητα ή το αναμενόμενο των καταξιωμένων δημιουργών και ερμηνευτών με τσακίζει. Μόνη βασική μου σταθερά, από την αρχή, είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Από κει και πέρα όλα είναι ρευστά». Χατζιδάκις και πιο συγκεκριμένα η «Κοντέσα Εστερχάζυ» από «Το χαμόγελο της Τζοκόντας» είναι και η πρώτη μελωδία που της έρχεται στο μυαλό όταν κλείνει τα μάτια.

Οσο για την Αθήνα, σύμφωνα με τη Μαργαρίτα σε αυτή ταιριάζει πλέον πιο μελαγχολική μουσική. «Αν με ρώταγες πριν 10 χρόνια, θα σου έλεγα πως της ταιριάζει κάτι χαρούμενο. Τώρα, στην εποχή που “όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν’, θα έβαζα το “Βαλς των ματιών” του Σταύρου Λάντσια. Γιατί; Γιατί έχει μια μελαγχολία και μια γλύκα και ένα κρυφό συναίσθημα έτοιμο να βγάλει φτερά και να πετάξει».

Κλείνοντας την ρωτάω αν μπορούσε να παίζει σε κάθε εκπομπή ένα τραγούδι, ποιο θα ήταν αυτό. «Δεν υπάρχει ένα τέτοιο τραγούδι, ευτυχώς. Δεν μου αρέσει να επαναλαμβάνομαι. Και, για να πω την αλήθεια, δεν μπορώ να προγραμματίζω εύκολα τα τραγούδια της εκπομπής μου γιατί η διάθεσή μου αλλάζει εύκολα. Μια καλή ή κακή είδηση, ο καιρός, ένα τηλεφώνημα, ένα status update, όλα μπορούν να με επηρεάσουν. Η επιλογή των τραγουδιών, 28 χρόνια μετά, γίνεται με βάση την ανάγκη μου να επικοινωνήσω με τον κόσμο. Θέλω να πιστεύω, χωρίς προγραμματισμούς και αναμενόμενα “κολλήματα’».