Νίκος Φελέκης

Σήμερα θα σου πουν διαφορετικά από αυτά που σου λέγανε χθες και είναι άλλα αυτά τα οποία θα υποστηρίξουν αύριο. Δεν το κάνουν επειδή θέλουν να σε μπερδέψουν. Οχι. Ούτε είναι τακτική τους να μη λένε ποτέ το ίδιο πράγμα. Η συμπεριφορά τους είναι συνάρτηση της γνώσης τους ή καλύτερα της άγνοιάς τους. Ούτε και οι ίδιοι ξέρουν τι θα κάνουν. Θα πράξουν ανάλογα με τις εξελίξεις και όσα θα συμβούν από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και μετά. Και φυσικά με γνώμονα το συμφέρον τους.

Ο λόγος για τις εκλογές και τον ακριβή χρόνο που θα στηθούν οι εθνικές κάλπες. Αυτό άλλωστε είναι και το μόνο θέμα των συζητήσεων. Οχι μόνο στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία, αλλά και στους ανά την επικράτεια καφενέδες. Μην ακούτε λοιπόν τους «προφήτες», τις «έγκυρες πηγές» και τους έχοντες τα «αποκλειστικά» και τα «σίγουρα» ρεπορτάζ. Αυτή τη στιγμή ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός ξέρει πότε είναι καλό γι’ αυτόν και το κόμμα του να κάνει εκλογές. Και λέμε «είναι καλό» γιατί, μην αυταπατάστε, οι κάλπες θα στηθούν όταν ο Αλέξης Τσίπρας θεωρήσει ότι τον συμφέρει εκλογικά.

Μπορεί να έχει κάποιες σκέψεις -τις οποίες έχει μοιραστεί, εδώ και καιρό, με τους στενούς του συνεργάτες- για τον Μάιο ή να επιθυμεί να εξαντλήσει την τετραετία, προσώρας όμως αφήνει όλα τα σενάρια ανοιχτά. Ακόμη και η εκδοχή του Μαρτίου, που ουσιαστικά δεν έχει ελπίδα ευδοκίμησης, παραμένει θεωρητικά στο τραπέζι. Τα «πάντα όλα», που λέει και ο Αλέφαντος, θα εξαρτηθούν από το Μακεδονικό. Αν το Κοινοβούλιο των Σκοπίων υπερψηφίσει τις τροπολογίες που κατέθεσαν οι Αλβανοί βουλευτές και επικυρώσει, το αργότερο μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών τότε αρχίζουν να τρέχουν και οι ημερομηνίες για τις πολιτικές εξελίξεις στα καθ’ ημάς.

Περιμένουν το Ποτάμι

Το δεύτερο πράγμα που περιμένουν στο Μαξίμου είναι να δουν τι θα κάνει το Ποτάμι. Ο Σταύρος Θεοδωράκης και οι βουλευτές Γιώργος Μαυρωτάς, Σπύρος Δανέλλης και Σπύρος Λυκούδης θα παραμείνουν στη γραμμή της υπερψήφισης της συμφωνίας, που άλλωστε ήταν και ο λόγος αποχώρησής τους από το ΚΙΝ.ΑΛ., ή λόγω των πιέσεων που ασκούνται θα... αλλαξοπιστήσουν (μαζί με τους Γιώργο Αμυρά και Γρηγόρη Ψαριανό, εξαιρουμένου όμως του Δανέλλη και πιθανώς και του Λυκούδη) προκειμένου να ενταχθούν στα ψηφοδέλτια της Ν.Δ.; Εάν το Ποτάμι, λένε, παραμείνει συνεπές στις αρχές και τις θέσεις του, τότε η Συμφωνία των Πρεσπών θα κυρωθεί από την Ελληνική Βουλή με πλειοψηφία που θα ξεπερνά τους 151 βουλευτές και κατά συνέπεια οι εξελίξεις θα είναι ομαλές. Μάλιστα, εάν το Ποτάμι δεχτεί να αντικαταστήσει τους ΑΝ.ΕΛ. στην κυβερνητική πλειοψηφία, η εξάντληση της τετραετίας θα πρέπει να θεωρείται περισσότερο από βέβαιη. Φυσικά, αυτό είναι ένα σενάριο που δύσκολα μπορεί να το φανταστεί κάποιος, όμως για τον Αλέξη θα ήταν αναμφίβολα το καλύτερο δώρο που θα μπορούσε να του κάνει ο Σταύρος.

Συνεργάτες του Σταύρου Θεοδωράκη διαψεύδουν, και μάλιστα μετά βδελυγμίας, ότι το Ποτάμι μπορεί να συμβουλεύεται τον αρχηγό της Ν.Δ. για τη στάση που θα κρατήσει στο Μακεδονικό. Οπως μας λένε, θεωρούν ακόμη και ανάξια διάψευσης τη φήμη που κυκλοφορεί ότι δήθεν το Ποτάμι θα υπερψηφίσει τη συμφωνία για να μην κληροδοτηθεί το Μακεδονικό στον Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. Η επίλυση του Μακεδονικού είναι διακηρυγμένη θέση και ιδρυτική αρχή της Σεβαστουπόλεως, επισημαίνουν, και η Συμφωνία των Πρεσπών, ακόμη κι αν έχει κάποιες ατέλειες, υπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα και ευθυγραμμίζεται με τη βούληση των Ευρωπαίων εταίρων και των άλλων μας συμμάχων για ένταξη του συνόλου των κρατών της Βαλκανικής στην οικογένεια της Δύσης.

Εάν διασφαλιστεί ότι οι τέσσερις από τους έξι βουλευτές του Ποταμιού ψηφίσουν τη Συμφωνία, αυτή θα κυρωθεί ενδεχομένως και από 154 βουλευτές. Στους 145 του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει, λένε κυβερνητικοί παράγοντες, να προσθέσουμε την υφυπουργό Κατερίνα Παπακώστα, αλλά και τους υπουργούς Ελενα Κουντουρά, Βασίλη Κόκκαλη και τον βουλευτή Θανάση Παπαχριστόπουλο, οι οποίοι προέρχονται από τους ΑΝ.ΕΛ. Επίσης, σε περίπτωση που ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος δεν καταφέρει να συνεννοηθεί για το κοινοβουλευτικό μέλλον της ΔΗΜ.ΑΡ. με τη Φώφη Γεννηματά, είναι εξαιρετικά πιθανό όχι μόνο να υπερψηφίσει τη Συμφωνία για το Μακεδονικό, η οποία εξάλλου τον βρίσκει σύμφωνο, αλλά και να έρθει σε συμφωνία με τον Αλέξη Τσίπρα για εκλογική συνεργασία τόσο του ίδιου όσο και άλλων στελεχών της ΔΗΜ.ΑΡ. με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Εάν ο Σταύρος Θεοδωράκης επιλέξει, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, το Ποτάμι να μην ψηφίσει τη Συμφωνία, στους 149 της κυβερνητικής πλειοψηφίας θα πρέπει να αθροίσουμε τους Δανέλλη, Θεοχαρόπουλο και πιθανώς τον Λυκούδη, όχι όμως και τον Γιάννη Σαρίδη της Ενωσης Κεντρώων, ο οποίος ψήφισε μεν τον Προϋπολογισμό και ενδεχομένως, εφόσον του ζητηθεί, να στηρίξει και την κυβερνητική πλειοψηφία, όμως έχει διαμηνύσει ότι, λόγω και της βορειοελλαδίτικης καταγωγής του, δεν πρόκειται να ψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Εάν πάντως η πολιτική αριθμητική δεν βγάζει τουλάχιστον 151 βουλευτές, η προσφυγή στις κάλπες θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, αφού δεδομένη είναι και η απόφαση του Τσίπρα να μη δεχτεί η συμφωνία να κυρωθεί με λιγότερους από 151 βουλευτές. Επίσης, εφόσον δεν βρεθεί κάποιο κόμμα, όπως ας πούμε το Ποτάμι, που θα δεχθεί να αντικαταστήσει στην κυβέρνηση τους ΑΝ.ΕΛ., είναι πολύ πιθανό ο πρωθυπουργός να μη δεχθεί να σχηματίσει κυβέρνηση-κουρελού προκειμένου να εξαντλήσει την τετραετία, αλλά να προσφύγει μετά την κύρωση της συμφωνίας σε εκλογές τον Μάιο. Εάν η υπερψήφιση της συμφωνίας είναι εξασφαλισμένη, χωρίς να κινδυνεύσει η κυβερνητική πλειοψηφία, μπορεί η κύρωση από την Ελληνική Βουλή να γίνει πολύ γρήγορα. Το πιθανότερο πάντως είναι να εισαχθεί προς κύρωση 5-6 εβδομάδες μετά την επικύρωση των συνταγματικών αλλαγών από το Κοινοβούλιο των Σκοπίων. Αυτό τουλάχιστον αποφασίστηκε προ ημερών σε σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό, η οποία διήρκεσε 2,5 ώρες.

Εκλογές τον Μάιο, αλλιώς μεγαλώνει η ψαλίδα

Δεν θα πρέπει όμως, μας λένε ορισμένοι συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα, να αποκλείσουμε και την περίπτωση η κυβέρνηση να συνεχίσει εφόσον οι βουλευτές που θα τη στηρίξουν, σε περίπτωση που αμφισβητηθεί η κυβερνητική πλειοψηφία, ενταχθούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Με απλά λόγια, τα δεδομένα είναι τα εξής. Από τους ΑΝ.ΕΛ., με τον Πάνο Καμμένο θα συνταχθούν οι βουλευτές Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά και Κώστας Κατσίκης. Με 150 ο Τσίπρας δεν μπορεί να συνεχίσει να κυβερνά. Εάν Κουντουρά, Κόκκαλης, Ζουράρις και Παπαχριστόπουλος (ή ο πρώτος επιλαχών Τέρενς Κουίκ σε περίπτωση που ο Παπαχριστόπουλος παραδώσει την έδρα, όπως έχει δεσμευτεί) δεχθούν στις εκλογές να είναι υποψήφιοι με τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ και το ίδιο δεχθούν να κάνουν και οι Δανέλλης, Θεοχαρόπουλος και ενδεχομένως και ο Λυκούδης, τότε η κυβερνητική πλειοψηφία θα συνεχίζει να αθροίζει 153 βουλευτές, που μπορεί να γίνουν και 154 εάν σε αυτήν προστεθεί και ο Σαρίδης της Ενωσης Κεντρώων. Και θα είναι κυβερνητική πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ και όχι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., όπως είναι σήμερα.

Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε ο Αλέξης Τσίπρας να μπει στον πειρασμό να συνεχίσει να κυβερνά μέχρι να εξαντληθεί η τετραετία. Κάτι εξαιρετικά δύσκολο, σύμφωνα με τους περισσότερους συνεργάτες του, αφού εάν τον Μάιο δεν έχουμε εθνικές κάλπες τότε η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. ενδεχομένως και να μεγαλώσει, καθώς οι ψηφοφόροι θα θέλουν να στείλουν, και διά της κάλπης, το μήνυμα δυσαρέσκειας που στέλνουν και με τις δημοσκοπήσεις, με τελευταίο αυτό της Pulse που ανεβάζει τη διαφορά πάνω από τις 10 μονάδες. Και μια μεγάλη διαφορά δεν μπορεί να καλυφθεί μετά από τρεις μήνες, αντίθετα μπορεί και να μεγαλώσει, όπως έχει γίνει και κατά το παρελθόν όταν οι ευρωεκλογές προηγήθηκαν από τις εθνικές εκλογές. Σημειώνουμε πάντως ότι οι του Μαξίμου υποστηρίζουν ότι η διαφορά είναι στο ήμισυ, κοντά στις πέντε μονάδες, ενώ θεωρούν ότι όσο θα πλησιάζουμε στις εκλογές και η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα θα οξύνεται, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανεβάσει τα ποσοστά του σε βάρος πρωτίστως του ΚΙΝ.ΑΛ., αλλά και των άλλων μικρών κομμάτων της Αριστεράς, χωρίς να αποκλείουν να αποσπάσουν ψήφους και από το ΚΚΕ ή έστω να ανακόψουν τη διαρροή ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προς τον Περισσό. Αυτό θα συμβεί επειδή, όπως ομολογούν, η πόλωση ανάμεσα στην Κουμουνδούρου και την Πειραιώς θα πάρει χαρακτηριστικά «σύγκρουσης δύο διαφορετικών κόσμων, κάτι αντίστοιχο με το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. το 1985».

Στην περίπτωση αυτή δεν θα πρέπει να αποκλειστεί -λένε οι περί τα εκλογικά ειδήμονες- η Ν.Δ. να σκαρφαλώσει ακόμη και στο 38%, φτάνοντας το ποσοστό του «Ναι» στο δημοψήφισμα του 2015, που θεωρείται και μια αξιοπρόσεκτη διαιρετική τομή στην κοινωνία. Εάν αυτό συμβεί το ΚΙΝ.ΑΛ. ενδέχεται να μην μπορέσει να ξεπεράσει το 6% που είχε πάρει τον Σεπτέμβριο του 2015, ενδεχομένως να κινηθεί και χαμηλότερα. Και τούτο διότι ο Τσίπρας, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις δημοσκόπων και αναλυτών, δύσκολα θα πέσει κάτω από το ποσοστό του Ιουνίου 2012 (26,7%). Το πιθανότερο είναι η επόμενη Βουλή να είναι πεντακομματική. Στην περίπτωση αυτή και επειδή η αναντιπροσώπευτη ψήφος ενδέχεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει το 15%, το πρώτο κόμμα (εκτός δραματικού απροόπτου η Ν.Δ.) μπορεί να κατακτήσει την αυτοδυναμία ακόμη και με 34,5%. Με τη Ν.Δ. αυτοδύναμη, χωρίς προεδρική και συνταγματική πλειοψηφία, με τον ΣΥΡΙΖΑ να ηγεμονεύει στον κεντροαριστερό και προοδευτικό χώρο, ο Τσίπρας θα έχει όλη την άνεση, μας λένε συνεργάτες του, αφενός να αναδιοργανώσει τον αντιδεξιό χώρο και αφετέρου από τα έδρανα της αντιπολίτευσης να ασκεί κριτική στα πεπραγμένα του Μητσοτάκη, περιμένοντας την ευκαιρία να επανέλθει στη διακυβέρνηση.

Στο «εγώ ή ο Μητσοτάκης» εξάλλου θα συμπυκνωθεί και η εκλογική του τακτική. Τα διλήμματα που θα θέσει, όπως τουλάχιστον τα επεξεργάζεται το επικοινωνιακό επιτελείο του, είναι: με την Αριστερά ή τη Δεξιά, με τη δημοκρατία ή τον αυταρχισμό, με το κοινωνικό κράτος ή τον νεοφιλελευθερισμό, με την προοδευτική παράταξη ή με τη συντηρητική, με τα κοινωνικά και ατομικά δικαιώματα ή με την περιστολή τους, με την Ευρώπη των λαών ή με την Ευρωπαϊκή Ενωση των ελίτ, με αυτούς που σας έβαλαν στα μνημόνια ή με αυτούς που σας έβγαλαν, με τους ακροδεξιούς και τους μακεδονομάχους ή με τους πραγματικούς πατριώτες. Στην πορεία προς τις εκλογές θα προσπαθήσει να δημιουργηθούν πολιτικές κινήσεις που θα πλαισιώσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, προβάλλοντας το αίτημα «να μην υπάρξει παλινόρθωση της Δεξιάς και να ανασυγκροτηθεί η Προοδευτική Παράταξη». Το εκλογικό εκτόπισμα αυτών των κινήσεων -αν λάβει κανείς υπ’ όψιν τα ονόματα που κυκλοφορούν- είναι μηδαμινό, αλλά Μαξίμου και Κουμουνδούρου επενδύουν στον συμβολικό χαρακτήρα τους, καθώς σε αυτές θα συμμετέχουν άτομα από τον λεγόμενο εκσυγχρονιστικό χώρο του ΠΑΣΟΚ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις θα περιλαμβάνονται και μεσαία στελέχη του ΚΙΝ.ΑΛ., ορισμένα από τα οποία ήταν και μέλη των καθοδηγητικών του οργάνων.