Γενέθλια για το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου, σαράντα χρόνια η μνήμη πλέει στον χρόνο

Σαράντα χρόνια ζωής, μνήμης και προσφοράς στον ελληνικό πολιτισμό και την παράδοση συμπλήρωσε φέτος το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου. Σαράντα χρόνια κατά τα οποία η θάλασσα, η ναυτοσύνη και η ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού βρίσκουν στέγη, φωνή και παρουσία στην καρδιά της Μυκόνου. Από το 1985 έως σήμερα, το Μουσείο δεν αποτελεί απλώς έναν εκθεσιακό χώρο, αλλά έναν ζωντανό θεματοφύλακα της ναυτικής μας κληρονομιάς.

Το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου ιδρύθηκε το 1985 από τον Μυκονιάτη Γιώργο Μ. Δρακόπουλο και τη σύζυγό του Ιωάννα, όραμα των οποίων ήταν η διάσωση και ανάδειξη της αδιάλειπτης σχέσης των Ελλήνων με τη θάλασσα. Στεγάζεται σε ένα αυθεντικό κυκλαδίτικο σπίτι του 19ου αιώνα, στην παραδοσιακή πόλη της Μυκόνου, έναν χώρο που από μόνος του αποπνέει ιστορία, μνήμη και σεβασμό στο παρελθόν.

Αποστολή του Μουσείου είναι η έρευνα, η διαφύλαξη και η προβολή της ναυτικής ιστορίας του Ελληνισμού, από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Είναι μια αποστολή που υπηρετείται με συνέπεια, επιμονή και αγάπη, μετατρέποντας τη ναυτική παράδοση από στατικό παρελθόν σε ζωντανή εμπειρία για τον επισκέπτη.

Οι χώροι του Μουσείου και ο κήπος του έχουν διαμορφωθεί με ιδιαίτερη φροντίδα, ώστε να συνθέτουν ένα αρμονικό σύνολο, όπου το φως του Αιγαίου συνομιλεί με τα εκθέματα. Τα στεγασμένα και υπαίθρια αντικείμενα αφηγούνται μικρές και μεγάλες ιστορίες της θάλασσας. Ομοιώματα πλοίων, ιστορικά ναυτικά έγγραφα, χαρακτικά, χάρτες, αρχαία αντικείμενα και μια σπάνια συλλογή αρχαίων νομισμάτων με ναυτικές παραστάσεις, πολύτιμα τεκμήρια της ναυτικής ταυτότητας του τόπου. Η βιβλιοθήκη του Μουσείου, Η βιβλιοθήκη του Μουσείου έχει παραχωρηθεί στο ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο), το οποίο αποτελεί τμήμα του ΜΙΕΤ (Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης) στην Αθήνα, διασφαλίζοντας την επιστημονική αξιοποίησή της, ώστε να υπηρετεί την επιστημονική έρευνα και τη γνώση.

Στον κήπο του Μουσείου, η ιστορία συνεχίζεται κάτω από τον ανοιχτό ουρανό. Αντίγραφα επιτύμβιων στηλών από τη Δήλο, ναυτικά όργανα και εργαλεία, καθώς και ο αυθεντικός μηχανισμός του φάρου «Αρμενιστής» της Μυκόνου, κατασκευής Sautter Lemonier το 1890. Ένας φάρος-σύμβολο, που κάποτε καθοδηγούσε τους ναυτικούς στο Αιγαίο και σήμερα φωτίζει τη συλλογική μας μνήμη, έχοντας τιμηθεί στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων ως ένα από τα σημαντικότερα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής του.

Ιδιαίτερη συναισθηματική και ιστορική αξία έχει η διάσωση του ιστιοφόρου τύπου "Πέραμα", την  «Ευαγγελίστρια», ναυπηγημένου στη Σύρο το 1940. Το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου το αποκατέστησε στην αρχική του μορφή, διασώζοντας κάτι περισσότερο από ένα πλοίο. Δηλαδή μια ναυτική παράδοση τριών χιλιάδων ετών. Όπως είχε χαρακτηριστικά επισημάνει ο καθηγητής Peter Throckmorton, «μια ναυτική παράδοση 3.000 ετών θα τελειώσει, όταν χαθεί και το τελευταίο "Πέραμα"».

Ανάλογης σημασίας είναι και η διάσωση του καλωδιακού ατμόπλοιου «Θαλής ο Μιλήσιος», ναυπήγησης 1909. Δωρισμένο από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα το 1947, υπηρέτησε για τέσσερις δεκαετίες την επικοινωνία της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά μέσω του ΟΤΕ. Σήμερα, αποτελεί το παλαιότερο καλωδιακό ατμόπλοιο στον κόσμο που διατηρεί τις αυθεντικές του ατμομηχανές. Πρόκειται για  ένα πλωτό μνημείο τεχνολογίας, μόχθου και προόδου.

Σε μια χώρα με τεράστια ναυτική ιστορία, αλλά περιορισμένα πλωτά μουσεία, το έργο του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο συντηρεί 81 πλοία-μουσεία, η Ελλάδα διαθέτει μόλις πέντε. Από αυτά, τα δύο διασώθηκαν και συνεχίζουν να συντηρούνται χάρη στην επιμονή και τη φροντίδα του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου.

Το Μουσείο άφησε, επίσης, ισχυρό αποτύπωμα στο εμβληματικό έργο ανακατασκευής της Αθηναϊκής τριήρους «Ολυμπιάς», σε συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό, το Υπουργείο Πολιτισμού και το Trireme Trust. Τον Ιούνιο του 1993, ο Γιώργος Μ. Δρακόπουλος διέθεσε αποκλειστικά πλοίο της εταιρείας του για τη μεταφορά της τριήρους από τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας στον Τάμεση του Λονδίνου, ώστε να συμμετάσχει στον εορτασμό των 2.500 χρόνων της Δημοκρατίας, ως παγκόσμιο σύμβολο πολιτισμού, ειρήνης και ιστορικής συνέχειας.

Σημαντική, αν και λιγότερο γνωστή, υπήρξε και η συμβολή του Μουσείου στην ηλεκτροδότηση της Δήλου, έπειτα από μακροχρόνιες και επίμονες προσπάθειες του προέδρου του. Μια παρέμβαση καθοριστική για την προστασία των αρχαιολογικών θησαυρών του νησιού και τη διευκόλυνση του έργου των αρχαιολόγων.

Το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου είναι ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου και στηρίζεται διαχρονικά στην αφοσίωση και τη στήριξη της οικογένειας του Ιδρυτή του. Σαράντα χρόνια μετά την ίδρυσή του, συνεχίζει να αποδεικνύει ότι η αγάπη για την ιστορία, όταν συνοδεύεται από όραμα και ευθύνη, μπορεί να μετατραπεί σε έργο διαρκές, ένα έργο που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και δείχνει τον δρόμο προς το μέλλον.