Χριστίνα Τσαγκλή

Η πρώτη έκπληξη αφορούσε στην σπουδή με την οποία «εξεδόθη» η σχετική απόφαση. Ως γνωστόν, η συνεδρίαση της Ολομέλειας έλαβε χώρα στις 26 Ιανουαρίου, η δε σχετική προθεσμία κατάθεσης υπομνημάτων των διαδίκων έληξε 31 Ιανουαρίου 2023. Εντός εννέα ημερών προφανώς μελετήθηκαν πολυσέλιδα υπομνήματα, με εξόχως σύνθετες νομικά απόψεις, και το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας ήχθη σε ώριμη κρίση, όταν ο μέσος χρόνος εκδόσεως αποφάσεων, σε ολιγότερον σύνθετες υποθέσεις του ιδίου ως άνω δικαστηρίου υπερβαίνει το ένα έτος.

Η δεύτερη έκπληξη αφορούσε στην προφανώς στοχευμένη άμεση διαρροή του αποτελέσματος της, μυστικής κατά τα λοιπά, διάσκεψης, ώστε και ο τελευταίος Ειρηνοδίκης της χώρας, εις χείρας του οποίου εκκρεμεί σχετική υπόθεση, να είναι βέβαιο ότι έλαβε το μήνυμα.

Η τρίτη έκπληξη αφορά δημοσιεύματα του ημερήσιου τύπου που δεν διαψεύστηκαν, σύμφωνα με τα οποία, η κρίση των δικαστών δεν εξεφράσθη στην πραγματικότητα επί του αχθέντος ενώπιον τους νομικού ζητήματος αλλά επηρεάσθηκε, ως μη όφειλε, από τον κίνδυνο απώλειας της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας, αυξήσεως του χρέους και οδεύσεως αυτής σε νέο μνημόνιο και επιτήρηση.

Ακόμα και χωρίς να γνωρίζουμε, εισέτι, το σκεπτικό του δικαστηρίου αντιλαμβανόμαστε ότι η άποψη που επικράτησε στην πραγματικότητα επικύρωσε την δυνατότητα των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων να προβαίνουν σε ένα ιδιότυπο και κατά το δοκούν «κολάζ» των νομικών διατάξεων που τις εξυπηρετούν, ήτοι να διαλέγουν από δύο διαφορετικά νομοθετήματα που έχουν χρονική απόσταση 12 ετών και ρυθμίζουν διαφορετικά αντικείμενα (το ένα την τιτλοποίηση υγιών απαιτήσεων και το άλλο την μεταβίβαση μη εξυπηρετούμενων τοιούτων), τις διατάξεις που θεωρούν για αυτές πιο ευνοϊκές.

Ακόμα κι αν αυτό δεν ακούγεται εκ πρώτης άποψης παράδοξο σε μη νομικούς (άλλωστε ο Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου στην σχετική πρότασή του τάχθηκε υπέρ της αναλογικής εφαρμογής στο χώρο του αστικού δικαίου των διατάξεων του ποινικού δικαίου ως προς τις ευνοϊκότερες για τον κατηγορούμενο διατάξεις), η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.

Και τούτο διότι τα δύο ως άνω νομοθετήματα δεν δύνανται να συνδυαστούν για συστηματικούς, τελολογικούς και ιστορικούς λόγους αλλά και διότι μεταγενέστερο νομοθέτημα δεν επιτρέπει ρητώς την παράλληλη, συνδυαστική και κυρίως επιλεκτική εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, όπως με απόλυτη ενάργεια, σαφήνεια και πληρότητα εξέθεσε στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στην σχετική παρέμβασή του και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών δια του Προέδρου του κ. Δημ. Βερβεσού και των νομικών παραστατών του καθηγητών Νικ. Κλαμαρή, Ιω. Δεληκωστόπουλου, Παν. Νικολόπουλου και των δικηγόρων Δημ. Σκαρίπα και Γεωρ. Κοπακάκη.

Το πλέον παράδοξο βέβαια είναι ότι η à la carte επιλογή διατάξεων οδηγεί, από τη μία πλευρά, τα πιστωτικά ιδρύματα να αποφεύγουν την καταβολή φορολογίας της τάξης των πενήντα οκτώ δισεκατομμυρίων (58.000.000.000) €, σύμφωνα με έκθεση πραγματογνωμόνων που προσκομίστηκε στο δικαστήριο, και από την άλλη πλευρά, τους συνεργάσιμους δανειολήπτες στην απώλεια του προνομίου τους για προηγούμενη πρόσκλησή τους να διακανονίσουν τις οφειλές τους, κατά προφανή καταστρατήγηση όλων των σχετικών διατάξεων. Έτσι διαπλάθεται κατ´ ουσίαν ένα νέο πλέγμα κανόνων καταφανώς άδικο και με σοβαρές δυσμενείς συνέπειες για την κοινωνία και τους περισσότερους από 700.000 ενδιαφερόμενους δανειολήπτες που δεν φαίνεται ούτε ο ίδιος ο νομοθέτης να επεδίωκε.

Όσο και αν δεν είμαστε σε θέση να αμφισβητήσουμε τη σοβαρότητα των νομικών επιχειρημάτων της άλλης πλευράς, το αυταπόδεικτο είναι ότι στην παρούσα υπόθεση δεν τηρήθηκαν ούτε τα προσχήματα σοβαρής αξιολόγησης και στάθμισης των ισχυρισμών των διαδίκων, διότι φαίνεται να επικράτησε στην κρίση των δικαστών μία, κακώς νοούμενη, έννοια περί «δημοσίου συμφέροντος», η οποία μας ταλάνισε την εποχή των μνημονίων και της δημοσιονομικής επιτήρησης και η οποία, ωστόσο, ουδόλως ήταν το διακύβευμα της συγκεκριμένης «ιδιωτικής» δίκης. Το γεγονός και μόνο αυτό αποτελεί μείζονα ρωγμή στην έννοια της δίκαιης δίκης, πλήγμα στην αξιοπιστία του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας μας και πράξη κλονιστική στην εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη και τους θεσμούς.



*Η Χριστίνα Τσαγκλή είναι Δικηγόρος - Μέλος Δ.Σ. ΔΣΑ