Πρόγραμμα στοματικής υγείας για ασθενείς με καρκίνο

Πρόγραμμα πρόληψης και προαγωγής της στοματικής υγείας των ασθενών με καρκίνο θα υλοποιήσει ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά (ΟΣΠ) σε συνεργασία με το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά «Μεταξά».

«Πρόκειται για ένα πρόγραμμα απαραίτητο, αφού δυστυχώς ακόμη και σήμερα πολλοί γιατροί υποεκτιμούν τα οδοντιατρικά προβλήματα των ασθενών με καρκίνο, παρότι αυτά επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους, ενώ παράλληλα δεν πρέπει να παραβλεφθεί πως τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία της χώρας έχουν σημαντικές ελλείψεις οδοντιάτρων και δεν μπορούν να σχεδιάσουν ανάλογα προγράμματα» ανέφερε ο Συντονιστής Διευθυντής στο Παθολογικό – Ογκολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου «Μεταξά», κ. Νικόλαος Ζήρας, κατά την ανακοίνωση της συνεργασίας στο πλαίσιο του 9ου Πειραϊκού Ογκολογικού Συνεδρίου, με θέμα «Πολύπλευρη Αντιμετώπιση του Καρκίνου», που πραγματοποιήθηκε στις 5-6 Οκτωβρίου 2018, στην Αθήνα.

Από την πλευρά της η Διευθύντρια Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ και πρόεδρος της Προληπτικής Επιτροπής του ΟΣΠ, κυρία Αγγελική Σεληνίδου δήλωσε πως το πρόγραμμα του ΟΣΠ στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των ιατρών, των οδοντιάτρων και των ασθενών για τις επιπτώσεις των θεραπειών στη στοματική κοιλότητα. Όπως τόνισε, στόχος του προγράμματος είναι η ενημέρωση για τους τρόπους πρόληψης και διαχείρισης των επιπλοκών από τις αντινεοπλασματικές θεραπείες.

«Η χημειοθεραπεία για την αντιμετώπιση κακοήθων όγκων σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος και η ακτινοθεραπεία κεφαλής και τραχήλου μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο βλεννογόνο του στόματος, τα δόντια, τους σιαλογόνους αδένες και τα οστά των γνάθων. Οι βλάβες αυτές ταλαιπωρούν τους ασθενείς και κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή τους. Σήμερα όμως μπορούμε να τους βοηθήσουμε με το σχεδιασμό κατάλληλων προγραμμάτων και τη συνεχή επικοινωνία οδοντιάτρων και παθολόγων ογκολόγων, ενώ πρέπει να ενημερώνουμε τους ασθενείς ότι πρέπει να φροντίζουν τα δόντια τους κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους, καθώς ο καρκίνος φεύγει, αλλά το χαμόγελο μένει!» υπογράμμισε η πρόεδρος του ΟΣΠ, κυρία Μαρία Μενενάκου.

Ποιες είναι οι επιπλοκές από τις αντινεοπλασματικές θεραπείες στη στοματική κοιλότητα

«Οι αντινεοπλασματικές θεραπείες προκαλούν επιπλοκές στο στόμα, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν αναφέρονται από τον ασθενή, με αποτέλεσμα να υποεκτιμώνται από τον ιατρό και εντέλει να υποθεραπεύονται», σημείωσε η Οδοντίατρος και μέλος του ΔΣ του ΟΣΠ, κυρία Χαρά Χατζηχαλεπλή, προσθέτοντας ότι «με την αύξηση των επιβιώσαντων από τον καρκίνο γίνεται περισσότερο αναγκαία η «επιθετική» αντιμετώπιση των επιπλοκών του στόματος για να διασφαλίσουμε μακροχρόνια την καλή στοματική και συνολική υγεία».

Σύμφωνα με την ίδια, εννέα στους δέκα ασθενείς με χημειοακτινοθεραπεία στη στοματική κοιλότητα θα εμφανίσουν κάποιου βαθμού επιπλοκές. Οι επιπλοκές της στοματικής κοιλότητας διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες. Οι οξείες, όπως βλεννογονίτιδα, λοιμώξεις (μυκητιάσεις, βακτηριακές, ιϊκές) και ξηροστομία, εμφανίζονται κατά την έναρξη της θεραπείας και διαρκούν μέχρι και 2-3 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, ενώ στις χρόνιες επιπλοκές συμπεριλαμβάνονται η ίνωση και ατροφία βλενογόννου & μυών, η ξηροστομία, οι άτυπες τερηδόνες δοντιών, η νέκρωση μαλθακών ιστών, η οστεοακτινονέκρωση, η ελάττωση ως και απώλεια γεύση και οι χρόνιες λοιμώξεις. Οι χρόνιες επιπλοκές μπορεί να ταλαιπωρούν τους ασθενείς μετά το πέρας της θεραπείας για αρκετές εβδομάδες έως και χρόνια.

Όπως είπε η κ. Χατζηχαλεπλή, «οι παραπάνω επιπλοκές προκαλούν άγχος, κατάθλιψη και κοινωνική απομόνωση των ασθενών, ενώ, σύμφωνα με μελέτες, ο κίνδυνος αυτοκτονιών σε επιβιώσαντες με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό και διπλάσιος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ασθενείς με καρκίνο».

Οδοντίατροι: Τι πρέπει να κάνουν οι ογκολογικοί ασθενείς

Οι ασθενείς με καρκίνο πρέπει να εφαρμόζουν εντατική στοματική υγιεινή και να βουρτσίζουν τα δόντια τους δύο φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα. Δεν πρέπει να παραλείπουν το νήμα και πρέπει να αποφεύγουν τις πλύσεις με αλκοολούχα στοματικά διαλύματα.

Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν όξινες, καυτερές, καυτές και σκληρές τροφές και φυσικά όπως όλοι οι ιατροί συστήνουν, οι ασθενείς πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα και να αποφεύγουν την κατανάλωση αλκοόλ. Σε ασθενείς υπό ακτινοθεραπεία κεφαλής και τραχήλου συνιστάται η συχνή ενυδάτωση του στόματος και οι πολλαπλές πλύσεις με χαμομήλι.

Παράλληλα, σύμφωνα με την κυρία Χατζηχαλεπλή, είναι απαραίτητη η στοματική εξέταση από οδοντίατρο πριν από την έναρξη των αντινεοπλασματικών θεραπειών για την κατάλληλη προετοιμασία του στόματος, ενώ τακτικές επανεξετάσεις κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το πέρας της θεραπείας είναι απαραίτητες για την άμεση παρέμβαση όπου κρίνεται αναγκαία. Τέλος σημαίνουσα είναι η επικοινωνία με τον ογκολόγο ώστε να επιτευχθεί η πολυδιάστατη διαχείριση του ασθενούς με άριστο τρόπο.