Ερίκ Τζέιμς Γκιλεμάν: Φλας στα παρασκήνια

Το «Backstage Dreams. The Secret Door to Sets» (εκδόσεις Damiani) είναι η πρώτη μονογραφία του Γάλλου Ερίκ Τζέιμς Γκιλεμάν: 256 σελίδες με 205 φωτογραφίες, 15 χρόνια καριέρας, διάσημοι ηθοποιοί ενώ ετοιμάζονται να παίξουν σε φιλμ που όλοι έχουμε αγαπήσει υπό το πρίσμα συναρπαστικών ασπρόμαυρων αντιθέσεων. Μαριάν Φέιθφουλ, Βιμ Βέντερς, Τζούλιαν Μουρ, Σαρλίζ Θερόν, Τζένιφερ Λόρενς, Σκάρλετ Γιόχανσον, Ναόμι Γουότς, Ζιλιέτ Μπινός, Σάρον Στόουν, Γκουίνεθ Πάλτροου, σαν σε μία ιεροτελεστία μαγευτική για την όραση και καθηλωτική για τη σκέψη, περνούν από τον φακό του πριν από το γύρισμα και αυτό το άλμπουμ έρχεται να αποκαλύψει αυτά που δεν θα δούμε ποτέ σε ταινίες.



Το επάγγελμα του φωτογράφου τον οριοθετεί στα παρασκήνια, η προβολή δεν αφορά ποτέ τον ίδιο. Κάποτε, όμως, έρχεται η στιγμή που το έργο του μιλάει μόνο του για το πόσο σημαντικός είναι. «Στο "Backstage Dreams" συγκέντρωσα φωτογραφίες που είχα τραβήξει όταν ήμουν πιο αόρατος και περισσότερο παρατηρητικός. Παρατηρούσα τι υπάρχει "πίσω από τον καθρέφτη", στα παρασκήνια, τι σήμαινε για μένα.

Χαρακτηριστικό της φωτογραφίας ως τέχνη είναι η αμεσότητα, η έκφραση της αλήθειας. Από τις πρώτες στιγμές που είδα τον κόσμο μέσα από ένα σκόπευτρο αντιλήφθηκα αυτές τις τεράστιες δυνατότητες της φωτογραφίας. Ακόμα και στο πέρασμα του χρόνου μπορεί να αποδώσει το 95% της πραγματικότητας».



Στις φωτογραφήσεις όμως των διάσημων, όπου εμπλέκεται πλήθος ανθρώπων και που ο καθένας θα πει τη γνώμη του, πώς γίνεται οι δικές του λήψεις να εντυπωσιάζουν με την εσωτερικότητά τους; «Προσπαθώ να αποφεύγω τα πρότζεκτ με πάρα πολλούς ανθρώπους ή με βαρύ εξοπλισμό. Φυσικά, μερικές φορές δεν έχω επιλογή, όπως όταν δουλεύω με απαιτητικούς πελάτες, πολυπληθή σετ, έναν διάσημο. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να δημιουργήσω μια αίσθηση ασφάλειας.

Παρ’ όλα αυτά, πολλοί σούπερ σταρ του κινηματογράφου καταφέρνουν να είναι αυθεντικοί κατά τη διάρκεια ενός γυρίσματος ακόμη και με δεκάδες ανθρώπους τριγύρω, και το ίδιο κάνουν και όταν τους φωτογραφίζεις. Το ρετούς το κάνω μόνος μου για να έχω τον έλεγχο. Το στυλ μου δεν χρειάζεται βαρύ ρετούς ούτως ή άλλως, θέλω να δείχνουν αυτό που είναι και στην καθημερινότητά τους. Απλώς προσθέτω μια επιπλέον διάσταση μυστηρίου, υπαινιγμού, την αίσθηση του απροσδιόριστου». Ποιες μηχανές επιλέγει; «Δεν έχω καμιά μανία με κάμερες και εξοπλισμό. Το μόνο που χρειάζομαι είναι το φως της ημέρας. Εάν είναι τελείως σκοτεινά, θα χρησιμοποιήσω μικρά, πρακτικά πράγματα. Σε μεγαλύτερες παραγωγές χρησιμοποιώ φώτα HMI, αλλά πάντα προτιμώ μια κάμερα και έναν ή δύο φακούς, τίποτα παραπάνω. Το φυσικό είναι το ιδανικό».



Η έκδοση της μονογραφίας του αποδεικνύει πόσο εξαιρετικό ήταν το ταξίδι του. Θα ήθελε να πει κάτι σε κάποιον που μπαίνει τώρα στον κόσμο της φωτογραφίας; «Πως η καρδιά σου μπορεί να είναι από χρυσό, οι προθέσεις σου οι πιο ειλικρινείς, αλλά αν ακολουθήσεις τυφλά τις διαφημιστικές και τους νόμους της αγοράς, η τέχνη σου θα γίνει επιδερμική». Η δική του επιτυχία οφείλεται στο ότι βρέθηκε στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή -από το 2002 ήταν βοηθός του Πίτερ Λίντμπεργκ στη Νέα Υόρκη- ή είναι θέμα οργάνωσης; «Πιστεύω ότι πρέπει να βρίσκεσαι στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή σε οποιαδήποτε περίσταση της ζωής σου.



Αλλά από την άλλη, όσο περισσότερο προσπαθείς να ελέγξεις τα πάντα τόσο η ζωή γλιστράει μέσα από τα χέρια σου. Πάντα ακολουθούσα το ένστικτο και την προσωπική μου αισθητική, καλώς ή κακώς», ομολογεί, και μοιράζεται τη φιλοσοφία του για τη σημασία της εικόνας στον κόσμο: «H φωτογραφία μπορεί να αποτελέσει μια διάγνωση για την κοινωνία. Τι μας απασχολεί; Από τι πάσχουμε; Πόσο υγιείς ή γενναιόδωροι είμαστε; Ολα φαίνονται στις εικόνες, σαν ακτινογραφία»