Κορωνοϊός: Λύσεις αναζητούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες - Οι συγκλίσεις και οι αντεγκλήσεις

Την απάντηση στη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κληθούν να δώσουν την Πέμπτη 23 Απριλίου οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών που θα συνεδριάσουν μέσω τηλεδιάσκεψης σε μια προσπάθεια να καταλήξουν στη λήψη ρεαλιστικών μέτρων για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί λόγω της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Με τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να κάνουν λόγο για απώλεια έως και 7,5% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει κάνει ήδη την υπέρβαση καθώς για πρώτη φορά το ζήτημα δεν αφορά στα κονδύλια - αναμένεται να διατεθούν ποσά άνω του ενός τρισ. ευρώ - αλλά στις λεπτομέρειες που θα συνοδεύουν την εκταμίευσή τους, στις οποίες, ως γνωστόν, «βρίσκεται ο διάβολος».

Έπειτα από αλλεπάλληλες συσκέψεις τόσο σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών όσο και σε διμερές επίπεδο, όπου το κλίμα ήταν -το λιγότερο- τοξικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σσ. οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ) θα προσπαθήσει να τετραγωνίσει τον κύκλο, καθώς το βασικότερο πρόβλημα δεν είναι το που θα βρεθούν τα τεράστια κεφάλαια που θα χρειαστούν τα κράτη – μέλη της ΕΕ, αλλά κυρίως το πώς αυτά θα διατεθούν.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να συζητήσει τις προτάσεις που έχει καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και συγκεκριμένα κράτη μέλη αναφορικά με ένα ταμείο ανασυγκρότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας ύψους περίπου ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ. Οι προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι τόσες πολλές και τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, καθώς περιλαμβάνουν είτε τη χρήση των υπαρχόντων μηχανισμών της ΕΕ, ήτοι τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και το δημοσιονομικό μέσο για τη σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα (BICC), είτε τη δημιουργία νέων εργαλείων, όπως για παράδειγμα τον ad hoc συλλογικό δανεισμό, που προϊδεάζουν για ένα και μόνο αποτέλεσμα. Ότι τα κράτη μέλη έχουν κατανοήσει ότι μόνα τους είναι αδύνατον να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας και συνεπώς απαιτείται κοινή ευρωπαϊκή δράση.

Ωστόσο σε κάθε περίπτωση τα κράτη μέλη, παρόλο που προσπαθούν να βρουν τη χρυσή τομή, παραμένουν βαθιά διχασμένα ως προς τις προτεραιότητες της μεταπανδημικής εποχής. Η Ισπανία εξακολουθεί να ζητεί ένα ταμείο ανάκαμψης άνω του 1,5 τρισ ευρώ, ενώ η Γαλλία ζητεί επίσης τη λήψη καινοφανών μέτρων για την αντιμετώπιση μιας άνευ προηγουμένου κρίσης. Η Ιταλία του Τζουζέπε Κόντε που είχε θέσει τις τελευταίες εβδομάδες την αμοιβαιοποίηση του χρέους με τη μορφή κορωνο – ομολόγων ως βασική της προτεραιότητα, αποφάσισε να κάνει αρκετά βήματα πίσω. Την ίδια στιγμή η Γερμανία, δια στόματος της Καγκελάριου Μέρκελ ανακοίνωσε ότι μπορεί να δεχθεί ένα είδος αμοιβαιοποίησης του χρέους, αλλά μόνο στο πλαίσιο των Συνθηκών της ΕΕ.

Δανεισμός ή παροχές;

Ο Ιταλός πρωθυπουργός αποφάσισε να αδράξει την ευκαιρία ζητώντας την ενεργοποίση του άρθρου 122.2 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ που ορίζει ότι «όταν ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει δυσκολίες ή διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες, οφειλόμενες σε φυσικές καταστροφές ή έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό του, το Συμβούλιο, προτάσει της Επιτροπής, μπορεί να αποφασίσει να του χορηγήσει, υπό ορισμένους όρους, χρηματοδοτική ενίσχυση της Ένωσης. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη ληφθείσα απόφαση». Πρόταση που βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και το Βερολίνο.

Το βασικό ερώτημα ωστόσο παραμένει, καθώς το εν λόγω άρθρο έχει προσωρινό χαρακτήρα και το ζήτημα είναι κατά πόσον το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ ( σ.σ ο επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ) αρκεί για να καλύψει την εφάπαξ αμοιβαιοποίηση του χρέους, καθώς και εάν τα χρήματα για τα κράτη μέλη θα έχουν τη μορφή δανείων ή παροχών.

Λίγες μόνο εβδομάδες πριν την καταγραφή των πρώτων κρουσμάτων του COVID-19 σε ευρωπαϊκό έδαφος, τα κράτη – μέλη της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχαν επιδοθεί σε μία μάχη χαρακωμάτων για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Οι λεγόμενες χώρες της «σύνεσης και της φειδούς» ήτοι η Αυστρία,η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες και η Δανία ζητούσαν έναν κοινό προϋπολογισμό στο 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και οι χώρες της «φιλόδοξης Ευρώπης», όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και εν μέρει η Γαλλία, αλλά και αυτές του Βίζεγκραντ, ζητούσαν έναν πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό στην μετά Brexit εποχή. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο μεγάλα σύνολα κρατών, στα οποία υπάρχουν πολλά άλλα υποσύνολα, ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες χρηματοδότησης ενός εκάστου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για να προχωρήσει στα επόμενα βήματα.

Η Γερμανία χτίζει τις γέφυρες για έναν συμβιβασμό

Τα κράτη – μέλη της ΕΕ που έχουν υψηλό χρέος και έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, όπως η Ιταλία και η Ισπανία πιέζουν για μια φόρμουλα χρηματοδότησης που δεν θα επιβαρύνει περισσότερο το δημόσιο χρέος, αλλά αντίθετα θα λειτουργεί ως «παροχή» χωρίς τους «μνημονιακούς όρους» που συνοδεύουν την προσφυγή στον ESM. Η Ολλανδία και η Φινλανδία επιθυμούν τον δανεισμό από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ώστε να υπάρχει έστω και ο ελάχιστος έλεγχος για το πως ακριβώς χρησιμοποιούνται τα κονδύλια. 'Όπως (σχεδόν) πάντα, η θέση της Γερμανίας είναι αυτή που ενδέχεται να καθορίσει τις διαπραγματεύσεις, καθώς η Καγκελάριος Μέρκελ έκανε πολλά βήματα πίσω αποδεχόμενη αφενός έναν μεγαλύτερο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και αφετέρου τη χρήση καινοτόμων εργαλείων -ένα είδος αμοιβαιοποίησης χρέους- βάσει των ισχυουσών συνθηκών.

«Έχουμε ακούσει πάρα πολλές προτάσεις. Όλοι κατανοούμε ότι μόνο από κοινού μπορούμε να βρούμε τη λύση. Τώρα, το μόνο που μένει είναι να δούμε εάν υπάρχει η πολιτική βούληση να πληρώσουμε όλοι μας ένα μέρος του λογαριασμού. Αυτό θα κριθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», τόνισε χαρακτηριστικά πηγή των Βρυξελλών.

Ειδήσεις σήμερα:

Κρανίδι: Τεστ για κορωνοϊό σε αστυνομικούς, εργαζομένους σε τράπεζες και καταστήματα

Διευθυντής CDC ΗΠΑ: Το δεύτερο κύμα της πανδημίας ίσως είναι πιο θανατηφόρο  

Σύψας: Ιατρικό μυστήριο ο θάνατος του 35χρονου

Λαμία: Αυτόφωρο και 5.000 πρόστιμο σε ιδιοκτήτη εστιατορίου