Κλεισθένης1: Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Στην Βουλή κατατέθηκε το νομοσχέδιο για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το οποίο το υπουργείο Εσωτερικών φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τον «Καλλικράτη» με τον «Κλεισθένη».

Το πολυνομοσχέδιο με τίτλο σιδηρόδρομο: «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Εμβάθυνση της Δημοκρατίας - Ενίσχυση της Συμμετοχής - Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ [Πρόγραμμα "ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι"] - Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟ.ΔΣ.Α - Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση - Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ» αποτελείται από 255 που συνολικά καταλαμβάνουν 1.084 σελίδες (αιτιολογική έκθεση, διατάξεις, Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, συνοδευτικές εκθέσεις κ.α.).

Η συζήτηση των προωθούμενων ρυθμίσεων στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής θα ξεκινήσει πιθανότατα την ερχόμενη Παρασκευή ενώ η ψήφισή τους στην Ολομέλεια αναμένεται πριν την έναρξη των θερινών τμημάτων στις 16 Ιουλίου.

Μεταξύ άλλων προβλέπει ότι οι εκλογές για την ανάδειξη περιφερειαρχών θα διεξάγονται κάθε δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου και ανα τετραετία. Το ισχύον σύστημα προβλέπει εκλογές ανα πενταετία ταυτόχρονα με τις δημοτικές εκλογές. Επίσης, μόνο για την πρώτη εφαρμογή του νέου νόμου προβλέπεται ότι ο πρώτος γύρος της εκλογικής διαδικασίας θα διεξαχθεί την 13η Οκτωβρίου 2019.

Παράλληλα, εισάγει την απλής αναλογικής στις προσεχείς εκλογές στους Δήμους και στις Περιφέρειες, τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων, καθώς και αλλαγές που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία των Δήμων.

Σύμφωνα δε με πληροφορίες στο νομοσχέδιο θα προστεθεί υπουργική τροπολογία για τις εθνικές εκλογές και συγκεκριμένα για την κατάτμηση της Β’ Αθήνας και του υπολοίπου Αττικής σε μικρότερες περιφέρειες.

Πάντως, για τις προωθούμενες διατάξεις ήδη έχουν εκφραστεί ισχυρές ενστάσεις από την Νέα Δημοκρατία αλλά και από την ΚΕΔΕ που υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση επιδιώκει την διάλυση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Οι κυριότερες αλλαγές

- Κεντρική επιλογή του παρόντος σχεδίου νόμου είναι η καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής. Σημειώνεται μάλιστα στην αιτιολογική έκθεση ότι η αναλογική συγκρότηση των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων αναμένεται να λειτουργήσει... «παιδευτικά για το σύνολο των παρατάξεων που θα μετέχουν σε αυτά, καταργώντας στην ουσία την έννοια των συμπολιτευόμενων και των αντιπολιτευόμενων συμβούλων.

- Το σύνολο των εδρών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α' γύρο. Αν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει ποσοστό 50% συν 1, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή (β' γύρος), ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρχους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.

- Οι δήμοι της χώρας θα διακρίνονται σε α) Δήμους Μητροπολιτικών Κέντρων, β) Μεγάλους Ηπειρωτικούς Δήμους και Πρωτεύουσες Νομών, γ) Μεσαίους Ηπειρωτικούς Δήμους, δ) Μικρούς Ηπειρωτικούς και Μικρούς Ορεινούς Δήμους, ε) Μεγάλους και Μεσαίους Νησιωτικούς Δήμους και στ) Μικρούς Νησιωτικούς Δήμους.

- Επίσης αποσυνδέεται ο χρόνος διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές και, ως εκ τούτου, επανέρχεται το προϊσχύον καθεστώς της τετραετούς θητείας των αυτοδιοικητικών αρχών και της διενέργειας των εκλογών τον Οκτώβριο κάθε έτους

-Θεσμοθετείται και ρυθμίζεται πλήρως το δημοψήφισμα, τόσο σε δημοτικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

Καθορίζεται ο χρόνος των εκλογών (13 Οκτωβρίου 2019)

Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι σύμβουλοι κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων και οι πρόεδροι των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως τριακοσίων (300) κατοίκων, εκλέγονται κάθε τέσσερα (4) χρόνια με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία.

Η εγκατάσταση των νέων αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.

Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 30%, αντί του 10% που προέβλεπε το αρχικό κείμενο που είχε δοθεί προς διαβούλευση.

Η εκλογή στα ανωτέρω αξιώματα γίνεται τη δεύτερη Κυριακή του μηνός Οκτωβρίου, κάθε τέταρτο έτος. Σε περίπτωση που δεν έχει αναδειχθεί επιτυχών συνδυασμός, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 33 (α’ γύρος), η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων (β’ γύρος). Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, η προεκλογική περίοδος αρχίζει δύο (2) μήνες πριν την ημερομηνία των εκλογών.

Επίσης, με την παρούσα νομοθετική πρόταση αποσυνδέεται η εποπτεία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς επίσης αναπροσδιορίζεται το εύρος του ελέγχου νομιμότητας.

Στο Β' Μέρος επιχειρείται η ενίσχυση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φ.Ο.Δ.Σ.Α.) με τη θέσπιση όπως επισημαίνεται νέων κανόνων λειτουργίας σε πλήρη εναρμόνιση με το κοινοτικό και συνταγματικό περιβαλλοντικό κεκτημένο και στοχεύοντας στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στη μείωση της παραγωγής και σε μία, εν γένει, περιβαλλοντικά ενδεδειγμένη διαχείριση που θα καλύπτει το σύνολο της χώρας και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Με το Τρίτο Μέρος οι ρυθμίσεις αφορούν την απονομή της ιθαγένειας και την πολιτογράφηση, ενώ στο Μέρος Τέταρτο θεσπίζονται λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εσωτερικών.

Η αντίδραση της ΚΕΔΕ

Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης με δήλωσή του για το περιεχόμενο του Σ/Ν ανέφερε: «Την ιστορική αυτή στιγμή η Αυτοδιοίκηση οφείλει να είναι ενωμένη και αποφασισμένη. Λάβαμε το τελικό κείμενο του Προγράμματος Κλεισθένης το οποίο και μελετάμε προκειμένου να διατυπώσουμε τη τελική θέση μας με βάση το περιεχόμενό του. Δυστυχώς από τις πρώτες κιόλας ενδείξεις φαίνεται ότι στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου δεν έχουν επέλθει σοβαρές τροποποιήσεις. Ενωμένη η αυτοδιοίκηση θα αγωνιστεί για να μην διαλυθούν οι δήμοι, το κράτος οι ζωές μας».