Άννα Παναγιωταρέα

Λες και όλοι οι Αύγουστοι αυτού του κόσμου συνωμοτούν για να αποδείξουν ότι ο homo universalis¹, ο Ουμπέρτο Εκο, έκανε φρικτό λάθος όταν έγραψε: «Δεν υπάρχουν ειδήσεις τον Αύγουστο»². Ο φετινός δεν στάθηκε εξαίρεση, κρατώντας σφικτά τα χαρακτηριστικά των προηγούμενων: Καίγεται η Ελλάδα, από άκρου εις άκρον, κάνοντας παρανάλωμα δασικούς πνεύμονες και περιουσίες.

Με μια καίρια, συναισθηματική διαφορά: Δύσκολα θα διαγραφεί ο Αύγουστος του ’25 από τη συλλογική μας μνήμη, καθώς μας στέρησε ένα πλάσμα αγγελικό, που τυχεροί όσοι τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε: τη Λένα Σαμαρά. Αν θεωρήσατε ότι η «παρέκβαση» δεν αρμόζει με το πολιτικό περιεχόμενο που ακολουθεί, θα επισημάνω ότι, πρώτη φορά, μια τόσο σύντομη ζωή, με εξαίσιο αποτύπωμα γλυκύτητας, ευγένειας, σεμνότητας και καλοσύνης, έσμιξε όλα τα κόμματα στην έκφραση κοινού πένθους. Mια πολιτική στάση που μας έκανε να αναθαρρήσουμε, αναγνωρίζοντας ότι η απώλεια της Λένας κατέλυσε κομματικές εντάσεις, ενστάσεις και πικρίες, βρίσκοντάς μας όλους με σκυμμένο το κεφάλι. Επελθών γαρ ο θάνατος πάντα ταύτα εξηφάνισται...

Παρακολουθώντας, από Μεταπολιτεύσεως, τις συνεδριάσεις στη Βουλή, τα τελευταία ιδίως χρόνια, για λόγους προφανούς ακραίου κομματισμού -αλλά ήκιστα κοινοβουλευτισμού- μεταλλάχθηκε σε χώρο κομματικών συναθροίσεων, όπου οι ύβρεις που ανταλλάσσονται, απώλεσαν το νόημά τους. Στη δεκαετία του ’80 οι μάχες δίνονταν, ανά την επικράτεια, στα πράσινα και τα μπλε καφενεία. Ποιος φανταζόταν, εν έτει 2025, ότι θα ορθοποδούσαν -και τα νέα, βαμμένα από φαιά έως μαύρα- εντός Βουλής...

Απασχόλησε τους προέδρους της Βουλής ότι παρακολουθούν τις εργασίες του Κοινοβουλίου από το άνω διάζωμα μαθητές από όλη την Ελλάδα; Τα κόμματα καταδικάζουν την καθημερινότητα της ακραίας λεκτικής βίας στις σχολικές τάξεις, που στα προαύλια εκτρέπεται σε επικίνδυνους ξυλοδαρμούς, εξευτελισμούς της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας «των αδύναμων κρίκων» της μαθητικής κοινότητας, με ενίους εκπαιδευτικούς απόντες. Ποια εικόνα αποκομίζουν, από το Κοινοβούλιο, οι ίδιοι οι μαθητές, όταν γίνονται μάρτυρες εντάσεων και λεκτικών παροξυσμών, που δεν συνάδουν με το βαρύ ιστορικό φορτίο του χώρου; Ποια συναισθήματα προκαλούν στους εφήβους οι κομματικοί διαξιφισμοί, που κατάργησαν τα όρια πολιτικής κοσμιότητας; Οι λέξεις οι οποίες εκσφενδονίζονται («ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων;»³ ) -πολυτέλεια οι ομιλούντες να βουτήξουν τη γλώσσα στο μυαλό τους- έχουν βαρύ κι ασήκωτο ηθικό και ποινικό περιεχόμενο: «Δολοφόνοι», «βιαστές». Αλλά και συκοφαντικό: «Απατεώνες», «κλέφτες», «καμόρα». Αντιλαμβάνονται οι ομιλητές τις επιπτώσεις τους;

Οι «προσφωνήσεις» αυτές, ως συνήθης αντιπολιτευτική πρακτική, ιδίως, στις «προ ημερησίας διατάξεως» συνεδριάσεις με τον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς των κομμάτων παρόντες, από το Κανάλι της Βουλής υδρεύουν τον μύλο των κομμάτων των δύο άκρων, που συνοδοιπορούν. Βουτυρώνουν το ψωμί του διχασμού μιας Αριστεράς που επιδιώκει τη «μεγάλη αναταραχή, σπουδαία κατάσταση».

Οι επιτελείς των κομμάτων, μελετώντας στις δημοσκοπήσεις, το αυξανόμενο ποσοστό πολιτών που δηλώνει την -γκρίζα- ζώνη της απάθειας -ελπίζω και της προσμονής- καθησυχάζουν την ηγεσία τους. Αλλά πώς σχολιάζουν οι πολίτες την προκλητικά άδεια αίθουσα, με έναν βουλευτή να υποβάλει ερώτηση στον αρμόδιο υπουργό; Αφήστε το καλύτερα. Ο πρόεδρος δείχνει επιείκεια στην τήρηση του κανονισμού, να υποθέσω...

Αλλά η σημαντικότερη παράμετρος αφορά το σύνολο του πολιτικού συστήματος: Οι μετριοπαθείς πολίτες που δεν φορούν κομματικές παρωπίδες κλείνουν τον δέκτη τους αποστρεφόμενοι το θέαμα που δεν τιμά τη χώρα. Ασχετο που υπερηφανευόμαστε ότι εδώ δημιουργήθηκε, ως αρχαίο επιστέγασμα των πανανθρώπινων αξιών, το δημοκρατικό πολίτευμα που εκφράστηκε στην τελειότητά του, στον «Επιτάφιο» που εκφώνησε ο Περικλής στον Κεραμεικό4. Οι νουνεχείς και μετριοπαθείς πολίτες επιλέγουν τη ζώνη της ηρεμίας που παρέχει η απομάκρυνση από το θορυβώδες πολιτικό γίγνεσθαι. Με μια προϋπόθεση: Να είναι προσώρας...

Επισημαίνω ότι όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις, από Μεταπολιτεύσεως, κερδίζονται από το κόμμα που υπερψηφίζεται από ένα ποσοστό 10%-12%, στο οποίο προσμετρώνται οι πολίτες, με γνώμονα της επιλογής τους, τον ηγέτη που εξασφαλίζει το μέλλον της χώρας και των παιδιών τους. Αυτοί θα δώσουν την κυβέρνηση και στις εκλογές του 2027. Με αυτούς συμμάχους ο Κυριάκος Μητσοτάκης κέρδισε τις δύο προηγούμενες εθνικές αναμετρήσεις.

Στα περί του τι δει πράττειν, τα δικά μου λόγια περιττεύουν...

Σημειώσεις
1. Homo Universalis, λατινικός όρος για τον άνθρωπο της Αναγέννησης, αυτόν που οι αρχαίοι αποκαλούσαν πολυμαθή.
2. Ουμπέρτο Εκο: «Δεν υπάρχουν ειδήσεις τον Αύγουστο», εκδ. 1993. Εξαντλημένο.
3. Ομήρου Ιλιάς (14.82-14.152), «πώς σου ξέφυγαν τα λόγια αυτά απ’ το στόμα σου;»...
4. Θουκυδίδου Ιστορίαι, 2.34.1-2.46.2: Επιτάφιος. Μετάφραση Αγγελου Σ. Βλάχου. Αθήνα: Γαλαξίας, 1965-1968.