Τουρκία: Πολίτες από κάθε πολιτικό φάσμα βγήκαν στους δρόμους

Σε μια δημοκρατική χώρα, όταν η πολιτική εξουσία συγχέει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία με την απόλυτη εξουσία, όταν τρομοκρατεί τα μέσα ενημέρωσης, φυλακίζει δημοσιογράφους, περιφρονεί κάθε μορφή πολιτικής και κοινωνικής αντιπολίτευσης, επιτίθεται με πρωτοφανή βιαιότητα εναντίον διαδηλωτών ή παραβιάζει τις αποφάσεις της δικαιοσύνης, ο μόνος τρόπος έκφρασης που απομένει είναι οι λαϊκές διαδηλώσεις.


Αυτός είναι ο λόγος που οι ειρηνικές συγκεντρώσεις οι οποίες ξεκίνησαν στο πάρκο Γκεζί και την πλατεία Ταξίμ επεκτάθηκαν τόσο γρήγορα σε όλη την Κων/πολη και στη συνέχεια σε πολλές πόλεις της Τουρκίας.


Όπως γράφει στον ιστότοπο slate.fr ο τούρκος καθηγητής Αλιτζάν Ταϊλά, που διδάσκει πολιτικές επιστήμες στη Γαλλία, η πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας - ιδιαίτερα μετά το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου 1980 - χαρακτηρίζεται από ένα συγκεντρωτισμό της εκτελεστικής εξουσίας και από την καταστολή των αντιδράσεων οποιουδήποτε είδους αντιπολίτευσης. Είναι η πρώτη φορά που πολίτες από όλο το πολιτικό φάσμα, από την άκρα Αριστερά μέχρι την άκρα Δεξιά, διαδηλώνουν κατά του κυβερνητικού αυταρχισμού.


Είναι επίσης η πρώτη φορά που ένα μέρος της τουρκικής νεολαίας πολιτικοποιείται τόσο γρήγορα και αυθόρμητα και, καθώς δεν βρίσκει κανένα πολιτικό κόμμα που να την εκπροσωπεί, οργανώνεται μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Σύμφωνα με τον Ταϊλά, είναι σημαντικό να υπάρξει υποστήριξη του δημοκρατικού κινήματος στην Τουρκία για τρεις λόγους. Πρώτον, επειδή τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης καλύπτουν σε πολύ περιορισμένη έκταση τα επεισόδια, γεγονός που προκαλεί μεγάλη απογοήτευση στους διαδηλωτές. Από τότε που το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εδραίωσε την εξουσία του, το 2007, έχει υπάρξει ένας ασφυκτικός έλεγχος των οργάνων του Τύπου με διάφορους τρόπους (κατασχέσεις, εξωφρενικοί φόροι, τρομοκρατία, πιέσεις στους ιδιοκτήτες κλπ). Οι ιδιοκτήτες φοβούνται, οι αρχισυντάκτες φοβούνται, οι αρθρογράφοι φοβούνται, οι ρεπόρτερ φοβούνται.


Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η πίεση των ξένων χωρών προς την τουρκική κυβέρνηση για να μη χρησιμοποιεί υπέρμετρη αστυνομική βία έχει μεγαλύτερο αποτέλεσμα από τα αιτήματα που διατυπώνουν τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης.


Και ο τρίτος είναι ότι πρέπει να διαλυθεί η ψευδαίσθηση που καλλιεργεί το ΑΚΡ, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία είναι σήμερα πιο δημοκρατική, πιο ανοιχτή, πιο ανεκτική. Ενώ πολλοί ερευνητές και δημοσιογράφοι υποστήριζαν μέχρι πρόσφατα ότι το δημοκρατικό μοντέλο της Τουρκίας αποτελεί ένα πρότυπο για τις χώρες που έζησαν την «αραβική άνοιξη», η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.


Για πολλά δυτικά μέσα ενημέρωσης, επισημαίνει ο ιστορικός Σαμίμ Ακγκιονούλ που διδάσκει στο Στρασβούργο και την Κων/πολη, η Τουρκία είναι μια «δύσκολη» χώρα. Δεν είναι ούτε ευρωπαϊκή, ούτε μεσανατολική, ούτε αραβική. Πού να τοποθετηθεί λοιπόν άραγε η «τουρκική άνοιξη»;


Αντίθετα με πολλά από αυτά που έχουν γραφτεί, αυτοί που εξεγείρονται δεν είναι οι Κούρδοι, αλλά οι νέοι και οι φιλελεύθεροι, στους οποίους προσπαθούν να διεισδύσουν η άκρα Αριστερά και η άκρα Δεξιά. Επιπλέον, είναι πιο εύκολο να μιλάμε γενικά για «ισλαμιστές» από το να υπεισέλθουμε στα εσωτερικά των παρατάξεων της Αριστεράς: ένα κόμμα όπως αυτό που λέγεται «Θα έρθουν η Αριστερά και οι Πράσινοι» (Yesiller ve Sol Gelecek Partisi) συσπειρώνει στις τάξεις του Κούρδους και τροτσκιστές, ομοφυλόφιλους και οικολόγους που υποστηρίζουν τις ελευθερίες των Αλεβιτών…