Άννα Παναγιωταρέα

Στις 11 Νοεμβρίου 1920, δεύτερη επέτειο του τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γαλλία, τιμώντας τους αταυτοποίητους στρατιώτες της στις μάχες, «έθαψε» τη σορό Αγνωστου Στρατιώτη κάτω από το τόξο της Αψίδας του Θριάμβου στο Παρίσι. Η παράδοση αυτή, ως φόρος τιμής για τους άγνωστους πεσόντες, μόλις είχε γεννηθεί στον κόσμο. Στην πλάκα από γρανίτη γράφεται: «Ici repose un soldat français mort pour la patrie, 1914 - 1918»1. Ιδια χάλκινη πλάκα προστέθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αιώνια φλόγα, τελετουργικά, ανανεώνεται κάθε μέρα στη μνήμη τους. Μια αλυσίδα κρατά τους επισκέπτες σε σεβαστή απόσταση. Την ασφάλεια του μνημείου εγγυάται ειδική αστυνομική δύναμη.

Στις 10 Νοεμβρίου 1920, το φέρετρο Αγνωστου Αγγλου Στρατιώτη, καλυμμένο με τη βρετανική σημαία, ταξίδεψε από τις ακτές της Γαλλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνοδεία έξι αντιτορπιλικών του Βασιλικού Ναυτικού. Στον σταθμό Βικτόρια, στο Λονδίνο, πλήθη υποδέχθηκαν με δάκρυα, σημαίες και ζητωκραυγές τον πεσόντα. Την επομένη η άμαξα με το φέρετρο πέρασε ανάμεσα από παρατεταγμένα στρατεύματα και χιλιάδες πολίτες. Πεζός ο Βασιλιάς Γεώργιος Ε’ ήταν επικεφαλής της τελετής. Στο Αβαείο Γουεστμίνστερ -εκεί θάβονται οι βασιλείς- ο Γεώργιος, ρίχνοντας στον τάφο του Αγνωστου Στρατιώτη χώμα από τα πεδία των μαχών, τον καθιέρωσε «ως εθνικό μνημείο, προς τιμήν 750.000 νεκρών Βρετανών στρατιωτών». Στη σιδερένια επιγραφή διαβάζουμε: «Ενας Βρετανός πολεμιστής που έπεσε στο Μεγάλο Πόλεμο για τον Βασιλιά και τη χώρα». Η τελετή αλλαγής φρουράς εκτελείται καθημερινά από το Βασιλικό Σύνταγμα Grenandier, φορώντας παραδοσιακές ενδυμασίες, με άψογο βηματισμό και παραγγέλματα. Για την απόλυτη ασφάλεια μνημείου και φρουρών υπάρχει ειδική αστυνομική δύναμη.

Στις 11 Νοεμβρίου 1921 θάφτηκε στο Κοιμητήριο του Αρλινγκτον, στην Ουάσιγκτον, Αγνωστος Στρατιώτης που χάθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μνημείο, από λευκό μάρμαρο, φέρει την επιγραφή «Here rests in honored glory an American soldier known but to God»,2 συμβολίζοντας την ανώνυμη θυσία των πεσόντων και την αιώνια μνήμη που τους οφείλει το αμερικανικό έθνος. Σήμερα συνυπάρχουν τρεις «άγνωστοι στρατιώτες» από τους πολέμους των ΗΠΑ. Κάθε τριάντα λεπτά εκτελείται η τελετή αλλαγής φρουρών της 3ης Ταξιαρχίας Προεδρικής Φρουράς με απόλυτη στρατιωτική ακρίβεια. Για την ασφάλεια φρουρών και μνημείου υπάρχουν στρατιωτικοί αστυνομικοί σε συνεργασία με ειδικές υπηρεσίες.

Στην Αθήνα το μνημείο-κενοτάφιο «εις μνήμη των άγνωστων στρατιωτών», όπως αναγράφεται στη μαρμάρινη πλάκα, ανεγέρθηκε, με εντολή του Ελευθέριου Βενιζέλου, μπροστά στον ναό της Δημοκρατίας, για «να απολαμβάνει τον αιώνιο σεβασμό των Ελλήνων». Αραγε ποια εθνική μνήμη ανακαλείται στις κομματικές συγκεντρώσεις όπου, συνήθως, χρησιμοποιείται για κάθισμα; Αποδίδεται τιμή σε εκείνους που έπεσαν στις μάχες Σκρα, Ραβινέ, Κιλκίς, Λαχανά, Σαρανταπόρου, Κορυτσάς, Πόγραδετς, Αγίων Σαράντα, Αργυρόκαστρου, Πρεμετής, Κλεισούρας και Ελ Αλαμεΐν, Ρίμινι, με τελευταία πικρή προσθήκη την Κύπρο; Εχουν κάποιο περιεχόμενο για τα σχολεία αυτές οι χαραγμένες λέξεις στο μνημείο της Ελληνικής Ιστορίας; Ποιος υπερασπίζεται μνημείο και Εύζωνες της Προεδρικής Φρουράς όταν δακρυγόνα, πέτρες και μολότοφ πέφτουν σαν χαλάζι...

Σκεφθείτε αν τα συνθήματα «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή», «δολοφόνοι σιωνιστές», «θάνατος στο Ισραήλ», «λευτεριά στην Παλαιστίνη», «κάτω τα χέρια απ’ το Ιράν» συν σιίτες αυτομαστιγούμενοι είναι «των υπέρ πατρίδος αγωνισαμένων». Βρίσκονται στον Αγνωστο Στρατιώτη καντηλάκια και γλαστρούλες των θυμάτων των Τεμπών, αλλά και νυχτερινοί «φρουροί» των συνόρων της Παλαιστίνης, κάνοντας την ανάγκη τους πίσω από τους θάμνους του. Ευτυχώς, ξένοι ηγέτες που έρχονται στην Ελλάδα καταθέτουν γονυκλινείς στεφάνι στη μνήμη του. Ναι, σίγουρα κι εμείς θυμόμαστε τον Αγνωστο Στρατιώτη, δύο φορές τον χρόνο, στις εθνικές επετείους, άσχετο που τα παιδιά μας μπερδεύουν την 25η Μαρτίου με την 28η Οκτωβρίου...

Μη σκεφθείτε ως εθνικιστική εμμονή μου τον σεβασμό σ’ εκείνους που υπερασπίστηκαν την πατρίδα μας. Είναι η βαθιά υποχρέωση του Εθνους μας. Η μνήμη τους είναι το παρελθόν, το τώρα και το αύριο της πατρίδας μας. Μνήμη αναγκαία σε δύσκολους και ύποπτους καιρούς. Ωρα να τολμήσει η κυβέρνηση να απελευθερώσει και να περιφρουρήσει τον Αγνωστο Στρατιώτη, «τον ήρωα που πολέμησε σαν Ελληνας»,3 από την τρομερή ασέβεια που επιτρέπουμε εις βάρος του και που επιδεικνύουμε, χαρωπά, εμείς, οι απόγονοί του.

1.«Εδώ αναπαύεται ένας Γάλλος στρατιώτης που πέθανε για την πατρίδα, 1914 - 1918»).
2.«Εδώ αναπαύεται με τιμή ένας Αμερικανός στρατιώτης γνωστός μόνο στον Θεό».
3. Η φράση αποδίδεται στον Ουίνστον Τσώρτσιλ.