Η Ουκρανή δημοσιογράφος δολοφονήθηκε στις ίδιες φυλακές που αποκάλυπτε στα ρεπορτάζ της τα βασανιστήρια των Ρώσων

Μια τραγική και συνάμα αποκαλυπτική ειρωνεία σημάδεψε το τέλος της ζωής της Βικτόρια Ρόσκινα, της 27χρονης Ουκρανής δημοσιογράφου που αφιέρωσε την καριέρα της στην αποκάλυψη εγκλημάτων πολέμου των ρωσικών δυνάμεων και βασανιστηρίων κρατουμένων σε κατεχόμενες περιοχές.

Όπως προκύπτει από την εκτενή έρευνα της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, η Ρόσκινα βασανίστηκε και πιθανόν εκτελέστηκε μέσα στις ίδιες φυλακές που είχε βάλει στο στόχαστρο των ερευνών της. Ο θάνατός της, η φρικιαστική κατάσταση της σορού και οι συνθήκες κράτησής της, συνθέτουν μια ιστορία ασύλληπτης αγριότητας – αλλά και απόλυτης συνέπειας σε μια αποστολή που πλήρωσε με τη ζωή της.

Η Ρόσκινα είχε ξεκινήσει να ερευνά συστηματικά τα ρωσικά κέντρα κράτησης στις κατεχόμενες περιοχές ήδη από το 2022, αποκαλύπτοντας τη χρήση βασανιστηρίων, μυστικών υπογείων, ψυχολογικής εξόντωσης και εξαναγκαστικών ομολογιών από πράκτορες της FSB. Στο τελευταίο της ταξίδι, σύμφωνα με μαρτυρίες συναδέλφων της, προσπαθούσε να εντοπίσει συγκεκριμένα κτίρια όπου γίνονταν τέτοιες ανακρίσεις, ενώ κατέγραφε τα ονόματα όσων εμπλέκονταν.

Δείτε βίντεο, ρεπορτάζ της Βικτώρια στις κατεχόμενες από τους Ρώσους περιοχές:

Αντί όμως να επιστρέψει με άλλο ένα ρεπορτάζ, η Ρόσκινα κατέληξε να γίνει η ίδια θύμα των εγκλημάτων που ερευνούσε. Συνελήφθη στη Ζαπορίζια το καλοκαίρι του 2023 και κρατήθηκε επί μήνες χωρίς κατηγορίες, χωρίς δικηγόρο και χωρίς καμία επαφή με τον έξω κόσμο, παρά ένα τηλεφώνημα τεσσάρων λεπτών στους γονείς της. Όπως κατέθεσαν συγκρατούμενοί της, μεταφέρθηκε σε φυλακή γνωστή ως Sizo 2 – ένα από τα ακριβώς εκείνα «κολαστήρια» που είχε καταγγείλει.

Οι συνθήκες κράτησης και η σωματική της κατάρρευση καταγράφηκαν από πρώην συγκρατούμενές της: ηλεκτροσόκ, τραύματα από μαχαίρι, μώλωπες σε όλο το σώμα, δραματική απώλεια βάρους, ψυχική αποδιοργάνωση. Ένας κρατούμενος ανέφερε πως η Ρόσκινα «έφτασε με φάρμακα, τρομοκρατημένη, κουλουριαζόταν στο πάτωμα».

Η συγκρατούμενή της θυμάται: «Μπορούσε να σταθεί μόνο αν την κρατούσα από το χέρι. Δεν μπορούσε να σηκώσει καν το κεφάλι της από το μαξιλάρι».

Το Φεβρουάριο του 2024, η σορός της επιστράφηκε στις ουκρανικές αρχές. Ήταν σε τέτοια κατάσταση που έφερε την ετικέτα «άγνωστος άνδρας». Έλειπαν τα μάτια, ο εγκέφαλος και ο λάρυγγας – απώλειες που καθιστούν πρακτικά αδύνατη τη σαφή διακρίβωση της αιτίας θανάτου. Ιατροδικαστικά ευρήματα αποκάλυψαν σπασμένο υοειδές οστό (ένδειξη στραγγαλισμού), εγκαύματα από ηλεκτροσόκ, εκδορές και σπασμένα πλευρά. Όλα τα σημάδια μιας στυγνής εκτέλεσης που επιχειρήθηκε να καλυφθεί με φρικώδη ακρωτηριασμό.

Η Βικτόρια Ρόσκινα είχε ήδη γίνει στόχος των ρωσικών αρχών το 2022, όταν είχε απαχθεί από στρατιώτες στην κατεχόμενη Μπερντιάνσκ και εξαναγκάστηκε να ηχογραφήσει προπαγανδιστικό βίντεο. Αφέθηκε τότε ελεύθερη μετά από κατακραυγή. Παρά τις προειδοποιήσεις, συνέχισε το ρεπορτάζ της, αρνούμενη να σταματήσει να διασχίζει τη γραμμή του μετώπου. «Δεν είχε άλλη ζωή εκτός από τη δουλειά της. Για εκείνη ήταν αποστολή», είχε δηλώσει η αρχισυντάκτριά της.

Όταν της απονεμήθηκε βραβείο από το International Women’s Media Foundation, η ίδια είχε πει: «Παραμείναμε πιστοί στην αποστολή μας, να μεταφέρουμε την αλήθεια στον κόσμο. Δυστυχώς, πολλοί δημοσιογράφοι έχουν χάσει τη ζωή τους. Τους ευχαριστώ. Πέθαναν στον αγώνα για την αλήθεια».

Τελικά, η Ρόσκινα προστέθηκε στη λίστα εκείνων για τους οποίους η αλήθεια κόστισε τα πάντα. Πέθανε στα ίδια κελιά που ήθελε να αποκαλύψει στον κόσμο. Κι αν η ακριβής αιτία του θανάτου της ίσως δεν διαλευκανθεί ποτέ, η πορεία της δεν αφήνει αμφιβολία για το γιατί στοχοποιήθηκε – και από ποιους.