Τα χρυσά κορίτσια - Άγνωστες προσωπικές ιστορίες από τη «δυναστεία του πόλο»

Ο πραγματισμός του κόουτς Χάρη Παυλίδη, η ατάκα «αυτά είναι τα 15 λεπτά της δημοσιότητάς μας. Την άλλη εβδομάδα δεν θα μας θυμάται κανένας» ήχησε σαν το απόλυτο φάλτσο, σαν την παραφωνία που δεν έπρεπε να ακουστεί μέσα στο ντελίριο και τους παιάνες των πανηγυρισμών.

Η αλήθεια, ωστόσο, ακόμη και αν φαντάζει παράταιρη στο σκηνικό της θριαμβευτικής επιστροφής της εθνικής ομάδας γυναικών στο πόλο μετά την κατάκτηση του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος στη Σιγκαπούρη, είναι ακριβώς αυτή που αποτύπωσε ο ομοσπονδιακός προπονητής.

Μια στεγνή, απαισιόδοξη δήλωση ομολογουμένως, μια απότομη προσγείωση -και δη εκεί όπου κανείς δεν θα το περίμενε, στις αφίξεις του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», δίπλα στο τρόπαιο της νίκης. Ασφαλώς ο Χάρης Παυλίδης δεν είχε την πρόθεση να χαλάσει το πάρτυ στους Ελληνες, σε οποιονδήποτε συγκινήθηκε με την επιτυχία της εθνικής ομάδας.

Η αλήθεια είναι όμως ότι η υδατοσφαίριση γυναικών έχει περιορισμένες πιθανότητες να γίνει το επόμενο αντικείμενο αθλητικής εμμονής για την Ελλάδα. Ο Παυλίδης ξέρει πολύ καλά, εξ ορισμού καλύτερα από κάθε άλλον, από πού και πώς ήρθε ο θρίαμβος στη Σιγκαπούρη.

Εκείνο όμως που δεν ξέρει -γιατί κανείς δεν μπορεί να το ξέρει, εκτός κι αν διαθέτει την ικανότητα να προμαντεύει τα μελλούμενα- είναι το πόσα κορίτσια ονειρεύονται ότι θα φορέσουν το γαλάζιο μαγιό, πόσα παιδιά «μολύνθηκαν» από τον ιό του συγκεκριμένου αθλήματος, απλώς και μόνο ανατριχιάζοντας όταν η Εθνική Ελλάδος των γυναικών έφτασε στην απόλυτη κορυφή του κόσμου.

Οπως αντιστοίχως είναι, επί του παρόντος τουλάχιστον, άγνωστο το πόσο ισχυρή και γόνιμη είναι η κληρονομιά που αφήνουν στους επερχόμενους, στους επίδοξους μιμητές τους οι σημερινοί πρωταθλητές. Πόσα παιδιά, άραγε, θα αντέξουν να φτάσουν τόσο μακριά και τόσο ψηλά ώστε να αποκαλύψουν κάποτε εκ των υστέρων, στα επινίκιά τους πιθανόν, ότι «ο Λευτέρης Πετρούνιας ήταν η αιτία που ασχολήθηκα με τους κρίκους», «η Αννα Κορακάκη με έκανε σκοπεύτρια», «ο Μίλτος Τεντόγλου με τράβηξε στο σκάμμα» ή «ο Μανόλο Καραλής στο επί κοντώ» κ.λπ.

Και, ναι, κανείς δεν περιμένει ότι θα υπάρξει ποτέ επανάληψη του φαινομένου «Γκάλης» για μια ολόκληρη χώρα που απέκτησε αίφνης εμμονή με το μπάσκετ, ωστόσο, αυτό που δεν ξέρει ο Χάρης Παυλίδης στην ουσία είναι πόσο έχει μεγαλώσει ήδη, εν μέρει χάρη στη δική του κρίσιμη συμβολή, η οικογένεια της ελληνικής υδατοσφαίρισης.

Διότι περί οικογένειας πρόκειται - ή, μάλλον, μιας μικρής, απίθανης δυναστείας, η οποία διαρκεί επειδή βρίσκεται σε φάση διαρκούς αναγέννησης: η Στεφανία Σάντα, η κορυφαία παίκτρια του μεγάλου τελικού (MVP), φορά το σκουφάκι με το νούμερο 4, όπως και ο πατέρας της, ο Πέτρε Σάντα, ο πρώτος αλλοδαπός πολίστας που πήρε την ελληνική υπηκοότητα και μαζί το δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνική Ελλάδος.

Ο πατέρας και ο θείος της Αθηνάς Γιαννοπούλου υπήρξαν επίσης σπουδαίοι πολίστες. Μάλιστα, ο θείος, ο Κυριάκος Γιαννόπουλος, είναι σήμερα πρόεδρος της Κολυμβητικής Ομοσπονδίας Ελλάδος διανύοντας τη δεύτερη τετραετία του ως επικεφαλής διοικητικός στα υδάτινα σπορ, ενώ ο Ακης Γιαννόπουλος, ο πατέρας της Αθηνάς, υπήρξε ένας από τους καλύτερους Ελληνες τερματοφύλακες πόλο.

Τερματοφύλακας ήταν όμως και ο Βαγγέλης Πάτρας, ο πατέρας της Μαρίας Πάτρα. Η οποία, όπως και η αδελφή της -επίσης πολίστρια και τερματοφύλακας-, μεγάλωσε θαυμάζοντας το αργυρό μετάλλιο που κέρδισε ο μπαμπάς της σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Και, πιθανότατα, ακούγοντας διηγήσεις από τη συμμετοχή του Πάτρα πατρός σε τρεις διαδοχικές διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων (1988, 1992, 1996).

Και όταν ο Βαγγέλης Πάτρας βρισκόταν στην πισίνα του ΟΑΚΑ για τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου Πόλο, φύλακας της ελληνικής εστίας απέναντι στην ομάδα των ΗΠΑ, το έτος 1997, τότε γεννιόταν η σημερινή συμπαίκτρια της κόρης του, η Ελενα Ξενάκη. Μητέρα της οποίας είναι η Μαρία Βούλγαρη, μέλος της πρώτης εθνικής ομάδας υδατοσφαίρισης γυναικών που συγκροτήθηκε ποτέ στη χώρα μας.

Η Ντένια Κουρέτα κατάγεται και αυτή από οικογένεια πολιστών, καθώς ο πατέρας της, ο Μιχάλης Κουρέτας, υπήρξε αθλητής του Ολυμπιακού και του ΝΟ Πατρών, κατόπιν ασχολήθηκε με τη διαιτησία και πλέον παραμένει ενεργός, ως τεχνικός παράγοντας, στον χώρο του πόλο, προσφέροντας τις υπηρεσίες και τις γνώσεις του στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Υδατοσφαίρισης.

Το DNA

Η Γενετική ίσως κάποτε στο μέλλον κατορθώσει να αποκωδικοποιήσει πλήρως τον σχεδόν μαγικό μηχανισμό που μετασχηματίζει τη μαθημένη εμπειρία σε DNA. Το πώς, δηλαδή, η ενασχόληση του γονέα με κάποια δραστηριότητα, εν προκειμένω με το άθλημα του πόλο, μπορεί να πάρει τη μορφή μιας άυλης και αθέατης σκυτάλης, η οποία περνά από την πρώτη γενιά στη δεύτερη. Και όχι μόνο ως επιρροή από το περιβάλλον, αλλά σαν βιολογική κληρονομικότητα, σαν γενετικός κώδικας.

Εως τότε, όμως, το ερώτημα για το αν είναι τυχαίο και συμπτωματικό το γεγονός ότι τόσες πολλές παίκτριες της εθνικής ομάδας πόλο είχαν την ίδια προδιαγεγραμμένη διαδρομή, επειδή οι γονείς τους αναμετρήθηκαν με τις ίδιες προκλήσεις, ενίοτε βούτηξαν στις ίδιες πισίνες με τις κόρες και τους γιους τους.

Αν, λοιπόν, υπάρχει τρόπος να φτιάχνονται «χρωμοσώματα πόλο», υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η Ελλάδα να έχει βρει τη συνταγή. Τις συνταγές, για την ακρίβεια, στον πληθυντικό αριθμό, εφόσον, απ’ ό,τι φαίνεται, η έννοια της οικογενειακής καλλιέργειας της κλίσης προς την υδατοσφαίριση μπορεί να απαντάται συχνά μεταξύ των Ελλήνων, αλλά δεν είναι καθόλου μονοδιάστατη.

Στο κάτω-κάτω, ο πατέρας όχι μιας αλλά τριών από τις καλύτερες νέες Ελληνίδες πολίστριες, των αδελφών Πλευρίτου, δεν είχε ιδέα περί του αθλήματος προτού τα τέσσερα παιδιά του οδηγηθούν από κάποιον ενστικτώδη μαγνητισμό, σαν υπνωτισμένα, στην πισίνα.

Η περίπτωση της οικογένειας Πλευρίτου είναι σχεδόν απίστευτη: ξεκινώντας από το πιο πρόσφατο επεισόδιο της ιστορίας, η Ελευθερία είναι σήμερα η αρχηγός της ελληνικής εθνικής ομάδας γυναικών στο πόλο. Ως προς την ιδιότητα αυτή, ως προς το πέρασμα του «περιβραχιονίου», όπως θα ήταν ο ποδοσφαιρικός όρος, η Ελευθερία Πλευρίτου διαδέχτηκε τη μεγαλύτερη αδελφή της, τη Μαργαρίτα, η οποία πλέον έχει αποσυρθεί από την εθνική ομάδα.

Στο βάθρο της Σιγκαπούρης, όμως, ανέβηκαν ως νικήτριες, μαζί με την υπόλοιπη ομάδα, δύο αδελφές της οικογένειας Πλευρίτου, η Ελευθερία και η μικρότερη εκ των τριών, η Βάσω. Στα παγκόσμια χρονικά της υδατοσφαίρισης εντοπίζεται μόνο μία παρόμοια περίπτωση, των τριών Αμερικανίδων αδελφών Τζέιμι, Κάιλι και Ράιν Νόισουλ, ενώ σε ό,τι αφορά στην Ευρώπη δεν υπάρχει σχετικό προηγούμενο. Παρ’ όλα αυτά, οι Αμερικανίδες πολίστριες καθοδηγήθηκαν στο άθλημα από τον πατέρα τους Πίτερ Νόισουλ, ο οποίος ήταν ο ίδιος αθλητής και προπονητής πόλο.

Αντιθέτως, ο Βασίλης Πλευρίτης, από τον Γεροπλάτανο Χαλκιδικής, υπηρετούσε στην ΕΛ.ΑΣ. και η σύζυγός του Δήμητρα Φιδάνη ασχολείτο με αγροτικές καλλιέργειες. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον πρωτότοκο Θανάση, τη Μαργαρίτα, την Ελευθερία και τη Βάσω. Διέμεναν στη Θεσσαλονίκη και απλώς πίστευαν ότι τα παιδιά τους, πέρα από την εκπαίδευσή τους, θα έπρεπε να καταπιαστούν επιπλέον, συστηματικά ει δυνατόν, με κάποιου είδους αθλητική δραστηριότητα.

Ο γιος δοκίμασε τον στίβο, τα κορίτσια την ενόργανη γυμναστική. Και καθαρά για λόγους πρακτικούς, επειδή τα ωράρια των προπονήσεων για καθένα από τα παιδιά δεν ήταν δυνατόν να συνδυαστούν με τις υποχρεώσεις των γονέων τους, η οικογένεια Πλευρίτου βρέθηκε σύσσσωμη στα βραδινά τμήματα υδατοσφαίρισης του Ηρακλή Θεσσαλονίκης.

Οταν ξεκίνησαν το πόλο, ο Θανάσης ήταν 14 ετών, 11 η Μαργαρίτα, 8 η Ελευθερία και 7 η Βάσω. Για όλους, όμως, η έλξη προς το άθλημα ήταν ακαριαία και άνευ όρων. «Θυμάμαι χαρακτηριστικά την ημέρα που μας πήγαν οι γονείς μας στον Ηρακλή για να δούμε τη Μαργαρίτα και τον μεγαλύτερο αδερφό μας», είχε πει σε συνέντευξή της στο περιοδικό «Marie Claire» πριν από περίπου έναν χρόνο η Ελευθερία Πλευρίτου.

Προσθέτοντας ότι «εγώ και η μικρότερη αδερφή μου, η Βάσω, είχαμε νευριάσει με τους γονείς μας, που δεν είχαν φέρει μαγιό, ώστε να πέσουμε κι εμείς στην πισίνα. Ηταν έρωτας με την πρώτη ματιά». Εως το 2024 θα έπαιζαν και οι τρεις αδελφές Πλευρίτου στην Εθνική Ελλάδος.

Οπως οι αδελφοί Αφρουδάκη

Κατόπιν προτροπής του νυν προπονητή της εθνικής ομάδας και τότε κόουτς του Ολυμπιακού, οι αδελφές Πλευρίτου προσκλήθηκαν στους «ερυθρόλευκους». Το 2011, όταν έκλεισε η μεταγραφή για την τριάδα, η Μαργαρίτα ήταν μαθήτρια της Γ’ Λυκείου, της Γ’ Γυμνασίου η Ελευθερία και της Β’ Γυμνασίου η Βάσω.

Χωρίς δεύτερη σκέψη, η οικογένεια μετοίκησε από τη Θεσσαλονίκη στον Πειραιά, μια απόφαση που εύκολα ελήφθη, δύσκολα όμως υλοποιήθηκε: «Στηρίξαμε το όνειρο των παιδιών μας, με όσες θυσίες χρειάστηκε να κάνουμε», θα δήλωναν αρκετό καιρό αργότερα σε συνέντευξή τους ο Βασίλης Πλευρίτης και η σύζυγός του.

Τονίζοντας πως «έπρεπε να υποστηρίξουμε τα παιδιά μας να κυνηγήσουν το όνειρό τους. Οπότε ήρθαμε όλοι μαζί, σαν αθλητικοί μετανάστες. Αφήσαμε πίσω τη ζωή μας, αλλάξαμε τα πάντα. Την πρώτη χρονιά ήταν πολύ δύσκολα, μικρά τα παιδιά, σε ένα ξένο μέρος. Τα κορίτσια έπρεπε να αλλάξουν σχολείο, να αφήσουν τις παρέες τους στη Θεσσαλονίκη, το σπίτι τους, την ομάδα τους, δεν ήταν εύκολο. Μέναμε σε ένα μικρό σπίτι που μας είχε παραχωρήσει ο Ολυμπιακός, επιπλωμένο. Στο σαλόνι κοιμόμασταν εμείς και στο άλλο δωμάτιο, που ήταν πιο μεγάλο, κοιμόντουσαν τα κορίτσια. Στις αρχές ήταν και ο γιος μας μαζί».

Πριν από λίγο καιρό, η μεγαλύτερη από τις αδελφές Πλευρίτου, η Μαργαρίτα, ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τον Ολυμπιακό. Σε 14 χρόνια ως παίκτρια του συλλόγου κατέκτησε 26 τρόπαια: 11 πρωταθλήματα Ελλάδος και 6 Κύπελλα, 2 Σούπερ Καπ Ελλάδος, 3 Champions League, 1 Len Trophy και 3 Super Cup Ευρώπης. Με την Εθνική πρόσθεσε στη συλλογή της 1 χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νεανίδων, καθώς και αρκετά αργυρά και χάλκινα σε παγκόσμιες και πανευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Η Ελευθερία και η Βάσω, οι οποίες δίνουν συνέχεια στην παρουσία του οικογενειακού επωνύμου στην Εθνική, είναι ήδη παγκόσμιες πρωταθλήτριες, στα 28 και τα 27 τους χρόνια αντίστοιχα. Ενώ παράλληλα με τον αθλητισμό, οι δύο μεγαλύτερες αδελφές έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στο Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά και η Βάσω είναι φοιτήτρια Οδοντιατρικής.

Οι μεγάλες ελπίδες

Μια εντελώς διαφορετική εκδοχή της οικογενειακής σχέσης με την ελληνική υδατοσφαίριση εκπροσωπεί η top-scorer του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, η μόλις 20 ετών Φωτεινή Τριχά. Εχοντας ξεκινήσει την ενασχόλησή της με το άθλημα στα 6 της χρόνια, η Τριχά δεν είχε τις καταβολές ορισμένων από τις νυν συμπαίκτριές της στην Εθνική.

Αντ’ αυτών, όμως, είχε την τύχη να την κοουτσάρουν παλιές πρωταθλήτριες, όπως οι κάτοχοι αργυρού μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004, Ευτυχία Καραγιάννη, Γεωργία Ελληνάκη και Κατερίνα Οικονομοπούλου. Καθόλου τυχαία, έως τα 15 της χρόνια, η Φωτεινή Τριχά είχε αναδειχθεί πρώτη σκόρερ στο πρωτάθλημα της ελληνικής Α1, πετυχαίνοντας 68 γκολ.

Κι αν έως τα 20 της χρόνια είναι ήδη παγκόσμια πρωταθλήτρια, επανειλημμένως MVP και, ακόμη πιο συχνά, η εκτελέστρια που κάνει την τελική διαφορά για την ομάδα, η Φωτεινή Τριχά με τις επιδόσεις της και το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της, απειλεί να ακυρώσει οποιαδήποτε απόπειρα διατύπωσης κάποιας θεωρίας, όπως αυτή που αναπτύχθηκε προηγουμένως περί «κατασκευής» του DNA, από το οποίο γεννήθηκε η νέα, κυρίαρχη, δυναστεία της ελληνικής υδατοσφαίρισης.

Το ίδιο, άλλωστε, ισχύει για κάθε άλλη παίκτρια από τις 15 της εθνικής αποστολής στη Σιγκαπούρη, η οποία επέστρεψε με το τρόπαιο στη βάση. Για κάθε παίκτρια, εννοείται, η οποία δεν προέρχεται από ένα περιβάλλον με πρότερες ρίζες στο άθλημα, αλλά που αφομοιώνει το πνεύμα και την ψυχή, εντέλει, της Εθνικής Ελλάδος - τουλάχιστον όπως την ερμηνεύει και τη μεταλαμπαδεύει ο Χάρης Παυλίδης και οι συνεργάτες του.

Σε αυτή την κατηγορία, ανήκουν εξαίρετες πολίστριες, όπως φέρ’ ειπείν το «θηρίο» της Εθνικής ή «Μύριο», η επιβλητική -αλλά και εξαιρετικά ευαίσθητη, όπως φάνηκε από τις αυθόρμητες αντιδράσεις της- Μαρία Μυριοκεφαλιτάκη. Μέσα στον ενθουσιασμό της για τη νίκη, η 24χρονη Ρεθυμνιώτισσα πήρε με μία κίνηση αγκαλιά τη συμπαίκτριά της Αθηνά Γιαννοπούλου και τη σήκωσε σαν πούπουλο στον αέρα.

Κατόπιν, η Μυριοκεφαλιτάκη απέτισε φόρο τιμής σε όσες παίκτριες προηγήθηκαν, όσες πάλεψαν για να χτιστεί το ήθος και η νοοτροπία της εθνικής ομάδας, δηλώνοντας ότι «αυτό το χρυσό μετάλλιο ήταν γι’ αυτές που ήταν εδώ, γι’ αυτές που δεν ήταν, γι’ αυτές που σταμάτησαν μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες».

Η νέα επίσημη αγαπημένη

Η 27χρονη τερματοφύλακας Ιωάννα Σταματοπούλου, που μεγάλωσε στον Πειραιά αλλά κατάγεται από την Ηλεία, έφυγε από τη Σιγκαπούρη με τη διάκριση της κορυφαίας στη θέση μπροστά από την εστία. Η fan του Γιάννη Αντετοκούνμπο και αμείλικτη σκόρερ Ειρήνη Νίνου. Η μόλις 21 ετών φοιτήτρια της Ιατρικής Χριστίνα Σιούτη, η οποία αγωνίστηκε παρότι είχε σπάσει το μικρό δάχτυλο του ποδιού της.

Η συνομήλική της, η σκληροτράχηλη και μαχήτρια Σοφία Τορνάρου. Η δεύτερη τερματοφύλακας Ευγενία Τζούρκα, που γιόρτασε τα 28α της γενέθλια φορώντας το χρυσό μετάλλιο της παγκόσμιας πρωταθλήτριας, κατευθείαν με την πρώτη συμμετοχή της στη διοργάνωση. Και η πιο νεαρή παίκτρια στο ρόστερ της Εθνικής, η teenager ακόμη Νεφέλη Κρασσά. Καθεμία και μια ιστορία που περιμένει να γραφτεί, καθεμία και μια ελπίδα, ότι η φίλαθλη Ελλάδα βρίσκει, σταδιακά έστω, μια καινούρια «επίσημη αγαπημένη».

Φωτογραφία: Getty images / Ideal image