Επιστολή-σοκ από την Παιδοψυχιατρική Εταιρεία: Γιατί δεν πρέπει να γίνεται αλλαγή φύλου στα 15

Σοκ προκαλεί σε κάθε σώφρονα η σκληρή επιστολή της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος - Ενωση Ψυχιάτρων Παιδιών και Εφήβων για το εγχείρημα της κυβέρνησης, και ειδικότερα του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή, να είναι επιτρεπτή η αλλαγή φύλου σε παιδιά που είναι στην κρίσιμη και καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους ηλικία της εφηβείας. Δηλαδή από 15 ετών και πάνω.

Οι παιδοψυχίατροι, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι επιστήμονες, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση για τις βαρύτατες και μη αναστρέψιμες συνέπειες από τη φυλομετάβαση στην ηλικία των 15 ετών που επιχειρεί να νομοθετήσει. Με αφορμή το νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου κ.λπ., η Παιδοψυχιατρική  Εταιρεία την περασμένη Τετάρτη απέστειλε επιστολή τόσο στον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή όσο και στον υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό. Στο άρθρο 3 του επίμαχου νομοσχεδίου προβλέπεται δυνατότητα αλλαγής φύλου και σε ανηλίκους «που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους», εφόσον υπάρχει επιπλέον θετική γνωμάτευση ιατρικού συμβουλίου που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Π. και Α. Κυριακού», με απόφαση του διοικητικού του συμβουλίου. 

Η εν λόγω Εταιρεία κάνει ευθέως λόγο για υψηλή συννοσηρότητα κατάθλιψης και αυτοκτονικότητας στις περιπτώσεις αλλαγής φύλου στην ηλικία των 15 ετών μέχρι την ενηλικίωση. Η συννοσηρότητα αυτή δεν υποχωρεί με την αλλαγή φύλου μέσω της ιατρικής διαδικασίας αλλαγής φύλου (ιατρικές επεμβάσεις). Την ίδια στιγμή επισημαίνει και την υψηλή δυσφορία που «εγκαθίσταται» στα άτομα αυτά, όπως και την πολύ υψηλή ψυχοπαθολογία που μπορεί να δημιουργηθεί.

Κλείσιμο

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ως συννοσηρότητα ή διπλή διάγνωση ορίζεται η συνύπαρξη στο ίδιο άτομο μιας διαταραχής οφειλόμενης στη χρήση ψυχοδραστικής ουσίας και μιας άλλης ψυχιατρικής διαταραχής.

«Θεωρούμε καθήκον μας», υπογραμμίζει η Εταιρεία, «να εκφράσουμε την αντίθεσή μας για την επέκταση της δυνατότητας αλλαγής φύλου σε άτομα αυτής της ηλικίας (15 μέχρι την ενηλικίωση), ηλικία η οποία χαρακτηρίζεται από ρευστότητα της διαμορφούμενης ταυτότητας φύλου, καθώς και τις ανησυχίες μας ότι η εμπλοκή των εν λόγω νέων στη διαδικασία θα επιβαρύνει παρά θα βελτιώσει την ψυχική αποκατάσταση».

 Οι παιδοψυχίατροι δεν κρύβουν ότι σε όλο αυτό τον συγκρουόμενο ψυχικό κόσμο των εφήβων οι οποίοι εκφράζουν τάσεις μετάβασης από το ένα φύλο στο άλλο δεν αποκλείεται να έχει συμβάλει και η ίδια η οικογένεια, που τώρα με το νομοσχέδιο Κοντονή καλείται να συναινέσει στην αλλαγή φύλου. Συγκεκριμένα, με την ξύλινη επιστημονική γλώσσα, η Εταιρεία υπογραμμίζει ότι «η προϋπόθεση συναίνεσης των γονέων δεν φαίνεται ικανή να αποτρέψει δυσμενείς εκβάσεις, καθώς είναι γνωστό ότι η επιμένουσα στην εφηβεία δυσφορία φύλου μπορεί να έχει τροφοδοτηθεί από γονεϊκή ανοχή ή και ενθάρρυνση». Επιπλέον, προσθέτουν, «η γονεϊκή ψυχοπαθολογία αποτελεί ένα από τα πλέον σταθερά ευρήματα και η πρώιμη μετάβαση σε κοινωνικούς ρόλους του άλλου φύλου θεωρείται πλέον βασικός παράγοντας διατήρησης και επιμονής της δυσφορίας φύλου». Σε άλλο σημείο τονίζεται ότι η σύγχρονη ιατρική βιβλιογραφία επισημαίνει «υψηλότερη ψυχοπαθολογία σε άτομα με ‘‘δυσφορία φύλου’’ σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, γεγονός που επισημάνθηκε και κατά τις εργασίες του πρόσφατου 10ου Πανελλήνιου Παιδοψυχιατρικού Συνεδρίου».

Δεν παραλείπει να επισημάνει τη μεγάλη πολυπλοκότητα που σημειώνεται στις περιπτώσεις διαταραχής της ταυτότητας φύλου ή δυσφορίας φύλου που παρουσιάζεται στην παιδική και την εφηβική ηλικία. Επίσης, υπογραμμίζει «τη σημασία συμμετοχής ειδικού γιατρού (με ειδική εκπαίδευση και γνώσεις) στις αποφάσεις ‘‘κοινωνικής μετάβασης’’» και επισημαίνει την ανάγκη αξιολόγησης «πιθανών δυσμενών ψυχολογικών και κοινωνικών εκβάσεων στη ζωή του ατόμου (ψυχική υγεία, φίλοι, οικογένεια, επάγγελμα, κοινωνικός ρόλος)».

Οπως εξηγεί η Εταιρεία, το θέμα της ταυτότητας φύλου αποτελεί αντικείμενο μελέτης της ψυχιατρικής και της παιδοψυχιατρικής ιατρικής ειδικότητας. Τόσο η διάγνωση όσο και η αντιμετώπιση αποτελούν πεδίο συζητήσεων μεταξύ επιστημονικών και κοινωνικών φορέων.   
Στην προσπάθειά τους οι παιδοψυχιάτροι να αποτρέψουν την επιχειρούμενη βλάβη σε μια αμφιταλαντευόμενη μερίδα εφήβων παραθέτουν εννέα αλλοδαπές μελέτες-συγγράμματα (βιβλιογραφία) για το θέμα της αλλαγής ταυτότητας φύλου στους εφήβους. Στην επιστολή της Εταιρείας, την οποία υπογράφουν ο πρόεδρός της, επίκουρος καθηγητής Παιδοψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, και η γενική γραμματέας Ευγενία Σουμάκη, επισημαίνεται ακόμη ότι οι γιατροί-μέλη της, αν και είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για την ψυχική υγεία των εφήβων, όχι μόνο δεν κλήθηκαν να εκφράσουν τις επιστημονικές απόψεις τους, αλλά και «διαφαίνεται η συμμετοχή των παιδοψυχιάτρων σε προβλεπόμενο ιατρικό συμβούλιο χωρίς να έχουμε ερωτηθεί».


«Τουφεκιές τον αέρα με τίμημα τις ζωές των παιδιών»

«Τουφεκιά στον αέρα» που σημαδεύει «τη ζωή παιδιών» αποτελεί, σύμφωνα με την κυρία Μαρία Γιαννακάκη, η επέκταση της ισχύος του νομοσχεδίου για την αλλαγή φύλου και σε άτομα ηλικίας από 15 ετών. Η γενική γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, που ανέλαβε τον συντονισμό σύνταξης και διαβούλευσης των επίμαχων διατάξεων, προκειμένου να στηρίξει την παραπάνω φράση επικαλέστηκε πόρισμα παιδοψυχολόγων που μετείχαν στη διαβούλευση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την κατάρτιση του σχεδίου νόμου, όπου μεταξύ άλλων επισημαίνεται πως η χώρα μας δεν έχει τις κατάλληλες δομές υποστήριξης ανηλίκων που μπαίνουν σε διαδικασία φυλομετάβασης.

Οι δηλώσεις της κυρίας Γιαννακάκη έγιναν τον περασμένο Μάιο προκειμένου να απορριφθούν τα αιτήματα της διεμφυλικής κοινότητας για ένταξη ανηλίκων στο νομοσχέδιο και δημιουργούν ισχυρό προβληματισμό τόσο για τη δική της σταθερότητα όσο κυρίως για την αρτιότητα της επιλογής του κ. Σταύρου Κοντονή να προχωρήσει την τελευταία στιγμή σε αλλαγή εντάσσοντας τους εφήβους στις διαδικασίες αλλαγής φύλου. Παράλληλα, έρχονται να επιβεβαιώσουν όχι μόνο την οργή της Εκκλησίας, αλλά και τις έντονες επιφυλάξεις της αντιπολίτευσης όπως και αρκετών βουλευτών της πλειοψηφίας για την ένταξη παιδιών στις ρυθμίσεις του επίμαχου σχεδίου νόμου.

 Συγκεκριμένα, σε εκδήλωση που πραγματοποίησε το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ στις 30 Μαΐου 2017 με τίτλο «Ισότητα και ελευθερία σήμερα: Συζήτηση για τη νομική κατοχύρωση της ταυτότητας φύλου» η γενική γραμματέας του υπουργείου φέρεται, σύμφωνα με δημοσίευμα του left.gr που δεν έχει διαψευστεί, να λέει: «Το νομοσχέδιο είναι αποτέλεσμα εκτενούς και σε βάθος διαβούλευσης με την κοινότητα και ειδικούς. Το ζήτημα του αποκλεισμού των ανηλίκων οφείλεται στο πόρισμα παιδοψυχολόγων που συμμετείχαν στη διαβούλευση και στην έλλειψη κατάλληλων υποστηρικτικών δομών για ανηλίκους σε διαδικασία μετάβασης».

Επίσης, για τη συγκεκριμένη εκδήλωση, το περιοδικό «Antivirus» που απευθύνεται στην κοινότητα LGBTQ αναφέρει σε δημοσίευμα, που επίσης δεν έχει διαψευστεί, ότι στην ερώτηση «Να αποσυρθεί η διάταξη περί δικαιοπρακτικής ικανότητας για τα ανήλικα άτομα;», η κυρία Γιαννακάκη απάντησε ως εξής: «Η άσκηση πολλών ατομικών δικαιωμάτων απαιτεί ένα μίνιμουμ ωριμότητας, γι’ αυτό υπάρχει μια απαίτηση ως προς τη δικαιοπρακτική ικανότητα του ατόμου. Στη συζήτηση κατά τις συνεδριάσεις της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής μπήκαν και οι ορμονικές διαταραχές κατά την εφηβεία και οι παιδοψυχολόγοι που συμμετείχαν ζήτησαν να μπει ο συγκεκριμένος όρος με το κριτήριο του βέλτιστου συμφέροντος για το παιδί.

Το Σύνταγμα ορίζει το παιδί ως έναν ανώριμο πολίτη και όχι ως παρακολούθημα των γονιών του και είναι κάτι που το κατακτήσαμε ως χώρα από την αναθεώρηση του 1974. Οι παιδοψυχολόγοι θεώρησαν ότι είναι καλύτερα έτσι. Επίσης, είναι γεγονός ότι σε δύο χώρες της Ευρώπης τα όρια ηλικίας είναι τα 16 χρόνια και στην Ιρλανδία προτείνεται να μειωθεί στα 14. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε και πολύ ισχυρές υποστηρικτικές δομές, που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα και είναι εξαιρετικά δύσκολο να δημιουργηθούν υπό αυτές τις συνθήκες. Τουφεκιές στον αέρα δεν μπορούμε να κάνουμε με τις ζωές των παιδιών».

Τι οδήγησε τον Στ. Κοντονή στην «τουφεκιά»;

Από τις 30 Μαΐου που η κυρία Γιαννακάκη έκανε τις παραπάνω δηλώσεις έως τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν υπήρξαν μεταβολές των δεδομένων που να δικαιολογούν ανατροπές στις προωθούμενες διατάξεις, γι’ αυτό και στις 18/9 το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή εξαιρούσε τους ανήλικους. Ωστόσο, ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής αποφάσισε στις 3 Οκτωβρίου να προχωρήσει σε νομοτεχνική προσθήκη που προβλέπει ότι αλλαγή φύλου μπορούν να κάνουν και έφηβοι 15-16 ετών, αρκεί να υπάρχουν η σύμφωνη γνώμη γονέων και η γνωμοδότηση επιστημονικής επιτροπής που θα εδρεύει στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Οπως εξήγησε ο ίδιος, καταλυτικά για την απόφασή του λειτούργησε η τοποθέτηση μέλους της ομάδας «Υπερήφανοι Γονείς» κατά την ακρόαση των κοινωνικών φορέων στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Ο εκπρόσωπος γονέων με trans παιδιά είπε μεταξύ άλλων: «Αν το παιδί, για παράδειγμα, θέλει απλά να αλλάξει την κάρτα απεριορίστων διαδρομών και ο υπάλληλος τον ρωτάει, της αδελφής σου είναι; Οταν η ταυτότητά του λέει άλλα, στο σχολείο το φωνάζουν με άλλο όνομα, δεν ξέρω αν θα το αντέξει. Εγώ τρέμω που σας το λέω τώρα, φοβάσαι μήπως βρεις το παιδί σου κρεμασμένο από το κουρτινόξυλο. Μπορείς να περιμένεις μέχρι τα 17;».

Πολιτική εμπλοκή με ΑΝ.ΕΛ. και Γ. Γεννιά

Πάντως, η «τουφεκιά» του κ. Κοντονή να νομοθετήσει κόντρα στο πόρισμα των παιδοψυχολόγων που, κατά την κυρία Γιαννακάκη, συνέστησαν τη μη ένταξη παιδιών στο σχέδιο νόμου ενίσχυσε τον εκνευρισμό των ΑΝ.ΕΛ. στην Κ.Ο., ενώ έφερε στην επιφάνεια ρήγματα που υπάρχουν και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Από τους 153 βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα καταψηφίσουν το άρθρο για τη φυλομετάβαση στο 15ο έτος σύσσωμοι οι 9 βουλευτές των ΑΝ.ΕΛ. και η κυρία Γεωργία Γεννιά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, δεν αποκλείεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις και στο σύνολο των άρθρων που αφορούν την αλλαγή φύλου από τους Δημήτρη Καμμένο, Κώστα Κατσίκη, Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά και Βασίλη Κόκκαλη. Ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου προσδοκά στη στήριξη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού.
 

Ιερή οργή από Εκκλησία και Αγιον Ορος

Την ίδια ώρα συνειδησιακές αναταράξεις σε αρκετά μέλη όλων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων προκαλεί η σφοδρή αντίδραση του συνόλου της εκκλησιαστικής κοινότητας.
Η Ιερά Σύνοδος απηύθυνε ύστατη έκκληση στο σύνολο του πολιτικού κόσμου να αρθεί στο ύψος της ευθύνης και της αποστολής του, να αποσύρει το νομοσχέδιο και να δείξει ενδιαφέρον για την επίλυση των σοβαρότατων προβλημάτων που μαστίζουν την κοινωνία. Υπογραμμίζει δε ότι «σε εποχή που η ανάγκη ταυτότητας και συνοχής αποτελεί ανάγκη εθνικής και πνευματικής επιβίωσης, η νομική κατοχύρωση της ρευστότητας της προσωπικής ταυτότητας είναι ό,τι χειρότερο υπάρχει».Την απόσυρση του νομοσχεδίου ζητά και η Ιερά Κοινότητα Αγίου Ορους με επιστολή προς την εθνική αντιπροσωπία στην οποία σημειώνεται, μεταξύ άλλων, «Διερωτώμεθα ποιος Ορθόδοξος Βουλευτής της Βουλής των Ελλήνων θα ψηφίση τοιούτον άνομον νομοσχέδιον [...] Ισως μια απόσυρσις του νομοσχεδίου θα έδιδε την δυνατότητα της επανεξετάσεως και της περαιτέρω διαβουλεύσεως δια να εκφρασθή επαρκώς επί του θέματος η βούλησις του ελληνικού λαού».

Πού το πάει ο ΣΥΡΙΖΑ;

 
Πάντως, το κλίμα που έχουν δημιουργήσει οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Δικαιοσύνης για την αυτοαποκαλούμενη «Τουρκική Ενωση Ξάνθης», αλλά και για τη φυλομετάβαση στα 15 έτη ίσως για πρώτη φορά αναδεικνύουν με τέτοια ένταση την ιδεολογική άβυσσο που χωρίζει τους κυβερνητικούς εταίρους, αλλά και τις αντιθέσεις εντός της Κ.Ο. της πλειοψηφίας. Στην πορεία μετάλλαξης που ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, προκαλούνται αναταράξεις όταν εισάγονται μέτρα που ικανοποιούν την ατζέντα των «53+», αλλά προκαλούν την αντίδραση των «νοικοκυραίων» από την οποία αντλούν ψήφους οι υπόλοιποι «σύντροφοι».

Πάνω στη συγκεκριμένη εσωκομματική γραμμή που χωρίζει τους «53+» από τους υπόλοιπους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως θα διεξαχθούν και οι σφοδρές εσωκομματικές συγκρούσεις όταν έρθει η ώρα να αναμετρηθούν για την έδρα της εκλογικής τους περιφέρειας. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι η πασοκογενής Γεωργία Γεννιά, η οποία διαφωνεί με το ν/σ αλλαγής φύλου, αναδείχθηκε τελευταία στην Α’ Πειραιά έχοντας μπροστά της τους Θοδωρή Δρίτσα, Ελένη Σταματάκη και Κωστή Δουζίνα. Αρα αν θέλει να εκλεγεί βουλευτής, πρέπει να κοιτάξει προς «σκληρές» συνοικίες όπως είναι τα Μανιάτικα, όπου το νομοσχέδιο για την αλλαγή φύλου δεν τυγχάνει ευρείας αποδοχής. Να σημειωθεί ότι η κυρία Γεννιά εξέφρασε τη διαφωνία της με τη φυλομετάβαση στα 15 έτη ως εκπρόσωπος, όπως είπε, της κίνησης «Πράττω» στην οποία ηγείται ο κ. Νίκος Κοτζιάς και μετέχει ο κ. Νίκος Τόσκας. Αναφορικά με τους ΑΝ.ΕΛ., οι ρυθμίσεις προωθούνται σε μια περίοδο κατά την οποία η ηγεσία του κόμματος φέρεται διατεθειμένη να βάλει πλάτη στην αριστερή ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ, ως αντάλλαγμα για τη στήριξη που παρείχε στην πρόσφατη ψηφοφορία για σύσταση εξεταστικής επιτροπής κατά του κ. Πάνου Καμμένου. Ομως, τη στάση αυτή δεν φαίνεται να τη συμμερίζεται το σύνολο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των ΑΝ.ΕΛ., καθώς ορισμένοι θεωρούν ότι οι συγκεκριμένες επιλογές προκαλούν την οργή της εκλογικής βάσης του κόμματος και εντέλει την απώλεια κάθε πιθανότητας επανεκλογής τους.

Την ίδια ώρα, ζητήματα εσωτερικής συνεννόησης για τη στάση που θα κρατηθεί στην Ολομέλεια αναφορικά με τις επίμαχες διατάξεις αντιμετωπίζει και η Ν.Δ. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται να υπάρξουν κλυδωνισμοί στην περίπτωση που η ηγεσία του κόμματος επιλέξει άλλον δρόμο από την καταψήφιση ή την ψήφο κατά συνείδηση. Τέλος, η Δημοκρατική Συμπαράταξη και το Ποτάμι δηλώνουν ότι θα στηρίξουν το σύνολο του νομοσχεδίου, ενώ ΚΚΕ και Χρυσή Αυγή θα καταψηφίσουν.
Η «Τουρκική Ενωση Ξάνθης»

Εντονο παρασκήνιο με ενδοκυβερνητικούς διαγκωνισμούς για το περιεχόμενο της τροπολογίας που αφορά και την αυτοαποκαλούμενη «Τουρκική Ενωση Ξάνθης» διεξάγεται τα τελευταία 24ωρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ρύθμιση που προκάλεσε ισχυρούς κλυδωνισμούς στον κυβερνητικό συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αναμένεται να επανακατατεθεί στο νομοσχέδιο για την αλλαγή φύλου το οποίο εισάγεται αύριο για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής και θα συνεχιστεί την Τρίτη με τη σχετική ψηφοφορία. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες, στα χέρια όλων των επιτελείων, κυβερνητικών και κομματικών, υπάρχει ενημερωτικό σημείωμα από πρώην στέλεχος της ηγεσίας του Αρείου Πάγου που τους ενημερώνει για το ιστορικό της υπόθεσης και τους επισημαίνει ότι η τροπολογία Κοντονή είναι αμφίβολης συνταγματικότητας γιατί κατ’ ουσίαν είναι αναμφισβήτητα φωτογραφική, καθώς αφορά μόνο την «Τουρκική Ενωση Ξάνθης», τον «Σύλλογο Νεολαίας Μειονότητας Ν. Εβρου» και τον «Πολιτιστικό Σύλλογο Τούρκων Γυναικών Ν. Ροδόπης». Ο ίδιος υπογραμμίζει τους άμεσους κινδύνους που θα προκαλέσει ενδεχόμενη ψήφιση της τροπολογίας κάνοντας λόγο, μεταξύ άλλων, για ουσιώδη βλάβη των δικαιωμάτων της χώρας με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης.

Προτείνει, τέλος, να αναζητηθεί τρόπος θέσπισης διατάξεων ουσιαστικού δικαίου, που να αφορούν τη σύσταση σωματείων από θρησκευτικές μειονότητες, εναρμονισμένων με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ώστε να δοθεί στους αιτούντες η δυνατότητα να υποβάλλουν άλλες αιτήσεις επί άλλης νομικής βάσης, μη καλυπτόμενης από το υπάρχον δεδικασμένο. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης είχε αναγκαστεί να αποσύρει την αρχική τροπολογία πριν από περίπου δύο εβδομάδες, καθώς δεν είχε τη δεδηλωμένη της Βουλής. Ο κ. Κοντονής είχε προαναγγείλει την επανακατάθεση της ρύθμισης μετά από ουσιαστική ενημέρωση όλων των κομμάτων ώστε να αρθούν οι όποιες αμφιβολίες. 

Ωστόσο, έως την Παρασκευή δεν είχε ενημερώσει τους βουλευτές του κόμματός του που εκφράζουν επιφυλάξεις. Επίσης, παρά τη συνάντηση που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου μεταξύ των κυρίων Τσίπρα, Καμμένου και  Κοντονή, παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά, η ηγεσία των ΑΝ.ΕΛ. εμφανίζεται επιφυλακτική για το κατά πόσο η νέα ρύθμιση θα περιλαμβάνει τις παρατηρήσεις της. 

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Καμμένος έχει ζητήσει να προστεθούν στο τελικό κείμενο (στην αιτιολογική έκθεση και στη διάταξη) οι πρόνοιες της παρ. 2 του άρ. 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) που περιλαμβάνει τους περιορισμούς για την άσκηση του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι όταν συντρέχουν ζητήματα εθνικής ασφάλειας κ.ά. Παράλληλα, βουλευτές και των δύο κυβερνητικών κομμάτων εκφράζουν ισχυρές διαφωνίες για την εσπευσμένη απόπειρα του υπουργείου να φέρει την παρούσα συγκυρία το ζήτημα στη Βουλή.