Eurovision: Η πρωτιά, οι αποτυχίες και η μεγάλη αδικία

Για τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πάρα πολλά. Έχει κατηγορηθεί ότι αποτελεί μια κιτς διοργάνωση, ένα πανηγυράκι, ενώ ιδιαίτερα υποτιμητικά σχόλια συνοδεύουν, σχεδόν πάντα, τα τραγούδια που ακούγονται σ' αυτόν. Ωστόσο, ένας θεσμός 60 χρόνων, στον οποίο συμμετέχουν όλες, σχεδόν, οι ευρωπαϊκές χώρες και προσελκύει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων τηλεθεατών, σίγουρα είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό.

Υπάρχουν, και στη χώρα μας, φανατικοί λάτρεις της Eurovision. Είναι οι λεγόμενοι γιουροφάν (λέξη την οποία συμπεριέλαβε μάλιστα η Ακαδημία Αθηνών στο μνημειώδες "Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας" του 2014), που αυξήθηκαν ιδιαίτερα τα τελευταία 10-15 χρόνια.

Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision διοργανώνεται από την EBU (European Broadcasting Union). Η πρώτη διοργάνωση έγινε στο Λουγκάνο της Ελβετίας το 1956. Νικήτρια αναδείχθηκε η Ελβετία με το τραγούδι "Refrain", που ερμήνευσε η Lys Assia. Στον διαγωνισμό, πήραν μέρος 7 χώρες, με δύο τραγούδια η καθεμία (για πρώτη και τελευταία φορά).

Τα μεγάλα ονόματα της Eurovision - Οι Ελληνες πριν το 1974 – Νικητές, επιτυχίες και απρόοπτα

Στις επόμενες διοργανώσεις, προστίθενται και νέες χώρες. Το ενδιαφέρον του κοινού γίνεται ολοένα μεγαλύτερο. Το 1961, ο Τζίμης Μακούλης εκπροσωπεί στη Eurovision την Αυστρία κατακτώντας την 15η θέση. Το 1963, η Νάνα Μούσχουρη, που από το 1960 έχει ξεκινήσει τη διεθνή της καριέρα, εκπροσωπεί το Λουξεμβούργο, καταλαμβάνοντας την 8η θέση με το τραγούδι "A force de prier", το οποίο στη συνέχεια γνωρίζει μεγάλη επιτυχία.

Το 1965 η Γιοβάννα τραγουδάει για λογαριασμό της Ελβετίας, κατακτώντας την 8η θέση, ενώ το 1967, η Βίκυ Λέανδρος, με το τραγούδι "L' amour est bleu", παίρνει την 4η θέση. Το 1968 (όπως και το 1973), παίρνει μέρος στον διαγωνισμό ο Κλιφ Ρίτσαρντ. Το 1969, ισοβαθμούν στην πρώτη θέση 4 (!) χώρες (Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ολλανδία). Το 1970, την Ισπανία, εκπροσωπεί ο Χούλιο Ιγκλέσιας, καταλαμβάνοντας την 4η θέση. Το 1973, η Βίκυ (Λέανδρος) επανέρχεται στη Eurovision και κερδίζει την 1η θέση με το τραγούδι "Après toi", εκπροσωπώντας το Λουξεμβούργο. Το 1974, είναι η χρόνια που η Ολίβια Νιούτον-Τζον, παίρνει μέρος στον διαγωνισμό, με τα "χρώματα" του Ηνωμένου Βασιλείου. Την ίδια χρονιά, πρωτοεμφανίζεται στη Eurovision η Ελλάδα. Θριαμβευτές το 1974, είναι οι ΑΒΒΑ με το τραγούδι "Waterloo". Το 1975, οι ιδιαίτερα δημοφιλείς Αλμπάνο (Καρίζι) και Ρομίνα Πάουερ εκπροσωπούν την Ιταλία. Ωστόσο, ο "πολύς" Αλμπάνο… ξεχνάει τα λόγια του πάνω στη σκηνή και μάλλον… μουρμουρίζει ώσπου να τα θυμηθεί. Έτσι το υποτονικό τραγούδι "We'll live it all again" καταβαραθρώνεται!



Το 1978 το Ισραήλ κερδίζει την πρώτη θέση με το τραγούδι "A-Ba-Ni-Bi". Το 1979, μεγάλο φαβορί θεωρείται το τραγούδι "Dschinghis Khan", που ερμηνεύεται από το συγκρότημα… "Dschinghis Khan" και εκπροσωπεί την (τότε) Δυτική Γερμανία. Ο ρυθμός, η σκηνική παρουσία και η όλη δυναμική του τραγουδιού, ξεσηκώνουν το κοινό.



Ωστόσο, το Ισραήλ κάνει την έκπληξη με το τραγούδι "Hallelujah" και κατακτά ξανά την πρώτη θέση. Οι εντυπωσιακοί Γερμανοί περιορίζονται στην 4η θέση! Το τραγούδι τους όμως γίνεται τεράστια επιτυχία. Μάλιστα, στη χώρα μας, το ηχογραφεί, με ελληνικούς στίχους του Τάκη Μουσαφίρη (!), ο Λάκης Τζορντανέλι, κάνοντάς το ιδιαίτερα δημοφιλές φυσικά με τον τίτλο "Τζένγκις Χαν". Το 1980, νικητής αναδεικνύεται ο Ιρλανδός Τζόνι Λόγκαν, μία εμβληματική μορφή της Eurovision, καθώς αναδείχθηκε νικητής ξανά το 1987. Την ίδια χρονιά, παίρνει μέρος στον διαγωνισμό για πρώτη και τελευταία φορά, μια αφρικανική χώρα, το Μαρόκο! Οι Αλμπάνο και Ρομίνα Πάουερ, δοκιμάζουν ξανά την τύχη τους το 1985. Αν και ο Καρίζι, παραδόξως δεν ξεχνά τα λόγια του αυτή τη φορά, καταλαμβάνουν μόλις την 7η θέση. Το 1988, νικήτρια αναδεικνύεται η, άγνωστη τότε, Σελίν Ντιόν, που εκπροσώπησε την Ελβετία με το "Ne partez pas sans moi". Ήταν η αρχή για τη σπουδαία καριέρα της. Το 1992, πάλι ο Τζόνι Λόγκαν… βάζει το χεράκι του, ως δημιουργός με το "Why me", που ερμήνευσε η Λίντα Μάρτιν και κατέλαβε την πρώτη θέση.

  

Το 1998, γίνεται μεγάλος ντόρος με την Ντάνα Ιντερνάσιοναλ που εκπροσωπεί το Ισραήλ και κερδίζει την πρώτη θέση. Ο ντόρος οφείλεται στο ότι η Ντάνα Ιντερνάσιοναλ είναι τρανσέξουαλ, που γεννήθηκε το 1972 ως Yaron Cohen και το 1993, έκανε επέμβαση αλλαγής φύλου. Τα χρόνια μετά το 2000, είναι λίγο πολύ νωπά στις μνήμες μας. Αφού θυμηθούμε την Κοντσίτα Βουρστ, την Αυστριακή με το μούσι, που κέρδισε τη Eurovision το 2014, ας αναφερθούμε και στις ελληνικές συμμετοχές από το 1974 μέχρι σήμερα.

Η Ελλάδα στη EUROVISION: Από το «κρασί, θάλασσα και τ' αγόρι μου» στο Utopian Land - Η πρωτιά, οι τιμητικές θέσεις, οι παταγώδεις αποτυχίες και η μεγάλη αδικία

Η χώρα μας κάνει την πρώτη της εμφάνιση στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision το 1974, με τη Μαρινέλλα, που ερμήνευσε το τραγούδι "Κρασί, θάλασσα και τ' αγόρι μου" και κατέλαβε την 11η θέση.

  

Την επόμενη χρονιά, σαν διαμαρτυρία για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, δεν πήραμε μέρος. Το 1976, η Μαρίζα Κωχ, με το "Παναγιά μου, Παναγιά μου", κατέλαβε την 13η θέση. Το 1977, ήταν η πρώτη φορά που η Ελλάδα προκάλεσε αίσθηση στη Eurovision. Οι Πασχάλης, Μπέσσυ Αργυράκη, Ρόμπερτ Ουίλιαμς και Μαριάννα Τόλη ερμήνευσαν το "Μάθημα Σολφέζ" των Γ. Χατζηνάσιου – Σ. Τηλιακού και κατέλαβαν την 5η θέση. Το 1978, η Τάνια Τσανακλίδου και το 1979 η Ελπίδα, με τα τραγούδια "Τσάρλι Τσάπλιν" και "Σωκράτης" αντίστοιχα, κατέλαβαν την τιμητική 8η θέση. Το 1980, στον ελληνικό τελικό της Eurovision, όλα έδειχναν ότι θα επικρατήσει το "U.F.O." του Κώστα Τουρνά, σε στίχους Γιάννη Μαρίνου. Ένα πρωτοποριακό τραγούδι, με εξαιρετική ενορχήστρωση που ακούγεται ευχάριστα ως σήμερα.


  

Ωστόσο, μετά από διάφορες περίεργες και ακατανόητες "διαβουλεύσεις" και παρασκηνιακές διεργασίες, η πρώτη θέση δόθηκε στο "Ωτοστόπ", που ερμήνευσε η Άννα Βίσση. Τα σχόλια του στιχουργού του τραγουδιού Γ. Μαρίνου, στο βίντεο από το You Tube, είναι άκρως διαφωτιστικά. Ο σεμνός και σπουδαίος Κώστας Τουρνάς δεν έδωσε συνέχεια στο γεγονός αυτό. Το "Ωτοστόπ" κατέλαβε την 13η θέση. Το 1981 το "Φεγγάρι Καλοκαιρινό", με τον Γιάννη Δημητρά, πήρε την 8η θέση. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, είχε… επιπτώσεις και στη Eurovision. Το 1982, επιλέγεται να μας εκπροσωπήσει το τραγούδι "Σαρανταπέντε Κοπελιές" με τον Θ. Αδαμαντίδη. Όμως, ποτέ δεν συμμετείχε στον τελικό της Eurovision καθώς αποσύρθηκε. Το 1984, θεωρήσαμε ότι η Eurovision είναι διοργάνωση χαμηλού επιπέδου και δεν στείλαμε τραγούδι. Το 1986, είχε επιλεγεί να μας εκπροσωπήσει το "Βαγκόν Λι" με την Πωλίνα, αλλά λίγο πριν τον τελικό, θυμηθήκαμε ότι αυτός γίνεται βράδυ Μεγάλου Σαββάτου (προφανώς κανείς δεν είχε προνοήσει ν' ανοίξει ένα ημερολόγιο λίγο νωρίτερα) και ακυρώσαμε τη συμμετοχή μας. Γενικά, τα χρόνια μας ως το 2000, θα λέγαμε ότι ήταν τα "πέτρινα χρόνια" της χώρας μας στη Eurovision. Φωτεινές εξαιρέσεις η Κλεοπάτρα με το τραγούδι "Όλου του κόσμου η ελπίδα", που κατέλαβε την 5η θέση το 1992 και η Καίτη Γαρμπή, που χάρη και στο εντυπωσιακό φόρεμά της, κατέλαβε την 9η θέση με το "Ελλάδα, χώρα του φωτός", το 1993.



Αυτή η παρακμή αποτυπωνόταν και στα νούμερα τηλεθέασης, καθώς από το 1994 ως και το 2000, δεν ξεπέρασαν ποτέ το 20%.

Η Eurovision στη χώρα μας πήρε τα πάνω της το 2001, με την εμφάνιση των "Antique" (Ε. Παπαρίζου - Ν. Παναγιωτίδης) που κατέλαβε την 3η θέση.


Μετά το… αξέχαστο "S.A.G.A.P.O." (2002) του Μιχάλη Ρακιντζή και το "Never let you go" με τη Μαντώ (2003), που κατέλαβαν την 17η θέση, ήρθαν το 2004 ο Σάκης Ρουβάς με το "Shake it" να καταλάβει την 3η θέση και τον επόμενο χρόνο, η Έλενα Παπαρίζου, να χαρίσει στη χώρα μας την πρώτη θέση με το "My number one" σε μουσική Χρήστου Δάντη και στίχους Ναταλίας Γερμανού.

  

Η πρωτιά μας, πανηγυρίστηκε περίπου σαν εθνική επιτυχία! Το 2008, η Καλομοίρα (Σαράντη) με το "Secret Combination", κατέλαβε την 3η θέση, ο Σάκης Ρουβάς την 7η, με το "This is our night", το 2009, ο Γιώργος Αλκαίος την 8η με το "ΟΠΑ" το 2010, ο Λούκας Γιώρκας με το ζεϊμπέκικο "Watch my dance" την 7η, το 2011 και οι "Koza Mostra" με τον Αγάθωνα Ιακωβίδη, την 6η το 2013. Αυτές ήταν οι καλύτερες θέσεις που κατέλαβε η χώρα μας τα επόμενα χρόνια.



 Φέτος, ο πρόεδρος της ΕΡΤ Διονύσης Τσακνής ανέθεσε στο, μάλλον άγνωστο, συγκρότημα "Argo" (τέως "Europond") να μας εκπροσωπήσει στη Eurovision, με ένα τραγούδι χωρίς μουσικό προσανατολισμό. Λύρα, λες και δεν υπάρχει άλλο μουσικό όργανο, νταούλι, χιπ χοπ που δεν "δένει" με τον υπόλοιπο ρυθμό, δημιουργούν ένα μάλλον χαοτικό ηχητικό αποτέλεσμα. Ένα ψυχοπλακωτικό βιντεοκλίπ, με έναν γυμνασμένο νεαρό να τρέχει, με φόντο ένα καταθλιπτικό σκηνικό. Αν μάλιστα κάποιος δεν ξέρει λεπτομέρειες, είναι σίγουρος ότι στο τέλος θα διαφημίζεται κάποιο ενεργειακό ποτό…

Οι οιωνοί δεν ήταν καθόλου καλοί, έγινε μια φιλότιμη προσπάθεια για αξιοπρεπή εμφάνισή μας στη Στοκχόλμη, ένα μέλος του συγκροτήματος, ο Ηλίας Κεσίδης, παραχώρησε ευγενικά τη θέση του στον (και χορευτή) Βασίλη Ρόξενο, δυστυχώς όμως, το "Utopian Land" δεν πέρασε στον τελικό, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από τότε που καθιερώθηκε το σύστημα των ημιτελικών (2004).



Απόψε το βράδυ λοιπόν, η Ε.Ρ.Τ. θα πρέπει να ξεχάσει τις υψηλότατες τηλεθεάσεις της τελευταίας 15ετίας (από 50% έως και 92,6%). Και ας ευχηθούμε η Κύπρος με το ροκ κομμάτι "Alter Ego", των "Minus One" και η Ρωσία με το "You are the only one", σε μουσική Δημήτρη Κοντόπουλου και χορογραφία Φωκά Ευαγγελινού, να καταλάβουν κάποιες από τις πρώτες θέσεις, για να υπάρχει, έστω κι έτσι, λίγο άρωμα Ελλάδας στην κορυφή της μουσικής Ευρώπης!