Νίκος Φελέκης

Η «Πύλαρος» ήταν ένα πλοίο-θρύλος. Στις αρχές του περασμένου αιώνα εκτελούσε δρομολόγια από τον Πειραιά για Ιτέα, Πάτρα, Πρέβεζα, Κεφαλονιά κάνοντας στάσεις κατά καιρούς και σε ενδιάμεσα λιμάνια. Στο λιμάνι του Πειραιά δεν υπήρξε άλλο όνομα πλοίου ακτοπλοΐας που να έγινε τόσο δημοφιλές όσο η «Πύλαρος». Ακουγόταν για χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες από τους ντελάληδες του λιμανιού που με τις βροντερές φωνές τους διατυμπάνιζαν «Ολοι με την Πύλαρο, Ολοι με την Πύλαρο», ενώ οι ναυτικοί πράκτορες το διαφήμιζαν ως το καράβι της ακτοπλοΐας με τα πιο φθηνά εισιτήρια.

Στο τέλος, λίγο οι ντελάληδες, λίγο οι πράκτορες, λίγο οι αχθοφόροι, επικράτησε η φράση «όλοι με την Πύλαρο» να λέγεται και εκτός λιμανιού, σημαίνοντας ή περιγράφοντας κάτι το οποίο χρησιμοποιούν όλοι ανεξαιρέτως. Ο δαιμόνιος ιδιοκτήτης της Αθανασούλης για να επικρατήσει του ανταγωνισμού και ιδιαίτερα έναντι του «Ασσος», που ήταν το άλλο πλοίο της γραμμής για Κεφαλονιά, αποφάσισε εκτός από το φτηνό εισιτήριο να δίνει στους επιβάτες δωρεάν και μια μακαρονάδα. Ετσι η φράση έγινε «Αλλος με την Πύλαρο και μια μακαρονάδα».

Στο διάβα του χρόνου το «με» αντικαταστάθηκε από το «για» και έτσι όταν ζητάμε την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε κάτι δημοφιλές λέμε τη φράση «άλλος για την Πύλαρο». Α, μην το ξεχάσουμε: ο ανταγωνισμός «Πύλαρος» - «Ασσος» είχε και κομματικά χαρακτηριστικά. Το «Ασσος» σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μετέφερε δωρεάν τους ψηφοφόρους στην Κεφαλονιά. Ο ανταγωνισμός των δύο πλοίων έφτασε στην κορύφωση όταν έξω από την Ιθάκη το πρωινό της 25ης Νοεμβρίου του 1903 το «Ασσος» εμβόλισε την «Πύλαρο» για να εισέλθει πρώτο στο λιμάνι!

Προσκλητήρια

Θυμήθηκα την ιστορία επειδή στις μέρες μας η πληθυντική Κεντροαριστερά μού θυμίζει την «Πύλαρο». Ολοι τη διαφημίζουν και όλοι σε προσκαλούν να ανέβεις σε αυτήν. «Αλλος για την Κεντροαριστερά», φωνάζουν ο Αλέξης Τσίπρας, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο Σωκράτης Φάμελλος, ο Αλέξης Χαρίτσης. Μέχρι πρότινος φώναζε και ο Στέφανος Κασσελάκης, αλλά τώρα το έστριψε το τιμόνι και κατευθύνεται προς Μητσοτάκη μεριά. Ως εκφραστής της κομματικά ανένταχτης Κεντροαριστεράς εμφανίζεται επ’ εσχάτων και ο Βαγγέλης Βενιζέλος, σε περίπτωση που αναζητηθεί πρωθυπουργός κοινής αποδοχής. Αλλος για την Κεντροαριστερά και το γκουβέρνο. Με τη «μακαρονάδα» να είναι είτε η δεύτερη θέση στις εκλογές, είτε η πολιτική ηγεμονία στην Προοδευτική Παράταξη, είτε η πρωθυπουργία σε περίπτωση συγκυβέρνησης.

Ωστόσο, και στο άλλο καράβι, τον «Ασσο», δηλαδή τη Ν.Δ., υπάρχει ανταγωνισμός για τη θέση του καπετάνιου σε περίπτωση που τα εκλογικά αποτελέσματα είναι τόσο δυσάρεστα όσο τα εμφανίζουν οι δημοσκοπήσεις χωρίς την αναγωγή ή την εκτίμηση ψήφου. Μετά τον Νίκο Δένδια, υποψηφιότητα για τη θέση του καπετάνιου, σε περίπτωση αλλαγής ηγεσίας μετά τις εκλογές του 2027 και εφόσον δεν σχηματίζεται κυβέρνηση, θέτει, εκ των πραγμάτων, και ο πρόεδρος του Eurogroup Κυριάκος Πιερρακάκης. Στο καράβι της Κεντροδεξιάς η αναζήτηση καπετάνιου -σε αντίθεση με το καράβι της Κεντροαριστεράς- θα γίνει εφόσον το εκλογικό αποτέλεσμα το καταστήσει αναγκαίο, με φόντο τη διακυβέρνηση και όχι την αντιπολίτευση.

Ας επανέλθουμε όμως στην κεντροαριστερή «Πύλαρο». Ο Τσίπρας επανακάμπτει στην κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά τα δημοσκοπικά ποσοστά δεν δείχνουν ότι το υπό ίδρυση κόμμα του μπορεί να έρθει πρώτο στις εκλογές. Μπορεί να κερδίσει τον Ανδρουλάκη, αλλά όχι και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ενδεχομένως, τον Μάρτιο του 2027, όταν και θα γίνουν οι εκλογές, μπορεί τα πάντα να έχουν αλλάξει, όμως με τα σημερινά δεδομένα ο Τσίπρας εμφανίζεται να διεκδικεί τη δεύτερη θέση και μάλιστα με ποσοστό μικρότερο από αυτό που πήρε τον Ιούνιο του 2023 (17,8%). Ενδεχομένως, η θέση του μπορεί να γίνει πιο δύσκολη αν τελικά ηγηθεί κόμματος και η Μαρία Καρυστιανού. Το υπό ίδρυση κόμμα της «μάνας των Τεμπών» σε όλες τις δημοσκοπήσεις εμφανίζεται να ξεπερνά σε αποδοχή τα άλλα δύο υπό ίδρυση κόμματα, του Τσίπρα και του Αντώνη Σαμαρά. Και φυσικά, θα πιέσει, σύμφωνα με τους δημοσκόπους και τους αναλυτές, τα κόμματα των Ανδρουλάκη, Κυριάκου Βελόπουλου και Ζωής Κωνσταντοπούλου.

Διαφορετική αντιμετώπιση

Βέβαια, η «Πύλαρος» της Καρυστιανού δεν είναι η πρωτιά στις εκλογές, ενδεχομένως ούτε η δεύτερη θέση, αφού αν ηγηθεί τελικά κόμματος θα τη θερίσουν οι αλωνιστικές μηχανές των άλλων κομμάτων αλλά και των μίντια, καθώς θα την κρίνουν -και είναι λογικό- ως πολιτικό και όχι ως μάνα που έχασε το παιδί της στα Τέμπη. Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με τις μετρήσεις, το «κόμμα Καρυστιανού» έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής στον χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Και φυσικά, σε ψηφοφόρους που είτε απείχαν, είτε εμφανίζονται απογοητευμένοι από τα υφιστάμενα κόμματα, είτε εμφορούνται από αισθήματα οργής για τους πολιτικούς και την πολιτική. Στο αντισυστημικό (κατ’ άλλους και λαϊκίστικο) κομμάτι των ψηφοφόρων, εκτός από την Καρυστιανού, ψαρεύουν ακόμη η Κωνσταντοπούλου και ο Βελόπουλος. Οι τελευταίες μετρήσεις όλων των μεγάλων δημοσκοπικών εταιρειών δείχνουν ότι θα έχουμε ντέρμπι ανάμεσα στην Πλεύση Ελευθερίας και την Ελληνική Λύση στην περιοχή του 10%. Κατά συνέπεια, εφόσον μετά τον Τσίπρα ηγηθεί κόμματος και η Καρυστιανού, τότε τα πάντα μπορεί να συμβούν στην άλλη «Πύλαρο», αυτή της αντιπολίτευσης. Θα παιχτεί η δεύτερη έως και έβδομη θέση της εκλογικής σκακιέρας.

Ανδρουλάκης, Καρυστιανού, Τσίπρας θα διεκδικήσουν τη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Βελόπουλος, Κωνσταντοπούλου και Δημήτρης Κουτσούμπας θα τους ακολουθούν από κοντά. Πάντως, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε εκπλήξεις στη σειρά κατάταξης. Κάποιοι δημοσκόποι διατείνονται ότι υπάρχει περίπτωση να οδηγηθούμε σε πλήρη κατακερματισμό του κομματικού συστήματος και στις εκλογές να δούμε, με διαφοροποιήσεις, το αποτέλεσμα του Μαΐου του 2012. Κάποιοι σοβαροί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οδηγούμαστε στην εξής πολιτική αριθμητική: 25-25-30-15. Το πρώτο κόμμα (Ν.Δ.) θα βρίσκεται στην περιοχή του 25%. ΠΑΣΟΚ και «κόμμα Τσίπρα» θα αθροίζουν επίσης 25%. ΚΚΕ, Πλεύση Ελευθερίας, Ελληνική Λύση και «κόμμα Καρυστιανού» αθροιστικά θα φτάνουν στο 30%. Και 15% θα πάρουν τα μικρότερα κόμματα (Αφροδίτη Λατινοπούλου, Γιάνης Βαρουφάκης, Νίκη, Νέα Αριστερά και υπόλοιποι).

Η πολιτική αριθμητική

Εξυπακούεται ότι ο αριθμητικός κανόνας μπορεί να αλλάξει αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απορροφηθεί από τον Τσίπρα και η Κουμουνδούρου συνεχίσει να υπάρχει, έστω και με άλλη ηγεσία. Και η πολιτική αριθμητική, η κοινοβουλευτική σύνθεση και το κυβερνητικό παιχνίδι μπορεί να αλλάξουν δραματικά αν με την πάροδο του χρόνου και των εξελίξεων φτιάξει κόμμα -κάτι που μάλλον είναι πιθανό- και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Κατά συνέπεια, το «άλλος για την Πύλαρο» εκτείνεται στο σύνολο του πολιτικού και κυβερνητικού παιχνιδιού, αφού τη σήμερον ημέρα είναι πολλοί αυτοί που προσφέρουν «μακαρονάδα» στους ψηφοφόρους. Ο Τσίπρας δίνει με κιμά. Ο Ανδρουλάκης με τυρί. Η Καρυστιανού μπολονέζ. Η Ζωή ναπολιτέν. Ο Βελόπουλος με λάδι και σκόρδο. Ο Κασσελάκης μάλλον θα καταλήξει να τρώει μόνος του λινγκουίνι σε κάποια τρατορία της Νέας Υόρκης.

Πάντως, το γεγονός ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρία κόμματα (ΚΚΕ, Πλεύση Ελευθερίας, «κόμμα Καρυστιανού») που θα συγκεντρώσουν ποσοστό μεγαλύτερο του 20% και δεν πρόκειται να συμμετάσχουν στο κυβερνητικό παιχνίδι δυσκολεύει τη συγκρότηση αντιδεξιάς κυβέρνησης, καθώς τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος Τσίπρα, του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς -εάν τα δύο τελευταία μπουν στη Βουλή- αθροιζόμενα δεν συγκροτούν κυβερνητική πλειοψηφία ακόμη και στην ήκιστα πιθανή περίπτωση που κάποιο εξ αυτών βγει πρώτο κόμμα με μία ψήφο διαφορά. Θα πρέπει το πρώτο κόμμα (του Τσίπρα ή του ΠΑΣΟΚ) να ξεπεράσει το 25%, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα μάλλον θεωρείται ανέφικτο. Αν η Ν.Δ. στις εκλογές ξεπεράσει το όριο (για το μπόνους) του 25%, θα έχει τον πρώτο λόγο στη συγκρότηση διακομματικής κυβέρνησης ή θα πάει σε δεύτερες κάλπες. Αν μάλιστα στις δεύτερες εκλογές πλησιάσει στην περιοχή του 30%, κάτι που με βάση την εμπειρία των εκλογών του 2012 είναι πιθανό, τότε τον πρώτο λόγο στις εξελίξεις θα συνεχίσει να τον έχει ο Μητσοτάκης. Θα είναι δύσκολο να αντικατασταθεί, ενώ θα αφήσει... νηστικό και τον Βενιζέλο, ο οποίος, κατά δήλωσή του, θα μπορούσε να ηγηθεί συμμαχικού κυβερνητικού σχήματος εφόσον και τα εκλογικά αποτελέσματα συνηγορήσουν ότι η χώρα έχει καταστεί μη διακυβερνήσιμη. Αν στις εκλογές ο Μητσοτάκης πάρει ποσοστό άνω του 25% και κοντά σε αυτό των ευρωεκλογών (28,3%), όπως δείχνει η αναγωγή των δημοσκοπήσεων, τότε χάνεται η «Πύλαρος» και για τον Βενιζέλο, αλλά και όποιον/α άλλον/η επιθυμεί στην επόμενη Βουλή να κάθεται στην πρωθυπουργική καρέκλα ως επικεφαλής κεντρώας κυβέρνησης με ολίγη από Αριστερά αλλά και μπόλικη Δεξιά.

Διψήφια διαφορά

Ενας επίσης λόγος που η κεντροαριστερή διακυβέρνηση δεν φαίνεται πιθανή στο προβλεπτό μέλλον είναι και το γεγονός ότι η διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα είναι διψήφια. Για το ΠΑΣΟΚ που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να πετάξει σε υψηλότερα ποσοστά, στην περιοχή του 17%-18%, όπως του είχαν δώσει κάποια στιγμή οι δημοσκοπήσεις, σήμερα κάτι τέτοιο θεωρείται απίθανο. Στο ηγετικό έλλειμμα του Ανδρουλάκη προστίθενται άλλοι δύο αρνητικοί παράγοντες: ο Τσίπρας και η Καρυστιανού θα συμπιέσουν το ΠΑΣΟΚ. Αν μάλιστα καθηλωθεί στην περιοχή κάτω του 15%, τότε η Ν.Δ. είναι πολύ πιθανό να προηγηθεί ακόμη και με 10%-12% του δεύτερου κόμματος. Με διψήφια διαφορά του πρώτου κόμματος από το δεύτερο τα σενάρια της κεντροαριστερής διακυβέρνησης πάνε περίπατο. Ενδέχεται μάλιστα τα πράγματα να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο. Για όλους. Για κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Αν επικρατήσει τελικά η εντύπωση ότι πάμε σε εκλογές δύο ή και τριών γύρων, τότε τα αποτελέσματα μπορεί να μας εκπλήξουν όλους.

Αυτή τη στιγμή η εδραιωμένη πεποίθηση είναι ότι στις εκλογές δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία, ούτε θα σχηματιστεί κυβέρνηση. Το πιθανότερο λοιπόν είναι οι ψηφοφόροι να επιλέξουν να στείλουν μηνύματα. Σε όλους. Και να δώσουν την ψήφο τους σε μικρότερα κόμματα. Στην περίπτωση αυτή η Λατινοπούλου, ο Βαρουφάκης, ο Χαρίτσης μπορεί να ελπίζουν ότι θα ορκιστούν βουλευτές, ως επικεφαλής κοινοβουλευτικών ομάδων. Και αν τα κόμματα της Λατινοπούλου και του Βαρουφάκη ήταν αυτά που μέχρι τώρα ξεπερνούσαν στις δημοσκοπήσεις το όριο του 3%, τώρα είναι και η Νέα Αριστερά στην οποία η Metron Analysis, στην τελευταία της μέτρηση, της δίνει ποσοστό 2,7%, μεγαλύτερο και από αυτό που πήρε στις ευρωεκλογές. Ο δε αρχηγός της Αλέξης Χαρίτσης κερδίζει 6 μονάδες στη δημοτικότητα ξεπερνώντας τον Ανδρουλάκη και τον Βελόπουλο, αλλά και τον Κασσελάκη και τη Λατινοπούλου.

Κερδισμένη όλων πάντως είναι η Κωνσταντοπούλου, η δημοτικότητα της οποίας αλλά και του κόμματός της ανέβηκαν λόγω και της «ταραχής» που επιβάλλει στην Εξεταστική και στην Ολομέλεια της Βουλής. Αυτά στις πρώτες εκλογές. Στις δεύτερες οι μικροί δύσκολα θα συγκρατήσουν τα ποσοστά τους. Αντίθετα, τα δύο πρώτα κόμματα θα δουν τα ποσοστά τους να ανεβαίνουν αφού θα παίζεται το κυβερνητικό παιχνίδι. Αυτός είναι και ο λόγος που Ανδρουλάκης και Τσίπρας θα αναμετρηθούν σε έναν «γύρο του θανάτου» για τη δεύτερη θέση αφού ξέρουν ότι ο τρίτος δεν θα επιβιβαστεί ποτέ στην «Πύλαρο» για την Ιθάκη.