Το κεφάλαιο της αναθεώρησης του Συντάγματος άνοιξε το ΠΑΣΟΚ μέσω εκδήλωσης του Ινστιτούτου Insocial, κατά την οποία ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως βασικός ομιλητής περιέγραψε τη συγκυρία και τις προτεινόμενες αλλαγές.
Στην αρχή της ομιλίας του, ωστόσο, ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε με θερμά λόγια στην εκλογή Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup. «Με την ευκαιρία αυτή να συγχαρώ τον Κυριάκο Πιερρακάκη για την εκλογή του ως προέδρου του Eurogroup, κάτι που συνιστά και εθνική αλλά και προσωπική επιτυχία» ανέφερε.
Και συνέχισε: «Πρέπει να πω ότι για κάποιον, όπως είμαι εγώ, που ξέρει τι σημαίνει Eurogroup, υπό δύσκολες, σκοτεινές συνθήκες, σε μια περίοδο κατά την οποία παιζόταν η υπόσταση της χώρας, η οικονομική και η δημοκρατική, η εκλογή του Έλληνα Υπουργού στη θέση του Προέδρου του Eurogroup, σημαίνει διάφορα πράγματα πολύ κρίσιμα. Πρώτον, σημαίνει ότι οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη δηλώνουν έτοιμοι να μελετήσουν τα μαθήματα που διδάσκει η ελληνική κρίση. Δεύτερον, σημαίνει πως αποδέχονται ότι στο "εργαστήριο η Ελλάς" δοκιμάστηκαν τροποποιήσεις των ιδρυτικών Συνθηκών και νέοι θεσμοί, χωρίς τους οποίους η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις επόμενες κρίσεις – την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, την πληθωριστική κρίση. Η έννοια της κρίσης δεν υπήρχε στις ιδρυτικές Συνθήκες πριν την ελληνική περιπέτεια και το «εργαστήριον η Ελλάς». Και βέβαια η επιλογή αυτή πρέπει να λειτουργήσει και ως ένα μάθημα προς εμάς, στο εσωτερικό. Ότι είμαστε εκεί, επειδή πρέπει να έχουμε τον νου μας, και πρέπει να φροντίσουμε με τις ασκούμενες πολιτικές και την αίσθηση εθνικού συμφέροντος και ιστορικής προοπτικής να καταστήσουμε την επιστροφή στην κανονικότητα, πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά».
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και συνταγματολόγος, Ευάγγγελος Βενιζέλος, σημείωσε σε προειδοποιητικούς τόνους ότι: «το να μιλάμε για τις αναγκαίες αναθεωρητικές συναινέσεις, δηλαδή για την ανάγκη να βρούμε 180 βουλευτές, ενώ προηγείται η ανάγκη να βρούμε την δεδηλωμένη πλειοψηφία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, σύμφωνα με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ νομίζω ότι είναι κάπως πρωθύστερο. Πρέπει η χώρα να καταστεί διακυβερνήσιμη, πριν καταστεί το Σύνταγμα αναθεωρήσιμο».
Στη συνέχεια περιέγραψε το πλαίσιο για τις προτάσεις που θα επεξεργαστεί το ΠΑΣΟΚ για την αναθεώρηση παροτρύνοντας τη Χαριλάου Τρικούπη να μην δώσει τις απαιτούμενες ψήφους για την αυξημένη πλειοψηφία των 180 σε αυτήν την Βουλή, αλλά στην επόμενη, που αποφασίζει όχι τα άρθρα προς αναθεώρηση, αλλά το περιεχόμενό τους. «Η επίκληση του δικαιώματος σιωπής είναι σεβαστό δικονομικό δικαίωμα. Είναι άλλο αυτό, άλλο η καταφρόνηση του κοινοβουλίου, ο ευτελισμός της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Έχουμε πρόβλημα κύρους της Βουλής, της Δικαιοσύνης και των Ανεξαρτήτων Αρχών», τόνισε με αφορμή και την Εξεταστική του ΟΠΕΚΕΠΕ και θυμίζοντας τον τρόπο που η Βουλή έφτασε σ’ αυτήν, με τις μαζικές επιστολικές, τις οποίες περιέγραψε ως «διαδικασία ταπείνωσης». Αναφέρθηκε στο άρθρο 86 αλλά και μίλησε για την ανάγκη αλλαγών στον τρόπο εκλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, για τις μονοκομματικές κυβερνήσεις, το εκλογικό σύστημα, τις σχέσεις κράτους-εκκλησίας, το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και περιέγραψε τον ρόλο του πρωθυπουργού που «δεν ορίζεται από το Σύνταγμα, αλλά από το «σύνδρομο της αποστασίας». «Άλλος πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, άλλος ο Γεώργιος Ράλλης. Άλλος ο Γιώργος Παπανδρέου, άλλου τύπου ο Αντώνης Σαμαράς, πρωθυπουργός μιας συμμαχικής κυβέρνησης», είπε ο κ. Βενιζέλος επισημαίνοντας ότι «ο σεβασμός του Συντάγματος προηγείται της αναθεώρησης- το πρόβλημα της χώρας δεν είναι το Σύνταγμα, είναι η βαθιά κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς». Στο ίδιο τόνο ήταν και η συγκεκριμένη αναφορά του κ. Ανδρουλάκη ο οποίος υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι»η εμπιστοσύνη των πολιτών δοκιμάζεται καθημερινά στη χώρα μας: Από τις υποκλοπές και τις απευθείας αναθέσεις, έως την ανεπαρκή διαχείριση κρίσεων, όπως είδαμε στη διαχείριση της τραγωδίας στα Τέμπη και στον ΟΠΕΚΕΠΕ».
Νωρίτερα ο Νίκος Ανδρουλάκης στον σύντομο χαιρετισμό του επανέλαβε το κάλεσμα προς τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης για διάλογο σχετικά με την αναθεώρηση του άρθρου 86, ενώ έκανε επίθεση στον πρωθυπουργό ότι «παρότι συμφωνεί με την αλλαγή του άρθρου το χρησιμοποιεί για να δέσει τα χέρια της δικαιοσύνης και να μην ελεγχθούν υπουργοί του». Εντούτοις έκανε λόγο για την ανάγκη συναινετικού κλίματος για τις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται και υποστήριξε ότι «η ιστορία δεν θα μας συγχωρέσει μια «αναπαλαίωση» του Συντάγματος».
Κλείσιμο
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε η Ευαγγελία Λιακούλη, Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ στη βουλή και ποινικολόγος η οποία πρότεινε να ληφθούν υπόψη οι νέες προκλήσεις, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ ο Χρήστος Κακλαμάνης (νομικός και υπεύθυνος του Τομέα στο κόμμα) μίλησε για τα δικαιώματα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας και την ανάγκη ενός νέου εκλογικού συστήματος. Ο συνταγματολόγος Χαράλαμπος Ανθόπουλος συμφώνησε με την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 86, τονίζοντας πως «προτάσεις που αναπαράγουν κομματικά προγράμματα είναι εκτός συζήτησης» -όπως αυτή περί άρσης της μονιμότητας στο δημόσιο. Ο πρώην ευρωβουλευτής και συνταγματολόγος επίσης, Κώστας Μποτόπουλος, εκτίμησε ότι δεν είναι αναγκαία η αναθεώρηση τώρα, συμφώνησε με τις αυξημένες πλειοψηφίες στο περιεχόμενο των άρθρων, δηλαδή στην δεύτερη Βουλή- και ο Νίκος Παπασπύρου μίλησε για την αναθεώρηση του άρθρου 86 και για τον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.
