«Κινδυνεύει η ιστορική της συνέχεια» λέει ο νομικός σύμβουλος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

Η υπόθεση της κυριότητας της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά και των περιουσιακών της στοιχείων παραμένει ανοιχτή, παρά την πολύμηνη προσπάθεια διμερούς διπλωματικής συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Όπως εξηγεί στο protothema.gr ο νομικός σύμβουλος της Μονής, κ. Χρήστος Κομπιλίρης, η διαπραγμάτευση ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2024 και εντάθηκε μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2025, με στόχο έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Όπως αναφέρει ο κ. Κομπιλίρης, από ελληνικής πλευράς, την προσπάθεια συντόνιζε ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Γιώργος Καλαντζής, με τη συμμετοχή στελεχών του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Πολιτισμού. Από την αιγυπτιακή πλευρά, την αντιπροσωπεία ηγείτο ο κυβερνήτης της περιφέρειας Νοτίου Σινά. Κατά τις επαφές, διαμορφώθηκε ένα προσχέδιο συμφωνίας που περιελάμβανε αναγνώριση της κυριότητας της Μονής επί 71 περιουσιακών στοιχείων — ναοί, γεωτεμάχια, κήποι κ.λπ. Ωστόσο, παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις, οι υπογραφές από την αιγυπτιακή πλευρά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, αν και σύμφωνα με πληροφορίες το κείμενο είχε φτάσει στο γραφείο του Προέδρου.

Η Μονή, σύμφωνα με τον κ. Κομπιλίρη, μέσω του Ηγουμένου και Αρχιεπισκόπου Σινά Δαμιανού, ο οποίος διαθέτει την αιγυπτιακή υπηκοότητα βάσει Προεδρικού Διατάγματος του 1974, ανέμενε την ειδοποίηση για να υπογράψει. Αντί αυτού, την περασμένη εβδομάδα ήρθε η απόφαση του Εφετείου Ισμαηλίας.

Η δικαστική απόφαση — η οποία ακόμα δεν έχει καθαρογραφεί — αναγνωρίζει, σύμφωνα με τις πρώτες προφορικές πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του ο κ. Κομπιλίρης, ότι 25 από τα 71 ακίνητα δεν ανήκουν στη Μονή, καθώς δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Αυτά κατακυρώνονται στο αιγυπτιακό κράτος. Πρόκειται κυρίως για κήπους και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, που όμως έχουν κρίσιμη σημασία για τον βιοπορισμό της μοναστικής κοινότητας. Σε κάποια εξ αυτών, όπως τονίζει ο κ. Κομπιλίρης, αποδίδεται και ιδιαίτερη ιστορική και θρησκευτική αξία.

Η απόφαση, όπως αναφέρει, αναγνωρίζει το θρησκευτικό καθεστώς της Μονής και το δικαίωμα των 20 μοναχών (18 Έλληνες, ένας Αμερικανός και ένας Λιβανέζος) να διαμένουν, να τελούν λατρευτικές πράξεις και να χρησιμοποιούν τα κτίρια. Όμως δεν τους αποδίδεται κυριότητα στο μοναστήρι. Επομένως, οι μοναχοί καθίστανται de facto φιλοξενούμενοι στον χώρο τους.

Ο κ. Κομπιλίρης επισημαίνει ότι η Μονή του Σινά έχει ανακηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος από το αιγυπτιακό κράτος εδώ και 30 χρόνια, ενώ από το 2023 είναι και μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Η δικαστική απόφαση, όπως προβλέπεται στο αιγυπτιακό δίκαιο, μπορεί να προσβληθεί με αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο της Αιγύπτου για νομικά σφάλματα. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο νομικός σύμβουλος της Μονής, αυτό απαιτεί ενδελεχή μελέτη της πλήρους απόφασης, η οποία ακόμη εκκρεμεί.

Εν τω μεταξύ, κατά τον κ. Κομπιλίρη, η ελληνική πλευρά πρέπει να ασκήσει πολιτική πίεση για να ολοκληρωθεί η συμφωνία που είχε σχεδόν επιτευχθεί, και να διασφαλιστεί ότι θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για τα δύο κράτη.

Οι μοναχοί, όπως αναφέρει, ανησυχούν βαθιά για το μέλλον: σήμερα, το καθεστώς του Προέδρου Σίσι επιτρέπει τη λειτουργία της Μονής και την παραμονή τους. Αλλά σε 10 χρόνια; Αν υπάρξει αλλαγή πολιτικής ή διακυβέρνησης, ποιος θα διασφαλίσει τη συνέχιση της παραμονής τους ή την ανανέωση της βίζας τους; Χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας, η μονή τίθεται σε νομικά ασαφές καθεστώς που ενδέχεται να υπονομεύσει τη συνέχεια ενός από τα αρχαιότερα εν λειτουργία χριστιανικά μοναστήρια στον κόσμο.