Αθήνα vs Μόναχο: Άστεγοι παντού - σε φτωχές και πλούσιες πόλεις

«Στην Αθήνα ο λόγος είναι η οικονομική κρίση, στο Μόναχο είναι η οικονομική άνθηση. Το αποτέλεσμα παρ' όλα αυτά είναι το ίδιο. Πολλοί άστεγοι».

Έτσι ξεκινάει το εκτενές ρεπορτάζ της η βρετανική εφημερίδα Guardian το οποίο αναφέρεται στο φαινόμενο-μάστιγα των τελευταίων χρόνων: τους άστεγους σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις. Οι δύο πόλεις είναι τα χαρακτηριστικά παραδείγματα, η μια χτυπημένη από την κρίση και η άλλη η πλουσιότερη πόλη της Γερμανίας και η τρίτη πιο πλούσια στην Ευρώπη.

Το Μόναχο είναι η πόλη του 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων με καθαρούς, φαρδείς δρόμους και υπέροχα πάρκα με εξαιρετικά διαμερίσματα. Στο Μόναχο εδρεύει η ΒΜW, η ΜΑΝ και η Allianz. Η ανεργία στην πόλη είναι στο 3%, χαμηλότερη από κάθε άλλη πόλη. Σύμφωνα με το περιοδικό-βασιλιά του lifestyle «Monocle», το Μόναχο είναι η τέλεια πόλη για να ζεις. Και όμως έχει πολλούς άστεγους.

Από την άλλη, η Αθήνα είναι «μια από τις αρχαιότερες πόλεις για να ζει κανείς, το σπίτι του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, με ιστορία 3.400 χρόνων, το λίκνο του Δυτικού πολιτισμού, η γενέτειρα της δημοκρατίας, είναι η πόλη που υπέφερε περισσότερο από κάθε άλλη από το 2008 την οικονομική κρίση. Το ένα τρίτο των καταστημάτων κλειστό, ταμπέλες «ενοικιάζεται» παντού. Μετά από εφτά χρόνια βαθιάς κρίσης, το ΑΕΠ της χώρας έχει συρρικνωθεί στο ένα τέταρτο αυτού που ήταν. Η ανεργία ακουμπά το 27% και το 52% είναι άνεργοι κάτω των 25 ετών. Αυτό αντιστοιχεί σε 180.000 ανθρώπους, από τους 670.000 κατοίκους της Αθήνας (χωρίς τα περίχωρα που αποτελούν περίπου ακόμα 3,3 εκατομμύρια) είναι άνεργο» σημειώνει το ρεπορτάζ.

Δύο εντελώς διαφορετικές πόλεις που αντιμετωπίζουν όμως το ίδιο πρόβλημα: τους άστεγους. Σύμφωνα με τον Ιβάν Τζούριτς του Ιδρύματος Γιάννη Λάτση που βοηθάει τους αστέγους, « οι άστεγοι δεν είναι σημάδι της ευμάρειας ή όχι μιας πόλης». Άστεγοι βέβαια μπορούν να χαρακτηριστούν όχι όσοι μένουν σε κέντρα αστέγων ή τους δρόμους αλλά και αυτοί που έχουν προσωρινή στέγη σε ακατάλληλα μέρη, σε συγγενείς κτλ. σύμφωνα με την οργάνωση FEANTSA κάτι που αυξάνει παγκοσμίως τα ποσοστά των αστέγων.

Το παράδειγμα της Guardian είναι ο Βασίλης Δημόπουλος, 53 ετών, πρώην πωλητής εκτυπωτών που έβγαζε πάνω από 3.000 ευρώ το μήνα μέχρι που η εταιρεία στην οποία δούλευε έκλεισε. «Είχα δει την κρίση να έρχεται, πούλησα το σπίτι μου το 2007 και έβγαλα ένα μικρό κέρδος που τώρα τελείωσε. Για ένα διάστημα έμενα σε μια ξαδέρφη που δεν ήθελε ενοίκιο, απλά έπρεπε να πληρώνω ρεύμα και δεν μπορούσα να το πληρώσω. Τώρα το νοικιάζει και έτσι εγώ έμεινα έξι μήνες στο δρόμο».

Τώρα ο κ. Δημόπουλος ζει σε κτήριο του Ερυθρού Σταυρού. Δουλεύει πουλώντας την Σχεδία, το περιοδικό των αστέγων.

Οι περισσότεροι άστεγοι είναι άνδρες. Σύμφωνα με την Τζένη Βαρβαγιάννη του Δημαρχείου της Αθήνας 1.000 άτομα ζουν στο δρόμο στην Αθήνα, ενώ οι ΜΚΟ της πόλης λένε πως είναι 1.500 άτομα και βάσει του FEANTSA μέχρι και 15.000 άτομα μπορούν να χαρακτηριστούν άστεγοι. Για την κ. Βαρβαγιάννη αυτό πλέον είναι «ανθρωπιστική κρίση και όχι οικονομική. Αυτοί οι άνθρωποι ανήκαν στη μεσαία τάξη δούλευαν, στήριζαν τα παιδιά τους. Τώρα εκτός από τους άστεγους έχουμε δεκάδες που είναι με κομμένο ρεύμα και νερό και στα πρόθυρα του να γίνουν άστεγοι».

Σε αντίθεση με την Αθήνα το Μόναχο έχει ένα πολύ καλό πρόγραμμα και όμως υπάρχουν και εκεί πολλοί άστεγοι. Ο λόγος όχι η οικονομική κρίση, αλλά ο πολύ ακριβός τρόπος ζωής. Ένα περιοδικό αντίστοιχο με την Σχεδία, είναι και το Γερμανικό BISS, το οποίο δίνει χρήματα και ευκαιρίες σε πολλούς ανθρώπους που είναι άνεργοι και άστεγοι.

Παράδειγμα ο Αφγανός μετανάστης Abdulvahed Atchikzai ο οποίος παρ' όλο που δυσκολεύετηκε να βρει δουλειά, πιστεύει ότι είναι τυχερός: «Μου βρήκαν ένα διαμέρισμα, καθαρό, πολύ όμορφο, είμαι τυχερός, έχω την αξιοπρέπεια μου, μετά από ένα χρόνο στον δρόμο μπορώ πια να στηρίξω την οικογένεια μου και να τους στείλω χρήματα». Το πρόγραμμα του Μονάχου παρέχει βοήθεια από την στιγμή που εντοπίζεται κάποιος στον δρόμο μέχρι να ενταχθεί πλήρως στην κοινωνία και να βρεθεί σε δικό του σπίτι με δουλειά. Ειδικές υπηρεσίες υπάρχουν για γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους, όπου τους παρέχεται πιο εξειδικευμένη βοήθεια.

Το ρεπορτάζ καταλήγει στο οτι το πρόβλημα είναι τεράστιο και υπαρκτό, ανεξάρτητα από τις οικονομικές συνθήκες της εκάστοτε πόλεις.