Γ. Ι. Πατσόπουλος

Είναι γνωστό στους πολίτες που δια- θέτουν τον κοινό νου ότι η νομοθεσία πρέπει να προσαρμόζεται στην πραγματικότητα και όχι το αντίθετο, καθ’ όσον αυτό και αδύνατο είναι τελικά και πολλές παρενέργειες δημιουργεί. Πρώτος το δίδαξε θεωρητικά και το εφάρμοσε έμπρακτα ο μέγιστος νομοθέτης-σοφός της Αρχαίας Ελλάδος, ο Σόλων ο Αθηναίος, ο οποίος, όπως έλεγε, «έδωσε στους Αθηναίους τους καλύτερους νόμους από όσους μπορούσαν εκείνοι να δεχθούν: προσαρμόζοντας τους νόμους στα πράγματα, και όχι τα πράγματα στους νόμους» (Αριστ. Πελεκάνος: «Το Δίκαιο και η απονομή του στην αρχαία Αθήνα», σελ. 85).

Εξάλλου, αυτό είναι και το χαρακτηριστικό της επιστήμης: η έρευνα, το πείραμα, η μελέτη των πραγμάτων, η προσαρμογή των θεσμών σε κάθε νεότερο και σωστότερο. Η έλλειψη εμμονών και της κακώς νοούμενης πίστης του λεγόμενου «κολλήματος». Φαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις το χαρακτηριστικό αυτό δεν επιθυμεί να το έχει η «επιστήμη» που αποκαλείται Νομική, η τόσο ευμετάβλητη κατά τα άλλα, τις περισσότερες φορές μάλιστα χωρίς σπουδαίο λόγο.
    
Χαρακτηριστική περίπτωση απόλυτης δυσαρμονίας νομοθεσίας και πραγματικότητας είναι το σημερινό παράδειγμα: Διαβάστε και θαυμάστε:

Οπως είναι γνωστό, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 119 του Ν. 4548/18 περί Α.Ε., «σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το μισό (1/2) του κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να συγκαλέσει τη γενική συνέλευση, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη λήξη της χρήσης, με θέμα τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου» (ίδιος περιορισμός ίσχυε και με το Κ.Ν. 2190/1920, άρθρο 47). Εδώ οι συντάκτες του νόμου χρειάστηκε να αντιγράψουν έναν παλαιό νόμο 100 ετών αντί να μελετήσουν και να προσαρμόσουν το σχετικό άρθρο στη σύγχρονη πραγματικότητα. Στο ίδιο πρόχειρο πνεύμα κινήθηκαν και οι συντάκτες της Υ.Α. με αριθμό 37674/10.04.2020 «πρόσκληση για την επιδότηση τόκων υφισταμένων δανείων - …», και συγκεκριμένα του παραρτήματος iv «Ορισμός προβληματικών επιχειρήσεων», όπου χαρακτηρίζονται και αποκλείονται από την επιδότηση επιχειρήσεις με βάση τη σχέση ιδίων κεφαλαίων - ζημιών, π.χ. με τα εξής χαρακτηριστικά:

- Μετοχικό κεφάλαιο 20 εκατ. ευρώ. Ζημιές 12 εκατ. ευρώ, καθαρή θέση 8 εκατ. ευρώ.
- Πρόσφατες χρήσεις κερδοφόρες, χωρίς όμως να ισοφαρίζουν τη ζημιά του παρελθόντος.
- Η επιχείρηση έχει φορολογική, ασφαλιστική και τραπεζική ενημερότητα.
- Κανένα ληξιπρόθεσμο χρέος ή δυσμενή στοιχεία στον «Τειρεσία».
- Κανείς συνεργαζόμενος δεν έχει σοβαρό πρόβλημα μαζί της.

Κι όμως, για την ως άνω ανώνυμη εταιρεία το άρθρο 119 του Ν. 4548/18 θέτει θέμα περί λύσεως και η Υ.Α. 37674/20 τη χαρακτηρίζει προβληματική. Αντίθετα τα ως άνω «νομοθετήματα» αφήνουν στο απυρόβλητο μια εταιρεία, π.χ., με μετοχικό κεφάλαιο 200.000 ευρώ, μεταφερόμενες ζημιές 80.000 ευρώ και καθαρή θέση 120.000 ευρώ, άσχετα αν οι περισσότερες οφειλές της είναι εκπρόθεσμες και αγνοώντας ότι καθημερινά απειλείται με παύση πληρωμών.

Αυτά τα περίεργα συμβαίνουν όταν οι νόμοι συντάσσονται από ανθρώπους που δεν έχουν εργαστεί στην πραγματικότητα των επιχειρήσεων και νομοθετούν για κάτι που δεν γνωρίζουν. Αντί για ερευνητές και μελετητές, γίνονται κάκιστοι αντιγραφείς και παραγωγοί της καταστροφικής γραφειοκρατίας.

Η απάντηση βέβαια είναι εύκολη: «Γιατί δεν κάνετε μια δραστική μείωση του μετοχικού κεφαλαίου με ισόποση διαγραφή ζημιών (μόνο λογιστικές εγγραφές και τυπικές διαδικασίες) ούτως ώστε να μην έχετε πρόβλημα με τους νόμους;». Η υποκρισία στο μεγαλείο της! Ο τύπος πάνω από την ουσία. Αντί να προσαρμοστούν οι νόμοι στην πραγματικότητα, να προσαρμοστεί η τελευταία με το ανούσιο γράμμα τους: νέα χρήματα στην εταιρεία δεν θα κατατεθούν, τα ίδια κεφάλαια θα παραμείνουν 8 εκατ. ευρώ, αλλά τότε -ως διά μαγείας- δεν θα τίθεται ούτε θέμα λύσης ούτε θέμα προβληματικότητας. Αυτό λέγεται «εξυγίανση ιδίων κεφαλαίων». Στα χαρτιά. Χωρίς λεφτά! Το ότι η εταιρεία θα έχει πρόβλημα με τους φορολογικούς ελέγχους για το αν η ζημία που διαγράφηκε μεταφέρεται φορολογικά δεν ενδιαφέρει την «εξυγίανση».

Η προβληματικότητα δεν μπορεί να καθορίζεται μόνο από τις τυπικότητες της νομοθεσίας. Είναι θέμα του επιχειρηματία, μελέτης που λαμβάνει υπ’ όψιν της όλα τα μεγέθη των οικονομικών καταστάσεων, πορείας του προϊόντος και αγοράς.

Αχ, πραγματικότητα, γιατί οι άνθρωποι σε αποφεύγουν αφού είσαι τόσο απλή και η γνώση σου τόσο ωφέλιμη! Προφανώς, θέλουν να σε αλλάξουν στη σκέψη τους βέβαια. Να νομίζουν ότι κάτι δημιουργούν ενώ παράγουν μόνο παρενέργειες, άχρηστες διαδικασίες και χωρίς κόστος ή ρίσκο εμπόδια στην εξέλιξή σου. Κάποιοι αναζητούν με τον τρόπο αυτό λόγο ύπαρξης. Γνωστή η έκφραση «αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με τα κείμενα και τις αρχές μας, τότε αλίμονό της»!

Με αυτή τη νοοτροπία υπάρχουν πολλές (δόξα σοι όλοι οι θεοί) κατηγορίες ανθρώπων, οργανισμών, θρησκειών, αιρέσεων, πολιτικών πεποιθήσεων, ιστορικών απολιθωμάτων που επιμένουν και μάλιστα νομίζουν ότι «δικαιούνται», λόγω πίστης, εμμονής, προσήλωσης, φανατισμού, να αγνοούν την πραγματικότητα, και δη την πολλαπλώς επαναλαμβανόμενη. Εννοείται πως υπάρχουν, ευτυχώς, οι μελέτες, οι εργασίες, οι αποφάσεις και οι δράσεις των απανταχού σκαπανέων που αποκαλούνται επιστήμονες. Αυτοί προφανώς και δεν πρέπει να εντάσσονται στις κατηγορίες αυτές.

Ας ασχοληθούν λίγο οι κ.κ. πολιτικοί άρχοντες, οι έχοντες τη συνήθεια να υπογράφουν χωρίς να μελετούν ούτε να διαβάζουν.