Νεφέλη Λυγερού

Ποιος, άλλωστε, μπορούσε να αμφισβητήσει την σχεδόν μαγική δεξιοτεχνία του με τις λέξεις και το σαρδόνιο χιούμορ του. Την τηλεοπτική εκπομπή του δεν την παρακολουθούσα και ιδιαίτερα. Ήταν η εποχή που σπούδαζα στο εξωτερικό. Στο Πρώτο Θέμα βρέθηκα ολίγον τί τυχαία. Και αν όλα τα παραπάνω δεν αρκούσαν για να ισχυριστεί κανείς ότι οι δρόμοι μας δεν θα είχαν διασταυρωθεί ποτέ ή η σχέση μας δεν θα είχε μακροημερεύσει, η πρώτη μας συνάντησή στο γραφείο του δεν πήγε ιδιαίτερα καλά. Μετά από συστάσεις του επί χρόνια στενού συνεργάτη του Δημήτρη Παγαδάκη, καθόμουν απέναντί του, παρατηρώντας με εμφανή περιέργεια ένα τόσο οικείο πρόσωπο από απόσταση αναπνοής. Άρτι αφιχθείσα από την Αμερική, θυμάμαι να ρητορεύω με προσποιητή αυτοπεποίθηση για τη δημοσιογραφία και τους δρόμους που αυτή πρόκειται να ακολουθήσει τις επόμενες δεκαετίες.

Δεν γέλασε, δεν με χλεύασε. Με άκουσε υπομονετικά. Βρήκα το θάρρος να τον ρωτήσω γιατί ένα πλοίο δέσποζε στο γραφείο του και μου διηγήθηκε μία προσωπική ιστορία για τις αγάπες και τις φοβίες του, για τον λατρεμένο του πατέρα που είχε χάσει νωρίς και τις θάλασσες που λάτρευε να δαμάζει. Εκεί, για ελάχιστα δευτερόλεπτα μου επέτρεψε να ρίξω μία ματιά στον άνθρωπο πίσω από την περσόνα. Ετυμηγορία δεν υπήρξε, αλλά μου ζήτησε να του γράψω ένα άρθρο για την επόμενη ημέρα, δίνοντάς μου μία λέξη κλειδί. Το ετοίμασα, ούσα βέβαιη ότι το κυνήγι της εργασίας έπρεπε να συνεχιστεί. “Δεν ήταν γραφτό”, απάντησα στην φίλη μου, όταν με ρώτησε πώς πήγε το ραντεβού μας.

Δύο ημέρες μετά, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, με πήρε τηλέφωνο. Μετά βίας καταλάβαινα τί μου έλεγε. Ήταν γνωστός ο ιδιαίτερος τρόπος ομιλίας του, καθώς μάσαγε τις λέξεις, αλλά ποτέ τα λόγια του. Αργότερα, η ιδιαιτερότητά του αυτή ονομάστηκε “Θεμική γλώσσα”, με τους περισσότερους από εμάς να επιστρατεύουμε όλα μας τα ταλέντα για την ταχεία εκμάθησή της. Εξάλλου, θύμωνε όταν έπαιρνε χαμπάρι ότι δεν τον είχες καταλάβει και έπρεπε να επαναλάβει ότι σου είχε μόλις μετά βίας μουρμουρίσει. Να μην τα πολυλογώ, επί ένα μήνα έγραφα κατά παραγγελία κείμενα, τα οποία δεν έφταναν στο τυπογραφείο. Αυτός τα μελετούσε και αφιέρωνε ώρες για να μου τα αξιολογεί, να μου κάνει παρατηρήσεις, υποδείξεις. Κανένα, όμως, σχόλιο, καμία ένδειξη έγκρισης ή αποδοκιμασίας. Ήταν τέτοιος ο χρόνος που είχε περάσει που η απογοήτευση για το μάταιων του πράγματος με είχε καταβάλει. Άργησα να καταλάβω ότι ο Θέμος ήταν εκδότης, δημοσιογράφος, αλλά πρωτίστως δάσκαλος. Λάτρευε να πλάθει νέους δημοσιογράφους, να έχει δίπλα του δικούς του ανθρώπους, να εισβάλει στο μυαλό σου για να κλέψει ότι πιο πολύτιμο είχε κατακαθίσει εκεί. Απαιτούσε το καλύτερο από τον καθένα και το εισέπραττε με μία σπάνια τρυφερότητα.

Όταν με καλωσόρισε στην οικογένεια του Πρώτου Θέματος έζησα δίπλα σε εκείνον και στους συναδέλφους μου στιγμές γεμάτες ένταση, δημιουργικότητα και πάθος για την είδηση. Ξενύχτια, ενώ έστηνε την πρώτη σελίδα. Κυνηγητά όταν ανάβαμε τσιγάρα και εκείνος εμφανιζόταν ως αίλουρος από το πουθενά, παρά τον όγκο και το ανάστημά του. Φανατικότερος αντικαπνιστής δεν υπήρχε. “Δεν σου αρμόζει αυτή η λέξη”, με μάλωσε τρυφερά μία ημέρα, όταν το κείμενό μου άρχιζε με ένα δημοσιογραφικό κλισέ. Εύκολος δεν ήταν. Ψέμματα θα πούμε. Συνηθισμένος; Ας γελάσω. Εμμονικός; Όσο κανείς! Εργάτης της δημοσιογραφίας. Χωρίς αμφιβολία. Λαμπρό μυαλό; Από τα λίγα. Μισή ώρα μαζί του σου εξασφάλιζαν δύο τρία πρωτοκλασάτα θέματα. Λίγα λεπτά ακόμα αναβάθμιζαν το ήδη υπάρχον. Παθιαζόταν εύκολα, επιβράβευε χωρίς ίχνος μιζέριας, αλλά και ξεχυνόταν το επόμενο λεπτό με μία απληστία για το επόμενο θέμα. Γνώρισα, όμως, και τον άνθρωπο Θέμο. Αυτόν που ακόμα και από το κρεββάτι του πόνου πολλά χρόνια αργότερα με έπαιρνε για να ρωτήσει τί κάνει ο γιός μου.

Αυτός που κόντεψε να λιποθυμήσει όταν μωρό ακόμα, ο Σταύρος-Μάξιμος, χτύπησε σε μία γωνιά του σπιτιού, διηγούμενος τις δικές του περιπέτειες με τα παιδία του. Η λέξη λατρεία είναι μικρή για να περιγράψει τα συναισθήματα που έτρεφε προς την οικογένειά του. Και αυτό προεκτεινόταν και στις μητέρες, τις οποίες σεβόταν απεριόριστα. Αυτός που μου ζήταγε να τον φέρω για να κρατήσει το μωρό, ενώ εγώ έγραφα. Ζήλευε τους καφέδες-κουβάδες, αμερικάνικης προέλευσης, με τους οποίους έμπαινα κάθε μέρα στο γραφείο του. “Αυτό τώρα είναι καφές πάστα ε; Θα μου φέρεις έναν όταν πεταχτείς έξω;” Και πολλά πολλά ακόμα. Σεξιστή ακούω να τον αποκαλούν πολλοί. Σεξιστής ο άνθρωπος που δεν κοιτούσε φύλο, ηλικία, παρά μόνο ταλέντο; Σεξιστής εκείνος που με έβαλε στα βαθιά σ' ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Εξώφυλλα, αγωνίες και ένα συνεχές: “εγώ είμαι εδώ. Μην φοβάσαι τίποτα” ή “να πας στο παιδί. Τρέχοντας”. Και τηλέφωνα, μηνύματα, όλες τις ώρες τις ημέρας. Και εύσημα και ρίσκα και ανθρωπιά και ώθηση.

“Μπαίνετε στα σόσιαλ μίντια να δείτε τί γράφουν για εσάς;” τον ρώτησα μία ημέρα που είχε όρεξη. Μισοξαπλωμένος στον καναπέ, έχοντας βγάλει τα παπούτσια και τρώγοντας μία τεράστια σοκολάτα με την πρόφαση ότι ήθελε να με κεράσει, απάντησε χωρίς δεύτερη σκέψη: “Όχι. Τίποτα από αυτά δεν έχει σημασία. Να το θυμάσαι. Γράφε, ψάχνε και άστους να λένε”. Την ίδια στιγμή, όμως, σεβόταν τον κόσμο. Αυτόν στην πραγματικότητα γούσταρε. Διανοούμενους και καθηγητάρες δεν τους πήγαινε μία.

“Τώρα που είμαστε φίλοι θα σου πω κάτι. Είμαι άρρωστος”, ξεστόμισε έναν Σεπτέμβρη δια τηλεφώνου”. “Θα γίνετε καλά!”, έσπευσα να απαντήσω εγώ αμήχανα και ολίγον τί υστερικά Και παρόλο που δεν έγινε, μου έστελνε μηνύματα όταν με άκουγε στο ραδιόφωνο: “επιτέλους όχι αγριοφωνάρες. Πάρε και τον μικρό στο ραδιόφωνο”. Και λίγο μετά το τελευταίο τηλέφωνο. “Να είσαι καλά μικρή. Όχι τόσο ευαίσθητη”.

Γειά σου Θέμο. Ποτέ δεν σου μίλησα στον ενικό παρά την επιμονή σου. Εμείς είμαστε καλά και θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που θα ήθελες. Μόνο που ήδη μας λείπεις και όλο και κάποιος βάζει τα κλάματα εδώ στο γραφείο και αγκαλιαζόμαστε και τα μπήγουμε όλοι μαζί. Και μετά γελάμε, ενθυμούμενοι ιστορίες σου. Οι παλαιοί-αυτοί που ήταν δίπλα σου από τα μπετά ακόμα της εφημερίδας- κρατάνε τα πρωτεία. Θα συνεχίσουμε, όμως. Όλοι μαζί. Δανειζόμενοι λίγη από τη δική σου τρέλα, αναζητώντας ψήγματα του ταλέντου σου. Μην ανησυχείς. Ψάχνουμε ήδη αποκλειστικά θέματα.