Βασίλης Φλωρίδης στον Δανίκα: «Όποιος δικαστής θέλει, μπορεί να είναι ανεξάρτητος»

Ο Βασίλης Φλωρίδης η επιτομή του αδέκαστου, αμερόληπτου, αμόλυντου. Επί 35 χρόνια εισαγγελέας και ουδείς μπορεί να πει κάτι εναντίον αυτού του αφοσιωμένου αυστηρού και ταυτόχρονα συναισθηματικού, του βουρκωμένου, όπως ο ίδιος λέει, δικαστικού λειτουργού. Ουδείς κουβέντα εναντίον του. Σε αυτόν τον χώρο που το πλήθος των νεοελλήνων τον αντιμετωπίζει με χλευασμό και καχυποψία.

Ο Βασίλης Φλωρίδης που κάθε τόσο ξεστράτιζε από την κουβέντα μας λέγοντάς μου: «Σας παρακαλώ, δεν θέλω προβολή, δεν είμαι σταρ, ο χώρος μου είναι συντηρητικός». Ο Βασίλης Φλωρίδης, τόσο άμεμπτος και αδέκαστος, που κανείς πολιτικός δεν σκέφτηκε καν να τον πάρει τηλέφωνο και να του ζητήσει μια χαρούλα. Γιατί ήξερε πως η απάντηση θα ήταν ένα «άντε γεια».

Αν το προσωπικό της Ελληνικής Δικαιοσύνης αποτελούνταν, πλειοψηφικά, από τέτοιες περιπτώσεις, ε τότε θα ήμασταν το καμάρι της Ευρώπης. Οπως λέει και ο τίτλος του θρυλικού western του μαυροπινακισμένου Ντάλτον Τράμπο με πρωταγωνιστή τον Κερκ Ντάγκλας «Lonely are the Brave». Μόνοι είναι οι γενναίοι.

Για να πω τη μαύρη αλήθεια, για μήνες τώρα προσπαθούσα να κάμψω την «ακαμψία» του. Και κάθε φορά εισέπραττα ένα μεγαλοπρεπέστατο «όχι». Ομως ο επιμένων νικά. Και τελικά το μικρό μου όνειρο να μιλήσω μαζί του έγινε πραγματικότητα. Τον ευχαριστώ από καρδιάς.

Σημείωση: Ο τίτλος που θα έβαζα είναι «Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους λειτουργούς της Ελληνικής Δικαιοσύνης». Η τραγωδία στα Τέμπη η αφορμή. Αραγε τα πορίσματα θα είναι αντικειμενικά; Αραγε το μαχαίρι της τυφλής Θέμιδος θα φτάσει μέχρι το κόκαλο;

Σκηνή 1η: Δασοπυροσβέστης που είχε βάλει φωτιά αθωώθηκε

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ: Ποια είναι η δουλειά του εισαγγελέα Αρείου Πάγου;
ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΛΩΡΙΔΗΣ: Ο Αρειος Πάγος είναι το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας, δηλαδή μπορεί να ακυρώσει αποφάσεις άλλων δικαστηρίων, όταν αυτές έχουν νομικά σφάλματα. Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου είναι αυτή η οποία εισηγείται επί των αναιρέσεων, επί ποινικών κατά βάση υποθέσεων.

Δ.Δ.: Δηλαδή παρεμβαίνει μόνος του ο εισαγγελέας.
Β.Φ.: Αυτό είναι ένα κομμάτι. Εμείς έχουμε δύο δουλειές. Η πρώτη είναι να εισηγούμαστε επί των αναιρέσεων που έχουν ασκηθεί στον Αρειο Πάγο. Εμείς εισηγούμαστε επί ποινικών υποθέσεων, για τα νομικά σφάλματα που πιστεύουμε ότι έγιναν. Και ο Αρειος Πάγος αποφασίζει. Αυτό είναι το αμιγώς δικαστικό κομμάτι.

Δ.Δ.: Εχετε πολλές τέτοιες υποθέσεις;
Β.Φ.: Πάρα πολλές, και αυξάνονται δυστυχώς πάρα πολύ.

Δ.Δ.: Οι φάκελοι αυτοί τι αφορούν;
Β.Φ.: Αφορούν μόνο εγκλήματα, απ’ όλη την Ελλάδα. Ερχονται σε εμάς οι αιτήσεις αναιρέσεως, που συνήθως ζητούν οι κατηγορούμενοι γιατί πιστεύουν ότι καταδικάστηκαν από κάποιο νομικό σφάλμα το οποίο παρεισέφρησε στην απόφαση του δικαστηρίου.

Δ.Δ.: Και βρίσκετε τέτοια σφάλματα; Υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις όπου ένας που είχε κριθεί ένοχος αθωώθηκε;
Β.Φ.: Ή που κρίθηκε αθώος ενώ ήταν ένοχος. Αποφάσεις τέτοιες υπάρχουν αρκετές.

Δ.Δ.: Εσείς, συγκεκριμένα, έχετε λάβει τέτοιες αποφάσεις;
Β.Φ.: Ναι. Τελευταία ήταν αυτή η υπόθεση που άσκησα αναίρεση εγώ για τον δασοπυροσβέστη που είχε βάλει έξι φωτιές στην Κεφαλονιά. Ηταν προφυλακισμένος, ομολόγησε και το δικαστήριο τον αθώωσε. Και έκανα αναίρεση σε βάρος του, θα δικαστεί αυτές τις μέρες. Ζήτησα και την πειθαρχική ευθύνη των δικαστών.

Δ.Δ.: Πολύ σωστά κάνατε, μπράβο σας.
Β.Φ.: Γιατί δεν υπήρχε πραγματικό σκεπτικό που να δικαιολογεί την αθώωση.

Σκηνή 2η: Η Αυστρία με 6.500 δικηγόρους, εμείς με 47.500!

Δ.Δ.: Χρηματίζονται οι δικαστές;
Β.Φ.: Κοιτάξτε, αυτό είναι μια βαριά κατηγορία. Δεν μπορείς να τη λες, θέλει πλήρη στοιχεία.

Δ.Δ.: Ρωτάω επειδή βγήκαν και τα ποσοστά τώρα, με την ιστορία των Τεμπών, 8 στους 10 δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα ούτε τη Δικαιοσύνη. Αρα ο κόσμος πιστεύει ότι οι δικαστές είτε ενεργούν υπέρ της εκάστοτε κυβέρνησης, είτε χρηματίζονται.
Β.Φ.: Υπάρχει ένας μαξιμαλισμός εδώ, ο οποίος δημιουργείται κυρίως από τα ΜΜΕ. Αυτό δεν είναι καλό για το πολιτικό σύστημα - από την προσπάθεια κάθε φορά μιας πρώην κυβέρνησης που γίνεται αντιπολίτευση να δημιουργήσει κλίμα από ένα ατύχημα. Κάτι που δεν συμβαίνει στο εξωτερικό. Ημουν στη Γερμανία και στην Αυστρία όταν έγιναν δύο μεγάλα ατυχήματα. Αν θυμάστε, το τρενάκι που έπεσε στο Σάλτσμπουργκ και σκοτώθηκαν κάποιοι άνθρωποι πριν από καμία εικοσαετία, και προ δεκαετίας περίπου όταν έπεσε το υπέργειο τραμ στο Βούπερταλ. Ξεκόλλησε και έπεσε ενώ ήταν πάνω από τον ποταμό Βούπερ. Το θέμα έπαιξε δυο-τρεις μέρες και εξαφανίστηκε. Εκεί το πολιτικό σύστημα δεν θέλει αυτά τα πράγματα να διογκώνονται για να μη δυσφημείται η χώρα και ιδίως ο τουρισμός. Είναι κρίμα -και δεν μιλάω μόνο για την υπόθεση των Τεμπών- κάθε φορά που υπάρχει ένα ατύχημα, να προσπαθεί η όποια αντιπολίτευση να το εκμεταλλευτεί. Αυτό δεν νομίζω ότι είναι ένα υγιές πολιτικό φαινόμενο, πρέπει να ασκείται αντιπολίτευση επί αμιγώς πολιτικών θεμάτων.

Δ.Δ.: Μα δεν είναι όμως πολιτικό το θέμα των Τεμπών;
Β.Φ.: Είναι ένα τραγικό ατύχημα, όπως έγινε και στο Μάτι, όπως έγινε και στη Μάνδρα, όπως έγινε το 2003, αν θυμάστε, πάλι στα Τέμπη με τα παιδιά που σκοτώθηκαν. Θεωρώ ότι ως κράτος βελτιωνόμαστε. Ομως είδατε ότι προσφάτως και στην Αμερική -που είναι τόσο προοδευμένη χώρα- έγινε ένα ατύχημα το οποίο είναι ασυγχώρητο, έπεσε ελικόπτερο πάνω σε αεροπλάνο και σκοτώθηκαν κάπου 70 άτομα.

Δ.Δ.: Δεν μου απαντήσατε, όμως, για τη δυσπιστία του κόσμου απέναντι στη Δικαιοσύνη.
Β.Φ.: Εγώ το έχω γράψει πάρα πολλές φορές και έχω δημοσιεύσει άρθρα. Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα έχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Το πρόβλημα αυτό εστιάζεται σε δύο τομείς. Πρώτον, έχουμε υπερβολικά πολύ μεγάλο αριθμό δικηγόρων· για να σας δώσω μια τάξη μεγέθους, η Αυστρία έχει 6.500 δικηγόρους και η Ελλάδα 47.500 δικηγόρους, ενώ είμαστε περίπου ίδιος πληθυσμός. Αντιστοιχούν 17 δικαστές ανά 100.000 σε όλη την Ευρώπη, 37 δικαστές ανά 100.000 στην Ελλάδα. Ημασταν εννέα αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου και τώρα είκοσι επτά. Η δουλειά που έρχεται στα δικαστήρια είναι πάρα πολλή και πλέον οι δικαστές έχουν πρόβλημα, υπάρχει μια καθυστέρηση αποφάσεων. Δεν συμβιβάζονται οι υποθέσεις, όπως ισχύει σε όλο τον κόσμο. Ο συμβιβασμός υποθέσεων, που είναι κανόνας στην Αγγλία, σε εμάς είναι η εξαίρεση, δυστυχώς.

Δ.Δ.: Μα γιατί;
Β.Φ.: Υπάρχει ο συμβιβασμός, αλλά δεν εφαρμόζεται. Εγώ πιστεύω ότι για να πάμε καλά στην Ελλάδα ως Δικαιοσύνη, θα πρέπει να εξυγιανθεί ο κλάδος των δικηγόρων - και το λέω με πολλή αγάπη για τον κλάδο αυτό. Οι δικηγόροι είναι και ελεύθεροι επαγγελματίες, εκτός από συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης. Ο δικηγόρος πρέπει να ζει καλά, δεν πρέπει να πεινάει. Και στην Ελλάδα, δυστυχώς, τις τελευταίες δύο δεκαετίες η οικονομική κατάσταση είναι άθλια. Αρα λοιπόν πρέπει να φτιάξουμε τους δικηγορικούς συλλόγους.

Σκηνή 3η: Οπως πάμε, σε λίγο θα έχουμε 60.000 με 70.000 δικηγόρους

Δ.Δ.: Πώς θα μπορούσε να γίνει περιορισμός του αριθμού των δικηγόρων;
Β.Φ.: Οπως ισχύει στην Αγγλία, για παράδειγμα. Πουθενά στον κόσμο η λήψη πτυχίου Νομικής δεν συνεπάγεται αυτονοήτως και ένταξη σε δικηγορικό σύλλογο. Οι εξετάσεις στους συλλόγους είναι αυστηρές, σκληρές εξετάσεις. Στην Αγγλία για να γίνει κανείς barrister, δικηγόρος που παρίσταται σε δικαστήριο, απ’ ό,τι θυμάμαι, εισέρχεται περίπου ένα 8%-10% των διαγωνιζόμενων. Δεν σημαίνει ότι όποιος πάρει πτυχίο Νομικής πρέπει οπωσδήποτε να γίνει και δικηγόρος. Αυτό δεν ισχύει πουθενά. Γι’ αυτό ο αριθμός των δικηγόρων παντού είναι μικρός. Και όταν ο αριθμός είναι μικρός, οι δικηγόροι ευημερούν. Οταν ευημερούν οι δικηγόροι, ευημερεί και η Δικαιοσύνη. Για να σας δώσω να καταλάβετε, η επιτυχία στις εξετάσεις των δικηγόρων είναι 99,5%. Απίστευτο.

Δ.Δ.: Γιατί συμβαίνει αυτό μόνο στην Ελλάδα;
Β.Φ.: Γιατί δεν αποφασίζουν οι δικηγορικοί σύλλογοι να βάλουν μια τάξη - το ίδιο και το υπουργείο Δικαιοσύνης. Κοιτάξτε, τα προβλήματα στην Ελλάδα διογκώνονται γιατί ο ένας τα αφήνει στον άλλον και ο άλλος στον επόμενο. Δεν θέλει κανείς να βάλει το μαχαίρι βαθιά στο κόκαλο, αυτή είναι η αλήθεια. Πρέπει να πάρουν αποφάσεις σοβαρές. Πέστε μου, πού θα πάει αυτό; Κάθε χρόνο εισέρχονται 2.500-3.000 δικηγόροι στους συλλόγους. Δηλαδή, θα φτάσουμε σε λίγο να έχουμε 60.000-70.000 δικηγόρους; Δεν σταματάει αυτό. Πρέπει να βάλουν το κεφάλι κάτω, να βρουν μια λύση. Και η λύση είναι να αποφασιστεί από κοινού να γίνουν εξετάσεις σκληρές, τύπου ΑΣΕΠ, ώστε να εισέρχεται ένα ποσοστό -κατ’ εκτίμηση δική μου- 20% με 30%. Πάντως σίγουρα όχι 99,5%.

Δ.Δ.: Μήπως αυτό συμβαίνει επειδή στη Βουλή οι περισσότεροι βουλευτές είναι δικηγόροι;
Β.Φ.: Δεν έχω άποψη γι’ αυτό. Ισως. Η αλήθεια πάντως είναι ότι τα προβλήματα της Δικαιοσύνης δεν λύνονται με μπαλώματα - γιατί μέχρι στιγμής μόνον μπαλώματα γίνονται. Πρέπει να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις, ώστε καταρχήν να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των εισερχομένων δικηγόρων στους δικηγορικούς συλλόγους. Και επίσης είχα προτείνει -για να μη βγάλω και την ουρά μας απέξω- ότι και η Σχολή Δικαστών πρέπει να υποστεί ορισμένες αλλαγές, ώστε να μην εισέρχεται μόνο αυτός που γράφει καλά. Να δουλεύει σε εμάς τουλάχιστον επί δύο χρόνια και να εξετάζεται, να βλέπουμε καταρχήν εάν είναι επαρκής προσωπικότητα, ισορροπημένη, αν έχει ένα σταθερό ψυχοπαθολογικό υπόβαθρο, αν έχει προβλήματα. Γιατί δυστυχώς -δεν το κρύβουμε αυτό- όταν συνέχεια αναγκαζόμαστε να διώχνουμε δικαστές από τον κλάδο, πάει να πει ότι αυτοί οι άνθρωποι κακώς μπήκαν στον κλάδο.

Σκηνή 4η: Ο χειρότερος συμβιβασμός, η καλύτερη δίκη

Δ.Δ.: Εχετε διώξει πολλούς ανίκανους δικαστικούς;
Β.Φ.: Αρκετούς. Και βλέπω ότι τουλάχιστον η σημερινή πρόεδρος του Αρείου Πάγου έχει δώσει δείγματα ότι θέλει να καθαρίσει τον κλάδο από τα άτομα τα οποία για κάποιο λόγο είναι ανεπαρκή.

Δ.Δ.: Τι άτομα είναι αυτά; Διαταραγμένα, με ψυχολογικά προβλήματα;
Β.Φ.: Πολλοί οι παράγοντες. Η δικαστική είναι μια πολύ βαριά δουλειά. Οι δικαστές αγκομαχάνε. Διότι η υπερφόρτωση των πινακίων από υποθέσεις είναι πια δυσβάσταχτη. Γι’ αυτό συνέχεια προσλαμβάνουμε δικαστές και εισαγγελείς και γραμματείς. Σε μια χώρα που χρειαζόμαστε π.χ. νοσοκόμους, πάλι φέτος θα προσλάβουμε άλλους 300 γραμματείς. Και αυτό επειδή έρχονται πολλές υποθέσεις και δεν συμβιβάζονται οι περισσότερες, όπως ισχύει σε όλο τον κόσμο.

Δ.Δ.: Είναι στη νοοτροπία του Ελληνα αυτό;
Β.Φ.: Οπωσδήποτε είμαστε ένας λαός κάπως υπανάπτυκτος, σε έναν μεγάλο βαθμό. Στην Ευρώπη δεν είναι έτσι, υπάρχουν αυστηροί κανόνες. Οταν πεις «θα πάω στο δικαστήριο και δεν θα συμβιβαστώ», είσαι αποφασισμένος, εάν χάσεις, να πληρώσεις πολλά λεφτά. Kάτι που δεν συμβαίνει εδώ. Τα έξοδα των δικαστηρίων μέχρι πρόσφατα ήταν 250 ευρώ στον Αρειο Πάγο! Ο χειρότερος συμβιβασμός είναι η καλύτερη δίκη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συμβιβαστείς για να αποφύγεις ένα σωρό έξοδα και ταλαιπωρία στα δικαστήρια.

Δ.Δ.: Στα οικογενειακά τώρα, πόσα παιδιά είστε στην οικογένεια; Από τον Πόντο είστε;
Β.Φ.: Οχι, Θρακιώτες είμαστε. Μπερδεύει το «-ίδης». Από την Ανατολική Ρωμυλία, οι παππούδες ήρθαν εκεί πρόσφυγες το 1923-1924. Ο Νομός Κιλκίς κατά βάση κατοικήθηκε από ποντιακές και θρακιώτικες φυλές.

Δ.Δ.: Και στην οικογένεια πόσα παιδιά είστε;
Β.Φ.: Τέσσερα παιδιά: τρία αγόρια κι ένα κορίτσι.

Δ.Δ.: Και είναι όλοι νομικοί;
Β.Φ.: Ο αδελφός μου ο υπουργός είναι καλός δικηγόρος. Ο άλλος αδερφός μου, ο οποίος πέθανε, ήταν φιλόλογος και η αδερφή μου τραπεζική υπάλληλος.

Δ.Δ.: Ξεκινήσατε για να πάτε στον δικαστικό κλάδο ή κάνατε δικηγορία;
Β.Φ.: Η αλήθεια είναι ότι είχα καημό από παλιά να γίνω εισαγγελέας. Θυμάμαι ότι από μικρός, σε εκθέσεις με θέμα «τι θέλετε να γίνετε όταν μεγαλώσετε;», έγραφα ότι ήθελα να γίνω ανακριτής. Μου άρεσε πάρα πολύ αυτή η δουλειά. Οταν διορίστηκα ήμουν ο νεότερος εισαγγελέας στην Ελλάδα. Μόλις 28, τότε ήταν το όριο. Και διορίστηκα απευθείας, δεν το συζήτησα καθόλου με τον εαυτό μου. Είχαμε ένα καλό γραφείο δικηγορικό στο Κιλκίς με τον αδελφό μου, και βγάζαμε και λεφτά, αλλά ήμουν ταγμένος σε αυτό, να γίνω εισαγγελέας.

Σκηνή 5η: «Συνήθως ο τελευταίος που βλέπει το θύμα είναι ο δράστης»

Δ.Δ.: Η ανάκριση τι διαδικασία είναι ακριβώς;
Β.Φ.: Η ανάκριση ασχολείται με την ανακάλυψη των στοιχείων της αλήθειας μιας υποθέσεως. Αυτό μπορεί να γίνει με εξετάσεις μαρτύρων ή με λήψη στοιχείων -έγγραφα, DNA, κινητά τηλέφωνα και άλλα- με σκοπό την αποκάλυψη του εγκλήματος.

Δ.Δ.: Ποια ήταν η πιο δύσκολη υπόθεση που έχετε αναλάβει μέχρι τώρα;
Β.Φ.: Η υπόθεση του Γραικού. Εκείνος ο κτηνοτρόφος, αν θυμάστε, τον οποίο είχε σκοτώσει ένας έμπορος κρεάτων και τον είχε θάψει μαζί με το αυτοκίνητό του σε ένα χωριό της Θεσσαλονίκης. Η υπόθεση είχε τεθεί στο αρχείο γιατί οι εισαγγελείς Α’ βαθμού πίστευαν ότι είχε φύγει στα Σκόπια, έτσι γράψανε. Εγώ όμως δεν το πίστεψα ποτέ αυτό το πράγμα, πίστευα ότι τον σκότωσε ο συγκεκριμένος.

Δ.Δ.: Γιατί, πώς ξεκίνησε αυτή η υποψία;
Β.Φ.: Από το διάβασμα, τη μελέτη της δικογραφίας και από την εμπειρία μου ως εισαγγελέας.

Δ.Δ.: Μετά από πόσο καιρό κάνατε παρέμβαση εσείς;
Β.Φ.: Αυτή η υπόθεση ήταν στο αρχείο επί δύο χρόνια. Σε μένα ήρθε μετά από αίτημα των συγγενών του θανόντα. Μελέτησα τη δικογραφία, έψαξα ξανά, κάλεσα μάρτυρες, μίλησα με την αστυνομία επί τρεις μήνες περίπου και κατέληξα ότι αυτός ήταν θαμμένος με το αυτοκίνητό του. Θυμάμαι ότι είχα φωνάξει την κόρη του θανόντα και τη ρώτησα αν της τηλεφώνησε ο πατέρας της. Και μου είπε όχι. Ξέρω ότι δεν υπάρχει πατέρας που δεν θα πάρει τηλέφωνο την κόρη του, αποκλείεται. Τότε πείστηκα -και με τα στοιχεία- ότι ήταν θαμμένος μαζί με το αυτοκίνητό του. Γιατί αν είχε βρεθεί το αυτοκίνητο, θα λέγαμε ότι κάπου εκεί είναι και το θύμα. Βοήθησε πάρα πολύ και η αστυνομία.

Δ.Δ.: Εξυπνη η σκέψη ότι θα έπρεπε να είχε μιλήσει με την κόρη του ο πατέρας.
Β.Φ.: Η δουλειά μας είναι ο άνθρωπος. Δεν υπάρχει πατέρας ο οποίος θα λείπει κάπου και δεν θα τηλεφωνήσει στην κόρη του - όχι στον γιο του, στην κόρη του. Η κοπέλα μού ορκίστηκε ότι δεν της τηλεφώνησε τρία χρόνια και τότε το κατάλαβα.

Δ.Δ.: Και πώς βρήκατε τον δολοφόνο;
Β.Φ.: Στην ανάκριση υπάρχει ένας κανόνας -με εξαιρέσεις βέβαια- ότι συνήθως ο τελευταίος που βλέπει το θύμα είναι ο δράστης. Τελευταίος ήταν λοιπόν αυτός ο έμπορος κρεάτων, με τον οποίο είχε συναλλαγή και που είχα εντοπίσει κάποια κενά στις καταθέσεις του. Με βοήθησε πάρα πολύ τότε η αστυνομία, η οποία έκανε πάρα πολύ καλή δουλειά. Το Τμήμα Ανθρωποκτονιών είχε βρει ένα μηχάνημα από το πανεπιστήμιο, το οποίο σκανάρει τα μέταλλα στο έδαφος. Πήγαν και το άπλωσαν στην περιοχή όπου αυτός ο έμπορος είχε τις επιχειρήσεις του και πράγματι, «χτύπησε» το μέταλλο του αυτοκινήτου που ήταν θαμμένο. Το ξέθαψαν και ήταν δίπλα και ο νεκρός. Αυτή ήταν η λεγόμενη υπόθεση Γραικού.

Σκηνή 6η: Ο καλός και ο κακός λύκος που έχουμε μέσα μας

Δ.Δ.: Πώς μπορεί να γίνει κάποιος δολοφόνος;
Β.Φ.: Θεωρώ ότι υπάρχει κάτι μες στην ψυχή του δολοφόνου, το οποίο υπό δεδομένες συνθήκες μπορεί να μη βγει, αλλά μπορεί να βγει κιόλας.

Δ.Δ.: Δεν ισχύει αυτό που λένε ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει δολοφόνοι;
Β.Φ.: Νομίζω όχι. Ναι, αλλά δεν μπορείς να ξέρεις ποιος μπορεί να γίνει δολοφόνος εξαρχής. Ισως και η συγκυρία πολλές φορές μετράει. Θυμάμαι μια άλλη υπόθεση. Ενας κρατούμενος στις φυλακές που επιθεωρούσα τότε, ο οποίος είχε επιτεθεί στη γυναίκα του για να τη σκοτώσει. Δεν έβλεπε καλά και του καρφώθηκε στο μυαλό ότι η γυναίκα του τον απατά. Πήγε λοιπόν μια μέρα να τη σφάξει, την τελευταία στιγμή την προλάβανε και τη σώσανε. Και τον καταδίκασαν σε 15 χρόνια για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Ηταν πάρα πολύ καλός κρατούμενος, μάγειρας στη φυλακή, έκατσε 13 χρόνια με άριστη διαγωγή -τότε οι ποινές εκτίονταν, δεν ήταν όπως τώρα- και μας ζήτησε να του χαρίσουμε δύο χρόνια. Ηρθε λοιπόν στο συμβούλιο και τον ρώτησαν όλοι: «Θυμάσαι ακόμη όλα αυτά τα πράγματα που έγιναν με τη γυναίκα σου;». «Παιδιά, έχουν περάσει 13 χρόνια πια, δεν θυμάμαι τίποτα, ποιος ασχολείται με το θέμα αυτό;». Και τον βγάλαμε, ήταν πολύ καλός κρατούμενος, είχε όλα τα στοιχεία για να βγει. Και το ίδιο βράδυ που βγήκε, πήγε και σκότωσε!

Δ.Δ.: Αισθανθήκατε τύψεις που τον βγάλατε;
Β.Φ.: Ημασταν τότε πολύ νέοι στο επάγγελμα, εγώ μόλις τριάντα, είχαμε σοκαριστεί. Και είπαμε, τι μας περιμένει σ’ αυτή τη δουλειά...

Δ.Δ.: Με όλη αυτή την εμπειρία δεν έχετε φτιάξει στο μυαλό σας ένα πορτρέτο με παραλλαγές του δολοφόνου; Να κάνετε ένα βιβλίο για τη συμπεριφορά του δολοφόνου;
Β.Φ.: Κοιτάξτε, υπάρχει ένας κανόνας στην Ψυχολογία...

Δ.Δ.: Εσείς κάνατε Ψυχολογία;
Β.Φ.: Εννοείται, μα το έγκλημα είναι ψυχολογία. Γιατί ο εγκληματίας δεν είναι ο συνήθης άνθρωπος. Εχει μια αστάθεια, γενικά. Απλώς πολλές φορές δεν φαίνεται αυτό. Λένε οι ψυχίατροι ότι όλοι μέσα μας έχουμε έναν καλό λύκο και έναν κακό λύκο. Το θέμα είναι ποιον από τους δύο ταΐζουμε. Αν ταΐζουμε τον κακό, θα γίνουμε κακοί. Επομένως, παίζει ρόλο η οικογένεια -πιστεύω πάρα πολύ στην οικογένεια-, η εκπαίδευση, αλλά οπωσδήποτε και η λειτουργία του πολιτικού συστήματος, με την έννοια ότι πρέπει να υπάρχει ένα υγιές πολιτικό σύστημα, το οποίο να εμπιστεύονται οι πολίτες και οι θεσμοί να λειτουργούν. Στη Δικαιοσύνη, στην Εκκλησία, στον Στρατό, στην Αστυνομία οι πολίτες πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη.

Σκηνή 7η: «Εμεινα αλώβητος γιατί δεν ασχολούμαι με υποθέσεις πολιτικών, κυρίως λόγω του αδερφού μου»

Δ.Δ.: Οι πολιτικοί διαχρονικά δεν παρεμβαίνουν στη Δικαιοσύνη; Δεν διορίζουν; Πρέπει να διορίζουν;
Β.Φ.: Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει ένα μεικτό σύστημα. Είδατε, έχουν γίνει βελτιώσεις στο θέμα αυτό, ώστε να έχουν λόγο πολλοί φορείς που εμπλέκονται.

Δ.Δ.: Τώρα πώς γίνεται η ανάθεση;
Β.Φ.: Υποτίθεται ότι υπάρχει μία γνωμοδότηση, που ψηφίστηκε πρόσφατα, από τους δικαστές και τους εισαγγελείς για το ποια άτομα προτείνουν. Περνάνε στη συνέχεια από τη Βουλή, όπου και εκεί γίνεται μια κρίση από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και στο τέλος αποφασίζει η κυβέρνηση.

Δ.Δ.: Αυτό. Πρέπει να αποφασίζει η κυβέρνηση, κατά τη γνώμη σας;
Β.Φ.: Είναι ένα θέμα αμφιλεγόμενο, δεν είναι εύκολη η απάντηση.

Δ.Δ.: Εσάς σας έχει βοηθήσει κανένας πολιτικός; Είχατε ποτέ σχέση με την πολιτική;
Β.Φ.: Ποτέ, καμία. Επειδή είχα αδερφό πολιτικό όλα τα χρόνια αυτά, και μάλιστα ήταν υπουργός και σε άλλες κυβερνήσεις, κράτησα μια σταθερή πορεία: δεν έχω χειριστεί ποτέ στη ζωή μου πολιτική υπόθεση. Εμεινα μακριά από την πολιτική, χειριζόμουν αμιγώς ποινικές υποθέσεις και ποτέ πολιτικές. Το ξέρανε οι προϊστάμενοί μου, δεν μου χρεώνανε υποθέσεις πολιτικών. Αν κατά λάθος ερχόταν καμία στα χέρια μου, την επέστρεφα και έλεγα: «Παρακαλώ, δεν θέλω να χειριστώ πολιτικές υποθέσεις, ούτε δημοτικών συμβούλων». Γι’ αυτό και τόσα χρόνια έμεινα αλώβητος, πιστεύω, δεν άκουσα παράπονα γιατί δεν ασχολούμαι με υποθέσεις πολιτικών, κυρίως λόγω του αδερφού μου.

Δ.Δ.: Θα βάζατε το χέρι σας στη φωτιά για όλους τους δικαστές που ξέρετε; Οτι είναι αμόλυντοι;
Β.Φ.: Το χέρι στη φωτιά, για κανέναν. Ομως βλέπω τόσα χρόνια και τους συναδέλφους μου, δικαστές οι οποίοι εργάζονται πολύ σκληρά, τίμιοι άνθρωποι, πραγματικοί αγωνιστές - και δεν το λέω αυτό τώρα για να παινέψω τον κλάδο μας, γιατί όλη μέρα με αυτούς ζω. Η δουλειά είναι δυσβάσταχτη, οι υποθέσεις ανεβαίνουν και βλέπω ότι υπάρχει ένα εξαιρετικό επίπεδο. Δεν νομίζω ότι οι Ευρωπαίοι δικαστές έχουν πιο υψηλό επίπεδο από εμάς. Απλώς έχουν άλλους θεσμούς, που εγγυώνται καλύτερη απόδοση δικαιοσύνης. Δηλαδή εκεί δεν πηγαίνουν όλες οι υποθέσεις στο ακροατήριο. Υπάρχουν προ-στάδια, όπου οι υποθέσεις συμβιβάζονται, οι δικαστές έχουν μεγαλύτερες εγγυήσεις. Θα σας πω ένα παράδειγμα που χρησιμοποιώ συχνά. Ο Αρειος Πάγος είναι δικαστήριο πανελλήνιο, απαρτίζεται από δικαστές απ’ όλη την Ελλάδα. Ενώ στους βουλευτές που προέρχονται απ’ όλη την Ελλάδα καλύπτονται τα έξοδά τους, σε εμάς δεν καλύπτονται. Είναι λυπηρό να βλέπεις ότι από τους 20 προέδρους Εφετών από τη Θεσσαλονίκη, έκαναν αίτηση μόνο δύο να έρθουν στον Αρειο Πάγο - διότι όλοι οι άλλοι σκέφτονται τα έξοδα.

Δ.Δ.: Ενας εφέτης, ένας δικαστικός στον Αρειο Πάγο, πόσο καιρό πρέπει να έρχεται εδώ πέρα στην Αθήνα;
Β.Φ.: Κάθε βδομάδα.

Δ.Δ.: Αρα θα πρέπει να έχει σπίτι εδώ να μένει. Ή ξενοδοχείο.
Β.Φ.: Αεροπορικά, ξενοδοχείο, σπίτι. Τα έξοδα αυτά δυστυχώς, παρά τις υποσχέσεις των πολιτικών, δεν έχουν καλυφθεί.

Σκηνή 8η: Μια πενταετία, τουλάχιστον, η δίκη για τα Τέμπη!

Δ.Δ.: Ποιοι είναι οι μισθοί των δικαστικών; Ο χαμηλότερος;
Β.Φ.: Νομίζω ότι ξεκινάνε από 1.600 ευρώ καθαρά, όταν διορίζονται. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι έχουν υπερβολικά πολλές μεταθέσεις. Στην ουσία ένα μεγάλο μέρος του μισθού σου το δίνεις στα έξοδα μεταθέσεων. Φανταστείτε ότι ένα παιδί τώρα από τη Θεσσαλονίκη θα ξεκινήσει ως εισαγγελέας Πύργου, ας πούμε, μέχρι να ανέβει Θεσσαλονίκη. Μετά θα προαχθεί, θα ξαναφύγει, θα έρθει Αθήνα. Επομένως, υπάρχει μια συνεχής μετακίνηση που οικονομικά είναι δυσβάσταχτη.

Δ.Δ.: Θέλω να μου εξηγήσετε τώρα τη δικαστική διαδικασία για τα Τέμπη, να την καταλάβει ο κόσμος, γιατί είναι μπερδεμένος.
Β.Φ.: Είναι πάρα πολύ απλό. Τώρα γίνεται η ανάκριση.

Δ.Δ.: Ποιος την έχει αναλάβει;
Β.Φ.: Ο Μπακαΐμης, εφέτης ανακριτής στη Λάρισα. Εμπειρότατος και πάρα πολύ καλός εξ όσων γνωρίζω. Και βλέπω ότι είναι και πολύ δραστήριος.

Δ.Δ.: Ο κύριος Μπακαΐμης λοιπόν, κάνει τώρα την ανάκριση.
Β.Φ.: Αυτή είναι μια υπόθεση η οποία ξεκίνησε ως ευθύνη κάποιων ανθρώπων συγκεκριμένων, οι οποίοι είχαν προφυλακιστεί. Αποφυλακίστηκαν λόγω παρέλευσης του 18μηνου, γι’ αυτό μόνο. Αλλά τελούν υπό περιοριστικούς όρους. Ο ανακριτής ερευνά όλα τα εγκλήματα που τυχόν θα βρεθούν. Στο μεταξύ φθάνουν συνέχεια έγγραφα από τους συγγενείς των θυμάτων. Αρα είναι υποχρεωμένος να τα ερευνήσει όλα. Οταν γίνει αυτό, θα καταλήξει στο ποια εγκλήματα έχουν τελεστεί, θα υποβάλει τον φάκελο στον εισαγγελέα και εκείνος θα παραπέμψει την υπόθεση να εκδικαστεί για τα εγκλήματα που έχουν διαπιστωθεί ότι τελέστηκαν κατά την πορεία της ανακρίσεως.

Δ.Δ.: Εάν υπάρχουν πολιτικοί;
Β.Φ.: Αυτό είναι ένα τελείως άλλο κεφάλαιο που δεν αφορά αυτόν. Ούτως ή άλλως, όταν προκύψουν στοιχεία σε βάρος πολιτικού, όπως λέει ο νόμος, η δικογραφία διαβιβάζεται αμελλητί στη Βουλή.

Δ.Δ.: Είναι σωστό να γίνεται αυτό με τη Βουλή όταν κάποιος πολιτικός είναι ένοχος;
Β.Φ.: Αυτό λέει το Σύνταγμα, τι να κάνουμε;

Δ.Δ.: Εσείς τι γνώμη έχετε; Γιατί να μην εκλαμβάνεται κι αυτός ως ένας κανονικός άνθρωπος;
Β.Φ.: Εχει πέσει στο τραπέζι από καιρό η προανάκριση να μη γίνεται από τη Βουλή, δηλαδή από συναδέλφους τους, αλλά από εξειδικευμένους δικαστές, οι οποίοι θα επιλέγονται κάθε χρόνο με κλήρωση. Και θα ορίζονται ότι θα κάνουν αυτοί την προανάκριση αν συμβεί κάτι και με κλήρωση και θα ορίζονται ότι αυτοί, αν συμβεί κάτι, θα κάνουν την προανάκριση.

Δ.Δ.: Εμ, δεν πρέπει να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Β.Φ.: Πρέπει ν’ αλλάξει. Για τα αδικήματα τα βασικά θα είναι ενιαία η δίκη, για όλους τους κατηγορούμενους που εμπλέκονται στο ατύχημα. Και προβλέπεται ότι θα πάρει κάποια χρόνια αυτή η υπόθεση. Φανταστείτε να μιλήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι - μόνο να αγορεύσουν τόσοι δικηγόροι...

Δ.Δ.: Πόσο καιρό υπολογίζετε;
Β.Φ.: Απ’ ό,τι θυμάμαι, η δίκη της Χρυσής Αυγής πήγε πέντε χρόνια. Δεν ξέρω τον όγκο της, αλλά δεν μπορούν να δικάζουν και κάθε μέρα. Οι δικηγόροι έχουν προβλήματα, δεν μπορούν μία μέρα, δεν μπορούν άλλη, προσπαθεί το δικαστήριο να βολέψει όλα τα αιτήματα. Αλλά πριν την πενταετία δεν νομίζω ότι θα τελειώσει. Είναι μεγάλες δίκες αυτές, φανταστείτε να εξετάζονται εκατοντάδες μάρτυρες και να τους ρωτάνε εκατοντάδες δικηγόροι.

Σκηνή 9η: Το όνειρο να γίνει γενικός εισαγγελέας

Δ.Δ.: Μένετε στη Θεσσαλονίκη, έτσι δεν είναι;
Β.Φ.: Εκεί είναι η οικογένειά μου, ναι. Εχω δύο κόρες και με τη Ελένη την γυναίκα μου είμαστε μαζί όλα αυτά τα χρόνια.

Δ.Δ.: Με την ίδια γυναίκα τόσα χρόνια, είστε πιστός;
Β.Φ.: Είμαι πιστός στην οικογένεια καταρχάς. Πιστεύω ότι είναι ένας θεσμός ο οποίος έχει επικρατήσει, έχει διασωθεί τόσα χρόνια, και αποτελεί έναν ψυχολογικό πυρήνα για τα παιδιά, μια φωλιά.

Δ.Δ.: Το όνειρό σας ποιο είναι; Γενικός εισαγγελέας;
Β.Φ.: Καλά, αυτό είναι όνειρο όλων των εισαγγελέων, εννοείται. Αν κριθεί ότι έχω τα προσόντα, οπωσδήποτε θα είναι μια μεγάλη τιμή για μένα. Αλλά αυτό θα το κρίνουν άλλοι.

Δ.Δ.: Ολοι πάντως μου λένε τα καλύτερα για εσάς.
Β.Φ.: Το θέμα είναι να τα πιστέψουν και αυτοί που θα αποφασίσουν. Εν προκειμένω, κατά βάση η κυβέρνηση. Κι αν δεν αποφασίσει, πάλι θα παραμείνω ένας απλός στρατιώτης.

Δ.Δ.: Η πιο σκληρή στιγμή στη ζωή σας;
Β.Φ.: Η αλήθεια είναι ότι δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι πιέστηκα. Νομίζω ότι όταν κάνεις μια δουλειά με πάθος και με θέληση να προσφέρεις, δεν κουράζεσαι. Απλώς είχα στεναχωρηθεί και εγώ και πολλοί συνάδελφοί μας, όταν δυστυχώς μέσα από το Διαδίκτυο είχαμε στοχοποιηθεί από ένα δίδυμο ψυχωτικών αδερφών. Τα οποία με στοχοποίησαν και εμένα και άλλους 30-40 συναδέλφους γιατί είχαν χειριστεί μια υπόθεση που δεν τους άρεσε. Εδώ θεωρώ τραγικό λάθος το ότι καταργήθηκε το αδίκημα της περιύβρισης δικαστικών αρχών που ήταν αυτεπάγγελτο. Και αν θεωρήθηκε τότε ότι έπρεπε να καταργηθεί για κάποιες υπερβολές, εγώ πιστεύω ότι πρέπει να επανέλθει ως περιύβριση δικαστικών αρχών στο πλαίσιο των καθηκόντων τους. Παράδειγμα: εάν εγώ μαλώσω με τον γείτονα, δεν χρειάζεται να έχω προστασία γιατί φταίω εγώ που μάλωσα. Αλλά όταν στο πλαίσιο μιας αποφάσεως που εξέδωσα, μιας διατάξεως, έρχεται κάποιος και με υβρίζει, ιδίως μέσα από το Διαδίκτυο, πρέπει να έχω προστασία.

Σκηνή 10η «Στην Ελλάδα όποιος δικαστής θέλει να παραμείνει ανεξάρτητος είναι ανεξάρτητος»

Δ.Δ.: Με τις αλλαγές κυβερνήσεων είχατε κανένα πρόβλημα;
Β.Φ.: Τίποτα, η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη.

Δ.Δ.: Μα είναι ανεξάρτητη; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.
Β.Φ.: Με ρώτησαν πολλές φορές, και η απάντησή μου είναι η εξής: Στην Ελλάδα όποιος δικαστής θέλει να παραμείνει ανεξάρτητος είναι ανεξάρτητος. Οποιος δεν θέλει, δεν είναι. Εάν θέλεις να είσαι, μπορείς. Εχουμε πολλές εγγυήσεις από το Σύνταγμα. Δεν μπορεί να μας μεταθέσει κανείς, απαγορεύεται. Μόνοι μας αποφασίζουμε τις μεταθέσεις. Οι εγγυήσεις της δικαστικής ανεξαρτησίας στην Ελλάδα είναι σταθερές και απόλυτες. Από εκεί και πέρα το θέμα είναι τι πιστεύει ο κάθε δικαστής για τη Δικαιοσύνη.

Δ.Δ.: Σας είπα και πριν για τον χρηματισμό των δικαστών και δεν μου απαντήσατε. Δεν έχετε ακούσει τίποτα; Βοά η κοινωνία. Οπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά, λένε.
Β.Φ.: Κατά καιρούς έχουν βγει υποθέσεις και έχουν καταδικαστεί για δωροδοκία δικαστές. Αν θυμάστε, είχε βγει το παραδικαστικό σκάνδαλο, αλλά αυτές οι περιπτώσεις που έχουν βγει και έχουν πιστοποιηθεί δικαστικά είναι πολύ λίγες. Αλλά σας λέω ότι είναι ένας κλάδος ο οποίος αυτή τη στιγμή δεν αμείβεται εξαιρετικά σε σχέση με τους δικαστές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Δ.Δ.: Σάμπως αμείβονται οι άλλοι, οι καθηγητές, οι γιατροί;
Β.Φ.: Υποτίθεται ότι η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι σε ένα επίπεδο πολύ πιο ψηλό.

Δ.Δ.: Μα είναι, παίρνουν καλύτερα λεφτά.
Β.Φ.: Ναι, αλλά σας επαναλαμβάνω, τα πιο πολλά πάνε σε έξοδα μεταθέσεων.

Δ.Δ.: Επομένως, λέτε ότι η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης εξαρτάται από τη συνείδηση του καθενός.
Β.Φ.: Νομίζω ότι αυτό αφορά κάθε λειτουργό. Και ένας υπουργός που θέλει να προσφέρει έργο μπορεί να προσφέρει έργο. Και ένας νομάρχης, ένας περιφερειάρχης, και ένας οποιοσδήποτε απλός δημόσιος υπάλληλος. Οταν υπηρετείς το δημόσιο συμφέρον, το υπηρετείς.

Δ.Δ.: Δεν σας έχει πάρει ποτέ πολιτικός να ζητήσει ρουσφέτι;
Β.Φ.: Ποτέ. Μα και τι να μου ζητήσει ένας πολιτικός;

Δ.Δ.: Να του κάνετε μια χάρη, να διευκολύνετε κάποιον πελάτη του.
Β.Φ.: Νομίζω ότι ξέρουν πού θα πάρουν τηλέφωνο αυτοί. Πάντως εμένα ποτέ δεν μου τηλεφώνησε κανείς να μου ζητήσει κάτι. Ούτε καν ο αδερφός μου.

Δ.Δ.: Πότε θα συνταξιοδοτηθείτε;
Β.Φ.: Επισήμως σε τριάμισι χρόνια.

Επίλογος: Ο βουρκωμένος εισαγγελέας-ανακριτής

Δ.Δ.: Οταν ανακρίνετε, δεν παρεισφρέει και ο προσωπικός, συναισθηματικός παράγοντας;
Β.Φ.: Προφανώς και παίζει ρόλο γιατί η δίκη είναι ένα ψυχικό φαινόμενο. Συμμετέχουν άνθρωποι με συναισθήματα, τα οποία εκείνη τη στιγμή βγαίνουν. Πολλές φορές, σε κάποιες βαριές περιπτώσεις, ιδίως ανθρωποκτονιών, οι δικαστές βουρκώνουν επάνω στην έδρα.

Δ.Δ.: Εχετε βουρκώσει;
Β.Φ.: Ε, βέβαια. Και προσπαθείς να μην το δείξεις. Ιδιαίτερα για κάποια στυγερά εγκλήματα σε βάρος παιδιών, τα οποία θεωρώ ότι είναι το πιο τραγικά.

Δ.Δ.: Τώρα σε αυτή την ιστορία με τον Αγγελο, βγήκε η κυρία Λατινοπούλου και είπε να επανέλθει η θανατική ποινή για τέτοιες περιπτώσεις. Ποια είναι η γνώμη σας για τη θανατική ποινή;
Β.Φ.: Αυτό έχει λυθεί. Και στην Ελλάδα, και στην Ευρώπη. Και στην Αμερική, κάποιες Πολιτείες το έχουν λύσει. Η απάντηση είναι σε ένα τραγούδι του λαού μας, «εσύ στο χώμα κι εγώ στη φυλακή». Οχι στην κρεμάλα.

Δ.Δ.: Αυτός και η γυναίκα όμως είχαν κάνει φοβερά πράγματα, τέρατα. Δεν συγκινηθήκατε από αυτή την ιστορία;
Β.Φ.: Προφανώς συγκινήθηκα. Εδώ συγκινούμαστε κάθε μέρα με τις δίκες που έχουμε. Εχουμε πολύ βαριές δίκες, όπου οι δικαστές διακόπτουν και κλαίνε επάνω στην έδρα. Είσαι συναισθηματικό ον, το οποίο ανταποκρίνεται εκείνη τη στιγμή. Αλλά το να επανέλθει η θανατική ποινή είναι εύκολο να το λες, και είναι και λίγο λαϊκισμός. Δεν νομίζω ότι συνάδει με τον νομικό μας πολιτισμό. Θεωρώ ότι αρκούν οι βαριές ποινές, οι οποίες πρέπει όμως να εκτίονται. Αυτό είναι ένα μείζον θέμα, ο εγκληματίας πρέπει να ξέρει ότι θα πάει στη φυλακή, και όχι ότι θα εκτίσει ένα κομμάτι και το άλλο θα του χαριστεί από την εκάστοτε κυβέρνηση. Οι ποινές πρέπει να εκτίονται.

Δ.Δ.: Μπαίνει ο άλλος με ποινή 20 χρόνια και εκτίει τα δέκα ή τα οκτώ.
Β.Φ.: Είναι ακριβώς αυτή η δικιά μας η ένσταση. Ελεγε ένας παλιός Ιταλός νομικός, ο Τσέζαρε Μπεκαρία, ότι οι ποινές είναι προτιμότερο να είναι μικρές και να εκτίονται παρά μεγάλες και να μην εκτίονται. Η ποινή η οποία αντιστοιχεί σε ένα έγκλημα, ειδικά ένα στυγερό έγκλημα, πρέπει να εκτίεται κατά το πιο μεγάλο μέρος της. Μου έλεγε μία συνάδελφος, της οποίας είχαν δολοφονήσει εν ψυχρώ τον αδελφό, και ο δολοφόνος που είχε καταδικαστεί σε ισόβια τελικά βγήκε στα εννιά χρόνια με ελαφρυντικό, ότι η οικογένεια πήγαινε στο μνήμα και ο δολοφόνος έπινε φραπέ στην παραλία. Αυτό είναι τραγικό.

Δ.Δ.: Και ποιος φταίει;
Β.Φ.: Η πολιτεία που αλλάζει τους νόμους. Κάθε φορά αυτό γίνεται.

Δ.Δ.: Η αποφυλάκιση όμως γίνεται από τους δικαστές.
Β.Φ.: Εχει αλλάξει όμως ο νόμος και λέει ότι θα τον βγάλεις στα δέκα. Τι να κάνω, δεν θα τον βγάλω;

Δ.Δ.: Τώρα όμως με τον νέο νόμο του κυρίου Φλωρίδη;
Β.Φ.: Αυτός ο νόμος θα ισχύσει για τα εγκλήματα που θα τελεστούν από δω και πέρα. Οι παλιοί νόμοι θα ισχύσουν για πολλά χρόνια ακόμα, για εγκλήματα που τελέστηκαν πριν από το ’23.

Προτού αποχαιρετιστούμε, μου είπε με χαμόγελο: «Το ξέρετε ότι η γιαγιά της Φαίης Σκορδά και ο μπαμπάς του Φλωρίδη είναι αδέρφια; Η Φαίη είναι ανιψιά μου αγαπημένη»!