Stream Wars: Η συμφωνία που ίσως φέρει το τέλος του Χόλιγουντ

Τα θεμέλια του Χόλιγουντ κλυδωνίζονται και το μέλλον του κινηματογράφου δείχνει όλο και πιο αβέβαιο. Για να μιλήσουμε με στοιχεία, αναμένεται ότι με το τέλος του 2025 το παγκόσμιο box office θα σημειώσει πτώση 13% σε σχέση με την προ-πανδημική εποχή. Κι αυτό ενδεχομένως συμβαίνει όχι γιατί ο κόσμος αποφεύγει να κλειστεί σε μια σκοτεινή αίθουσα με άλλους εκατό και βάλε νοματαίους, ούτε γιατί έχει στερέψει η κάνουλα με τις ιδέες και δεν βγαίνουν πια καλές ταινίες. Ισα-ίσα. Απλώς οι συνδρομητικές πλατφόρμες κάθε χρόνο, όλο και περισσότερο, κερδίζουν στα σημεία: ο κόσμος δείχνει να προτιμάει να παρακολουθεί ταινίες, έστω και με χρονοκαθυστέρηση, από τον καναπέ του από το να πληρώνει υπερτιμημένα εισιτήρια και χρυσοπληρωμένα ποπ κορν. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Η δική μας ιστορία αφορά το Netflix, την πιο δημοφιλή από τις συνδρομητικές πλατφόρμες, με 300 εκατομμύρια συνδρομητές παγκοσμίως σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, που πριν από λίγους μήνες ανακοίνωσε την πρόθεσή του να εξαγοράσει τη Warner Bros. Discovery, παρακλάδι της οποίας είναι και το HBO, έναντι 82,7 δισ. δολαρίων. Η επικείμενη συγχώνευση των δύο κολοσσών ξεσήκωσε ακαριαία θύελλα αντιδράσεων από τρία μέτωπα: των καταναλωτών, της κινηματογραφικής κοινότητας και τελικά και της αμερικανικής κυβέρνησης.



Γιατί; Γιατί έτσι το Netflix θα αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα εκατοντάδων ταινιών μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες κινηματογραφικής παραγωγής με ιστορία που μετράει πάνω από έναν αιώνα -102 χρόνια για την ακρίβεια-, αλλά και το περιεχόμενο ενός από τα μεγαλύτερα δίκτυα καλωδιακής τηλεόρασης, του HBO. Αυτό με τη σειρά του θα σημαίνει ότι το σούπερ ενισχυμένο πλέον Netflix θα κατέχει το 30% με 40% της αγοράς - κι αυτό θα του επιτρέπει να καθορίζει τους όρους δέσμευσης των καταναλωτών, των δημιουργών και των διανομέων. Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος να αυξηθούν κατακόρυφα οι μηνιαίες συνδρομές είναι παραπάνω από ορατός - γιατί ποια συνδρομητική πλατφόρμα θα μπορεί να προσφέρει αντάξιο περιεχόμενο και καλύτερες τιμές; Το Netflix θα παίζει μπάλα στο δικό του γήπεδο χωρίς σοβαρό αντίπαλο. Θα είναι παντοδύναμο.

Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμα και η κυβέρνηση Τραμπ ασχολείται επισταμένα με το θέμα και δείχνει ότι δεν βλέπει την επικείμενη συμφωνία με καλό μάτι. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, ανώτεροι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ανησυχούν για την πιθανή πάταξη του ανταγωνισμού, μιλούν για τον κίνδυνο ολιγοπωλίου και αφήνουν να εννοηθεί ότι η FTC (η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου) θα αναγκαστεί να ξεκινήσει μία εις βάθος έρευνα της συναλλαγής. Ηδη από τον Οκτώβριο, οι μετοχές του Netflix είναι σε ελεύθερη πτώση, αλλά το αυτί του -αν είχε- δεν ιδρώνει.


Είναι αλήθεια ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια το Netflix προτιμούσε να επενδύει σε δικό του πρωτότυπο υλικό - ως επί το πλείστον σειρές που σάρωναν στις υποψηφιότητες στα Emmy και τις Χρυσές Σφαίρες, από τα «House of Cards» και «Orange is the New Black» μέχρι τα «Strangers Things», «Wednesday» και «Squid Game». Ο κατάλογος είναι ατελείωτος εδώ που τα λέμε. Αλλωστε ο Ελληνομερικανός συν-διευθύνων σύμβουλος του Netflix Τεντ Σαράντος αρεσκόταν να δηλώνει ότι «προτιμάμε να είμαστε δημιουργοί παρά αγοραστές».




Επειτα το Netflix έστρεψε το βλέμμα του και στον κινηματογράφο επενδύοντας χρήματα και ιδέες σε ταινίες που έκαναν πρεμιέρα στα πιο έγκριτα κινηματογραφικά φεστιβάλ -όπως Καννών και Βενετίας- και μετά από ένα σύντομο πέρασμα από τις αίθουσες -τόσο όσο χρειαζόταν για να μπορούν να μπουν στην κούρσα των Οσκαρ- κατέληγαν να στριμάρονται στην πλατφόρμα που τις γέννησε. Βλέπε «Roma», «The Irisman», «A Marriage Story», «Mank», «The Power of the Dog», «Don’t Look Up», «Maestro», «Emilia Pérez», «The Two Popes», «The Lost Daughter», «Blonde»... Ο κατάλογος μοιάζει επίσης ατελείωτος, με πιο πρόσφατες προσθήκες μεταξύ άλλων τα φετινά «Φρανκεστάιν» και «Τζέι Κέλι». Αρχής γενομένης από το 2019 και το ασπρόμαυρο «Roma» του Αλφόνσο Κουαρόν, το Netflix μετράει ήδη 168 οσκαρικές υποψηφιότητες και 26 χρυσά αγαλματίδια. Not bad, όπως θα έλεγε και ο Σαράντος. Το μεγάλο ερώτημα, λοιπόν, είναι γιατί η συνδρομητική πλατφόρμα αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή την εξαγορά. Η απλή απάντηση είναι: γιατί μπορεί.

Τα μαντάτα είναι δυσοίωνα και για τον ήδη πληγωμένο κινηματογράφο. Οι δημιουργοί και οι σινεφίλ τρέμουν στην ιδέα ότι όλο και λιγότερες ταινίες θα βρίσκουν τον δρόμο τους προς τις αίθουσες, με δεδομένο ότι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες κινηματογραφικής παραγωγής, δηλαδή η Warner Bros., θα γίνει μαγαζάκι του Netflix.
Το οποίο εξαρχής είχε δείξει την πρόθεσή του να προβάλλει τις ταινίες παραγωγής του για ελάχιστες εβδομάδες στους κινηματογράφους. Το έχουμε ήδη ξεκαθαρίσει ότι η θέση των ταινιών του είναι στο σπίτι τους, δηλαδή στο ίδιο το Netflix. Γι’ αυτό και όλοι όσοι εργάζονται στην κινηματογραφική βιομηχανία, από τους σεναριογράφους, τους σκηνοθέτες, τους παραγωγούς και τους ηθοποιούς μέχρι τους κάμεραμεν και τους φροντιστές, τάσσονται με σθένος κατά αυτής της συμφωνίας. Η Τζέιν Φόντα και ο Τζέιμς Κάμερον, για παράδειγμα, έδωσαν σε διαφορετικές περιστάσεις τον ίδιο χαρακτηρισμό για την επικείμενη συγχώνευση: «καταστροφή». Με λίγα λόγια, nobody wants this, για να δανειστούμε τον τίτλο μίας από τις τρέχουσες κωμικές σειρές του Netflix. Κι ας ισχυρίζονται τόσο ο Σαράντος όσο και ο έτερος διευθύνων σύμβουλος Γκρεγκ Πίτερς ότι αυτή η συμφωνία θα είναι προς όφελος και των καταναλωτών και των δημιουργών. Κανείς δεν τους πιστεύει.




H υπόθεση πήρε διαστάσεις θρίλερ όταν στη μάχη μπήκε και η Paramount Skydance με μπροστάρη τον διευθύνοντα σύμβουλό της Ντέιβιντ Ελισον, γιο του πολυδισεκατομμυριούχου Λάρι Ελισον της Oracle. Ο Ελισον, λοιπόν, χαρακτήρισε την οικονομική προσφορά του Netflix «κατώτερη» και αντεπιτέθηκε προτείνοντας κατευθείαν στους μετόχους της Warner Bros.108,4 δισ. δολάρια, αγκαζέ με την υπόσχεση στην κινηματογραφική κοινότητα ότι με τη συγχώνευση της Warner Bros. και της Paramount Skydance η βιομηχανία της ψυχαγωγίας θα γίνει καλύτερη. «Πιστεύουμε ότι η προσφορά μας θα δημιουργήσει ένα ισχυρότερο Χόλιγουντ», ήταν η επωδός του. Tυχαίo ή και όχι Νο1: στις 7 Δεκεμβρίου, μία μέρα πριν από την επιθετική προσφορά της εταιρείας του, ο Ελισον είχε παραβρεθεί στην τελετή απονομής των Τιμητικών Διακρίσεων Κέντρου Κένεντι με οικοδεσπότη τον Ντόναλντ Τραμπ. Τυχαίο ή και όχι Νο2: Ανάμεσα στις ιδιωτικές εταιρείες επενδυτικού κεφαλαίου που στηρίζουν την προσφορά της Paramount Skydance βρίσκεται και η Affinity Partners, ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Τραμπ. Μίλησε κανείς για προσωπική εμπλοκή του Αμερικανού προέδρου; Περίπου όλοι.

Τo μεγάλο ερώτημα είναι γιατί μια εταιρεία όπως η Warner Bros. δέχεται να γίνει αντικείμενο προς πώληση. Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου ταινίες της όπως το «One Battle After Another» του Πολ Τόμας Αντερσον και το «Sinners» του Ράιαν Κούγκλερ κάνουν θριαμβευτική πορεία στο box office. Ειδικά η δεύτερη, μετά από μια χλιαρή υποδοχή τις πρώτες ημέρες προβολής της στις αίθουσες, έχει φτάσει πλέον να θεωρείται η ταινία που έκοψε τα περισσότερα εισιτήρια φέτος - πάνω από 260 εκατ. δολάρια. Και φυσικά υπάρχει πάντα το θελκτικό αρχείο της, για το οποίο κονταροχτυπιούνται τώρα το Netflix και η Paramount Skydance - από τα animated της Looney Tunes και τα άπαντα των «Χάρι Πότερ», «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών», «Χόμπιτ», «Σούπερμαν», «Μπάτμαν» και «Matrix» μέχρι τα «Seven», «Πράσινο Μίλι», «Ο Εξολοθρευτής» και τα σίκουέλ του, «Σέρλοκ Χολμς», και ακόμα πιο παλιά, «Η Αυτοκρατορία του Ηλιου», «Μπόνι και Κλάιντ», «Επαναστάτης χωρίς Αιτία», «Οσα Παίρνει ο Ανεμος»... Πώς να χωρέσουν σε λίγες γραμμές 102 χρόνια δημιουργίας; Εξ ου και ως μήλον της Εριδος, η Warner Bros. είναι εξόχως ζουμερή.



Αυτό το μήλο, όμως, σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιεύματα -κυριολεκτικά επί του πιεστηρίου-, μάλλον δεν θα το δαγκώσουν ο Ελισον και η παρέα του. Αφενός στις 17 Δεκεμβρίου, η Affinity Partners -ήτοι ο γαμπρός του Τραμπ- απέσυρε την οικονομική της στήριξη στην Paramount Skydance και αφετέρου, την ακριβώς επόμενη μέρα, το διοικητικό συμβούλιο της Warner Bros. απάντησε στον Ελισον με ένα μεγάλο «Οχι», συνοδεία της επεξήγησης ότι η πρόταση «ενέχει κινδύνους». Η Warner Bros. προς το παρόν παραμένει πιστή στο Netflix. Μπορεί όμως η Paramount να καταθέσει έτσι απλά τα όπλα; Και γιατί ο Τραμπ -αν όντως εμπλεκόταν- αποσύρθηκε από τον αγώνα; Ο πρώτος κύκλος της νέας σειράς θρίλερ κλείνει με αγωνία. Η συνέχεια αναμένεται συναρπαστική 

Φωτογραφίες: getty images/ideal image