Τι είναι τα «coffee naps» που θεωρούνται πιο αποτελεσματικά από τον καφέ ή τον ύπνο

Σε μια εποχή όπου η ενέργεια εξαρτάται από ροφήματα με καφεΐνη και «sleep hacks», ένα απλό αλλά ευφυές κόλπο φαίνεται να κερδίζει διαρκώς θαυμαστές: ο καφές πριν τον ύπνο ή αλλιώς, το λεγόμενο caffeine nap.

 
Η ιδέα δεν είναι νέα. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, είναι σύνηθες να πίνετε έναν καφέ μετά το μεσημεριανό και να ακολουθεί μια μικρή σιέστα. Ωστόσο, μόλις τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες άρχισαν να εξετάζουν εάν αυτή η πρακτική έχει πραγματικά επιστημονική βάση.

 
Η χημεία πίσω από το φαινόμενο
Η νύστα δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα είναι μια βιολογική διαδικασία και η ξεκούραση ανάγκη. Ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι η αδενοσίνη, μια ουσία που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο όσο περνά η μέρα και «ενημερώνει» το σώμα ότι χρειάζεται ξεκούραση. Όταν οι υποδοχείς της αδενοσίνης ενεργοποιούνται, μειώνεται η νευρική δραστηριότητα και αρχίζουμε να νιώθουμε υπνηλία.

Η καφεΐνη, από την άλλη, δρα ως «αντίπαλος» της αδενοσίνης: δεσμεύει αυτούς τους ίδιους υποδοχείς, εμποδίζοντας την ουσία να επιβραδύνει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Έτσι, τα νευρικά κύτταρα συνεχίζουν να «πυροδοτούν» και εμείς νιώθουμε πιο ξύπνιοι και συγκεντρωμένοι.

 
Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, ο οργανισμός προσαρμόζεται δημιουργώντας περισσότερους υποδοχείς, γι’ αυτό και χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες καφεΐνης για το ίδιο αποτέλεσμα, κάτι που εξηγεί την ανοχή και την εξάρτηση.

Γιατί ο συνδυασμός καφέ και ύπνου λειτουργεί
Τόσο ο ύπνος όσο και η καφεΐνη «καθαρίζουν» την αδενοσίνη από τον εγκέφαλο, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Ο ύπνος τη διασπά φυσικά, ενώ η καφεΐνη την εμποδίζει να δράσει. Ο συνδυασμός τους μπορεί να έχει διπλό αποτέλεσμα.

Ο καθηγητής Seiji Nishino από το Stanford εξηγεί ότι η λογική είναι απλή: «Ο ύπνος καταπολεμά τη νύστα· το ίδιο κάνει και η καφεΐνη. Αν τα συνδυάσουμε, έχουμε πιο ισχυρό αποτέλεσμα».

 
Επιπλέον, η καφεΐνη χρειάζεται 20–30 λεπτά για να αρχίσει να δρα, περίπου όσο διαρκεί ένας ιδανικός σύντομος ύπνος. Έτσι, όταν ξυπνάτε, η καφεΐνη «πιάνει δουλειά» ακριβώς τη στιγμή που θα αρχίζατε να νιώθετε ξανά κουρασμένοι.

Αυτός ο μηχανισμός αποτρέπει και το φαινόμενο της «υπνηλίας μετά τον ύπνο» (sleep inertia), εκείνη τη θολούρα που νιώθουμε αμέσως μετά τον μεσημεριανό ύπνο.

Διαβάστε περισσότερα στο marieclaire.gr