Αλέξανδρος Κασιμάτης

Με την ΕΕ να προτάσσει για τη διάθεση πόρων τον τομέα της άμυνας και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να έχει διάρκεια ζωής ακόμη ενάμιση χρόνο, η χώρα πρέπει να αποφασίσει από τώρα πώς θα στηρίξει στρατηγικά την ανάπτυξή της.

Τι θα κάνουμε δηλαδή το 2027 -χρονιά εκλογών- που θα έχουν σταματήσει τα «χρήματα από το ελικόπτερο» της ΕΕ.

Το 2024 σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ σε όρους όγκου ανήλθε σε 201,5 δισ. ευρώ έναντι 197,0 δισ. ευρώ το 2023 παρουσιάζοντας αύξηση 2,3%. Στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης αναλογούν 31 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 18 δισ. σε επιχορηγήσεις και 13 δισ. σε δάνεια. Τα χρήματα του Ταμείου για να μην χαθούν πρέπει να έχουν εκταμιευθεί έως το τέλος του 2026. Η Ελλάδα έχει πράγματι σημειώσει σημαντική πρόοδο στην απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου, φτάνοντας στο 51% το 2024 και στοχεύοντας σύντομα στο 64%, επίδοση που την κατατάσσει 8η μεταξύ των κρατών μελών.

Ωστόσο, αν πετύχαμε ανάπτυξη 2,3% με την οικονομία μας να τροφοδοτείται με πόρους που υπολογίζονται ετησίως περίπου σε 9,5 δισ., με τι ρυθμό θα κινηθεί η ελληνική οικονομία από το 2026 και μετά, όταν η εισροή κεφαλαίων από την ΕΕ αν δεν έχει διακοπεί θα έχει μειωθεί σημαντικά; Θα υπάρχει ασφαλώς η δυναμική της ωρίμανσης των επενδύσεων που γίνονται αυτό το διάστημα, αλλά θα επαρκεί;

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ-27, το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών αναμένεται να παραμείνει το 2025 στο 6,4% του ΑΕΠ και να αποκλιμακωθεί οριακά σε 6,3% του ΑΕΠ το 2026. Όπως αναφέρει μελέτη της Alpha Bank, το εμπορικό έλλειμμα της χώρας, το οποίο οφείλεται πρωτίστως στο έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών, αυξήθηκε σημαντικά το 2022 και έκτοτε παραμένει συγκριτικά υψηλό εξαιτίας της αξιοσημείωτης ανόδου των εισαγωγών, παρά το γεγονός ότι και οι ελληνικές εξαγωγές έχουν αυξηθεί, αλλά με βραδύτερο ρυθμό.

Σε μια περίοδο ανάπτυξης και επενδυτικής κινητικότητας οι εξαγωγές αυξάνονται αλλά την ίδια στιγμή οι εισαγωγές «τρέχουν» γρηγορότερα. Οι αναλυτές της Alpha Bank αποδίδουν την ανισορροπία σε τρεις παράγοντες και συγκεκριμένα: Στο γεγονός ότι η εγχώρια παραγωγή αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση που γεννά η αυξημένη κατανάλωση και οι επενδύσεις. Δηλαδή έχουμε έλλειψη παραγωγικών επενδύσεων. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι πολλά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης στηρίζονται σε εισαγόμενο εξοπλισμό εντείνοντας τις ανάγκες εισαγωγών και τρίτον, στην εξάρτηση της χώρας για την ενέργεια από το εξωτερικό.