Σουδάν - Νότιο Σουδάν: Σύγκρουση με φόντο το πετρέλαιο

Την περασμένη Κυριακή ξέσπασαν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ αντιμαχόμενων μονάδων του στρατού στην Τζούμπα, πρωτεύουσα του Νότιου Σουδάν. Ο πρόεδρος της χώρας Σάλβα Κιίρ δήλωσε ότι κατεστάλη απόπειρα πραξικοπήματος κατά της κυβέρνησής του και κατηγόρησε ευθέως ως ιθύνοντα νου της κίνησης τον πρώην αντιπρόεδρο της χώρας Ρίεκ Ματσάρ.

Ο τελευταίος, από την πλευρά του, σε συνέντευξη του στο δίκτυο BBC από άγνωστη τοποθεσία - καθώς καταζητείται από τις αρχές - αρνήθηκε τις κατηγορίες, σημειώνοντας μάλιστα ότι δεν υπήρξε καμιά απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά συγκρούσεις οι οποίες προκλήθηκαν από μέλη της προεδρικής φρουράς που διαφώνησαν μεταξύ τους. Προσέθεσε δε ότι ο πρόεδρος προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το συμβάν ως πρόφαση για να εξοντώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους ώστε να εδραιώσει την εξουσία του.

Ο Ρίεκ Ματσάρ απολύθηκε μαζί με όλο το υπουργικό συμβούλιο τον περασμένο Ιούλιο από τον πρόεδρο Κιίρ. Η εξέλιξη χαρακτηρίστηκε από τα διεθνή μέσα ως απόρροια της εξελισσόμενης μάχης εξουσίας εντός του κυβερνώντος κόμματος. Έκτοτε οι ήδη προβληματικές σχέσεις των δύο ανδρών έγιναν συγκρουσιακές. Ο Ματσάρ την επομένη της απόλυσης του ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει την προεδρία της χώρας στις επερχόμενες εκλογές του 2015 και κατήγγειλε τον Κιίρ για δικτατορικές πρακτικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρίεκ Ματσάρ είναι ηγετικό στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Σουδάν (SPLM).

Πολλοί φοβούνται την εξάπλωση της κρίσης σε όλη τη χώρα και την αναζωπύρωση της φυλετικής βίας. Οι συγκρούσεις επεκτάθηκαν στη Μπορ και, όπως ανακοίνωσε ο στρατός, η περιοχή έπεσε στα χέρια των ανταρτών.

Ο ΟΗΕ κάνει λόγο για περίπου 500 νεκρούς από την έναρξη των συγκρούσεων την Κυριακή.

Το νεότερο κράτος του κόσμου

Το Νότιο Σουδάν αποτελεί το νεότερο κράτος του κόσμου, καθώς  ανεξαρτητοποιήθηκε μόλις το 2011 ύστερα από δεκαετίες εμφύλιας σύρραξης. Με την απόσχισή του από το Σουδάν πήρε τα ¾ της συνολικής παραγωγής πετρελαίου της ενιαίας πάλαι ποτέ χώρας, γεγονός που αποτελεί αγκάθι στις σχέσεις των δύο χώρων. Τα κρατικά του έσοδα προέρχονται κατά 98% περίπου από τις εξαγωγές πετρελαίου. Ωστόσο, όντας περίκλειστο κράτος, για την εξαγωγή του πετρελαίου του εξαρτάται από τους κινεζικής κατασκευής αγωγούς που βρίσκονται στο έδαφος του Σουδάν. Το Σουδάν χρησιμοποιεί τους αγωγούς ως μέσο πίεσης του Νότιου Σουδάν. Οι εντάσεις στις σχέσεις των δύο χωρών οδήγησαν στο πάγωμα της παραγωγής πετρελαίου για 15 μήνες, γεγονός που αφυδάτωσε οικονομικά το νεόκοπο Νότιο Σουδάν που εξαρτιόταν πλέον από διεθνείς φιλανθρωπίες για την επιβίωση του. Αν και πλούσιο σε ενεργειακούς πόρους είναι από τα φτωχότερα κράτη της Αφρικής.