Πυρκαγιές: Πώς ξαναφτιάχνεται ένα σπίτι; Τα βήματα για αποκατάσταση και οικονομική στήριξη

Οι πρόσφατες πυρκαγιές ανά την επικράτεια άφησαν πίσω τους καμένα δάση, κατεστραμμένα σπίτια και οικογένειες που καλούνται να ξεκινήσουν ξανά από το μηδέν.

Η διαδικασία αποκατάστασης ενός σπιτιού έπειτα από φωτιά δεν είναι απλή: απαιτεί τεχνικό έλεγχο, καθαρισμό, επισκευές και, σε πολλές περιπτώσεις, οικονομική στήριξη από ασφάλειες ή το κράτος. Σε μεγάλο βαθμό, όλα εξαρτώνται από το μέγεθος της ζημιάς.

Για όσους έχασαν το σπίτι τους, τα πρώτα βήματα είναι κρίσιμα και πρέπει να γίνουν με προσοχή. Απευθυνθήκαμε για τον σκοπό αυτό στον Παναγιώτη Ευαγγελίου, έμπειρο μηχανολόγο-μηχανικό, ο οποίος μας περιέγραψε τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν, ειδικά το κρίσιμο πρώτο διάστημα μετά την πυρκαγιά, και μας έδωσε χρήσιμες συμβουλές.

Ασφάλεια και πρώτος έλεγχος

Το πρώτο μέλημα είναι η ασφάλεια. Ο χώρος δεν πρέπει να κατοικηθεί, αν δεν γίνει έλεγχος στατικότητας από μηχανικό, καθώς η φωτιά συχνά καταστρέφει φέροντα στοιχεία του κτιρίου. Παράλληλα, πρέπει να διακοπούν άμεσα οι παροχές ρεύματος, νερού και αερίου για αποφυγή ατυχημάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σπίτι μπορεί να κριθεί ακατάλληλο για χρήση.

Καθαρισμός και απομάκρυνση υλικών

Η απομάκρυνση καμένων αντικειμένων, επίπλων και σοβάδων είναι το επόμενο βήμα. Ο καθαρισμός της αιθάλης απαιτεί ειδικά συνεργεία και βιολογικά καθαριστικά, καθώς η απλή χρήση νερού συχνά επιδεινώνει την κατάσταση. Για την απομάκρυνση της έντονης οσμής καμένου μπορεί να χρησιμοποιηθεί όζονση.

Τεχνικός έλεγχος και επισκευές

Οι τοίχοι και ο φέρων οργανισμός ελέγχονται για θερμικές ζημιές, ενώ η στέγη συχνά χρειάζεται μερική ή πλήρη αντικατάσταση. Τα ηλεκτρολογικά και υδραυλικά δίκτυα πρέπει συνήθως να ξαναγίνουν από την αρχή, καθώς τα καλώδια και οι σωληνώσεις αλλοιώνονται από τη θερμότητα. Παράθυρα, κουφώματα και μονώσεις αποτελούν επίσης τμήματα που καταστρέφονται συχνά.

Αποκατάσταση εσωτερικών χώρων

Ακολουθεί η εσωτερική ανακαίνιση με νέους σοβάδες, αντιμυκητιακά και άοσμα χρώματα, αντικατάσταση δαπέδων, κουζίνας και μπάνιου. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν, μόνο αφού έχει προηγηθεί ο πλήρης τεχνικός έλεγχος.

Καταγραφή ζημιών και οικονομική στήριξη

Όσοι επλήγησαν, πρέπει να καταγράψουν με λεπτομέρεια τις ζημιές, να κρατήσουν φωτογραφίες και αποδείξεις από κατεστραμμένα αντικείμενα, ώστε να διεκδικήσουν αποζημίωση από ασφαλιστική εταιρεία ή κρατική ενίσχυση. Η δήλωση της ζημιάς στην Πολεοδομία είναι επίσης απαραίτητη, ώστε να γίνει επίσημος έλεγχος καταλληλότητας του σπιτιού.

Αν η ζημιά είναι μικρή, το σπίτι μπορεί να σωθεί με καθαρισμό και βασικές επισκευές. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, απαιτείται μερική ή ακόμη και πλήρης ανακατασκευή. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία απαιτεί υπομονή, σωστό σχεδιασμό και αξιοποίηση κάθε διαθέσιμης μορφής στήριξης, προκειμένου οι πληγέντες να μπορέσουν να επιστρέψουν με ασφάλεια στο σπίτι τους.

Πρακτικός οδηγός

1. Ασφάλεια πάνω απ' όλα

• Μην μπεις μέσα στο σπίτι, πριν το ελέγξει μηχανικός ή η Πυροσβεστική.

• Κλείσε παροχές ρεύματος, νερού, αερίου.

• Χρησιμοποίησε μάσκα και γάντια -η αιθάλη είναι τοξική.

2. Καταγραφή Ζημιών

• Βγάλε πολλές φωτογραφίες και βίντεο απ' όλα τα δωμάτια και το εξωτερικό.

• Κράτα αποδείξεις από αντικείμενα που καταστράφηκαν (αν υπάρχουν).

• Αυτά είναι απαραίτητα για ασφαλιστική αποζημίωση ή κρατική ενίσχυση.

3. Επικοινωνία με αρμόδιους

• Αν έχεις ασφάλεια: ενημέρωσε άμεσα την εταιρεία.

• Αν δεν έχεις: έλεγξε με τον Δήμο/Περιφέρεια για τυχόν επιδοτήσεις ή προγράμματα αποκατάστασης.

• Δήλωσε τη ζημιά στην Πολεοδομία, ώστε να περάσει μηχανικός για έλεγχο καταλληλότητας.

4. Καθαρισμός & Απολύμανση

• Απομάκρυνε καμένα υλικά και αντικείμενα που δεν σώζονται.

• Καθάρισε αιθάλη με ειδικά καθαριστικά (όχι μόνο με νερό, γιατί η αιθάλη λασπώνει).

• Για έντονες μυρωδιές: γίνεται όζονση από εξειδικευμένα συνεργεία.

5. Τεχνικός Έλεγχος

• Τοίχοι/Σκελετός: Μηχανικός ελέγχει αν έχουν υποστεί ζημιά από θερμότητα.

• Στέγη: Αν είναι ξύλινη ή έχει κεραμίδια, πιθανό να χρειάζεται αντικατάσταση.

• Ηλεκτρολογικά - Υδραυλικά: Όλα πρέπει να ελεγχθούν και πιθανόν να ξαναγίνουν.

6. Επισκευές & Ανακατασκευή

• Ξήλωμα καινούργιων σοβάδων, βαψίματα με αντιμυκητιακά χρώματα.

• Αντικατάσταση μονώσεων, κουφωμάτων, δαπέδων.

• Σε σοβαρές ζημιές, μερική ή πλήρης ανακατασκευή.

7. Προστασία για το μέλλον

• Δημιούργησε «ζώνη ασφαλείας» γύρω από το σπίτι (καθαρισμός βλάστησης 10–30 μέτρα).

• Επίλεξε πυράντοχα υλικά για στέγη, κουφώματα, θερμομόνωση.

• Σκέψου την τοποθέτηση δεξαμενής νερού με αντλία ή αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης.

Προσοχή: Μην βιαστείς να βάψεις ή να κάνεις μικροεπισκευές, πριν γίνει ο τεχνικός έλεγχος -μπορεί να χαθεί χρόνος και χρήμα αν χρειαστεί ανακατασκευή.

Ο μηχανολόγος-μηχανικός κ. Παναγιώτης Ευαγγελίου