Ηλίας Μεσσίνας: O αρχιτέκτονας που θα σώσει τη Γη
arxitektonasarthrou

Ηλίας Μεσσίνας: O αρχιτέκτονας που θα σώσει τη Γη

Οι εβδομάδες οικολογίας που ξεκίνησαν ως θεσμός πριν από 20 χρόνια στην Αίγινα έχουν περιοδεύσει σε 17 χώρες έως τώρα, γνωρίζοντας όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση.O πρωτοπόρος πίσω από το Ecoweek δείχνει τον δρόμο για τη σωτηρία του περιβάλλοντος

GALA: Πώς κινητοποιήθηκε το ενδιαφέρον σας για το περιβάλλον;

ΗΛΙΑΣ ΜΕΣΣΙΝΑΣ: Οταν ήμουν φοιτητής, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, είχα έναν καθηγητή από τον Καναδά ο οποίος μας έλεγε πολύ προχωρημένα πράγματα για την εποχή. Στη συνέχεια ο Αλέξανδρος Τομπάζης, που τον γνώρισα το 1992 στην Αμερική, με ενέπνευσε σε μια ετήσια εκδήλωση της Αμερικάνικης Ενωσης Αρχιτεκτόνων, την AIA. Εκεί είχε μιλήσει και ο δήμαρχος της βραζιλιάνικης πόλης Κουριτίμπα, Ζάιμε Λέρνερ, ο οποίος είχε κάνει ήδη σημαντικές οικολογικές παρεμβάσεις, όπως ειδικά λεωφορεία, χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών κ.λπ. Κι έτσι, μου μπήκε στο μυαλό η ιδέα ότι θα έπρεπε να ενταχθώ κι εγώ στην ομάδα αυτή των ανθρώπων που ηγείται κατά κάποιον τρόπο στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος.


G.: Πώς συλλάβατε την ιδέα του Ecoweek;

Η.Μ.: Ξεκίνησε το 2005 στην Αίγινα, όπου ζούσα μόνιμα τότε. Είχα αρχίσει να σπουδάζω στο αρχιτεκτονικό πρόγραμμα «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» στο ΕΜΠ, με καθηγητή τον αείμνηστο Δημήτρη Ρόκο, και μέσα από τις σχετικές διαλέξεις και εργασίες μού γεννήθηκε η ανάγκη να κάνω κάτι. Ηταν τόσο δυνατή η πληροφορία για τη δραματική κατάσταση του πλανήτη αλλά και της αδιαφορίας της ανθρωπότητας που σκέφτηκα να δραστηριοποιηθώ. Συνέβαλε και το γεγονός ότι τότε είχα γίνει πατέρας για δεύτερη φορά. Η αίσθηση ευθύνης επομένως είχε μεγαλώσει. Ετσι οργάνωσα στην Αίγινα μια ημερίδα για οικολογική δόμηση. Πήγε τόσο καλά που σκέφτηκα: «Ωραία, αν θέλει όμως να έρθει περισσότερος κόσμος, μια μέρα δεν φτάνει». Οπότε αποφάσισα να οργανώσω κάτι σαν ένα φεστιβάλ οικολογίας, στην Αίγινα πάντα, το οποίο θα διαρκούσε μία εβδομάδα. Είχα φέρει ένα Toyota Prius για test drive, υπήρχε εργαστήριο για τα παιδιά, κάναμε κλήρωση κομποστοποιητών... Συμμετείχε και ο Αλέξανδρος Τομπάζης, ο οποίος μας παρουσίασε την κατοικία που είχε σχεδιάσει στην Πέρδικα. Ηταν μια πολύ ζωντανή εβδομάδα εκδηλώσεων για διαφορετικά κοινά και ηλικίες με κοινό παρονομαστή το περιβάλλον. Γεννήθηκε έτσι το Ecoweek.


G.: Μια ιδέα που τελικά έχει ταξιδέψει σε 17 χώρες, σωστά;

Η.Μ.: Ναι, σιγά-σιγά η εκδήλωση άρχισε να αποκτά δυναμική αλλά και ιδιαίτερη προβολή από τα ΜΜΕ. Τη δεύτερη χρονιά μπήκαν ως χορηγοί στο Ecoweek η Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και κάποιοι μάς πρότειναν να οργανώσουμε στην Κύπρο το επόμενο. Την τρίτη χρονιά, λοιπόν, προβάλαμε και την ταινία «Μια ενοχλητική αλήθεια» του Αλ Γκορ σε δεκάδες σχολεία στη Μεγαλόνησο και την Ελλάδα με θεαματική απήχηση. Το 2007 φέραμε τον ίδιο τον Αλ Γκορ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Σταδιακά άρχισα να εστιάζω περισσότερο στην αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό. Το 2008 οργανώσαμε, με την ομάδα που είχε σχηματιστεί πια, ένα διεθνές συνέδριο στο Ζάππειο, στο πλαίσιο του οποίου προσκαλέσαμε στην Αθήνα τον Μαλαισιανό Κεν Γιανγκ. Είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες στον κόσμο με ειδίκευση στους πράσινους ουρανοξύστες, τον είχαν συμπεριλάβει μάλιστα στη λίστα με τις «50 προσωπικότητες που θα σώσουν τον πλανήτη». Η επιτυχία ήταν τέτοια που ακολούθησαν προτάσεις για Ecoweek στο Μιλάνο, μετά στο Βελιγράδι, στο Βουκουρέστι, στο Τελ Αβίβ, στο Λονδίνο, στη Δανία, στο Ισραήλ και σε άλλα μέρη.

G.: Πώς μπορούν να γίνουν οι πόλεις πράσινες ενεργειακά;

Η.Μ.: Ας ξεκινήσουμε από ένα κτίριο. Αυτό που έλεγε ο Τομπάζης ήταν ότι πρέπει πρώτα να λύσουμε το κτίριο βιοκλιματικά με παθητικούς τρόπους, όπως προσανατολισμό, σκιασμούς, μόνωση, ώστε να έχει τις λιγότερο δυνατές ανάγκες επιπλέον ενέργειας, οι οποίες, αν χρειαστούν, θα αντληθούν από ανανεώσιμες πηγές στο κτίριο. Το ίδιο σκεπτικό ισχύει και με έναν πολύπλοκο οργανισμό όπως οι πόλεις. Παλιά αντιμετώπιζαν το αστικό τοπίο με μεγαλύτερη ευαισθησία και ισορροπία. Για παράδειγμα, καλλιεργούσαν στον Πειραιά ή στην Αθήνα νεραντζιές ή πορτοκαλιές που έδιναν σκιά, καθάριζαν τον αέρα, συγκρατούσαν το έδαφος και πρόσφεραν τροφή στους φτωχότερους. Οταν αναφερόμαστε σε μια πράσινη πόλη, δεν εννοούμε μόνο τα led στις λάμπες ή τα φωτοβολταϊκά στις στέγες των κτιρίων. Είναι πολύ περισσότερα. Οπως τα υλικά που βάζουμε στους δρόμους. Σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα σε συνεργασία με τον «Δημόκριτο», στοχεύουμε στη χρήση πρωτοποριακών υλικών για ιστορικά κτίρια μηδενικής χρήσης ενέργειας. Οταν ένα κτίριο έχει κλιματιστικά, ουσιαστικά θερμαίνει τον δρόμο. Πρέπει να σκεφτούμε ολιστικά για να λύσουμε το πρόβλημα της πόλης. Να δούμε πώς τα κτίρια μπορούν να έχουν σκιασμό ώστε να χρειάζεται λιγότερη ενέργεια για να δροσιστούν και να θερμαίνουν λιγότερο τον δρόμο. Οταν οι δρόμοι δεν πυρώνουν, τότε μπορείς να ανοίξεις ένα παράθυρο για φυσικό δροσισμό. Τα γυάλινα κτίρια, που είναι τόσο δημοφιλή στην Ελλάδα αλλά και στη Μέση Ανατολή, είναι σκέτα θερμοκήπια. Εχουν ανάγκη σκιασμού από περσίδες, αλλά αν συνδυάζουν και φωτοβολταϊκά επάνω τους, τότε το κτίριο θα παράγει από μόνο του ενέργεια για να δροσιστεί. Το να αλλάξεις/αντικαταστήσεις όλα τα αυτοκίνητα με ηλεκτρικά δεν λέει κάτι γιατί και πάλι καταναλώνεις ενέργεια. Αν η ενέργεια προέρχεται από ανανεώσιμη πηγή, τότε μάλιστα, αυτό μπορεί να είναι μια λύση. Ολα είναι θέμα ισορροπίας, με τα συστήματα να λειτουργούν με ολιστικό και έξυπνο τρόπο, με ισορροπημένη σκέψη και μέτρο στην πράξη.

G.: Ποιο είναι το αγαπημένο σας πράσινο κτίριο;

Η.Μ.: Αρκετά. Υπάρχουν κτίρια που έχουν χτιστεί με φυσικά υλικά, όπως κομπ, πλίθρα ή αχυρόμπαλες. Από λάσπη ή απ’ ό,τι περισσεύει από τη συλλογή του σταριού. Χωρίς τσιμέντο ή χημικά. Ιδιαίτερα μου αρέσει η αρχιτεκτονική του Αιγύπτιου Χασάν Φατί. Μου αρέσουν επίσης τα κτίρια με ανακυκλωμένα υλικά, όπως αυτά των Superuse Studios στην Ολλανδία, οι οποίοι αξιοποιούν παλιά δοκάρια, ξύλινα παράθυρα από παλιά βαγόνια του Ηλεκτρικού που είχαν αποσυρθεί και τμήματα από τουρμπίνες. H Arup, ένα διεθνές γραφείο μηχανικών με έδρα στο Λονδίνο, είχε συνθέσει ένα κτίριο με δύο κελύφη: το ένα είναι τζαμαρία και το άλλο, που βρίσκεται μπροστά από την τζαμαρία, έχει περσίδες με νερό και άλγη (σ.σ.: φύκια). Με τον ήλιο η άλγη αυξάνεται και οι περσίδες που γίνονται αδιαφανείς σκιάζουν το κτίριο. Οταν πέφτει ο ήλιος ή έχει συννεφιά, η άλγη μειώνεται και το κτίριο φωτίζεται με φυσικό τρόπο. Το βρήκα πολύ έξυπνο ως ιδέα κατασκευής. Προσπάθησαν να μιμηθούν την τελειότητα της φύσης, αυτό που αποκαλούμε «biomimicry». Παρόμοιες λύσεις έχουν δώσει και άλλοι, όπως οι πράσινοι φοιτητικοί ξενώνες που σχεδίασε ο Κένγκο Κούμα στην Ελβετία. Τα στοιχεία σκιασμού και ο περίπατος στην περίμετρο του κτιρίου αφορούν το πώς βιώνουν οι φοιτητές την εστία. Που, τελικά, αυτός είναι και ο στόχος του αειφορικού σχεδιασμού: να υπηρετεί τον άνθρωπο, την κοινωνία και την πόλη, αλλά να σέβεται και να προστατεύει τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
δειτε ολες τις ειδησεις

Best of Network

Δείτε Επίσης