Τα αδίστακτα κόλπα των καρτέλ: Κοκαΐνη μέσα σε τόνους κοπριάς, υποβρύχια, ακόμα και ρουκέτες σε πλοία της γραμμής

Πέντε τόνους κοκαΐνης, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, είχε κρυμμένους στα αμπάρια του πλοίου του ο συλληφθείς Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, ο οποίος απέκτησε και το παρατσούκλι «Ελληνας Εσκομπάρ». Ο ιδιοκτήτης του σκάφους κατηγορείται ότι είχε στήσει ένα τεράστιο κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών και ξεπλύματος μαύρου χρήματος, με τα έσοδα να είναι άνω των 100 εκατ. ευρώ, όμως αρνείται τις κατηγορίες.

Είναι πολύ… mainstream για τα καρτέλ η διακίνηση ναρκωτικών μέσω ναυλωμένων ή ιδιόκτητων πλοίων και άλλων σκαφών ή αεροπλάνων, αλλά όχι ιδιαίτερα… ευρηματική. Με σκοπό να ξεφύγουν από τα ραντάρ των διωκτικών αρχών, τα μέλη των καρτέλ εφευρίσκουν τους πιο τρελούς και ευφάνταστους τρόπους για να μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες κοκαΐνης και όχι μεταξύ χωρών, κυρίως, όμως, για να τις περάσουν από την αμερικανική ήπειρο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στην Ευρώπη.

Drones, υποβρύχια και submersibles, δηλαδή ημιβυθιζόμενα σκάφη που ταξιδεύουν με την οροφή τους ίσα- ίσα πάνω στον αφρό ώστε να μην εντοπίζονται, τεράστιες ρουκέτες που δένονται επάνω σε πλοία της γραμμής, μαγνητικές γιγαντιαίες «βαλίτσες» που εφάπτονται στα ύφαλα καραβιών των οποίων τα πληρώματα είναι ανυποψίαστα ως προς το τι μεταφέρουν, φορτία που αποκολλώνται από τα πλοία της γραμμής και τα μαζεύουν δύτες. Πλοία μεταφοράς βοοειδών, όπου τα σκυλιά αδυνατούν να εντοπίσουν τη μυρωδιά των ναρκωτικών μέσα σε τόνους κοπριάς, φορτία ξυλείας στα οποία οι κορμοί είναι γεμάτοι με κοκαΐνη, μέχρι και… μαγικά για να γίνει αόρατο το ναρκωτικό, είναι μερικοί από τους τρόπους που προτιμώνται. Οι Αρχές συχνά μιλούν για «ευρηματικές μεθόδους απόκρυψης». Κάποιες φορές, η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία. Κοκαΐνη μέσα σε κονσέρβες τόνου, μέσα σε κορμούς δέντρων, ακόμη και ενσωματωμένη χημικά σε υφάσματα που μετά «ξεπλένονται» σε εργαστήρια. Αν δεν ήταν τόσο τραγικές οι συνέπειες, θα μπορούσε κανείς να γελάσει με την εφευρετικότητα.

Στις θαλάσσιες λεωφόρους

Περισσότερο από το 80% της κοκαΐνης που φτάνει στην Ευρώπη ταξιδεύει διά θαλάσσης. Οχι γιατί είναι ρομαντικό, αλλά γιατί είναι πρακτικό. Ο Ατλαντικός είναι μεγάλος, τα πλοία πολλά και τα κοντέινερ αναρίθμητα. Μόνο στα μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια, όπως το Ρότερνταμ, η Αμβέρσα ή το Αμβούργο, περνούν δεκάδες εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια τον χρόνο. Ο έλεγχος όλων είναι απλώς αδύνατος.

Τα καρτέλ της Λατινικής Αμερικής, κυρίως κολομβιανά και μεξικανικά, το γνωρίζουν καλά. Χρησιμοποιούν εμπορικά, φορτηγά πλοία, ακόμη και πλοία μεταφοράς ζώων. Τα ναρκωτικά κρύβονται μέσα σε νόμιμα φορτία: μπανάνες, καφέ, κακάο, κατεψυγμένο κρέας. Η τεχνική έχει όνομα: «rip-on, rip-off». Το κοντέινερ φορτώνεται με το νόμιμο προϊόν, ανοίγεται κρυφά σε κάποιο λιμάνι της Λατινικής Αμερικής, προστίθεται η κοκαΐνη και σφραγίζεται ξανά. Στην Ευρώπη, συνεργάτες μέσα στο λιμάνι φροντίζουν να εξαφανίσουν το εμπόρευμα πριν το καταλάβουν οι Αρχές.

Οι ποσότητες δεν είναι αστείες. Ενα μόνο κοντέινερ μπορεί να κρύβει από 200 μέχρι και 1.000 κιλά κοκαΐνης. Με τιμή χονδρικής στην Ευρώπη που κυμαίνεται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ το κιλό, μιλάμε για φορτία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων.

Η αεροπορική μεταφορά δεν είναι η κύρια επιλογή για μεγάλες ποσότητες, αλλά παίζει τον ρόλο της. Ιδιωτικά τζετ, μικρά αεροσκάφη και, φυσικά, εμπορικές πτήσεις με «μουλάρια». Ενας άνθρωπος μπορεί να μεταφέρει στο σώμα ή στις αποσκευές του λίγα κιλά. Δεν ακούγεται πολύ, αλλά όταν το κάνεις εκατοντάδες φορές, τα νούμερα ανεβαίνουν.

Τα ιδιωτικά αεροσκάφη, που απογειώνονται από απομονωμένα αεροδρόμια στη Λατινική Αμερική, προσγειώνονται σε εξίσου διακριτικά σημεία στην Ευρώπη ή στη Βόρεια Αφρική. Είναι ακριβή μέθοδος, αλλά για ορισμένα καρτέλ, κυρίως μεξικανικά, η ταχύτητα αξίζει το κόστος.

Τα «ναρκο-πλοία» και οι πλωτές πατέντες

Οταν τα μεγάλα πλοία γίνονται επικίνδυνα, τα καρτέλ κατεβάζουν κλίμακα. Τα λεγόμενα ημιβυθιζόμενα σκάφη, γνωστά και ως narco-subs, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα. Κατασκευασμένα πρόχειρα σε ζούγκλες της Κολομβίας, χαμηλά στο νερό, με μικρό ίχνος στα ραντάρ, μπορούν να μεταφέρουν από 3 έως 5 τόνους κοκαΐνης σε ένα ταξίδι.

Δεν είναι υποβρύχια με την κυριολεκτική, ναυτική έννοια. Είναι πλωτές πατέντες, συχνά επικίνδυνες για τα ίδια τα πληρώματα. Ομως κάνουν τη δουλειά τους. Οταν εντοπιστούν, συνήθως βυθίζονται επίτηδες για να χαθεί το φορτίο και τα αποδεικτικά στοιχεία. Οι ναύτες συλλαμβάνονται, τα καρτέλ χάνουν το εμπόρευμα αλλά όχι το παιχνίδι. Εντοπίζονται λιγότερο συχνά από ραντάρ και τις διωκτικές αρχές γενικότερα και γι’ αυτό χρησιμοποιούν πολύ ανοιχτές διαδρομές, πλέοντας από τις ακτές της Κολομβίας έως τις περιοχές της ΑΟΖ του Μεξικού για να παραδώσουν το φορτίο σε πλοία παραλαβής, ενώ σπανιότερα κάνουν το μεγάλο ταξίδι μέχρι την Ευρώπη, με το μεγάλο ρίσκο απλά να χαθούν. Μπορούν να μεταφέρουν έως και 7 τόνους, είναι δύσκολο να εντοπιστούν και έχουν υψηλό επίπεδο ναυτιλιακής αυτονομίας. Λόγω του χαμηλού κόστους κατασκευής, τα καρτέλ μπορούν να κατασκευάσουν εκατοντάδες τέτοια και να τα πετάξουν ή, καλύτερα, να τα βυθίσουν όταν εκπληρώσουν τον σκοπό για τον οποίο φτιάχτηκαν.

Πλοία μεταφοράς βοοειδών: κοκαΐνη με… μουγκρητά

Τα πλοία μεταφοράς ζώντων ζώων έγιναν πρόσφατα ο νέος αγαπημένος καμβάς των καρτέλ. Τα καταστρώματα είναι ανοιχτά, οι οσμές έντονες και οι έλεγχοι δύσκολοι, γιατί προέχει η «ευζωία» του φορτίου. Επιπλέον, υπάρχει μια γενικότερη απροθυμία ανά τον κόσμο από τα μέλη των ελεγκτικών αρχών να ξοδέψουν χρόνο ανάμεσα σε τόνους περιττωμάτων βοοειδών, μέσα στη μυρωδιά που δεν αντέχεται. Εκεί ακριβώς χωρά η κοκαΐνη: σε αεραγωγούς, σε διπλά δάπεδα, σε δεξαμενές νερού. Τα ζώα ταξιδεύουν από τη Λατινική Αμερική προς τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Ευρώπη, με ενδιάμεσες στάσεις που θολώνουν την ιχνηλασιμότητα. Ενα τέτοιο πλοίο μπορεί να κρύβει εκατοντάδες κιλά χωρίς να τραβήξει βλέμματα. Η ειρωνεία είναι σκληρή: το πιο «αθώο» φορτίο γίνεται το πιο βρώμικο κάλυμμα.

Ημιβυθιζόμενα και narco-subs: βιοτεχνία στη ζούγκλα

Τα ημιβυθιζόμενα δεν είναι μύθος του Netflix. Είναι προϊόντα αυτοσχέδιας ναυπηγικής, φτιαγμένα σε παράνομα ναυπηγεία μέσα στη ζούγκλα. Χαμηλό προφίλ, μικρό θερμικό ίχνος, πλήρωμα 3–5 ατόμων. Μεταφέρουν από 3 έως 5 τόνους κοκαΐνης σε ένα ταξίδι και κινούνται μακριά από τις κλασικές θαλάσσιες λεωφόρους. Αν εντοπιστούν, βυθίζονται. Για τα καρτέλ, η απώλεια είναι υπολογισμένη. Για τα πληρώματα, όχι. Είναι ο πιο θεαματικός και πιο κυνικός τρόπος μεταφοράς.

«Parasite vessels»: οχήματα δεμένα σε πλοία

Μικρά σκάφη ή κάψουλες-δοχεία δένονται εξωτερικά σε μεγάλα εμπορικά πλοία, κάτω από την ίσαλο γραμμή. Το πλοίο δεν γνωρίζει τίποτα. Το φορτίο «κολλάει» σε ένα λιμάνι της Αμερικής και «ξεκολλάει» σε ένα αγκυροβόλιο της Ευρώπης από δύτες. Η μέθοδος εκμεταλλεύεται την απουσία υποχρεωτικών υποβρύχιων ελέγχων και την πίεση χρόνου στα λιμάνια. Είναι χαμηλού κόστους, χαμηλού ρίσκου και υψηλής απόδοσης. Ενα επιτυχημένο δέσιμο αρκεί για να περάσουν δεκάδες κιλά χωρίς καμία γραφειοκρατία.

Jet-set σκάφη και γιοτ: πολυτέλεια ως καμουφλάζ

 Τα σκάφη των «jet setters» δεν κινούν υποψίες. Ταξιδεύουν σε τουριστικές διαδρομές, δένουν σε μαρίνες, φέρουν σημαίες ευκαιρίας. Κάτω από καθίσματα, σε διπλά τοιχώματα, μέσα σε δεξαμενές καυσίμων κρύβονται φορτία εκατοντάδων κιλών. Συχνά ξεκινούν από τη Δυτική Αφρική και καταλήγουν στη Μεσόγειο. Το πλήρωμα μοιάζει με παρέα διακοπών, αλλά λειτουργεί με στρατιωτική πειθαρχία. Η πολυτέλεια δεν είναι επίδειξη, είναι ασπίδα.

Εμπορευματοκιβώτια «rip-on, rip-off»: το κόλπο που δεν πεθαίνει

Το κλασικό παραμένει αήττητο. Νόμιμο φορτίο, παράνομη προσθήκη. Η κοκαΐνη μπαίνει σε κοντέινερ χωρίς να το γνωρίζει ο αποστολέας ή ο παραλήπτης. Στην Ευρώπη, άνθρωποι των καρτέλ μέσα στα λιμάνια αναλαμβάνουν την «ανάκτηση». Το σύστημα αντέχει γιατί στηρίζεται στον όγκο: εκατομμύρια κοντέινερ, λίγοι έλεγχοι. Ένα μόνο κουτί μπορεί να μεταφέρει από 200 έως 1.000 κιλά. Είναι η βιομηχανική εκδοχή του λαθρεμπορίου.

Αέρας με ιδιωτικά τζετ και «μουλάρια»: λίγα αλλά γρήγορα

 Η αεροπορική οδός δεν σηκώνει τόνους, σηκώνει ταχύτητα. Ιδιωτικά τζετ από απομονωμένα αεροδρόμια πετούν σε μικρά ευρωπαϊκά hubs. Παράλληλα, τα «μουλάρια» κάνουν τη βαριά δουλειά των κιλών στο σώμα και στις αποσκευές. Είναι σταγόνα-σταγόνα, αλλά σταθερά. Όταν κλείνουν οι θάλασσες, ο αέρας κρατά τη ροή ζωντανή.

Χημική απόκρυψη: κοκαΐνη που δε φαίνεται

Η κοκαΐνη διαλύεται, απορροφάται, «παντρεύεται» με υφάσματα, χαρτί ή πλαστικά. Στην Ευρώπη, εργαστήρια την «ξεπλένουν» ξανά σε καθαρή μορφή. Οι έλεγχοι βλέπουν προϊόν, όχι ναρκωτικό. Είναι η πιο τεχνική μέθοδος και απαιτεί γνώση, αλλά παρακάμπτει σκάνερ και σκύλους. Όταν το εμπόρευμα γίνεται χημεία, ο έλεγχος γίνεται γρίφος.

Αλιευτικά σκάφη:

Γενικά, πρόκειται για αλιευτικά σκάφη για τον τόνο και τις γαρίδες, τα οποία
ασχολούνται με τη μεταφορά κοκαΐνης και μαριχουάνας και παρέχουν επίσης υποστηρικτικές υπηρεσίες σε σκάφη λαθρεμπορίου.

Τα καρτέλ και οι «παίκτες»

Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται τα κολομβιανά δίκτυα παραγωγής και τα μεξικανικά καρτέλ διανομής. Το καρτέλ της Σιναλόα και το καρτέλ Χαλίσκο Νέα Γενιά είναι από τους βασικούς παίκτες. Δεν καλλιεργούν απαραίτητα την κοκαΐνη, αλλά ελέγχουν τις διαδρομές, τη μεταφορά και τη διανομή.

Στην Ευρώπη, η εικόνα είναι πιο κατακερματισμένη. Ολλανδικά, βελγικά, ιταλικά και βαλκανικά εγκληματικά δίκτυα συνεργάζονται με τα λατινοαμερικανικά καρτέλ. Δεν υπάρχει ένα «ευρωπαϊκό καρτέλ» με την κινηματογραφική έννοια. Υπάρχει μια αγορά συνεργασιών, όπου όλοι κερδίζουν όσο η ροή συνεχίζεται.

Οι εκτιμήσεις για τις ποσότητες ποικίλλουν, αλλά οι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν σε ένα πράγμα: η Ευρώπη καταναλώνει σήμερα περισσότερη κοκαΐνη από ποτέ. Εκατοντάδες τόνοι εισέρχονται κάθε χρόνο, με κατασχέσεις-ρεκόρ που, παραδόξως, συχνά συνοδεύονται από αύξηση της διαθεσιμότητας. Σαν να προσπαθείς να αδειάσεις τη θάλασσα με κουβά.