Η σκοπιά της Γριάς: Ο θρύλος που στοιχειώνει το Κέντρο Τεθωρακισμένων στον Αυλώνα

Ένας εξαίρετος χημικός μου στο Λύκειο ,μας έλεγε πως ''όταν κάποιος σας διηγείται ιστορίες για γυναίκες και για τον Στρατό σίγουρα θα λέει και κάποια ψέματα''! Στο πέρασμα των χρόνων κατάλαβα ότι είχε δίκιο! Η ιστορία που ακολουθεί, είναι ένας ''θρύλος'' που τουλάχιστον στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν γνωστός σε όσους υπηρετούσαν στο μεγαλύτερο στρατόπεδο της Ελλάδας, το ΚΕΤΘ.

Συχνά σε φιλμ ή σε σίριαλ που έχουν ανάλογα (και όχι μόνο) θέματα γράφεται στα ζενερίκ (τίτλους) ότι ''οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα είναι εντελώς συμπτωματική''. Εδώ δεν είναι τίποτα συμπτωματικό. Όσα θα διαβάσετε είναι πραγματικά γεγονότα. Για ευνόητους λόγους δεν θα αναφέρω τα επώνυμα των στρατιωτικών, δεν υπάρχει λόγος άλλωστε.

Από το ΚΕΜΧ στο ΚΕΤΘ

Η δεκαοχτάμηνη θητεία μου στον Στρατό Ξηράς στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησε από το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μηχανικού (ΚΕΜΧ) στο Ναύπλιο. Μετά από δύο μήνες και αφού κατάφερα να μην γίνω ΔΕΑ (Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός), καθώς πέντε επιπλέον μήνες θητείας (συνολικά 23 μήνες δηλαδή) ήταν πάρα πολλοί, πήρα μετάταξη για το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων (ΚΕΤΘ) του Αυλώνα Αττικής, που όμως βρίσκεται πιο κοντά στον Άγιο Θωμά Βοιωτίας, από τον σιδηροδρομικό σταθμό του οποίου εξυπηρετείται!

Αξέχαστες θα μείνουν οι αναγγελίες από τα μεγάφωνα του τρένου: ''Άγιος Θωμάς'', ''Για Άγιο Θωμά'', ''Ο Άγιος Θωμάς να ετοιμάζεται''!
Ένα πλήθος από (μισο)κοιμισμένους και νυσταγμένους φαντάρους έβριζε τον ταλαίπωρο μηχανοδηγό. Βέβαια, ο (εκάστοτε) μηχανοδηγός δεν έφταιγε σε τίποτα. Όσο για τον Άγιο Θωμά δεν ξέρω αν ετοιμάστηκε ποτέ... Μια ιστορία του χθες, που προκαλεί θυμηδία σήμερα.

Μετά τη μικρή αυτή παρένθεση ας επανέλθω στο κυρίως θέμα. ΚΕΤΘ λοιπόν, 3/1 (3η Επιλαρχία, 1η Ίλη), ειδικότητα ΑΠΜΑ (Αρχηγός Πληρώματος Μέσων Αρμάτων) Μ47- Μ48. Σχετικά εύκολη προσαρμογή, αλλά πολλές υπηρεσίες. Στον έλεγχο υπηρεσιών που έκανε ο αρχιλοχίας Φ.Γ. στο τέλος της εκπαίδευσής μας στην 3/1 διαπίστωσε έκπληκτος ότι είχα κάνει 35 υπηρεσίες (σκοπιές σχεδόν όλες) σε πενήντα και κάτι μέρες, τις περισσότερες από κάθε άλλον!
Ανεπιθύμητη πρωτιά! Ο επόμενος σε υπηρεσίες είχε κάνει μόλις 18! Παραλίγο νταμπλ σκορ, που λένε και στο μπάσκετ!

Μια ξεχασμένη ιστορία που θυμήθηκα για τα καλά!

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ο καλός μου φίλος Γιάννης υπηρετούσε κι αυτός τη θητεία του στο ΚΕΤΘ. Σε μία από τις εξόδους του μου διηγήθηκε μια ιστορία, που αποτελεί τον πυρήνα του σημερινού θέματος. Η ''ιστορία'' έχει τίτλο ''η σκοπιά της γριάς''.

Όπως μου διηγήθηκε λοιπόν ο Γιάννης σε ένα φυλάκιο στο ΚΕΤΘ στα ''Πυρομαχικά'' υπάρχει μια σκοπιά που συνδέεται με μια παράξενη και τρομακτική ιστορία. Δύο αδέλφια υπηρετούσαν τη στρατιωτική τους θητεία το ίδιο χρονικό διάστημα. Ο ένας από τους δύο είχε υπηρεσία κάποια στιγμή στη συγκεκριμένη σκοπιά. Ο αδερφός του θέλοντας να αστειευτεί προσπάθησε να τον τρομάξει. Δυστυχώς πυροβολήθηκε από τον αδελφό του στη σκοπιά, που προφανώς νόμισε ότι δεχόταν επίθεση, και σκοτώθηκε. Όταν ο αδελφός-σκοπός αντιλήφθηκε τι είχε γίνει αυτοπυροβολήθηκε και έδωσε τέλος στη ζωή του. Η μητέρα τους συγκλονισμένη από τον χαμό των δυο γιων της τους θρηνεί περνώντας από τη σκοπιά και χάνεται μετά σ' ένα κοντινό ρέμα. Σύμφωνα πάντα με τον αξιόπιστο φίλο μου στη συγκεκριμένη σκοπιά, γνωστή ως ''σκοπιά της γριάς'', κανείς δεν φυλάει μόνος του το νούμερό του''. Η σκοπιά φυλάγεται από 2 στρατιώτες ταυτόχρονα με τετράωρη φύλαξη. Έτσι π.χ. οι σκοποί των 10-12 και 12-2 μένουν εκεί από τις 10 μ.μ. ως τις 2 π.μ. και οι σκοποί των 2-4 και 4-6 μένουν στη σκοπιά από τις 2 π.μ. ως τις 6 π.μ.

Ο Γιάννης κάποια στιγμή έφυγε για τον Έβρο χωρίς κάποιο απρόοπτο για τη συνέχεια της θητείας του. Εφτά -οχτώ χρόνια αργότερα όμως η μοίρα με έφερε να κάνω μία από τις πρώτες υπηρεσίες μου στο ΚΕΤΘ ως σκοπός στα ''Πυρομαχικά''. Για να μην αποκαλύψω και λεπτομέρειες τα ''Πυρομαχικά'' είναι ένα φυλάκιο του ΚΕΤΘ στην πίσω πλευρά της Πάρνηθας. Αν και ήταν κατακαλόκαιρο με συνθήκες καύσωνα στην Αθήνα ,τη νύχτα, μετά τις 2 π.μ. φορούσαμε τζάκετ στις σκοπιές, καθώς το κρύο ήταν τσουχτερό!

Ο αρχιφύλακας λοιπόν στην πρώτη μου υπηρεσία με διέταξε να πάω σε μια σκοπιά που δεν φυλάσσεται, τη 13, ως παρατηρητής πυρασφάλειας. Ήταν απόγευμα και θα έμενα εκεί ώσπου να νυχτώσει. Πήγα λοιπόν στη 13 και ανεβαίνοντας τη σκάλα της καθώς είναι υπερυψωμένη θυμήθηκα την ιστορία του Γιάννη. Ποια ήταν η σκοπιά δεν μου είχε πει όμως το περιβάλλον ήταν πολύ περίεργο. Δίπλα ακριβώς βρίσκονταν τα συρματοπλέγματα της περίφραξης του στρατοπέδου. Μπροστά από τη σκοπιά υπήρχε ο ''περιφερειακός'' ας πούμε δρόμος του ΚΕΤΘ που συνέχιζε προς το πεδίο βολής. Κάτω από τον δρόμο υπήρχε μια ρεματιά χωρίς νερό βέβαια μέσα στο κατακαλόκαιρο. Και ακριβώς έξω από τα συρματοπλέγματα υπήρχε ένα ξωκλήσι πρόσφατα κατασκευασμένο, όπως φαινόταν τουλάχιστον.

Ποιος πήγαινε αλήθεια σ' αυτό το εκκλησάκι; Δεν υπήρχαν σπίτια κοντά ούτε ήταν εφικτή η πρόσβαση σ' αυτό μέσα από το στρατόπεδο. Έπρεπε κάποιος να πηδήξει πάνω από τα συρματοπλέγματα για να πάει σ' αυτό. Το φυλλοθρόισμα από τα πολλά δέντρα, κάποιοι περίεργοι θόρυβοι και κάτι μυστηριώδες αλλά ακαθόριστο που υπήρχε στην ατμόσφαιρα ,δημιουργούσαν ένα αίσθημα φοβίας. Ήμουν σίγουρος ότι αυτή, η ''13'', ήταν η ''σκοπιά της γριάς'' πλέον. Διατήρησα την ψυχραιμία μου πάντως, καθώς δεν συνέβη κάτι απρόοπτο και όταν νύχτωσε επέστρεψα στο φυλάκιο. Δεν είπα σε κανέναν τίποτα. Βρέθηκα στα ''Πυρομαχικά'' αρκετές φορές ακόμα ως σκοπός. Στο ''γερμανικό'' νούμερο 2 π.μ.- 4 π.μ. και στο ακόμα χειρότερο κατά την άποψή μου 4 π.μ.- 6 π.μ. πάντα. Και φυσικά τα αντίστοιχα 6 μ.μ.- 8 μ.μ. και 8 μ.μ.- 10 μ.μ. Η σκοπιά 13 εξακολουθούσε να μην είναι επανδρωμένη και σταδιακά σταμάτησε και η παρατήρηση για πιθανές φωτιές.

Από τα νούμερα στην άγρια νύχτα έχω να θυμάμαι την απίστευτη ησυχία και τη γαλήνη που χαρακτήριζαν την περιοχή, τον καθαρό αν και λίγο κρύο αέρα και τον ανέφελο σεληνοφώτιστο ουρανό.

Δυο- τρία βράδια ήταν κάπως επεισοδιακά όμως. Ήχοι από μεταλλικά αντικείμενα που έδιναν την εντύπωση ότι κάποιοι σκάβουν εκεί κοντά με έβαλαν σε περίεργες σκέψεις. Μήπως κάποιοι πήγαιναν στις αποθήκες των πυρομαχικών; Ευτυχώς τα απρόοπτα τελείωσαν εκεί. Ακολούθησε η (εσωτερική) μετάθεσή μου στην ΙΛΥΒ (Ίλη Υποψηφίων Βαθμοφόρων) και η μετάθεσή μου, ως Λοχίας (ΤΘ) πλέον, στη Χίο.

Η επιστροφή στην Αυλώνα, ο... Ασπρούλης και η αναφορά στην επιθεώρηση φρουράς

Με τη συμπλήρωση θητείας ενός χρόνου επέστρεψα με μετάθεση από τη Χίο στο ΚΕΤΘ. Ως παλιός πλέον βρέθηκα στη ΣΑΤΘ ( Σχολή Αξιωματικών Τεθωρακισμένων). Συγκεκριμένα στο 2ο- 3ο Γραφείο της. Άμεσος προϊστάμενος μου ο Αρχιλοχίας Βαγγέλης Σ. από τα Γρεβενά. Καταπληκτικός στρατιωτικός και υπέροχος άνθρωπος. Ακριβώς τα ίδια ισχύουν για τον διοικητή της ΣΑΤΘ, Συνταγματάρχη Δημήτριο Λ. Η ΣΑΤΘ βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του στρατοπέδου, πολύ κοντά στο Διοικητήριο και ο εκάστοτε διοικητής της είναι ουσιαστικά τρίτος στην ιεραρχία του ΚΕΤΘ μετά τον Ταξίαρχο Διοικητή και τον Συνταγματάρχη Υποδιοικητή του. Πρόσφατα, διοικητής της υπήρξε ο σπουδαίος στρατιωτικός και θαυμάσιος άνθρωπος Ανδρέας Σίμος, που γνώρισα κατά τη θητεία μου στο ΚΕΤΘ, έφυγε από τη ζωή…

Όλοι οι έφεδροι της ΣΑΤΘ ήμασταν... μάχιμοι με πολύμηνη θητεία σε μονάδες του Αιγαίου (κυρίως Χίο και Λήμνο), του Έβρου και του Λιτόχωρου. Γνώρισα προσωπικά δεκάδες Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς των Τεθωρακισμένων. Από Επίλαρχους (Ταγματάρχες) ως Μόνιμους Λοχίες. Υπήρχε πάντα μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού ανάμεσα σε όλους όσους έρχονταν στη ΣΑΤΘ για εκπαίδευση και στους έφεδρους που επανδρώναμε την περίφημη Ίλη ΣΑΤΘ. Λόγω της θέσης μου στο Γραφείο κάποιους από τους Στρατιωτικούς τους γνώρισα πολύ καλά και χαίρομαι που σήμερα μερικοί είναι υψηλόβαθμα στελέχη του Στρατού Ξηράς.

Οι σκοπιές της Ίλης ΣΑΤΘ βρίσκονταν γύρω από τα κτίριά της, κυρίως στον όρχο των αρμάτων, όπου γινόταν η εκπαίδευση των στελεχών. Οι δικές μου υπηρεσίες ήταν σχεδόν πάντα ''γραφέας υπηρεσίας''.

Μια μέρα δέχτηκα μια επίσκεψη από ένα νεοσύλλεκτο γνωστό μου. Είχαμε συναντηθεί στο τρένο τυχαία και του είπα να περάσει να τα πούμε το μεσημέρι. Από αυτόν άκουσα πρώτη φορά για τον Ασπρούλη. Όπως μου είπε ο φίλος μου ,ο Ασπρούλης είναι ένα φάντασμα, που κάνει την εμφάνισή του στη σκοπιά 13, χωρίς όμως να ενοχλεί τους σκοπούς. Επικρατούσε πανικός σε όσους πήγαιναν στα ''Πυρομαχικά'', όπως μου είπε. Αμέσως κατάλαβα, η ''σκοπιά της Γριάς'' και όσα ήξερα γι' αυτή ήρθαν στο μυαλό μου. Προσπάθησα να τον καθησυχάσω, αλλά η αλήθεια είναι πως είχα προβληματιστεί. Δεν ήταν μπαρουφολόγος ο φίλος μου. Και επιβεβαιώθηκε λίγες μέρες αργότερα. Συνοδεύοντας μερικούς ράθυμους συναδέλφους μου ως ''Λοχίας Υπηρεσίας'' στην επιθεώρηση του ΚΕΤΘ άκουσα τον ΑΥΔΜ (Αξιωματικός Υπηρεσίας Διανυκτερεύσεως Μονάδας) εκείνης της ημέρας, έναν Επίλαρχο, στην ομιλία του προς τη φρουρά να λέει τα εξής (περίπου, δεν είχα και κασετοφωνάκι μαζί μου, ούτε υπήρχαν κινητά τηλέφωνα…).
''Μην πιστεύετε αυτά που λένε για τον Ασπρούλη, τα φαντάσματα κλπ. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα''. Κάποιοι μάλιστα αξιωματικοί, όπως έμαθα, ισχυρίζονται ότι επρόκειτο για παλιούς φαντάρους που έκαναν πλάκα στους νέους.

Συγγνώμη αυτό είναι αδιανόητο. Να σηκωθούν οι παλιοί π.χ. στις 2 π.μ. από τους θαλάμους, να περπατήσουν περισσότερο από μισή ώρα μέσα στη νύχτα για να πάνε να τρομάξουν έναν νέο φαντάρο στη 13; Ακόμα και οι πλέον σατανικοί τύποι που γνώρισα στον Στρατό δεν θα έκαναν κάτι τέτοιο.  
Το απίστευτο γεγονός στη σκοπιά 13...

Μετά από λίγες μέρες μας επισκέφτηκε στο γραφείο στη ΣΑΤΘ ο Αρχιλοχίας Φώτης Γ. (ο Αρχιλοχίας της 3/1), φίλος του ''προϊσταμένου'' μου Βαγγέλη. Έδειχνε αναστατωμένος. Η διήγησή του (να σημειώσω ότι πρόκειται για σοβαρό και αξιόπιστο άνθρωπο) μας πάγωσε.

Χθες το βράδυ ήμουν αρχιφύλακας στο ''Πεδίο Βολής''. Βγήκα έφοδο 1-2 (τη νύχτα βέβαια). Δύο παρά δέκα περίπου πήγα στη σκοπιά 14 και ξεκίνησα να επιστρέψω στο φυλάκιο. Ξαφνικά άκουσα φωνές από τη 13. ''Βοήθεια, βοήθεια''! Αμέσως έτρεξα προς τη σκοπιά (η 13 είναι η τελευταία σκοπιά πριν το Πεδίο Βολής, του οποίου η πρώτη σκοπιά είναι η 14). Εκεί είδα μια εικόνα που δεν έχω ξαναδεί και δεν θα την ξεχάσω όσο ζω. Ένας φοβισμένος σκοπός που έτρεμε ολόκληρος και δύο στρατιώτες της περιπόλου να προσπαθούν να τον καλμάρουν. Μετά από λίγοι ώρα, αφού ηρέμησε κάπως, ο σκοπός με τρεμάμενη φωνή είπε: Ξαφνικά ένα πλάσμα σαν φάντασμα κατέβηκε από το εκκλησάκι, πέρασε μέσα από το συρματόπλεγμα και ήρθε προς τη σκοπιά: ''Αλτ, τις ει'', άρχισα να φωνάζω. Χωρίς να δώσει καμιά σημασία συνέχισε την πορεία του. Διέσχισε τον δρόμο και χάθηκε στη ρεματιά''...

Κανένας μας δεν κατάφερε να δώσει μια πειστική εξήγηση. Πώς θα μπορούσε άλλωστε;

Ήμουν πάντως και εξακολουθώ να είμαι βέβαιος πως κάτι περίεργο συμβαίνει εκεί.

Τι μπορεί να συμβαίνει στη ''σκοπιά'' της γριάς;

Αυτή ήταν και η πιο σημαντική μαρτυρία για την περιβόητη σκοπιά. Λίγους μήνες αργότερα απολύθηκα και δεν ασχολήθηκα πάλι με το θέμα. Βέβαια κατά καιρούς έχω διηγηθεί σε παρέες όλα όσα γράφω σήμερα. Κανείς δεν τα αμφισβητεί, αλλά και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι γίνεται στη σκοπιά 13. Λένε ότι εκεί που τελειώνει η λογική αρχίζει ο Στρατός, αλλά εδώ ξεφεύγουμε από τη λογική, από το παράλογο, το σπάνιο και το μεταφυσικό ακόμα. Μπαίνουμε στη ζώνη του λυκόφωτος. Θα προσπαθήσω να ερμηνεύσω κάποια πράγματα, όσο αυτό είναι εφικτό βέβαια.

Ούτε παλιοί πηγαίνουν για να τρομάξουν τους νέους, ούτε ομαδική παράκρουση έπαθαν κάποιοι και μάλιστα σε βάθος χρόνου, ούτε αυθυποβολή μπορεί να υπάρχει. Αν κάποιοι κυνηγοί ή άλλοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής προκαλούν τα περιστατικά αυτά, για ποιο λόγο το κάνουν; Δεν ριψοκινδυνεύουν; Αν τίποτα απ' όλα αυτά δεν ισχύει, τότε μιλάμε για κάτι πραγματικά ανεξήγητο.

Είναι άραγε η περιοχή ένας από τους πολλούς στοιχειωμένους τόπους της Ελλάδας;

Το ΚΕΤΘ άρχισε να λειτουργεί το 1975. Πότε έγινε το περιστατικό με τα δύο αδέλφια; Μήπως είναι κάποια παλιά ιστορία της περιοχής, που έχει γίνει θρύλος; Και το εκκλησάκι, που πιθανότατα χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, για ποιο λόγο βρίσκεται ακριβώς έξω από την περίφραξη του στρατοπέδου; Δυστυχώς δεν μπορούμε να δώσουμε καμιά απάντηση με σιγουριά. Ίσως κάτοικοι της περιοχής ή όσοι υπηρέτησαν στο ΚΕΤΘ μετά τα μέσα της δεκαετίας του '90 έχουν κάτι περισσότερο να προσθέσουν.