Δυσλεξία και Αγγλικά

Μπορούν οι μαθητές με δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες να έχουν επιτυχία στην εκμάθηση των αγγλικών ως ξένη γλωσσά; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ένα έξυπνο και ικανό παιδί με δυσλεξία να πετύχει σε μια τόσο σημαντική δεξιότητα για τη ζωή όπως αυτή της εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας;

Σύμφωνα με την καθηγήτρια αγγλικών και ειδική παιδαγωγός κα. Αγγελική Παππά, τα παιδιά με δυσλεξία μπορούν να πετύχουν στην εκμάθηση της αγγλικής ως ξένη γλώσσα. Οι μαθητές με δυσλεξία έχουν φυσιολογική ή και άνω του μέσου όρου νοημοσύνη και αν δεν μπορούν να μάθουν με τον τρόπο που εμείς διδάσκουμε, τότε προφανώς πρέπει να μάθουμε να διδάσκουμε με τον τρόπο που εκείνα μαθαίνουν.

Απαντάει η κα. Αγγελική Παππά

Τι συμβαίνει όταν ένα παιδί με δυσλεξία θέλει να μάθει ξένες γλώσσες; Αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα με τη μητρική του γλώσσα;

Δεν είναι λίγοι οι  γονείς και οι εκπαιδευτικοί που εκφράζουν τις αμφιβολίες τους για το εάν τα παιδιά με δυσλεξία θα πρέπει να μαθαίνουν ξένες γλώσσες, δεδομένης της δυσκολίας τους στην μητρική τους γλώσσα. Είναι αλήθεια ότι τα προβλήματα στην ανάγνωση και γραφή (φωνολογική επίγνωση) στην μητρική γλώσσα ενός παιδιού με δυσλεξία καθώς επίσης οι δυσκολίες του στις δεξιότητες μελέτης (οργάνωση της μνήμης, κατανόηση κειμένου, μεταγνωστικές ικανότητες) μεταφέρονται και εμποδίζουν την εξέλιξη του στις ξένες γλώσσες. Παρολαυτά, για τους εκπαιδευτικούς που πιστεύουν στο δικαίωμα όλων των παιδιών να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών και ιδιαιτέρα της αγγλικής που είναι πλέον απαραίτητη δεξιότητα στη ζωή όλων των ανθρώπων, το δίλλημα δεν εντοπίζεται στο εάν θα πρέπει να μαθαίνουν ξένες γλώσσες αλλά στο πώς θα πρέπει να διδάσκονται τις γλώσσες αυτές.  

Πόσο εύκολο είναι για ένα δυσλεκτικό παιδί να μάθει αγγλικά;

Σύμφωνα με μελέτες τα Αγγλικά είναι η πιο δύσκολη γλώσσα για τα άτομα με δυσλεξία. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί η αγγλική γλώσσα είναι μια μη φωνητική γλώσσα (άλλα διαβάζουμε και άλλα γράφουμε), έχει 26 γράμματα με 44 ήχους (!), χαρακτηρίζεται ως αδιαφανής λόγω του ότι στη συντριπτική πλοιοψειφία των αγγλικών προγραμμάτων σε σκολεία και φροντιστήρια δε διδάσκονται ορθογραφικοί και φωνολογικοί  κανόνες ενώ θα έπρεπε και έχει γραφήματα με καθρεφτικές διαφορές και ομοιότητες ( b, d, p, q, g) που δυσκολεύουν πολύ τα άτομα με δυσλεξία τόσο στην ανάγνωση όσο και στην γραφή. Σε σχέση με την ελληνική γλώσσα που είναι φωνητική, τα λάθη που παρουσιάζουν οι μαθητές με δυσλεξία διαφέρουν. Στην μεν ελληνική τα λάθη είναι γραμματικά, ενώ στην αγγλική τα λάθη είναι κυρίως φωνολογικά.

Για να μπορέσει λοιπόν ο μαθητής με δυσλεξία να διδαχτεί τα αγγλικά με επιτυχία, θα πρέπει το μάθημα να προσαρμόζεται απαραίτητα στις ανάγκες, ενδιαφέροντα, ικανότητες, μαθησιακό στυλ και επίπεδο ετοιμότητας του στη ξένη γλώσσα και η διδασκαλία να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο πολυαισθητηριακή και βιωματική. Για τους παραπάνω λόγους είναι αυτονόητο ότι η αγγλική ως ξένη γλώσσα μπορεί να διδαχτεί αποτελεσματικά σε μαθητές με δυσλεξία μόνο από καθηγητές αγγλικών-ειδικούς παιδαγωγούς με εξειδίκευση στη δυσλεξία και σε άλλες ειδικές ή γενικές μαθησιακές δυσκολίες.

Το πρόγραμμα «I love dyslexia»

Το I love dyslexia είναι ο πρώτος και μοναδικός εξειδικευμένος χώρος στην Ελλάδα για τη διδασκαλία των αγγλικών σε μαθητές (παιδιά, εφήβους, ενήλικες) με δυσλεξία και άλλες μαθησιακές ανάγκες, που δημιουργήθηκε μετά από πολύχρονη ερεύνα και εμπειρία στη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.

Κατά την διάρκεια των μαθημάτων χρησιμοποιούνται πρωτοποριακό εκπαιδευτικό υλικό και τεχνικές διδασκαλίας, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται εντυπωσιακά η συγκέντρωση, το κίνητρο και η οργάνωση της μνήμης όπως και η  γενική επίδοση στη ξένη γλώσσα, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και τη ψυχολογία των μαθητών.

Ειδικευμένοι καθηγητές αγγλικών/ειδικοί παιδαγωγοί εφαρμόζουν το πρόγραμμα ‘I LEARN’ που  εφαρμόζεται αποκλειστικά στο I love dyslexia και που αποτελείτε από έναν ολοκληρωμένο συνδυασμό κατάλληλων τεχνικών διδασκαλίας και εξειδικευμένων λογισμικών  για διαδραστικούς  πίνακες και υπολογιστές, μετατρέποντας τις παραδοσιακές αίθουσες σε ‘ψηφιακές βιωματικές τάξεις’ με χρώμα, εικόνα, ήχο και κίνηση και φαντασία.

«Με αυτόν τον τρόπο ενδυναμώνεται το ενδιαφέρον, η επίδοση αλλά και η σταδιακή εξέλιξη των μαθητών ξεκλειδώνοντας το δυναμικό τους και βοηθώντας τους να  ανακαλύψουν την  αυτοδύναμη, ανεξάρτητη πλευρά του εαυτού τους», επισημαίνει η κ. Παππά.

Πέρα από τα τακτικά εξειδικευμένα μαθήματα της τάξης, στο I love dyslexia διοργανώνονται βιωματικές δραστηριότητες στην αγγλική γλώσσα τις περιόδους των διακοπών τόσο για τους υπάρχοντες μαθητές του όσο και για παιδιά που δεν παρακολουθούν μαθήματα στο χώρο. Στις δραστηριότητες αυτές παίρνουν μέρος παιδιά διαφορετικών ηλικιών και μαθησιακής ετοιμότητας στην αγγλική όπου τα μικρότερα ηλικιακά ή αρχάρια μαθαίνουν από τα μεγαλύτερα ή πιο προχωρημένα, ενώ τα μεγαλύτερα ή πιο προχωρημένα διδάσκουν και καθοδηγούν τα μικρότερα ή αρχάρια αντιστοίχως.

Είναι μια διαδικασία που στοχεύει στη δημιουργική απασχόληση των παιδιών μέσα από χαρούμενες δραστηριότητες στην αγγλική γλώσσα, στην κοινωνικοποίηση και ευεργετική αλληλεπίδραση των παιδιών μεταξύ τους, καθώς και στη βιωματική μάθηση και αγάπη για τα αγγλικά. Μερικές από τις δραστηριότητες μας είναι το drama teaching (θεατρική και μουσική παράσταση στα αγγλικά), art exhibition (έκθεση τέχνης) με εκθέματα που δημιουργούνται με βάση τη φαντασία, την κριτική σκέψη και τη χρήση της αγγλικής γλώσσας, επισκέψεις σε χώρους όπου πραγματοποιούνται βιωματικές δραστηριότητες στην αγγλική γλώσσα,  καθώς και διαγωνισμοί κιναισθητικών, πολυαισθητηριακών, επιτραπέζιων και ομαδικών παιχνιδιών γνώσεων ή/και μυστηρίου στην αγγλική με έπαθλο έκπληξη για όλους τους παίκτες!