Δ. Δημητρακόπουλος: Ο άνθρωπος που έφτιαξε το πρώτο οικολογικό σπίτι

Εδώ και μερικά χρόνια στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης παρατηρείται ένα αξιοπερίεργο φαινόμενο που αφορά στη σταδιοδρομία των στελεχών πολυεθνικών εταιρειών και εν γένει ανθρώπων που σχετικά νέοι δημιούργησαν αυτό που ονομάζουμε «καριέρα» και οι οποίοι παλαιότερα είχαν κατηγοριοποιηθεί με την ταμπέλα «γιάπηδες». Αρκετοί εξ αυτών αναζητούν μια ευκαιρία να αλλάξουν ριζικά τη ζωή τους και όταν αυτή τους δοθεί αφήνουν πίσω τους το παρελθόν και αφοσιώνονται ολοκληρωτικά στην καινούρια πρόκληση, που συνήθως έχει πιο ουμανιστικό προσανατολισμό.

Κάπως έτσι ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στις κατασκευές και ο κ. Δημήτρης Δημητρακόπουλος, ιδιοκτήτης και κατασκευαστής του πρώτου πλήρως οικολογικού και ενεργειακά αυτόνομου σπιτιού στην Ελλάδα και παράλληλα μανιώδους blogger για θέματα που σχετίζονται με την έμπρακτη προστασία του περιβάλλοντος. 

Εχοντας μακρά πείρα ως στέλεχος του τμήματος μάρκετινγκ της εταιρείας «Gallaher», η οποία εμπορεύεται τσιγάρα, γύριζε ανά τα μεγάλα αεροδρόμια της Γηραιάς Ηπείρου με αντικείμενο τις συμφωνίες για προώθηση των προϊόντων της εταιρείας στα καταστήματα αφορολογήτων ειδών.

Πρόκειται για ενδιαφέρουσα εργασία και σίγουρα πολλά υποσχόμενη σε μια αγορά που ακόμη και σήμερα θεωρείται πανίσχυρη.

Ο γάμος του με την κυρία Μαρίνα Δουλάμη άλλαξε εντελώς όμως τη ζωή του. Η σύζυγός του πριν από περίπου μια δεκαετία κληρονόμησε από τον πατέρα της μια κατασκευαστική εταιρεία με έδρα την Αλεξανδρούπολη και ο κ. Δημητρακόπουλος αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα αφήνοντας τον λαμπερό κόσμο των πολυεθνικών και τα ταξίδια για να ασχοληθεί με μια στρωμένη αλλά δύσκολη δουλειά και παράλληλα να εγκατασταθεί μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη.

Τόσο αυτός όσο και η σύζυγός του που ήταν ήδη ευαισθητοποιημένοι σε θέματα που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος αποφάσισαν ότι θα έδιναν έναν πιο οικολογικό προσανατολισμό σε μια δραστηριότητα που de facto θεωρείται καταστροφική για τον πλανήτη. Στόχος τους εξαρχής ήταν να κατασκευάζουν κατοικίες που θα βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων και θα βρίσκονται σε αρμονία με το περιβάλλον.

Αρχίζοντας την ενασχόληση με τη νέα του καριέρα, ο κ. Δημητρακόπουλος συνέχισε να ενημερώνεται για περιβαλλοντικά θέματα και γρήγορα αντιλήφθηκε ότι η κατασκευή των κτιρίων με τις παραδοσιακές μεθόδους ήταν εγκληματική για το περιβάλλον. Ετσι, πριν από επτά χρόνια παίρνει την απόφαση να κατασκευάσει ένα σπίτι-πιλότο με γνώμονα τις εναλλακτικές μορφές δόμησης που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Και έτσι ιδρύει την εταιρεία «Eco-Δόμημα».

Στόχος της συγκεκριμένης κατασκευής ήταν αφενός να πειραματιστεί με τις νέες μεθόδους ώστε να μάθει να κατασκευάζει κτίρια με τον συγκεκριμένο τρόπο, αλλά και να δημιουργήσει και έναν χώρο «επίδειξης» των συγκεκριμένων τεχνολογιών για όσους ενδιαφέρονται να τις υιοθετήσουν στις κατασκευές τους. Το σπίτι ολοκληρώθηκε ουσιαστικά πριν από περίπου δύο χρόνια, αλλά ο κ. Δημητρακόπουλος υποστηρίζει ότι συνεχώς εξελίσσεται, καθώς υιοθετεί όλες τις καινούριες τεχνολογίες που δοκιμάζονται διεθνώς.

Η αέναη αυτή κατασκευή του κτιρίου έχει πρωταρχικό στόχο να τελειοποιήσει το οικολογικό σπίτι, αλλά και κυρίως να συρρικνώσει το κόστος κατασκευής του, ώστε να μπορούν στο προσεχές μέλλον να κατασκευάζονται όλα τα σπίτια με αυτή τη μέθοδο. Το έργο του «οικολόγου κατασκευαστή» δεν είναι καθόλου εύκολο, ιδίως σε μια χώρα όπου το κράτος αντιμετωπίζει την περιβαλλοντική προστασία σαν μόδα και συνήθως ανθίσταται σθεναρά σε νέες προτάσεις που συνεπάγονται περισσότερη και πιο εξειδικευμένη δουλειά για τους συνήθως ράθυμους δημοσίους υπαλλήλους.

Ενα από τα βασικά προβλήματα επίσης είναι η εύρεση των υλικών που θα βελτιώσουν το οίκημα και θα το κάνουν φιλικότερο προς το περιβάλλον. Πολλά από αυτά που χρησιμοποιεί αναγκάζεται να τα εισάγει, καθώς στη χώρα μας δεν υπάρχει ενδιαφέρον για βελτίωση των όρων δόμησης και άρα τέτοια υλικά είναι εξαιρετικά δυσεύρετα.

«Κλασικό παράδειγμα τα μονωτικά υλικά», αναφέρει ο ίδιος και συνεχίζει: «Στην Ιταλία, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν νέα προϊόντα που αποτελούν αντικείμενο έρευνας και ουσιαστικά βασίζονται σε νέες οικολογικές τεχνολογίες. Ενα από αυτά τα μονωτικά υλικά κατασκευάζεται από τις άδειες πλαστικές συσκευασίες των μπουκαλιών που περιέχουν νερό. Είναι εξαιρετικά αποδοτικό και σίγουρα ιδιαίτερα φιλικό προς το περιβάλλον, αφού και προϊόν ανακύκλωσης είναι, αλλά και μπορεί να ανακυκλωθεί ξανά όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος ζωής του».

Πού να βρεις στην Ελλάδα υλικά από κυτταρίνη και καλαμπόκι;

Σε άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν μονωτικά υλικά υψηλής τεχνολογίας που παράγονται από κυτταρίνη, η οποία προέρχεται είτε από ανακυκλωμένο χαρτί είτε από καλαμπόκι. «Τέτοια υλικά είναι αδύνατον να βρει κάποιος στην ελληνική αγορά», υποστηρίζει ο κ. Δημητρακόπουλος.

Στα επτά και πλέον χρόνια ενασχόλησης της «Eco-Δόμημα» με τις συγκεκριμένες κατασκευές, η ομάδα έχει αποκτήσει σημαντική τεχνογνωσία. Για να καταφέρει ο κ. Δημητρακόπουλος να πείσει τους υπεργολάβους που αναλαμβάνουν την κατασκευή των κτιρίων του να ασχοληθούν με εναλλακτικές μορφές δόμησης χρησιμοποίησε τις γνώσεις μάρκετινγκ και διοίκησης από την προηγούμενη καριέρα του.

Επεισε έτσι τους συνεργάτες του ότι βελτιώνοντας το τελικό προϊόν θα αποκτήσουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα και ταυτόχρονα τους προμήθευσε με όλη την απαραίτητη βιβλιογραφία για να μπορέσουν να παρακολουθούν οι ίδιοι τις τάσεις της διεθνούς αγοράς. Σταδιακά, το ενδιαφέρον έγινε μεγαλύτερο και πλέον όλοι μαζί εργάζονται για να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο στη βελτίωση των κτιρίων.

Αντί 150 KW χρειάζεται μόνο 25 ΚW/τ.μ. κάθε χρόνο

Το συγκεκριμένο σπίτι παράγει όση ενέργεια χρειάζεται για τη διαβίωση των κατοίκων του, έχει σχεδόν μηδενικές εκπομπές ρύπων, ενώ οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν όλο τον χρόνο εντός του σπιτιού είναι αποτέλεσμα μιας πιο φυσικής εκμετάλλευσης των στοιχείων της φύσης και ως εκ τούτου δημιουργούν ένα πιο ισορροπημένο περιβάλλον διαβίωσης. Η μόνη εξάρτηση που έχει το συγκεκριμένο σπίτι είναι η παροχή νερού, και αυτό γιατί ο κ. Δημητρακόπουλος πιστεύει ότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέπει να γίνεται κεντρικά και όχι με αυτόνομες γεωτρήσεις από τον κάθε ιδιοκτήτη.

Ενα εντυπωσιακό δείγμα φιλικότητας προς το περιβάλλον είναι και οι ανάγκες του σπιτιού για κατανάλωση ενέργειας, οι οποίες ούτως ή άλλως παράγονται από ανανεώσιμες πηγές. Οι ανάγκες του συγκεκριμένου κτιρίου ανέρχονται σε 25 KW ανά τετραγωνικό μέτρο τον χρόνο, την ώρα που αυτές ενός συμβατικού σπιτιού κυμαίνονται από 90 έως 150 KW.

«Σε λίγα χρόνια θα αναγκαστούμε όλοι να χτίζουμε έτσι»

Το οικολογικό σπίτι προς το παρόν προσελκύει ενδιαφέρον μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, όμως ο κ. Δημητρακόπουλος υποστηρίζει ότι σε λίγα χρόνια θα αναγκαστούμε όλοι να χτίζουμε με αυτό τον τρόπο. Η βασική αντίρρηση των εργολάβων και των υποψήφιων αγοραστών σχετίζεται με το κόστος κατασκευής, το οποίο προς το παρόν είναι περίπου 20%-30% υψηλότερο σε σύγκριση με ένα συμβατικό οικοδόμημα. Θα πρέπει όμως να συνυπολογίσει κανείς την οικονομία που κάνει το ίδιο το σπίτι. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κατασκευαστή-ιδιοκτήτη του, η απόσβεση του παραπάνω κόστους γίνεται σε 12-15 χρόνια. Στη συνέχεια -και για όσα ακόμη χρόνια χρησιμοποιείται το σπίτι- στοιχίζει φθηνότερα.

Το έναυσμα για να ξεκινήσουν οι κατασκευές τέτοιου τύπου θα δοθεί από την κυβέρνηση, καθώς το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ προετοιμάζει νομοσχέδιο βάσει του οποίου τα κτίρια θα βαθμολογούνται για την ενεργειακή τους απόδοση ακριβώς όπως γίνεται με τις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές. «Οταν δοθούν οι προδιαγραφές από το ΥΠΕΧΩΔΕ θα είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε σπίτια κλάσης Α», λέει ο κ. Δημητρακόπουλος, και είναι βέβαιο ότι τα κτίρια αυτά θα έχουν πολύ μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με τα συμβατικά.

www.ecodomima.blogspot.com

Η εταιρεία «Eco-Δόμημα» κατασκευάζει κτίρια μόνο στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης αλλά και των γειτονικών πόλεων. Ωστόσο, αν ο κ. Δημητρακόπουλος κρατούσε για τον εαυτό του την τεχνογνωσία που έχει αποκομίσει όλα αυτά τα χρόνια θα ήταν μια πρακτική ασύμβατη με τις αρχές της οικολογίας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Ετσι, εδώ και δύο χρόνια ο κ. Δημητρακόπoυλος δημιούργησε ένα blog με το όνομα eco-δόμημα (http://www.ecodomima.blogspot.com/), στο οποίο «ποστάρει» όλα όσα ανακαλύπτει ερευνώντας τον συγκεκριμένο χώρο αλλά και γενικότερα θέματα που έχουν σχέση με την οικολογία, την υπερθέρμανση του πλανήτη και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι επισκέπτες μπορούν να βρουν ακόμη και λεπτομέρειες για τις τεχνικές που ακολουθεί και τα υλικά που χρησιμοποιεί. «Οποιος ενδιαφέρεται μπορεί να έρθει να δει την κατασκευή και να του δώσουμε όλη την τεχνογνωσία», λέει ο ίδιος.

Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιεί μπορούν αποσπασματικά να χρησιμοποιηθούν και σε υφιστάμενα κτίρια. Πρόκειται ωστόσο για μια διαδικασία που δεν είναι καθόλου εύκολη, δεδομένου ότι ο σχεδιασμός της συντριπτικής πλειονότητας των κτιρίων δεν είναι σωστός. Αυτό που είναι αδύνατον να γίνει είναι να μετατραπεί πλήρως ένα απλό κτίριο σε βιοκλιματικό και ενεργειακά αυτόνομο.

Για τον κ. Δημητρακόπουλο όμως μεγαλύτερη σημασία έχει η ατομική υπευθυνότητα, που πρέπει να συμβαδίζει με την τεχνολογία με σκοπό τη σωτήρια του πλανήτη. Ο ίδιος έχει παρατηρήσει ότι όσοι άνθρωποι φιλοξενούνται στο σπίτι του γίνονται αυτόματα πιο υπεύθυνοι, γνωρίζοντας ότι η ενέργεια που καταναλώνουν συλλέγεται από τη φύση και έχει συγκεκριμένη αυτονομία. Η σπατάλη περιορίζεται σημαντικά, παρά το γεγονός ότι οι πηγές άντλησης της ενέργειας είναι ανανεώσιμες.

Το βιοκλιματικό πείραμα της Αλεξανδρούπολης

Πρόκειται γι’ αυτό που ονομάζουμε βιοκλιματικό σχεδιασμό. Ο αρχιτέκτονας λαμβάνει υπόψη του τα δεδομένα της φύσης στη συγκεκριμένη περιοχή (όπως η ηλιοφάνεια, η βροχόπτωση, η κίνηση του ανέμου, η θερμοκρασία) και αναζητά τρόπους για να τα εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Ακόμη και χωρίς να τίθενται σε λειτουργία τα συστήματα θέρμανσης ή ψύξης, η θερμοκρασία περιβάλλοντος εντός του κτιρίου βρίσκεται σε λογικά επίπεδα. Η σχεδίαση προβλέπει επίσης σκίαση σε επιφάνειες που βλέπει ο ήλιος τη θερινή περίοδο ή προστασία από βορινά ρεύματα αέρος τον χειμώνα.

ΜΟΝΩΣΗ

Ενδοδαπέδια θέρμανση με φύλλα αλουμινίου και ηλιακοί τοίχοι

Αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο μιας ενεργειακά αυτόνομης κατασκευής. Ουσιαστικά περιορίζει τις ενεργειακές απώλειες και με τον τρόπο αυτό μειώνει τις ανάγκες του κτιρίου. Ο περιορισμός των αναγκών είναι εξαιρετικά σημαντικός, καθώς για κάθε παραπάνω ευρώ που δαπανά κάποιος για ενέργεια απαιτείται μεγαλύτερη επένδυση για την άντλησή της και στόχος είναι να παραμένει το κόστος σε λογικά πλαίσια. Στην περίπτωση του «οικολογικού σπιτιού της Αλεξανδρούπολης» τα πατώματα έχουν ενδοδαπέδια θέρμανση με φύλλα αλουμινίου και οι τοίχοι είναι ηλιακοί.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Δεν χρειάζεται ΔΕΗ, αρκούν φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες

Το σπίτι δεν είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο της ΔΕΗ. Αντλεί την ενέργεια που χρειάζεται από έναν συνδυασμό φωτοβολταϊκών στοιχειών και ανεμογεννητριών. Ακόμη και στην ακραία περίπτωση βαριάς συννεφιάς και ταυτόχρονης νηνεμίας, υπάρχουν μπαταρίες που εξασφαλίζουν επάρκεια τριών ημερών. Αν κάτι πάει στραβά και σταματήσει εντελώς να φυσάει, ενώ ταυτόχρονα δεν έχει ήλιο για περισσότερο από τρεις ημέρες, αναλαμβάνει δράση μια γεννήτρια πετρελαίου. 

ΘΕΡΜΑΝΣΗ

 Ξυλολέβητας και ηλιακά πάνελ χωρίς καλοριφέρ

Το σπίτι δεν διαθέτει καλοριφέρ. Ηλιακά πάνελ ζεσταίνουν νερό που αποθηκεύεται σε ειδική δεξαμενή και το οποίο περνά μέσω σωληνώσεων υποδαπέδιας θέρμανσης, εξασφαλίζοντας ιδανική θερμοκρασία όλο το 24ωρο. Ακόμη κι αν υπάρξει περίοδος παρατεταμένης συννεφιάς υπάρχει ειδικός ξυλολέβητας που ζεσταίνει το νερό με ξύλα, τα οποία προέρχονται από τα κλαδέματα δέντρων του περιβάλλοντος χώρου.

ΨΥΞΗ - ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ

Ακόμα και με καύσωνα χωρίς air condition, η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 27^ο C

Εννοείται ότι το οικολογικό σπίτι δεν έχει air condition. Ενα σύστημα αεραγωγών που περνούν από το υπέδαφος δροσίζει τον αέρα και τον διοχετεύει εντός του σπιτιού. Ο αέρας που διοχετεύεται έχει θερμοκρασία μεταξύ 17-21^ο C, με αποτέλεσμα ακόμη και τις πλέον ζεστές ημέρες του καλοκαιριού να μην ξεπερνά με τίποτε τους 27^ο C.

Τα δέντρα παίζουν τον ρόλο της τέντας

Γύρω από το σπίτι φυτεύονται δέντρα που έχουν τον ρόλο της τέντας. Στην πλευρά που χρειάζεται ηλιοφάνεια τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι φυτεύονται, για παράδειγμα, φυλλοβόλα δέντρα, ενώ στον κήπο παράγονται όλα όσα χρειάζεται για να ζήσει μια οικογένεια 4-6 ατόμων, που θεωρείται λογικό να κατοικεί σ’ ένα σπίτι 145 τ.μ.