Έτος φόρων και περικοπών και το 2018: Ποιοι θα πληρώσουν τη «λυπητερή»

Σε πλεόνασμα «αισιοδοξίας» για παροχές 800 εκατομμυρίων ευρώ μέσα στο 2017 -και άλλων 320 εκατομμυρίων το 2018- στηρίζεται το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατέθεσε χθες στη Βουλή η κυβέρνηση, παραβλέποντας ίσως ότι μέσα σε 5 μήνες (από τον Μάιο που ψήφισε το Μεσοπρόθεσμο) πρόλαβε να πέσει έξω στις εκτιμήσεις της για τα έσοδα κατά 1,86 δισ. ευρώ!
 
Το προσχέδιο έχει ημερομηνία λήξεως τον Νοέμβριο, όταν θα έχουν αποτυπωθεί τα νεώτερα εισπράξεων και θα έχουν επιστρέψει οι θεσμοί στην Αθήνα.  Επί του παρόντος πάντως η κυβέρνηση προβλέπει ότι φέτος θα πετύχει 2,21% πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή 823 εκατ. ευρώ παραπάνω από τον μνημονιακό στόχο που προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο του Μαΐου.
 
Από την υπέρβαση αυτή θέλει να μοιράσει 800 εκατομμύρια ευρώ σαν «Δαπάνες για δράσεις στήριξης της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής», όπως αναφέρονται. Όχι δηλαδή σαν 13η σύνταξη όπως πέρυσι, αλλά ως μέτρα στήριξης. Ποιους θα στηρίξει; Όπως τιτλοδοτείται ο κωδικός αυτός του προϋπολογισμού, φαίνεται πως αναφέρεται  στους οικονομικά αδύναμους γενικά, αλλά και τις επιχειρήσεις. Άρα τα 800 εκατομμύρια δεν θα είναι όλα για παροχές σε νοικοκυριά, αλλά ένα μέρος μόνον από αυτά. Πόσα και σε ποιους τελικά, θα εξειδικευτούν τον Νοέμβριο ή Δεκέμβριο, αφού πρώτα  η Τρόικα επικυρώσει αν όντως προκύπτει τέτοια «υπέρβαση» πλεονάσματος, αλλά και αν είναι διατηρήσιμη και επαναλαμβανόμενη στο σύνολό της και για το 2018 ώστε να μπορεί να διανεμηθεί –αλλιώς θα πρέπει να παραμείνει στα κρατικά ταμεία. Αντίστοιχα και για το 2018 προβλέπει ότι θα δοθούν και άλλα 320 εκατ. ευρώ από τον ίδιο κωδικό.
 
Πώς προκύπτει όμως το υπερ-πλεόνασμα (αλλά και του 2018) παρά την υστέρηση των εισπράξεων του 2017; Από νέες περικοπές στους οικονομικά αδύναμους κατά 260 εκατομμύρια ευρώ.
 
Συγκεκριμένα, στον κωδικό «Ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία» το κονδύλι μειώθηκε στα 20,008 δισ. αντί 20,268 δισ. που τον Μάιο προέβλεπε για φέτος το Μεσοπρόθεσμο. Το 2018 μάλιστα θα μειωθούν ακόμα περισσότερο, στα 19,5 δισ. ευρώ. Αντιθέτως αυξήθηκαν σε σχέση με το Μεσοπρόθεσμο οι δαπάνες για μισθούς στο δημόσιο (+27 εκατ. ευρώ) και οι Λειτουργικές Δαπάνες του Κράτους (+367 εκατ. ευρώ). Για να βγει πλεόνασμα, η κυβέρνηση «έβαλε χέρι» σε 612 εκατομμύρια ευρώ από το Αποθεματικό του Προϋπολογισμού.  Στο Μεσοπρόθεσμο προβλεπόταν 1 δισ. ευρώ για φέτος -όσα ακριβώς δηλαδή το 2016 και το 2018- αλλά τελικά αφήνει μέσα μόνον 388 εκατ. ευρώ. Πού πήγαν αυτά τα λεφτά; Για εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, επιχορηγήσεις σε συγκοινωνιακούς φορείς, επιστροφές στην Ε.Ε. από ανεκτέλεστα προγράμματα, περιβαλλοντικά πρόστιμα και συμμετοχή του Δημοσίου στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου του ΑΔΜΗΕ.
 

Φόροι 2018

Για το 2018 προβλέπεται θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα 6,536 δισ. ευρώ ή 3,5% του ΑΕΠ.  Το προσχέδιο προβλέπει ότι θα εξοικονομηθούν 320.000.000 ευρώ το 2018 χάρη στην επισκόπηση δαπανών των υπουργείων και εκτιμά ότι η ανεργία θα διαμορφωθεί στο 20,2% φέτος και στο 19% την προσεχή χρονιά.
 
Ο «κορμός» των πρόσθετων παρεμβάσεων που θα τεθούν σε ισχύ το 2018 για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: αυξήσεις στις εισφορές των επαγγελματιών, παρεμβάσεις στα επιδόματα, στην υγεία και στις συντάξεις, τη φορολόγηση δραστηριοτήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (τύπου Airbnb), την καθιέρωση φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, την κατάργηση της μείωσης του φόρου εισοδήματος για ιατρικές δαπάνες, την κατάργηση της έκπτωσης κατά 1,5% στη φορολογία εισοδήματος, την κατάργηση της έκπτωσης από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης και της φοροαπαλλαγής των δικαστικών, αλλά και τη θέσπιση ανώτατου ορίου δαπάνης για το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης. Προβλέπεται ακόμα η κατάργηση της έκπτωσης 30% στους συντελεστές ΦΠΑ σε 32 νησιά του Αιγαίου και η επιβολή του φόρου υπεραξίας στα ακίνητα, μολονότι η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι θα επαναδιαπραγματευτεί τα μέτρα αυτά.
 

9 δισ. επιπλέον χρέος

 
Παρά την αύξηση των φορολογικών βαρών και την βίαιη περικοπή δαπανών, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά αντιθέτως διογκώνεται διαρκώς, φθάνοντας φέτος, σύμφωνα με το προσχέδιο, τα 318,7 δισ. ευρώ, έναντι 314,897 δισ. ευρώ πέρυσι. Το 2018 προβλέπεται νέο άλμα στα 327,9 δισ. ευρώ, με τη δικαιολογία ότι το χρέος θα αυξηθεί επειδή τα έσοδα από νέες εκδόσεις ομολόγων και από τα 5,5 δισ. ευρώ της δανειακής δόσης που αναμένεται να εκταμιευθεί μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης θα διατηρηθούν ως ταμειακά διαθέσιμα ασφαλείας.
 
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος θα εμφανιστεί μειωμένο χάρη στην προσδοκώμενη ανάπτυξη (υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι οι σχετικές προβλέψεις του προσχεδίου θα επιβεβαιωθούν): από 179% του ΑΕΠ πέρυσι, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 176,8% φέτος και στο 175,6% την επόμενη χρονιά. Τα έξοδα του Ελληνικού Δημοσίου για τόκους εκτιμάται ότι θα ανέλθουν φέτος στα 5,65 δισ. ευρώ και το 2018 θα αυξηθούν ελαφρώς στα 5,7 δισ. ευρώ.
 
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει και νέες εξόδους στις αγορές με καινούργια ομόλογα, αλλά και ανταλλαγές ομολόγων που εκδόθηκαν το 2012, στο πλαίσιο του PSΙ, με νέα ομόλογα.
 
Όσον αφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), οι δαπάνες του προβλέπεται να παραμείνουν κολλημένες φέτος και το 2018 στα 6,75 δισ. ευρώ (5,75 δισ. ευρώ για συγχρηματοδοτούμενα έργα και 1 δισ. ευρώ για έργα χρηματοδοτούμενα από αμιγώς εθνικούς πόρους).